پالیگان چیست؟ معرفی شبکه Polygon و آینده پالیگان و ارز ماتیک

پالیگان یا ماتیک سابق، در حقیقت یک فناوری نوظهور مبتنی بر بلاکچین اتریوم است که افزایش مقیاس‌پذیری را از طریق برخی راهکارهای لایه دوم ارائه می‌دهد و با اتکا به سیستم چند زنجیره‌ای خود، امکان ادغام بسیاری از بلاکچین‌ها و شبکه‌ها را ممکن می‌سازد. هرچند این پروژه در ابتدا با عنوان Matic Network آغاز به کار کرد اما پس از گذشت مدتی با گسترش دامنه فعالیتش، به پالیگان (Polygon) تغییر نام داد. ارز دیجیتال اختصاصی این شبکه ماتیک نام دارد. در این مطلب به معرفی شبکه بلاکچین پالیگان می‌پردازیم و نگاهی هم به ارز ماتیک و نحوه خرید و فروش آن خواهیم داشت.

تاریخچه پالیگان

در بین بنیانگذاران پالیگان نام جینتی کانانی (Jaynti Kanani) بیشتر از سایر افرادی که در این پروژه مشارکت داشتند برای اغلب افراد جذابیت دارد. او فرزند یک کارگر معدن است که در خانه‌ای کوچک در حومه احمدآباد در گجرات، غرب هندوستان زندگی می‌کرد و اغلب برای پرداخت شهریه مدرسه خود با مشکل مواجه بود. در آن زمان بزرگترین آرزوی کانانی، یافتن شغلی مناسب برای پرداخت بدهی‌های پدرش بود. اما دست سرنوشت اتفاقات بهتری را برای او رقم زد و او اکنون بنیانگذار و مدیرعامل یک پروتکل بلاکچینی با ارزش بازار بالغ بر ۶ میلیارد دلار است. 

کانانی زمانی که به عنوان یک محقق ارشد داده در Housing.com مشغول به کار بود، برای اولین بار معضل مقیاس‌پذیری و ازدحام شبکه اتریوم را در یک پروژه NFT کشف کرد و از همان موقع تصمیم به رفع آن گرفت. سرانجام شبکه در اواخر سال ۲۰۱۷ با مشارکت جینتی کانانی، ساندیپ نایلوال (Sandeep Nailwal) و آنوراگ آرجون (Anurag Arjun) راه‌اندازی شد.

علت تغییر نام پروژه پالیگان

در سال ۲۰۲۱ در پی معضلات مربوط به ازدحام شبکه اتریوم که منجر به افزایش استقبال کاربران از شبکه شد، تیم ماتیک تصمیم به توسعه هر چه بیشتر پروژه خود گرفت و این شبکه با یک ماموریت گسترده به پالیگان تغییر نام داد. در آن زمان این ارز یک نقشه راه جدید با هدف پذیرش فناوری‌های نو مانند رول‌آپ‌ها و والادیوم (Valdium) را که منجر به بهبود تجربه کاری با این شبکه می‌شد، برای عموم منتشر کرد. لازم به یادآوری است که پالیگان، نام ارز دیجیتال اختصاصی خود، ماتیک را بدون تغییر حفظ کرد. توکن مانند قبل به عنوان یک واحد پرداخت و تسویه حساب در بین کاربران این شبکه استفاده می‌شود.

ارز دیجیتال بومی شبکه پالیگان

ارز ماتیک که با نماد MATIC شناخته می‌شود، یک توکن ERC-20 است که بر بستر بلاکچین اتریوم اجرا می‌شود. این ارز در حقیقت یک توکن تطبیق‌پذیر و تعامل‌پذیر برای ساخت بلاکچین‌های سازگار با اتریوم است که از مهم‌ترین کاربردهای آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

استیکینگ: از این ارز می‌توان برای استیکینگ (سپرده‌گذاری) در شبکه استفاده کرد. این کار باعث افزایش امنیت این شبکه می‌شود و کاربران در ازای آن، حدود ۱۸ درصد سود سالانه (APY) دریافت می‌کنند.

