پروتکل Immutable X چیست؟ معرفی کامل توکن IMX

در دنیای کریپتو از بیت کوین به عنوان یک دارایی ذخیره ارزش یاد می‌شود، اما اتریوم با وجود رتبه دوم بازار رمزارزها، بیشتر به‌عنوان بستری برای راه‌اندازی پروژه‌های کریپتویی مختلف استفاده می‌شود. بنابراین بلاکچین اتریوم با وجود هزاران پروژه و پلتفرم به شبکه‌ای شلوغ تبدیل شده است. یکی از چالش‌هایی که شبکه اتریوم با آن مواجه است، مقیاس پذیری و هزینه‌های بالای گس است. برای حل این مشکل پلتفرم‌های مختلفی موسوم به راهکارهای لایه دوم مانند اُپتیمیسم، پالیگان و پروتکل Immutable X راه‌اندازی شده‌اند که با استفاده از نوآوری‌های مختلف، سعی در بهبود مقیاس‌پذیری اتریوم دارند. در این مطلب با راهکار Immutable X بیشتر آشنا می‌شویم و به بررسی اهداف و نحوه کارکرد آن می‌پردازیم.

پروتکل Immutable X چیست؟

شبکه Immutable X که در ابتدا با نام Fuel Games که یک استودیوی بازی‌سازی در استرالیا بود شناخته می‌شد. این استودیو بعدها با همکاری StarkWare به ایجاد راهکاری برای پایین آوردن هزینه‌های شبکه اتریوم پرداخت که نتیجه آن ایجاد شبکه Immutable X بود.

پروتکل Immutable X یک راهکار لایه دو است که مشکل مقیاس‌پذیری NFTها در اتریوم را حل می‌کند. این پروژه به کاربران امکان می‌دهد NFTهای خود را در یک پلتفرم امن با هزینه تراکنش بسیار پایین ایجاد و مدیریت کنند.

پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی بیشتر با توکن‌های غیرقابل تعویض، مقاله nft چیست را مطالعه کنید.

پروتکل IMX می‌تواند بیش از ۹۰۰۰ تراکنش در ثانیه را با کمک فناوری رول‌آپ‌های مبتنی بر دانش صفر (zero-knowledge rollups) پردازش کند. این میزان از مقیاس پذیری از توان پروژه‌های معمولی NFT خارج است و Immutable X را به پلتفرمی کارآمد در این زمینه تبدیل می‌کند. طبق اطلاعات این پروژه، تا به الان حدود ۵۰ میلیون NFT در پلتفرم ایموتیبل ایکس ساخته شده است. این پلتفرم علاوه بر ایجاد یک راهکار لایه دو اتریوم برای NFTها، یک مارکت بدون ایجاد آلایندگیِ کربن را اهم رائه می‌دهد. به عبارت دیگر، این پلتفرم تضمین می‌کند که هنگام ایجاد و تبادل NFT، هیچ اتلاف انرژی وجود نخواهد داشت. این شبکه از طریق مشارکت با شرکت‌های مشهور بررسی کیفیت آب و هوا (مانند Trace و Cool Effect) به این مهم دست یافته است.

ویژگی‌های پروتکل Immutable X

پلتفرم‌هایی که به حل مشکلات مقیاس‌پذیری اتریوم می‌پردازند معمولا دارای ویژگی‌های منحصر به فردی هستند. در ادامه به خصوصیات این شبکه می‌پردازیم:

مقیاس‌پذیری و امنیت

پلتفرم IMX با مشارکت Starkware، امنیت و مقیاس‌پذیری شبکه اتریوم را افزایش می‌دهد. این پلتفرم دسته‌ای از تراکنش‌های خارج از زنجیره را بوسیله کاربرانی که برای فرآیند تایید سریع تراکنش‌ها داوطلب می‌شوند، انجام می‌دهد. در واقع این فرایند در شبکه‌ای موازی با اتریوم انجام می‌شود و فقط اطلاعات تراکنش‌ها در شبکه اصلی ثبت و تایید نهایی می‌شود. بنابراین با کمک IMX هزینه‌ تراکنش به نسبت زیادی کاهش می‌یابد.

ایجاد نقدینگی و اوردر بوک اختصاصی

پروتکل Immutable X یک دفتر سفارش مشترک برای بهبود نقدینگی ارائه می‌دهد، که برخلاف شیوه کارکرد سایر راهکارهای مقیاس‌پذیری است. کاربران می‌توانند سفارشات را در یک بازار ایجاد و آن را در بازار دیگر تکمیل کنند. بنابراین دامنه فعالیت معامله‌گران اینگونه دارایی‌ها بسیار گسترده می‌شود که در تعیین قیمت واقعی دارایی‌ها تاثیرگذار خواهد بود. این فرایند همچنین روند ساخت بازارهای NFT در Immutable X را تسهیل می‌کند.

پلتفرم ایمو تیبل بر این باور است که بهترین راه برای بهبود نقدینگی NFTها، ایجاد فضای لازم برای ایجاد تنوع است. بنابراین با ایجاد ابزار لازم برای معامله NFTها در بازارهای مختلف، باعث افزایش قابل توجهی در نقدینگی شده است.

امکان صدور NFT

پروتکل Immutable X به کاربران این امکان را می‌دهد که توکن‌های غیرقابل تعویض خود را با هزینه صفر بسازند. همچنین این پلتفرم ابزاری مطمئن برای ساخت و توزیع گسترده مجموعه‌های NFT است. به همین دلیل مجوعه‌های بزرگی مانند RTFKT به کمک این پلتفرم اقدام به توزیع NFT های خود کرده‌اند.

