آپدیت های اتریوم ۲.۰؛ مراحل بروزرسانی اتریوم ۲ چگونه است؟

ارز دیجیتال اتر به عنوان دومین رمز ارز محبوب جهان، ارزش بالایی در بازار پیدا کرده است. شبکه اتریوم با وجود طرفداران زیادی که دارد، هنوز با باگ‌ها و اشکالات زیادی دست و پنجه نرم می‌کند. برای مثال افزایش نرخ گس (Gas Fee) در چند سال گذشته، کاهش مقیاس پذیری و… جزو اصلی‌ترین مشکلات این شبکه هستند. به همین دلیل است که تیم توسعه دهنده شبکه اتریوم ایده بروزرسانی شبکه را پرورش داد و در نهایت به آپدیت های اتریوم ۲.۰ رسید.

اتریوم ۲ شبکه پیشرفته و گسترش یافته اتریوم است که در مراحل مختلفی اجرا خواهد شد. آپدیت های اتریوم ۲.۰ بسیاری از ایرادهای شبکه اتریوم را رفع کرده است. به همین دلیل است که از این پروژه به عنوان بزرگ‌ترین بروزرسانی دنیای ارزهای دیجیتال یاد می‌شود. اتریوم ۲ را می‌توان به عنوان نسخه‌ای پیشرفته‌تر، سریع‌تر، کم‌هزینه‌تر، سبزتر و همگانی‌تر از اتریوم معرفی کرد.

برخی از کارشناسان با بررسی کامل آپدیت های اتریوم ۲.۰ پیش بینی می‌کنند که ممکن است با اجرای کامل این پروژه، اتریوم به ارز دیجیتال اول جهان تبدیل شود. در ادامه این مقاله به بررسی مراحل بروزرسانی اتریوم ۲.۰ خواهیم پرداخت.

اتریوم ۲.۰ چیست؟

پروژه اتریوم ۲.۰ یکی از اقدامات تیم توسعه دهنده شبکه اتریوم است که در راستای بهبود فعالیت‌های اتریوم و از بین بردن مشکلات و باگ‌های موجود در شبکه اجرا خواهد شد. اتریوم ۲ (ETH2) که با نام سرنیتی (Serenity) نیز شناخته می‌شود در سه فاز تحت عنوان فازهای ۰، ۱ و ۲ اجرا خواهد شد. به اجرا درآمدن هر کدام از این فازها، یکی از جنبه‌های کارکرد شبکه اتریوم را ارتقا می‌دهد.

آپدیت های اتریوم ۲.۰ اهداف بزرگی را در پیش دارد. یکی از مهم‌ترین کارکردهای این اتفاق، تغییر الگوریتم اثبات کار اتریوم به الگوریتم اثبات سهام (PoS) است. ضمن اینکه فرایند بروزرسانی اتریوم ۲.۰ باعث بهبود مقیاس پذیری، افزایش امنیت، پایین آمدن نرخ کارمزد تراکنش‌ها و جلوگیری از آسیب رساندن به محیط زیست خواهد شد.

مقیاس پذیری کم یکی از ایرادهای شبکه بلاکچین اتریوم است که در آپدیت های اتریوم ۲.۰ به طور کامل به آن پرداخته شده است. در این صورت شبکه اتریوم که تبدیل به یکی از پروژه‌های پرطرفدار بین فعالان بازار شده است، می‌تواند تعداد تراکنش‌های بیشتری را در مدت زمان کمتری انجام دهد. ضمن اینکه با توجه به استفاده از الگوریتم اثبات سهام در اتریوم ۲.۰، بسیاری از مسائل مربوط به استخراج ارز دیجیتال مثل استفاده از کامپیوترهای عظیم، مصرف زیاد انرژی، تولید آلودگی محیطی و… حل خواهد شد.