حاکمیت: کاربران با سپرده‌گذاری توکن خود، می‌توانند در تصمیمات حاکمیتی شبکه شرکت کنند.

کارمزد تراکنش: هزینه تراکنش‌ها پس از ورود به لایه پالیگان، به جای اتر در قالب این ارز پرداخت می‌شود.

نام توکن	ماتیک
نماد	MATIC
بلاکچین	اتریوم
استاندارد توکن	ERC-20
آدرس قرارداد	0x7D1AfA7B718fb893dB30A3aBc0Cfc608AaCfeBB0
نوع توکن	ابزاری
کل عرضه	۱۰ میلیارد
مقدار در گردش	۹.۳ میلیارد

برای نگهداری ارز اختصاصی شبکه پالیگان، کاربران نیاز به یک کیف پول پالیگان دارند. در حال حاضر این شبکه، کیف پول اختصاصی خود را ندارد. کاربران برای دریافت یا ارسال متیک می‌توانند از کیف پول‌هایی که از این شبکه پشتیبانی می‌کنند استفاده کنند. در حال حاضر بسیاری از کیف پول‌های معروف از شبکه پالیگان پشتیبانی می‌کنند. بدون تردید در آینده به تعداد این ولت‌ها اضافه خواهد شد. بهترین کیف پول‌های پالیگان عبارتند از:

• تراست ولت (Trust Wallet)
• مای اتر ولت (Myetherwallet)
• فورت متیک (Fortmatic)
• آلفا (Alpha Wallet) 
• لجر نانوس اس (Ledger Nano)
• سیف پال (SafePal S1)

نحوه عملکرد شبکه پالیگان

این ارز چیزی فراتر از یک راهکار مقیاس‌پذیری برای اتریوم است. این شبکه مانند یک رابط بین بلاکچین‌های پیرامون اتریوم فعالیت می‌کنند. برای درک بهتر این مساله، باید ذهن خود را به آنچه که اتریوم ۲ وعده می‌دهد معطوف کنیم.

با عملیاتی شدن اتریوم ۲، ما شاهد یک اینترنت از بلاکچین‌های مستقل به نام شارد خواهیم بود. هر شارد دارای داده‌، ویژگی و کیفیت‌ منحصربه‌فردی است. در واقع هر شارد، بلاکچینی است که توسط شبکه اتریوم پشتیبانی می‌شود. اما از آنجا که با زمان راه‌اندازی اتریوم ۲ به صورت کامل فاصله زیادی داریم، شبکه از این فرصت برای پر کردن شکاف بین اتریوم ۱ و ۲ استفاده کرده است. بنابراین polygon به نوعی وعده‌های آتی اتریوم را توسط دو کامپوننت (Component) زیر به کاربران جهان امروز ارائه می‌دهد:

• بستر پالیگان (Polygon Framework) 
• پروتکل پالیگان (Polygon Protocol)

بستر پالیگان

پلتفرم یا بستر پالی گان روشی برای راه‌اندازی آسان (با یک کلیک) بلاکچین‌های سازگار با اتریوم است. با توسعه بیشتر این بخش، مجموعه گسترده‌ای از ماژول‌ها را برای استقرار بلاکچین‌ها با ویژگی‌های سفارشی، استیکینگ و … ارائه می‌دهد. کیت توسعه نرم افزاری پالی گان با نام Polygon SDK، به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد تا به راحتی بلاکچین‌های لینک شده به اتریوم خود را راه‌اندازی کنند. این کیت‌های توسعه، افزونه‌های قابل نصبی‌ هستند که حاوی ابزارهای لازم برای ایجاد یکپارچه اپلیکیشن‌ها هستند.

بنابراین به لطف Polygon SDK، فرایند راه‌اندازی بلاکچین‌ها آنقدر ساده می‌شود که هر فردی بتواند بلاکچین اختصاصی خود را اجرایی کند. این چیزی شبیه به وردپرس برای ساخت وبسایت یا کانوا (Canva) برای طراحی گرافیک است.

