پالیگان یک راهکار لایه ۲ و روشی برای بهبود مقیاسپذیری شبکه اتریوم است که در سال ۲۰۱۷ معرفی شد. پل (POL) توکن بومی این شبکه نام دارد که یک رمزارز با استاندارد ERC-20 است؛ به این معنا که با سایر ارزهای دیجیتال مبتنی بر اتریوم سازگار است. این توکن برای ایمنسازی شبکه و پرداخت هزینه تراکنش در شبکه پالیگان استفاده میشود.
شبکه پالیگان از ماه ژوئن سال ۲۰۲۳ تصمیم به عرضه نسخه جدید و پیشرفتهتر خود به نام Polygon 2.0 کرد. این آپدیت طی فازهای مختلفی انجام میشود که یکی از فازهای آن، عرضه رمزارز جدیدی به نام POL یا «پالیگان اکوسیستم توکن» است که در تاریخ ۴ سپتامبر ۲۰۲۴ (۱۴ شهریور ۱۴۰۳) جایگزین متیک شده است. البته ناگفته نماند که اکنون هر دو ارز پل و متیک در بازار رمزارزها حضور دارند که یکی از دلایل این تصمیم، داشتن زمان کافی برای هولدرها و استیککنندگان قدیمی برای تبدیل متیکهای خود به پل است.
پلتفرم پالیگان با استفاده از بلاکچین اتریوم عمل کرده و پروژههای مبتنی بر اتریوم را به یکدیگر متصل میکند. استفاده از پلتفرم Polygon میتواند انعطافپذیری، مقیاسپذیری و حاکمیت یک پروژه بلاکچینی را افزایش دهد و در عین حال امنیت، تعاملپذیری و مزایای ساختاری بلاکچین اتریوم را نیز به همراه دارد.
نحوه عملکرد پل
شبکه پالیگان یک راهکار مقیاسپذیری لایه دو است. این دسته از راهکارها با اصطلاح ساید چین (Sidechain) نیز شناخته میشوند. هدف اصلی این پروژه، کاهش هزینههای تراکنش در شبکه اتریوم و افزایش سرعت تایید آنها است. پالیگان به عنوان یک شبکه بلاکچین موازی در کنار اتریوم فعالیت میکند. کاربران برای استفاده از ویژگیهای این شبکه، میتوانند بخشی از دارایی خود را از اتریوم به پالیگان متصل کرده و از طیف گستردهای از نرمافزارهای موجود در آن استفاده کنند.
این شبکه از الگوریتم اجماع اثبات سهام (Proof-of-Stake) استفاده میکند. رمزارز پل در این زمینه، تغییر چندانی با متیک ندارد؛ کاربران برای تایید هر بلاک از تراکنشها، باید مقداری توکن بومی این شبکه را قفل کنند. در واقع، استیکینگ (سپردهگذاری) داراییها در این شبکه، حق تایید یا رد تراکنشها را در اختیار کاربران قرار میدهد. در مقابل، کاربران با تایید تراکنشها مقداری توکن POL در قالب پاداش دریافت میکنند.
ویژگیهای مهم پل
برجستهترین ویژگی ارز پل، متمرکز شدن بر کاهش مشکلات مربوط به مقیاسپذیری و تراکنشهای کُند بلاکچین اتریوم است. نکته مهم دیگری که در مورد ارز POL و شبکه پالیگان وجود دارد، به سیستم پلاسما مربوط میشود. پالیگان از یک نسخه سیستم پلاسما بهرهمند شده که در آن، ویژگی مهمی نهفته است؛ این ویژگی به تریدرها این امکان را میدهد که به ۶۵ هزار تراکنش در هر بلاک جدید دسترسی داشته باشند. البته این ویژگیها با توکن متیک یکسان است؛ ویژگیهای جدیدی که به ارز POL اضافه شده، موارد زیر هستند:
- سازگاری با نسخه قبلی شبکه: بدین معنا که این انتقال توکن، برای اپلیکیشنها و کاربران بدون اختلال و بهراحتی انجام میشود و باعث یکپارچگی و ثبات بیشتر برای شبکه پالیگان میشود.
- هزینه گس و استیکینگ: اکنون این موارد با رمزارز پل پرداخت و انجام میشوند و نیازی نیست که برای انجام تراکنشها توکن متیک تهیه کنید.
- کاربرد در شبکه تجمیع شده پالیگان: این شبکه برنامه دارد که تا سال ۲۰۲۵ یک قطب استیکینگ (Staking Hub) راهاندازی کند که باعث میشود کاربردهای توکن پل افزایش یابد.