مراحل رود مپ اتریوم ۲

حدودا اواخر سال ۲۰۲۱ بود که ویتالیک بوترین در مقاله‌ای تحت عنوان “End Game” ادعا کرد که تمام پروژه‌های لایه یک به زودی همگرا خواهند شد و در یک نقطه جمع می‌شوند. سپس در اوایل دسامبر ۲۰۲۲ دوباره در مقاله‌ای جداگانه برای آپدیت های اتریوم ۲.۰ رود مپی دقیق منتشر کرد. این رود مپ اجرای اتریوم ۲ دارای پنج مرحله است: ورج، پرج، مرج، سرج، اسپلرج.

گذراندن این پنج مرحله برای شبکه اتریوم چیزی حدود شش سال زمان خواهد برد. اما در نهایت این شبکه را به هدف اصلی خود نزدیک می‌کند. هر کدام از این مراحل به قسمت خاصی از شبکه اتریوم تعلق دارد. به همین دلیل است که انجام شدن هم‌زمان مراحل ورج (verge)، پرج (perege) و مرج (merge) ممکن است تأثیرات منفی روی آپدیت های اتریوم ۲.۰ داشته باشد.

مرحله Merge

یکی از مهم‌ترین مراحل رود مپ آپدیت اتریوم ۲ این مرحله است که به موضوع انتقال الگوریتم اثبات کار (Proof of Work) به الگوریتم اثبات سهام (Proof of Stake) مربوط می‌شود. در واقع در مرحله مرج یک هارد فورک ایجاد خواهد شد. این عبارت به این معنا است که با انجام آپدیت های اتریوم ۲.۰ شبکه متوقف شده و قوانین جدید جایگزین قوانین قدیم خواهد شد.

نکات مبهمی در این زمینه وجود دارد که تا زمان اجرای آن‌ها نرسد، روشن نخواهد شد. برای مثال هنوز مشخص نیست که اولین بلاک اثبات سهام توسط چه کسی ایجاد می‌شود. اما در نهایت بعد از انجام مرحله مرج، لازم است تا هارد فورک دیگری تحت عنوان “Post Merge Hard fork” ایجاد شود.

برنامه ریزی‌هایی که توسط تیم توسعه دهنده اتریوم برای آپدیت های اتریوم ۲.۰ انجام شده است، شامل سه فاز مختلف است. هر کدام از این فازها، کارکردهای مختلفی دارند و بخش‌های مختلفی از شبکه اتریوم را تحت تأثیر قرار می‌دهند. در این مرحله و پس از انجام این هارد فورک، امکان برداشت (Withdraw) در اتریوم ۲ فعال خواهد شد. این موضوع در حالی است که آپدیت های اتریوم ۲.۰ به شکلی پیش رفته است که کاربران فقط می‌توانند واریز سرمایه به شبکه داشته باشند. در واقع زنجیره بیکن و اتریوم ۲ در حال حاضر فقط ورودی دارد.

حال ممکن است این سؤال ایجاد شود که چرا قابلیت برداشت قفل شده است؟ دلیل این موضوع این است که اگر کاربران امکان برداشت و خارج کردن دارایی خود از شبکه را داشتند، آپدیت های اتریوم ۲.۰ این اندازه ادامه‌دار نمی‌شد. ضمن اینکه با خارج شدن ناگهانی تمام سرمایه از شبکه، امنیت شبکه زیر سؤال می‌رود. دقیقا به همین دلیل است که طبق گفته‌های ویتالیک، حدود شش ماه بعد از فعال شدن قابلیت برداشت، هارد فورک بعدی انجام خواهد شد تا از خروج تمام سرمایه جلوگیری شود.

مرحله Surge

مرحله سرج به عنوان یکی از مراحل آپدیت های اتریوم ۲.۰ مربوط به شاردینگ (Sharding) و مقیاس پذیری (Scalability) است. شاردینگ خود به تنهایی به معنای طبقه بندی و دسته بندی است که ممکن است در بخش‌های گوناگونی رخ بدهد. برای مثال شاردینگ در قسمت داده‌ها که حجم داده‌ها را از ۱۰ مگابایت به ۱۰ بخش یک مگابایتی تقسیم خواهد کرد.