پروتکل پالیگان

polygon یک وب یا شبکه اینترنتی است که بلاکچین‌ها را به یکدیگر متصل می‌کند. علاوه بر این، پروتکل پالیگان هر بلاکچین را قادر می‌سازد تا برای تامین امنیت خود از بلاکچین اتریوم کمک بگیرد و یا ماژول‌های امنیتی مناسب خود را انتخاب کند. مزیت استفاده از اتریوم برای تامین امنیت این است که این بلاکچین در حال حاضر از یک استخر غیرمتمرکز گسترده به ارزش میلیاردها دلار بهره می‌برد.

معماری شبکه پالیگان

شبکه پالیگان از یک سیستم چهار لایه (دو لایه اجباری و دو لایه اختیاری) تشکیل شده است:

• لایه اجرا (Execution Layer): پیاده‌سازی ماشین مجازی اتریوم یا EVM که برای اجرای قراردادهای هوشمند مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• لایه شبکه (Polygon network Layer): حاوی شبکه‌های بلاکچینی موجود که وظیفه تولید بلاک، اجماع داخلی و ادغام تراکنش‌ها را بر عهده دارد.
• لایه امنیت (Security Layer): این لایه خدماتی را برای احراز هویت و تایید تراکنش ارائه می‌دهد.
• لایه اتریوم (Ethereum Layer): این لایه به عنوان مجموعه‌ای از قراردادهای هوشمند اتریوم، برای کنترل/بررسی نهایی استیکینگ، حل اختلاف و انتقال پیام عمل می‌کند.

ویژگی‌های شبکه Polygon

شبکه Polygon را می‌توان برای تولید زنجیره‌های رول‌آپ اپتیمیستیک (Optimistic Rollup)، رول‌آپ دانش صفر (ZK Rollup)، رول‌آپ مستقل (stand-alone)، یا هر نوع دیگری که توسعه‌دهندگان به آن نیاز دارند استفاده کرد. همچنین پالیگان، اتریوم را به یک سیستم چند زنجیره‌ای کامل (معروف به اینترنت بلاکچین) تبدیل می‌کند. این سیستم چند زنجیره‌ای مشابه سایر سیستم‌ها مانند پولکادات، کازماس، آوالانچ و غیره است، اما در عین حال از امنیت، اکوسیستم فعال و متن باز بودن اتریوم هم بهره می‌برد. برخی ویژگی‌های کلیدی پالی گان عبارتند از:

• مقیاس‌پذیری: انجام تراکنش‌هایی سریع، کم‌هزینه و ایمن در زنجیره‌های جانبی.
• توان عملیاتی بالا: پشتیبانی از ۷ هزار تراکنش در ثانیه در هر زنجیره جانبی .
• تجربه کاربری: بهره‌مندی از یک رابط کاربری روان و ساده از زنجیره اصلی به زنجیره، اپلیکیشن‌های تلفن همراه و SDK.
• امنیت: مشارکت اپراتورهای درون زنجیره‌ای در سیستم PoS.
• زنجیره‌های جانبی عمومی: زنجیره‌های جانبی (در مقایسه با زنجیره‌ DAppهای مستقل)، ماهیتی عمومی و فاقد نیاز به مجوز دارند و از پروتکل‌های متعددی پشتیبانی می‌کنند.

مزایای استفاده از زنجیره‌های جانبی

با وجود اینکه راه‌حل‌های پیشرفته مانند Polygon SDK و Protocol هنوز به اندازه کافی بالغ نشده‌اند، اما تاکنون این شبکه چندین راهکار مقیاس‌پذیری اتریوم را عرضه کرده است. امروزه می‌توانید از طریق زنجیره جانبی که توسط شبکه‌ای از اعتبارسنج‌ها ایمن شده است، تجربه کاری سریعی از اتریوم داشته باشید. اخیراً پلتفرم‌های بزرگ DeFi مانند AAVE و Curve Finance، پروتکل‌های خود را به زنجیره‌های جانبی منتقل کرده‌اند. این اقدام باعث شده تا کاربران بدون پرداخت هزینه‌های گس (gas) بالا، از تعامل با پروژه‌های DeFi لذت ببرند.