- تغییرات در توکنومیکس: پالیگان یک تغییر کوچک در توکنومیک این شبکه ایجاد کرده و آن، افزودن عرضه سالانه ۲ درصدی توکنها است که نیمی از آن به قرارداد استیکینگ برای پاداش ولیدیتورها و نیمه دیگر نیز به خزانه کامیونیتی، بهمنظور توسعه جامعه کاربری اختصاص مییابد.
همچنین زنجیرههای جانبی شبکه پالیگان از جمله ابزارهای پشتیبانی سیستمهای دیفای (DeFi) محسوب میشوند. این ابزارها نیز به صورت اختصاصی برای سیستم اتریوم طراحی شدهاند تا اکوسیستم پرداخت و ثبت سفارشات در آن تسهیل شود.
کاربرد ارز پل
مهمترین کاربردهای ارز پل به عنوان توکن بومی شبکه پالیگان عبارتند از:
- پرداخت هزینه تراکنش شبکه
- استفاده برای استیکینگ و سپردهگذاری
- حق حاکمیت (برای شرکت در نظرسنجیها و تصمیمگیریهای اساسی شبکه)
- پرداخت پاداش به استیککنندگان و ولیدیتورهای شبکه
- ایجاد امنیت برای چندین شبکه بلاکچینی تجمیع شده در پالیگان ۲.۰
چه مقدار توکن پل (POL) در گردش است؟
توکنهای پل به صورت ماهانه عرضه میشوند. سقف عرضه پل برابر با ۱۰,۲۵۳,۶۰۱,۸۷۶ واحد است که به معنای محدودیت عرضه آن خواهد بود. در سال ۲۰۱۷ میلادی، ۳/۸٪ از عرضه کل پل (متیک سابق) ارائه شد؛ حدود ۱۹٪ دیگر هم در آوریل سال ۲۰۱۹ فروخته شد. میزان توکنهای باقیمانده این ارز دیجیتال به شرح زیر توزیع میشود:
- ۱۶٪: تیم شبکه پالیگان
- ۴٪: مشاوران پروژه
- ۱۲٪: عملیات شبکه پالیگان
- ۲۱.۸۶٪: بنیانگذاران
- ۲۳.۳۳٪: توکنهای در گردش
تغییر نام پروژه متیک به پالیگان
در واقع توکن متیک اشاره به مراحل اولیه توسعه شبکه پالیگان دارد. در اکتبر ۲۰۱۷ و زمانی که این بلاکچین فعالیت خود را آغاز کرد، از آن با نام متیک نتورک (Matic Network) یاد میشد. اما در نهایت در سال ۲۰۱۷ نام آن به پالیگان تغییر کرد. این پروژه پس از توسعه تصمیم گرفت نماد MATIC را برای توکن اصلی خود نگه دارد. بنابراین، متیک نتورک به پالیگان (Polygon) تبدیل شد. پس از گذشت چند سال و در سال ۲۰۲۴ نیز نام MATIC به POL تغییر کرد.
امنیت شبکه پالیگان چگونه تامین میشود؟
عملیات اعتبارسنجی در شبکه پالیگان با استفاده از توکنهای پل صورت میگیرد؛ به عبارت سادهتر، توکنهای پل به عنوان وثیقه برای اجرای سیستم اثبات سهام (PoS) در نظر گرفته میشوند و تریدرها میتوانند به ازای همین وثیقهها، ارز پل دریافت کنند.
آن دسته از افراد و سرمایهگذارانی که نمیخواهند بخشی از جامعه اعتبارسنج این شبکه باشند، قادر خواهند بود توکنهای POL خود را به دیگر اعتبارسنجها واگذار کنند. لازم به ذکر است، علاوه بر همه سیستمهای امنیتی موجود در پالیگان، مکانیسمهای تقلبزدایی، سیستم بازرسی دقیق و سیستم دولایه این شبکه به تامین امنیت آن منجر خواهند شد.
تاریخچه و بنیانگذاران پالیگان
تیم پالیگان ریشه در کشور هند دارد، اما بهعنوان یک پروژه منبع باز، متشکل از یک تیم غیرمتمرکز و جهانی از توسعهدهندگانی در کشورهای مختلف است. شبکه متیک در ابتدا با استفاده از نسخه اقتباسشده پلاسما با زنجیرههای جانبی مبتنی بر PoS مقیاسپذیری را به شبکه اتریوم آورد.
جنتی کانانی (Jaynti Kanani) یکی از بنیانگذاران و مدیرعامل فعلی پالیگان است. وی این پروژه را در کنار ساندیپ نیلوال (Sandeep Nailwal)، از بنیانگذاران و مدیر ارشد عملیاتی و آنوراک آرجون، مدیر تولید پالیگان، در سال ۲۰۱۷ راهاندازی کرد.