گولم (Golem) یک پلتفرم رایانش ابری غیرمتمرکز در بستر اتریوم است که با هدف کاهش زمان و هزینههای پردازش اطلاعات طراحی شده است. پروژه گولم در ۲۸ آوریل ۲۰۱۶ توسط شرکت گولم فکتوری (Golem Factory) شروع به کار کرد و شبکه اصلی آن در ۱۰ آوریل ۲۰۱۸ به طور رسمی راهاندازی شد. این پروژه در حقیقت یک شبکه محاسباتی غیرمتمرکز است که خدمات رایانش ابری را با توزیع منابع محاسباتی کاربران ارائه میدهد. هدف اصلی این پروژه ارائه توان محاسباتی به کاربرانی است که از ظرفیتهای محاسباتی نمیتوانند استفاده کنند.
گولم در واقع نرمافزاری مبتنی بر سیستم بلاکچین است که امکان خرید و فروش ارزهای دیجیتال با تکیه بر قدرت محاسبات مالی را میدهد. پروژه گولم این قابلیت را دارد تا قدرت محاسباتی مازاد خود را به کاربرانی دهد که منابع لازم برای کار کردن روی پروژههای خود را ندارند. این قدرت محاسباتی اغلب برای تحقق اهداف مختلفی همچون هوش مصنوعی، استخراج ارزهای دیجیتال، رندر از CGI و سایر محاسبات پیچیده طراحی شده است.
ارز دیجیتال گولم
GLM نام توکن بومی این شبکه است که افراد در این شبکه همتا به همتا برای خرید و فروش قدرت محاسباتی از آن استفاده میکنند. کاربرانی قدرت محاسباتی خود را در اختیار گولم قرار میدهند، در ازای آن توکن GLM دریافت میکنند.
نحوه عملکرد گولم
عملکرد گولم در تمامی پردازشهای مربوط به درخواست و اتصال خریداران و فروشندگان خلاصه میشود. کاری که گولم انجام میدهد، در وهله اول شناسایی کاربران درخواستکننده قدرت محاسباتی است. سپس، آنها میتوانند از درخواستهایی که سیستم گولم پردازش و اعتبارسنجی کرده، با منابع مناسب استفاده کنند. سیستم گولم نیز وظایف مربوط به قدرت محاسباتی را به بخشهایی کوچکتر تقسیم و قدرت محاسباتی را در اختیار درخواستکنندگان قرار میدهد.
درخواستکننده یا Requester میتواند از شبکه گولم بخواهد که محاسبات مورد نظر را برایش انجام دهند. این درخواستها میتواند چیزی شبیه به رندر گرفتن از CGI (که به منابع محاسباتی قدرتمندی نیاز دارد) باشد. اگر Requester محاسبات پروژه را درخواست کند، گولم تمامی کارهای محاسباتی را تقسیم و پروژه بلافاصله با کسری از قدرت محاسباتی، توسط فروشندگانی که در بازار P2P حضور دارند به پایان میرسد. هنگامی که درخواستکننده، پروژه خود را تحویل بگیرد، هزینه مستقیما در قرارداد سیستم گولم به ارائهدهنده (فروشنده) پرداخت خواهد شد.
ویژگیهای گولم
گولم راهی برای سرعت بخشیدن به فرآیند خرید و استفاده از توان محاسباتی با هزینه کمتر است. این سیستم، خدمات رایانش ابری را از طریق فناوری بلاکچین و ارز گولم در اختیار کاربران قرار میدهد. بنابراین، به جای استفاده از ارائهدهندگان خدمات رایانش ابری سنتی، که عموما هزینهبر و کند هستند، گولم با تقسیم تسکها، این عمل را با سرعت و قدرت محاسباتی کمتری انجام میدهد. مهمترین ویژگیهای گولم عبارتند از:
- ایجاد یک شبکه غیر متمرکز و P2P بین کاربران
- سرعت بالای پردازش اطلاعات
- هزینه کم پردازش اطلاعات در مقایسه با رایانش ابری سنتی
- استفاده در رندرهای گرافیکی رایانهای (CGI)
کاربرد ارز گولم
ایده اصلی گولم بر اساس تخصیص منابع رایانش ابری برای پروژههای پرتقاضا بدون دخالت نهادهای مرکزی است. توکن بومی این شبکه GLM نام دارد که کاربران با در اختیار داشتن آن، میتوانند قدرت محاسباتی شبکه را اجاره میکنند. برای اینکار ابتدا کاربر باید یک درخواست را بر اساس مقدار توکن GLM خود در شبکه ثبت کند. سپس گولم این درخواست را پردازش، اعتبارسنجی کرده و برای اتصال به منابع مناسب استفاده میکند. در پایان، به نودهای شبکه در ازای پردازش انجام شده، توکن GLM پرداخت میشود.
چه مقدار توکن گولم (GLM) در گردش است؟
توکن گولم در ابتدا GNT نام داشت، اما از آنجایی که چارچوب تراکنشهای جدید این پروژه روی نسخه اتریوم ۲.۰ بنا شده، گولم در نوامبر ۲۰۲۰ یک انتقال توکن را آغاز کرد که در اثر آن توکنهای قدیمی GNT با نسبت ۱:۱ به توکنهای GLM تبدیل شدند.
کل عرضه گولم ۱ میلیارد توکن است و تمام توکنها از قبل در شبکه ایجاد شده و در گردش هستند. نحوه تخصیص گولم به این شکل است:
- ۸۲ درصد: عرضه اولیه عمومی
- ۱۲ درصد: صندوق ذخیره شرکت
- ۶ درصد: بنیانگذاران گولم
امنیت شبکه گولم چگونه تامین میشود؟
گولم بر اساس مکانیسم اجماع اثبات سهام (PoS) شبکه اتریوم کار میکند. گولم در کنار این مکانیسم، از یک سیستم اعتبارسنجی اختصاصی نیز برای افزایش امنیت شبکه خود بهره برده که سیستم شهرت (Repuation System) نام دارد. این سیستم پس از تکمیل هر تسک، برای شناسایی نودهای مخرب، اعتبار ارائهدهنده و درخواست کننده را رتبهبندی میکند.
هنگامی که یک درخواست کار تکمیل و انجام میشود، سیستم گولم به کاربران خود رتبه میدهد و در این رتبهبندی، شهرت ارائهدهندگان و درخواستکنندگان را میسنجد. این روشی است که با تکیه بر آن میتوان سیستم مربوط به گرههای مخرب و نامطمئن را تشخیص داد.
تاریخچه و بنیانگذاران گولم
گولم فکتوری (Golem Factory)، نام شرکت مادر پروژه گولم است که توسط الکساندرا اسکریپت چاک (Aleksandra Skrzypczak)، آندری رگولسکی (Andrzej Regulski)، جولیان زاویستوفسکی (Julian Zawistowski) و پیوتر ژانیک (Piotr Janiuk) در سال ۲۰۱۶ راهاندازی شد. دو سال بعد (۲۰۱۸) شبکه غیرمتمرکز گولم به عنوان یک پلتفرم ارائه دهنده قدرت محاسباتی از سوی همین شرکت شروع به کار کرد.