مزایای استفاده از زنجیره‌های جانبی برای کاربران و توسعه‌دهندگان عبارتند از: 

• ارزان شدن ساخت اپلیکیشن‌ها و بلاکچین‌های غیرمتمرکز اتریوم.
• استفاده سریع و تقریباً رایگان از اپلیکیشن‌های DeFi ،NFT و بازی‌های مبتنی بر اتریوم.
• امکان فارمینگ بهره بر روی پلتفرم‌های DeFi برای فارمرهای با دارایی اندک.
• امکان صدور سریع NFT با هزینه گس تقریباً صفر در یک اکوسیستم NFT مبتنی پالیگان.

کاربرد پالیگان

تنها کاربرد پالیگان، افزایش مقیاس‌پذیری اتریوم نیست، بلکه کاربردهای متنوع دیگری هم در زندگی واقعی دارد که در ادامه به تعدادی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:

بستر وام دهی

امکان اخذ وام و استقراض سرمایه برای کاربران یکی از مهم‌ترین کاربردهای پالیگان است. کاربران می‌توانند در این پلتفرم با وثیقه پالیگان اقدام به دریافت وام کنند و وام دهندگان هم از طریق برخی پروتکل‌های تعریف شده در این شبکه، اعتبار کاربران را تجزیه و تحلیل کنند و در صورت تایید به آن‌ها وام دهند. شبکه پالیگان در واقع به عنوان شخص ثالت مورد اعتماد در این فرآیند عمل می‌کند و نیازی به واسطه‌های دیگر مانند بانک نیست. از آنجایی که وام‌دهندگان با گیرندگان وام از طریق یک بستر آنلاین ارتباط برقرار می‌کنند، فرآیند وام دهی با سرعت بیشتری انجام می‌شود.

بازی‌‌ها

ورود بلاکچین به صنعت گیمینگ در سال‌های اخیر، باعث ایجاد تحولات بسیار زیادی در بازی‌ها شده است. اما هنوز بازی‌های بلاکچینی راه زیادی در پیش دارند تا به محبوبیت بازی‌های کامپیوتری و کنسولی برسند. یکی از محدودیت‌های بازی‌ها در بلاکچین، سرعت و عملکرد نسبتا پایین است. پالیگان با ارائه فناوری Commit Chain  این امکان را به سازندگان بازی‌ها داد تا بتوانند بازی‌های موثرتر و محبوب‌تری بسازند.  

 پرداخت‌های سریع

پالیگان یک بستر مناسب برای برنامه‌های غیرمتمرکز است تا بتوانند پرداخت‌های خود را با سرعت بالاتر و هزینه کمتر انجام دهند.

پروژه‌های توسعه یافته توسط Polygon

پروژه‌های زیادی در حال حاضر از پالیگان به عنوان یک راه حل مقیاس‌پذیری استفاده می‌کنند. وجود همین پروژه‌ها باعث شده است تا این پلتفرم نسبت به رقبای خود برتری پیدا کند. برخی از مهم‌ترین پروژه‌های توسعه یافته در بستر پالیگان عبارت است از:

• EasyFi: یک پلتفرم اعطا و دریافت وام که از وام‌های با وثیقه کم پشتیبانی می‌کند.
• Cometh: یک بازی DeFi در بلاکچین اتریوم که بازیکنان آن می‌توانند با پیشبینی حرکت اشیا، توکن‌های ارزشمندی را بدست آورند.
• Aavegotchi: یک بازی معاملاتی DeFi که مبتنی بر توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) است.
• Polymarket: یک بازار پیشبینی که کاربران در آن با گمانه‌زنی رویدادهای دنیای واقعی کسب درآمد می‌کنند.