پروتکل Immutable X چگونه کار می‌کند؟

همانطور که گفته شد، این پلتفرم برای دستیابی به مقیاس‌پذیری از تکنولوژی zk-rollup استفاده می‌کند. این فناوری چندین تراکنش را در یک دسته بزرگ جمع می‌کند. سپس یک proof یا اثبات برای آن دسته ایجاد می‌کند. به جای هر تراکنش، این اثبات در شبکه اصلی اتریوم مستقر می‌شود. Zk-rollup یکی از موثرترین فناوری‌های مقیاس‌پذیری در اتریوم است.

یکی از مزیت‌های اصلی ZK-rollup این است که بلاک‌ها سریع‌تر اعتبارسنجی می‌شوند، زیرا داده‌های کمتری برای تایید وجود دارند. علاوه بر این با ZK-rollup انتقال تراکنش‌ها از لایه ۲ به لایه ۱ به راحتی انجام می‌شود، زیرا اثبات اعتبار ایجاد شده توسط قرارداد هوشمند ZK-rollup در همان لایه ۲ معاملات را تأیید می‌کند.

معرفی توکن IMX

توکن IMX، ارز دیجیتال اختصاصی پروتکل Immutable X است که بر بستر اتریوم ایجاد شده است. این توکن برای تصمیمات حاکمیتی، پرداخت هزینه‌های پروتکل و استیکینگ استفاده می‌شود. توکن IMX در نهایت به تعداد ۲ میلیارد عدد خواهد رسید که در حال حاضر حدود ۷۹۳ میلیون آن عرضه شده‌ و مابقی آنها تا سال ۲۰۲۶ آزاد خواهند شد. نحوه توزیع توکن‌ها نیز به صورت زیر است:

• ۵۱.۷۴ درصد برای توسعه اکوسیستم
• ۲۵ درصد برای توسعه پلتفرم
• ۱۹.۲۶ درصد برای عرضه بین سرمایه‌گذاران خصوصی و عمومی
• ۴ درصد برای بنیاد پروژه

همکاران پروژه

با توجه به قابلیت‌ها و کارایی‌های پروتکل Immutable X، پروژه‎‌های NFT و گیمینگ زیادی به سمت این پلتفرم روانه شده‌اند. در واقع راهکار لایه ۲ ارائه شده توسط این پلتفرم و حضور در بلاکچین اتریوم دلیل استقبال گسترده از این شبکه بوده است. یکی از همکاران اصلی این پلتفرم، OpenSea است که با استفاده از نوآوری‌های شبکه Immutable X توانسته فرایند صدور NFT را آسان و بصرفه‌ کند.  در حوزه گیمینگ نیز این پلتفرم با پروژه‌های Gods Unchained، ایلویوم، Guild Gamee و سایر پروژه‌های بزرگ همکاری دارد.

تاکنون کالکشن‌های معتبری نیز به وسیله این پلتفرم مجموعه‌های خود را عرضه کرده‌اند که به‌عنوان مثال می‌توان به شبکه اجتماعی تیک تاک و کمپانی والت دیزنی اشاره کرد. لازم به ذکر است که این پروژه در حال بررسی و توسعه پلتفرمی برای اتصال به بلاکچین کازماس است که می‌تواند باعث ورود کالکشن‌ها و پروژه‌های گیمینگ کاسماس به اکوسیستم Immutable X شود.

سرمایه‌گذاران پروتکل Immutable X

جذب سرمایه این پلتفرم از سال ۲۰۱۸ آغاز شده که در مرحله Seed مبلغ ۲.۴ میلیون دلار جمع‌آوری شد. در بین سرمایه‌گذاران مطرح این مرحله می‌توان به کوین‌بیس اشاره کرد. در سال ۲۰۱۹ دومین مرحله جذب سرمایه این پروژه تحت عنوان سری A مبلغ ۱۵ میلیون دلار آورده داشت. در سری B که در سال ۲۰۲۱ صورت گرفت، سرمایه‌ای بالغ بر ۶۰ میلیون دلار جذب شد. در بین سرمایه‌گذاران حاضر در این مرحله می‌توان به Alameda اشاره کرد. در نهایت در سال ۲۰۲۲ آخرین دور جذب سرمایه ایموتیبل با ۲۰۰ میلیون دلار انجام شد. در مجموع پروتکل Immutable X مبلغی بالغ بر ۲۷۷.۴ میلیون دلار در چهار مرحله جذب سرمایه خصوصی داشته است که بیانگر اهمیت این پلتفرم است.

پروتکل IMX راهکاری افزایش مقیاس‌پذیری

پروتکل Immutable X با وجود نوآوری‌ها و قابلیت‎‌هایی که در زمینه توکن‌های غیرقابل تعویض ارائه کرده، توانسته توجه کالکشن‌ها و پروژه‌های بزرگ این حوزه را به خود جذب کند. حتی بازی‌های برتر بلاکچینی سعی در راه‌اندازی مارکت اختصاصی خود بر بستر این پلتفرم را دارند تا از امکانات آن بهره‌مند شوند. علاوه بر این از زمان آغاز فعالیت این پروژه توجه سرمایه‌گذاران خصوصی هم به آن معطوف شده است.  این شبکه توانسته کاربران زیادی را برای استفاده از پلتفرم خود ترغیب کند، تا جایی که در سال ۲۰۲۲، مبلغ ۶۰۰ میلیون دلار NFT در این پلتفرم ضرب شد. بنابراین با توجه به جذب سرمایه چشمگیر و اکوسیستم رو به رشد این شبکه، می‌توان به آینده آن امیدوار بود.