گراف (The Graph) یک پلتفرم جستجو و جمعآوری داده است که دادهها را برای اپلیکیشنها، بلاکچینها و توسعهدهندگان با استفاده از ساختاری گراف مانند سازماندهی و ارائه میکند. این پلتفرم یک سیستم ایندکس (ثبت و فهرستبندی) داده غیرمتمرکز است که به کاربران امکان جستجوی دادهها از شبکههای بلاکچینی را میدهد.
این پروتکل منبع باز بر بستر بلاکچین اتریوم میزبانی میشود و مانند گوگل برای ایندکس و درخواست اطلاعات طراحی شده است. از این رو به عنوان «گوگل بلاکچین» شناخته میشود. گراف، دادهها را از سایر بلاکچینها جمعآوری، سازماندهی و ذخیره کرده و امکان جستجوی آنها را برای کاربران فراهم میکند.
استفاده از گراف، توسعهدهندگان را قادر میسازد تا به سرعت به دادههای شبکههای بلاکچین دسترسی پیدا کرده و آنها را تجزیه و تحلیل کنند. همچنین، ساخت اپلیکیشنهای غیرمتمرکز (DApps) را آسانتر میکند. GRT ارز اصلی Graph است که کاربران از طریق آن هزینه درخواستها و جستجوی دادهها را پرداخت میکنند.
ارز دیجیتال گراف چیست؟
ارز دیجیتال گراف، یک توکن با استاندارد ERC20 در بلاکچین اتریوم است که برای تخصیص منابع در سراسر اکوسیستم گراف استفاده میشود. توکنهای گراف به عنوان ابزاری برای مبادله و اعطای پاداش به اعضای شبکه عمل میکنند.
جدا از تسهیل فرآیند سرویس داده در شبکه گراف، این توکن نقشی کلیدی در کمک به اداره شبکه ایفا میکند. دارندگان توکن GRT حق رای و تأیید تغییرات رخ داده در شبکه گراف را دارند. هولدر کوین GRT میتواند هرگونه تغییر پیشنهادی از سوی شورای گراف را که بر آینده شبکه تأثیر میگذارد را رد یا قبول کند.
نحوه عملکرد گراف
گراف برای فهرستبندی دادهها از زیرگرافها (Subgraph) استفاده میکند. زیرگرافها نوعی رابطهای برنامهنویسی (API) منبع باز هستند که به صورت گراف (نمودار) برای استخراج دادهها از یک شبکه بلاکچین استفاده میشوند. به این ترتیب، امکان جستجوی دادهها از طریق برنامههای غیرمتمرکز فراهم میشود. از این نظر، گراف اولین پروتکل غیرمتمرکزی است که با حل معضلات ایندیکسینگ با مشکلات مربوط به ایجاد dAppها مقابله میکند.
dAppهای طراحی شده از زبان برنامه نویسی GraphQL (زبان مورد استفاده توسط The Graph) برای جستجوی سریع و کارآمد دادهها استفاده میکنند.
توسعهدهندگان توسط زیرگرافها میتوانند از دادههای نامطمئن بلاکچین به شیوهای قابل تایید استفاده کرده و آنها را فهرستبندی کنند. به این ترتیب، میتوانند اپلیکیشنهای بدون سرور (مانند Uniswap، Aave یا Decentraland) بسازند که در زیرساختهای عمومی اجرا میشوند. گراف این فرآیند را از طریق گره گراف (Graph Node) یا همان موتور جستجوی اصلی شبکه انجام میدهد که به طور مداوم بلاکهای شبکه و قرارداد هوشمند را از طریق یک سیستم به هم پیوسته اسکن میکند. در اکوسیستم گراف، شش گروه اصلی فعالیت دارند که با همکاری هم، دادهها را از طریق subgraph دریافت و سازماندهی میکنند:
مصرفکنندگان (Consumers): توسعهدهندگانی که برای ساخت DApp به داده نیاز دارند. آنها هزینه درخواست اطلاعات را پرداخت و یک درخواست برای دادهها ارسال میکنند.
ایندکسرها (Indexers): به عنوان گرههای اپراتور، کار ایندکسینگ و ارائه خدمات جستجو را انجام میدهند و در ازای آن کارمزد جستجو دریافت میکنند. آنها قبل از هر چیز باید ۱۰۰٬۰۰۰ توکن GRT را استیک کنند که اگر با اقدامات خود آسیبی به شبکه برسانند، مقداری از موجودی توکنهای آنها کسر میشود.
نمایندگان (Delegators): با استیک توکنهای GRT خود و اعطای نمایندگی به ایندکسرها، بدون نیاز به اجرای گره، به مدیریت شبکه کمک میکنند. آنها بخشی از کارمزد درخواستها را دریافت میکنند.