رقبای پلتفرم پالیگان

پالیگان در تلاش است تا با سازگاری هر چه بیشتر خود با ماشین مجازی اتریوم (EVM)، بر رقبای خود غلبه کرده و این شبکه را به یک گزینه جذاب برای توسعه‌دهندگانی که با زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی (زبان اختصاصی شبکه اتریوم) مشغول به کار هستند، تبدیل کند. جالب‌تر از آن، روشی است که برای کمک به اتریوم اتخاذ کرده تا با برجسته کردن جذابیت‌های بلاکچین اتریوم، بر سایر بلاکچین‌های رقیب پیروز شود. به عنوان مثال پالی گان موانع مالی را برای توسعه‌دهندگان و کاربرانی که مایل به تعامل با اتریوم هستند، کاهش می‌دهد. این کار علاوه بر مفید جلوه دادن اتریوم، انگیزه استفاده از سایر بلاکچین‌ها را کاهش می‌دهد.

در ادامه مهم‌ترین رقبای پلتفرم پالیگان را معرفی می‌کنیم:

پولکادات (Polkadot): از نظر اغلب افراد، پولکادات مهم‌ترین رقیب پالیگان است. Polkadot یک شبکه مولتی چین یا چند زنجیره‌ای است که هدف آن اتصال بلاکچین‌ها به یکدیگراست تا مشکلات تعامل پذیری در ارزهای دیجیتال، مقیاس پذیری و پرهزینه بودن و کند بودن تراکنش ها را رفع کند.

کازماس (Cosmos): کازماس یک شبکه غیر متمرکز است که از بلاکچین‌های مستقل و در عین حال قابل تعامل ساخته شده است. هدف این شبکه هم مانند پولکادات و دیگر رقیب خود یعنی پالیگان، برداشتن شکاف‌های بین بلاکچین‌های مختلف است.

آوالانچ (AVAX): آوالانچ یک پلتفرم منبع باز(open-source) است که کاربران می‌توانند در آن امکان توسعه و اجرای قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیر متمرکز وجود دارد. شبکه آوالانچ مشکل مقیاس‌پذیری ندارد و سرعت انجام تراکنش‌ها در آن بسیار بالاست.

همکاری‌های مهم Polygon

همان‌طور که در قسمت‌های پیشین اشاره کردیم، سرعت بیشتر و هزینه کمتر دو ویژگی مهم شبکه پالیگان است که باعث شده تا پلتفرم‌های بزرگ زیادی به این اکوسیستم کوچ کنند. به همین دلیل پالیگان موفق شده است تا همکاری‌هایی با برخی پروژه‌های بزرگ داشته باشد که در ادامه به تعدادی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

همکاری با دیسنترالند

دیسترالند که به عنوان بزرگترین پروژه متاورسی هم شناخته می‌شود یک پلتفرم واقعیت مجازی مبتنی بر شبکه اتریوم است. از آنجایی که معاملات دارایی‌های دیجیتال بر بستر اتریوم صورت می‌گیرد، کاربران با مشکل کارمزد بالا و سرعت نسبتا پایین مواجه بودند. به همین دلیل دیسترالند، بلاکچین پالیگان را هم به لیست شبکه‎‌های تحت پشتیبانی خود اضافه کرد تا با افزایش تراکنش‌ها، حجم اختلالات در شبکه کاهش پیدا کند.

همکاری با مرورگر Opera

مرورگر اپرا برای اینکه دسترسی کاربران خود را به برنامه‌های غیرمتمرکز تسهیل کند، ادغام و همکاری با پالیگان را آغاز کرد. همچنین کاربران این مرورگر با توکن بومی شبکه پالیگان یعنی MATIC قادر خواهند بود تا تراکنش‌های خود را انجام دهند. البته اپرا علاوه بر پالیگان از بلاکچین‌های دیگری مانند بیت کوین و سولانا هم پشتیبانی می‌کند.

