پروتکل میکر (Maker) یک وام‌دهنده کریپتو و از پیشگامان امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) است که از قراردادهای هوشمند بلاکچین اتریوم برای اعطای وام در قالب استیبل کوین دای (DAI) استفاده می‌کند.
MakerDAO یک سازمان مستقل غیرمتمرکز (DAO) است که پروتکل میکر را مدیریت می‌کند. این پلتفرم از یک مدل دو توکنه استفاده می‌کند: استیبل کوین دای (dai) که با نوسانات نسبتا کم، پیوندی نزدیک با دلار آمریکا دارد و ارز میکر (MKR) که به عنوان توکن حاکمیتی و برای پرداخت سود استفاده می‌شود. کاربران Maker با وثیقه کردن رمز ارزهای مبتنی بر اتریوم خود، قادر به دریافت وام در قالب استیبل‌کوین دای (DAI) هستند.
ارز دیجیتال میکر
میکر (MKR) یک توکن با استاندارد ERC-20 در پروتکل میکر است که به عنوان یک توکن حاکمیتی عمل می‌کند. بنابراین، هولدرهای MKR می‌توانند در مورد توسعه پروتکل و پیشنهادات موثر بر استفاده از استیبل کوین دای (DAI) رای دهند. همچنین MKR باعث تثبیت قیمت استیبل کوین دای می‌شود. اگر قیمت دای پیوند ۱:۱ خود با دلار امریکا را از دست بدهد، ارز MKR ایجاد یا سوزانده می‌شود.
استیبل کوین دای چیست؟
DAI یک استیبل کوین غیرمتمرکز با استاندارد ERC-20 مبتنی بر اتریوم است. این استیبل کوین در دسامبر ۲۰۱۷ در نتیجه تلاش گروهی متشکل از ۳۵ نفر زیر نظر رون کریستنسن (Rune Christensen) بنیان‌گذار میکر، وارد بازار شد. هدف دای اصلاح مسائل مربوط به نوسانات ارزهای دیجیتال است که از تبدیل شدن آنها به ابزار اصلی پرداخت جلوگیری می‌کند. ارزش دای دارای ثبات ۱:۱ با دلار آمریکاست و توسط وثیقه‌ها در پروتکل میکر پشتیبانی می‌شود.
چه مقدار ارز میکر (MKR) در گردش است؟
صدور ارز میکر برای اطمینان از تثبیت ارزش دای و اینکه به طور کامل توسط دارایی‌های رمزارزی وثیقه شود، همواره توسط یک مکانیسم پیچیده کنترل می‌شود و هیچ سقفی برای عرضه کل MKR تعیین نشده است. بنابراین، عرضه MKR کاملا پویاست و بر اساس شرایط بازار و سلامت اکوسیستم DAI تغییر می‌کند.
کاربرد ارز میکر
به طور خلاصه ارز MKR سه نقش کلیدی در پروتکل میکر ایفا می‌کند:
- حاکمیت: دارندگان ارز میکر می‌توانند در مورد امور حاکمیتی پروتکل MakerDAO مثل تغییر نرخ پس‌انداز یا افزایش سقف بدهی نظر دهند.
- پشتوانه وام: ارزش دای به پشتوانه وثیقه هر وام متکی است. در صورتی که این وثیقه برای پرداخت وام قابل انحلال یا به اندازه کافی نباشد، MakerDAO دست به انتشار میکر و فروش آنها در بازار آزاد می‌زند. سپس، از درآمد حاصل از فروش میکر، برای پرداخت وام دای استفاده می‌کند.
- ایجاد استیبل‌کوین دای: کاربران توسط ارز میکر می‌توانند دارایی ERC-20 خود را برای تولید استیبل کوین دای در پلتفرم MakerDAO وثیقه کند
نحوه عملکرد میکر
پروتکل میکر، استیبل کوین‌های جدید دای را از طریق قرارداد هوشمند Maker Vaults تولید می‌کند. کاربران در ازای قرار دادن وثیقه می‌توانند استیبل کوین دای تولید و آن را به‌عنوان وام دریافت کنند. زمانی که کاربری بخواهد توکن وثیقه شده خود را از قرارداد هوشمند بازیابی کند، ابتدا باید مقدار استیبل کوین دای را که وام گرفته به همراه کارمزد (Stability fee) بازپرداخت کند.