متصدیان (Curators): متصدیان میتوانند توسعهدهندگان زیرگراف، مشتریان داده یا سایر اعضای جامعه باشند. آنها باید زیرگرافهای با کیفیت را شناسایی کنند. متصدیان حدود ۱۰٪ کارمزد جستجو را دریافت میکنند.
فیشرمنها (Fishermen): شرکتکنندگانی هستند که صحت کار ایندکسرها را تایید میکنند. اگر یک ایندکسر اقدام مخربی انجام دهد، فیشرمن نصف توکنهای کسر شده از ایندکسر را دریافت میکند. فیشرمنها برای شروع به کار ابتدا باید حداقل ۱۰٬۰۰۰ توکن GRT سپرده کنند.
داوران (Arbitrators): وظیفه شناسایی ایندکسرهای مخرب را بر عهده دارند. داوران توسط حاکمیت غیرمتمرکز انتخاب میشوند.
ویژگی های مهم ارز گراف
از ارز گراف برای انجام معامله و پرداخت پاداش به شرکتکنندگان در معاملات گراف استفاده میشود. این توکن ویژگیهای منحصر به فردی دارد که در اینجا به برخی از آنها اشاره میکنیم:
- افزایش مقیاسپذیری اتریوم
- قدرتدهی به پروتکل وب ۳
- سرعت بالای نقل و انتقال
گراف بهعنوان یک پروتکل غیرمتمرکز عملیات ایندکس دادههای بلاکچین را خودکار می کند. در نتیجه، فهرستسازی و جستجوی دادههای بلاکچین را کارآمدتر و در زمان و هزینه توسعهدهندگان صرفهجویی میکند.
همچنین گراف یک مدل حاکمیتی مبتنی بر جامعه ایمن و شفاف را ارائه میکند. هولدرهای GRT میتوانند از طریق یک سازمان خودگردان غیرمتمرکز (DAO) در اداره شبکه گراف شرکت کنند. این کار شبکه را غیر متمرکز و جامعه محور نگه میدارد.
کاربرد ارز گراف
ارز دیجیتال گراف (GRT) برای اهداف متعددی در اکوسیستم گراف به کار میرود، از جمله:
حاکمیت شبکه: GRT به عنوان یک توکن حاکمیتی برای کمک به انجام فرآیندهای رای گیری حاکمیتی استفاده میشود.
ابزار مبادله: این ارز مانند سایر ارزهای دیجیتال به عنوان یک روش مبادله و خریدوفروش به کار میرود.
پاداش شرکت کنندگان شبکه: از ارز دیجیتال GRT به عنوان مشوق برای مشارکتکنندگان در اجرای گره (ایندکسرها، متصدیان و نمایندگان) از طریق استیکینگ، پرداختها و
تفویض اختیار برای انجام درخواستهای زیرگراف استفاده میشود.
چه مقدار گراف (GRT) در گردش است؟
GRT دارای سقف عرضه ۱۰ میلیارد توکن است. جزئیات بیشتر از نحوه توزیع توکن GRT به شرح زیر است:
- ۳۳ درصد: حامیان پروژه
- ۲۴ درصد: تیم پروژه
- ۸.۲۵ درصد: Edge & Node
- ۲۰ درصد: بنیاد گراف
- ۶ درصد: فروش GRT
- ۳ درصد: پاداش Indexer Testnet
- ۲.۹۹ درصد: کمک های مالی برنامه
- ۲.۶۷ درصد:برنامه های آموزشی و پاداش
امنیت شبکه گراف چگونه تامین میشود؟
گراف با ایجاد یک لایه در بالای بلاکچین اتریوم امنیت خود را افزایش داده است. گرههای شبکه اتریوم که از الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS) استفاده میکنند، مسئول تضمین امنیت گرههای شبکه گراف هستند. این گرهها از عملگرهایی مانند Infura و Alchemy برای افزایش امنیت خود استفاده میکنند.
تاریخچه و بنیانگذاران گراف
تیم گراف را متخصصانی از بنیاد اتریوم، OpenZeppelin ،Decentraland ،Orchid و MuleSoft تشکیل میدهند که در سال ۲۰۱۸ آن را راهاندازی کردند. بنیانگذاران اولیهی گراف، یانیو تال (Yaniv Tal)، براندون رامیرز (Brandon Ramirez) و یانیس پولمن (Jannis Pohlmann) هستند که هر کدام به ترتیب به عنوان سرپرست پروژه، رهبر تحقیق و توسعه و سرپرست بخش فناوری در این پروژه مشغول کارند. تال و رامیرز در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی در رشتهی مهندسی برق تحصیل کردهاند و مدتی در شرکت MuleSoft با هم همکار بودند. آنها پیش از راهاندازی پروژهی گراف، استارتآپی در حوزهی ابزارهای توسعهدهنده راهاندازی کردند و چارچوبی سفارشی روی پایگاه دادهای تغییرناپذیر با نام Datomic ساختند.