همکاری با اوپن سی

اوپن‌سی، یکی از اولین سایت‌های خرید و فروش ان اف تی (NFT) در دنیا است که کاربران از طریق این پلتفرم می‌توانند فایل‌های خود را در شبکه‌های مختلف، توکنیزه کرده و به NFT تبدیل کنند. با افزایش محبوبیت ان اف تی‌ها، حجم معاملات اوپن سی رشد بی‌سابقه‌ای کرد. از آنجایی که افزایش کاربران شبکه، افزایش هزینه را به همراه داشت، اوپن سی برای رفع این مشکل، پشتیبانی از پالیگان را هم آغاز کرد تا خرید و فروش همتابه‌همتای ان اف تی‌ها را آسان‌تر و سریع‌تر کند.

سوپرنت پالیگان

پالیگان با راه‌اندازی قابلیت‌های جدید سعی دارد تا جایگاه خود را بهبود بخشد و بتواند توجه کاربران را به خود جلب کند. البته می‌توان گفت تا حد زیادی هم موفق شده است. یکی از قابلیت‌های جدید پالیگان، زنجیره سوپرنت پالیگان است. به دلایل مختلفی یک پروژه ممکن است برای راه‌اندازی برنامه‌های خود به بلاکچین‌های دیگری به جز اتریوم نیاز داشته باشند. سوپر نت به توسعه‌دهندگان کمک می‌کند تا ساخت بلاکچین‌های جدید پروسه راحت‌تری داشته باشد. شبکه SX یک شبکه تخصصی در حوزه دیفای است که با استفاده از بستر Polygon Supernet ایجاد شده است.

نقشه راه پالیگان

همانطور که از مفهوم polygon بر می‌آید (چند ضلعی)، این شبکه دارای اضلاع، اشکال و کاربردهای متعددی است و ساختار ساده‌ای را برای توسعه شبکه‌های به هم پیوسته نوید می‌دهد. در نقشه راه پالیگان هم قید شده است که  Polygon یک پروتکل ارتباطی است که زنجیره‌های بلوکی را به یکدیگر متصل می‌کند و به اشتراک گذاری داده‌ها را بین آن‌ها آسان‌تر می‌کند. همچنین امکان اجرای قراردادهای هوشمند را ممکن می‌‎سازد.

به طور خلاصه این پلتفرم می‌تواند امنیت دارایی‌ها را با استفاده از ساختار پلاسما و مدل اعتبارسنجی غیرمتمرکز خود تضمین کند و تا حد زیادی از طریق زنجیره‌های جانبی خود، راه‌حل‌های افزایش مقیاس‌پذیری را برای اتریوم عرضه کند. هدف نهایی شبکه polygon، کمک به توسعه، امنیت و افزایش کارایی بلاکچین اتریوم است تا از این راه توسعه‌دهندگان به ارائه محصولات جذابتر خود در مدتی کوتاه تشویق شوند.

تاثیر راه‌اندازی اتریوم ۲ بر آینده پالیگان

پالی گان اولین راهکار مقیاس‌پذیری اتریوم محسوب می‌شود که از سوی کاربران با استقبال زیادی مواجه است. تاکنون میلیاردها دلار کریپتو توسط برخی از بزرگترین نام‌های DeFi به پالیگان انتقال داده شده‌ و این شبکه را به خودی خود به یک بلاکچین رقیب تبدیل کرده است و روی آینده ارز ماتیک تاثیر گذاشته است. 

همچنین انعطاف‌پذیری و مقیاس‌پذیری پالی گان موجب شده بسیاری از پروژه‌های بلاکچینی استفاده از این شبکه را برای غلبه بر محدودیت‌های اتریوم مد نظر قرار دهند. جدای از این، چشم‌انداز گسترش پشتیبانی خود از انواع اپلیکیشن‌های مالی غیرمتمرکز، خارج از اکوسیستم اتریوم است. در نهایت آنچه که از تحلیل پالیگان به نظر می‌رسد این است که پالیگان یکی از پلتفرم‌های پیشتاز در حوزه امور مالی غیرمتمرکز است که در آینده هم به فعالیت خود ادامه خواهد داد.

سوالات متداول