پولکادات یک شبکه مولتی چین یا چند زنجیرهای است که هدف آن اتصال بلاکچینهای مختلف به یک شبکه واحد از طریق پل بلاکچین است. به همین علت، به آن چند زنجیره (Multichain) یا «بلاکچین بلاکچینها» میگویند. در واقع، پولکادات نرمافزاری است که با شبکهای از رایانههای در سراسر جهان یک بلاکچین به وجود میآورد. اما مهمتر از آن، پولکادات برای کاربران شرایطی را فراهم کرده تا بتوانند شبکه بلاکچین خودشان را راهاندازی کنند.
تیم توسعه دهنده پولکادات معتقدند این پروژه میتواند به بهبود تعامل و ارتباط بین بلاکچینها کمک کند و با نوآوریهایی که ارائه میدهد مشکل مقیاس پذیری بلاکچین را رفع کند. برای این منظور، پولکادات به دنبال ایجاد شبکهای از بلاکچینهای هماهنگ است که بهراحتی با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند. بلاکچینهایی که از طریق شبکه پولکادات به یکدیگر متصل میشوند به طور موازی با هم عمل میکنند که پاراچین نام دارند.
نحوه عملکرد پولکادات
معماری پولکادات برای اجرای سه نوع بلاکچین طراحی شده است؛ شبکه اصلی که به آن ریلِیچین (relay chain) میگویند و نقش زنجیره مرکزی و هسته را برای ارتباط زنجیرهها با یکدیگر به عهده دارد. دیگری شبکههایی که است که کاربران ایجاد میکنند و به آن پاراچین (parachain) میگویند. بلاکچین سوم بریجز (Bridges) نام دارد، در واقع این امکان را به شبکه پولکادات میدهد که با دیگر بلاکچینها روابط متقابل داشته باشند. این پل ارتباطی یا بریج امکان مبادله توکنها بدون وجود واسطه را فراهم خواهد کرد.
ویژگی های مهم پولکادات
ویژگی برجسته پولکادات چارچوب چند زنجیرهای آن است که زنجیره رله مرکزی را با چند پاراچین تخصصی ترکیب میکند. این طراحی، تعامل یکپارچه و افزایش مقیاسپذیری را امکانپذیر میکند و به بلاکچینهای مختلف اجازه میدهد تا در مقایسه با مدلهای تک زنجیرهای سنتی به طور همزمان تراکنشها را با یکدیگر ارتباط داده و پردازش کنند.
همچنین، پولکادات تمرکز زیادی بر حاکمیت دموکراتیک دارد، هولدرها توکن DOT را با اختیارات تصمیمگیری توانمند کرده و با یک رویکرد جامعه محور به ترویج توسعه شبکه کمک میکنند. همچنین، این پروتکل از مکانیسم اجماع اثبات سهام کاندید شده (NPoS) استفاده میکند که علاوه بر امنیت، بهرهوری بیشتر انرژی را به همراه دارد.
کاربرد ارز پولکادات
ارز دیجیتال دات، در شبکه پولکادات سه هدف اصلی را دنبال میکند:
- حاکمیت (Governance): دارندگان توکنهای Dot حق کنترل پلتفرم را دارند. امتیازاتی که معمولا در پلتفرمهای دیگر به ماینرها داده میشود در پروتکل پولکادات، به مشارکتکنندگان در شبکه اختصاص مییابد. به عنوان نمونهای از این امتیازها میتوان به تعیین کارمزدهای شبکه، تغییرات پروتکل و همچنین افزودن پاراچینها اشاره کرد.
- استیکینگ (Staking): پولکادات از اثبات سهام کاندید شده (NPoS) به عنوان الگوریتم اعتبارسنجی خود استفاده میکند. NPoS یک مکانیسم اجماع است که بر اساس فرایند رایدهی عمل میکند. دارندگان توکن دات این امکان را دارند که با استیکینگ در عملیات شبکه شرکت کنند و در ازای مشارکت خود پاداش دریافت کنند. این روش امنیت شبکه را تضمین میکند.
- وثیقهگذاری (Bonding): بلاکچینهای جدید در پولکادات با وثیقهگذاری توکنهای DOT به شبکه اضافه میشوند. پاراچینهای قدیمی یا غیرقابلاستفاده، با از بین بردن توکنهای Bonding، حذف خواهند شد. در واقع این فرایند نوعی اثبات سهام است.
بنیانگذاران پولکادات
پولکادات زاییده فکر دکتر گاوین وود یکی از بنیانگذاران اتریوم و مخترع زبان برنامه نویسی سالیدیتی است. وود، رییس بنیاد Web3، به لطف نفوذش در صنعت کریپتو، شناخته شده ترین فرد در تیم پولکادات است.
در سال ۲۰۱۷، دکتر وود و پیتر چابان بنیاد Web3 را تاسیس کردند. این بنیاد یک نهاد غیرانتفاعی برای حمایت از تحقیق و توسعه Polkadot است و برای نظارت بر کمکهای مالی جمعآوری شده تاسیس شده است. تیم توسعهدهنده پولکادات از این افراد تشکیل شده است:
- رابرت هابرمایه (Robert Habermeier): بنیانگذار شبکه بلاکچین پولکادات که دارای تجارب زیادی در زمینه بلاکچین و رمزنگاری است.
- دکتر گاوین وود (Gavin Wood): مدیر ارشد پیشین فناوری اتریوم و مسئول هدایت نوآوریها در شبکه پولکادات است.
- پیتر چابان (Peter Czaban): از بنیانگذاران پولکادات که به عنوان مدیر فناوری وب ۳ نیز فعالیت دارد.
پولکادات بهتر است یا کاردانو؟
polkadot و کاردانو دو استراتژی کاملا متفاوت را در پیش گرفتهاند و در دراز مدت اهداف متفاوتی را برای تغییرات در شبکه در نظر دارند. Cardano یک زیرساخت دو لایه دارد، در حالی که پولکادات چندین بلاکچین را به یک شبکه اصلی متصل میکند. نقطه قوت پولکادات پایداری و مقیاسپذیری بیپایان است، در حالی که نقطه مثبت شبکه کاردانو کارمزد تراکنش بسیار پایین (در برخی مواقع صفر) و سرعت بالای تراکنشها است و البته کاردانو از نظر زیست محیطی پایدارتر است.