توکن MKR نیز برای کنترل پروتکل Maker استفاده می‌شود. پیشنهادهایی که در میکر به رای گذاشته می‌شود به شکل یک قرارداد هوشمند توسط هر آدرس اتریوم مطرح می‌شوند. سپس، جامعه هولدرهای MKR می‌توانند در مورد پیشنهاد رای دهند. در صورت تصویب، به آدرس اتریوم برای ایجاد تغییر پیشنهادی در پروتکل میکر، دسترسی لازم اعطا می‌شود. دو نوع کارمزد مهم در پروتکل میکر وجود دارد:
- کارمزد پایداری (Stability fee): برای نشان دادن نرخ بهره در سیستم میکر به کار می‌رود و در زمان بازپرداخت بدهی از وام‌گیرنده دریافت می‌شود.
- کارمزد انحلال (Liquidation fee): جریمه‌ای است که کاربر در صورتی که وثیقه او دچار کاهش ارزش شود، می‌پردازد و وضعیت بدهی او به صورت خودکار توسط سیستم تسویه می‌شود.
پروتکل میکر کارمزدهای پایداری و انحلال را به طور مستمر در قالب استیبل کوین دای جمع‌آوری می‌کند و سپس هزینه‌های جمع‌آوری شده را برای خرید میکر به حراج می‌گذارد. MKR به دست آمده از طریق فروش توسط پروتکل سوزانده می‌شود تا عرضه آن کاهش یابد. بدین ترتیب، از افت قیمت جلوگیری می‌شود.
ویژگی های مهم میکر
ویژگی‌های منحصربه‌فرد پروژه میکر باعث شده بسیاری از کاربران و حتی سرمایه‌گذاران از این فایننس غیرمتمرکز استفاده کنند. برخی از قابلیت‌های این پروژه عبارتند از:
تراکنش‌های استیبل کوین دای بر خلاف تتر قابل ردیابی و کنترل نیست.
عرضه میکر علی‌رغم تقاضای ثابت آن، کاهش می‌یابد و این موجب افزایش قیمت میکر در بلند مدت خواهد شد.
امنیت شبکه میکر چگونه تامین می‌شود؟
ارز میکر یک توکن ERC-20 مبتنی بر بلاکچین اتریوم محسوب می‌شود. در نتیجه، با اتکا بر الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS) اتریوم که توسط شبکه‌ای متشکل از هزاران نود پشتیبانی می‌شود، ایمن است.
تاریخچه و بنیان‌گذار میکر
بنیاد MakerDAO در سال ۲۰۱۴ توسط یک کارآفرین دانمارکی به نام رون کریستنسن (Rune Christensen) به‌عنوان یک سیستم بانکی غیرمتمرکز در کالیفرنیا تاسیس شد. کریستنسن فارغ‌التحصیل رشته بیوشیمی از دانشگاه کپنهاگ بود ولی پس از آن در دانشکده بازرگانی کپنهاگ در رشته تجارت فراملی تحصیل کرد.
تیم اصلی مدیریت MakerDAO در ابتدا شامل ۲۰ توسعه‌دهنده در حوزه بلاکچین بود. در آگوست ۲۰۱۵ ارز دیجیتال میکر به‌عنوان «اولین توکن قابل معامله در شبکه اتریوم» معرفی شد. میکر توانست با جذب سرمایه‌گذاران نهادی رشد قابل توجهی را در قیمت خود تجربه کند و چند هفته پس از معرفی، ارزش بازار آن به کانال میلیارد دلار رسید. دو سال بعد در دسامبر ۲۰۱۷، MakerDAO در راستای هدف اعطای وام با وثیقه رمزارزی، استیبل کوین اختصاصی دای را راه‌اندازی کرد.