همچنین شاردینگ در قسمت قدرت پردازش به این صورت است که زمان پردازش یک ساعته می‌تواند به شش بخش ده دقیقه‌ای تقسیم شود. علاوه بر این شاردینگ در قسمت امنیت نیز تاثیرگذار خواهد بود. به این صورت که ۱۰۰۰ نودی که کار تأیید تراکنش را انجام می‌دهند می‌توانند به ده بخش صدتایی تقسیم شوند.

با توجه به توضیحاتی که ارائه دادیم، شاردینگ در سه بخش مختلف قابل اجرا خواهد بود:

• Data
• Security
• Computation

اما آپدیت های اتریوم ۲.۰ فعلاً فقط روی بخش شاردینگ دیتا تمرکز کرده است و به سراغ بخش‌های دیگر نرفته است؛ بنابراین می‌توان گفت که در این مرحله، مقیاس پذیری اتریوم افزایش پیدا خواهد کرد. با بیشتر شدن مقیاس پذیری و شاردینگ در اتریوم، هزینه‌های کاربران به مراتب کمتر خواهد شد.

مرحله Verge

تا کنون درباره دو مرحله مهم از رود مپ اجرای آپدیت های اتریوم ۲.۰ صحبت کرده‌ایم و حال نوبت آن است که به مراحل پایانی آن یعنی ورج، پرج و اسپلرج بپردازیم. در مرحله ورج در مورد موضوع مرکل تری (Merkle Tree) صحبت خواهد شد. بلاکچین اتریوم، تمام داده‌ها را به صورت یک درخت ذخیره می‌کند. البته تمام داده‌های مهم روی ریشه‌های این درخت ذخیره می‌شود که به عبارتی تمام شاخصه‌ها و ویژگی‌هایی برگ‌ها و تنه درخت را نیز در خود جای داده است. در مرحله Verge به جای درخت مرکل از یک بردار استفاده می‌شود.

تمام اطلاعاتی که در شبکه اتریوم ذخیره می‌شود، دو حالت دارد:

• اطلاعاتی که بلاک می‌شود یا چین دیتا (Chain data)
• موجودی هر حساب (State Data)

مورد دوم دلیلی برای تمایل اتریوم به Stateless Client است. در این صورت State هایی در اختیار کاربران قرار می‌گیرد که نیازی به ذخیره حجم زیادی از اطلاعات ندارند. بنابراین در آپدیت های اتریوم ۲.۰ امکان ماینینگ ارز دیجیتال روی موبایل‌ها نیز ایجاد خواهد شد.

مرحله Purge

این مرحله با اطلاعات غیرضروری شبکه سروکار دارد. به عبارتی تمام این اطلاعات در مرحله پرج حذف خواهد شد. دیتاهایی که در قسمت تاریخچه اطلاعات قرار دارند، تاریخ انقضای مشخصی دارند و فقط یکبار در سال در آن قسمت قرار می‌گیرند. البته نکته مهمی که وجود دارد این است که این اطلاعات به طور کامل حذف نمی‌شوند و در اختیار اشخاص ثالث دیگر قرار می‌گیرد. مثل پروژه “Graph” که پروژه‌ای مخصوص ذخیره اطلاعات است.

برای اینکه بهتر با این مرحله از آپدیت های اتریوم ۲.۰ آشنا شوید یک بیلبورد تبلیغاتی را تصور کنید. هیچ کسی به پیشینه و اطلاعات سابق این بیلبورد توجهی ندارد و همه نسبت به صحت و کیفیت اطلاعات اکنون او حساس هستند. بدین ترتیب پروژه‌هایی که در زمینه ذخیره سازی (Storage) فعالیت دارند نیز رشد چشمگیری خواهند داشت.

البته این موضوع به این معنا نیست که در آپدیت های اتریوم ۲.۰ توجهی به کاربران و فعالیت‌های آن‌ها نمی‌شود. در واقع در این مرحله شبکه اتریوم خود را شبیه به یک کشور می‌بیند که باید نسبت به ساکنین خود (State) و تاریخچه خود (History) اطلاعات کافی داشته باشد. اما خود به تنهایی در آن دخالت نمی‌کند و آن را به اداره ثبت احوال می‌سپارد.

مرحله Splurge

آخرین مرحله از نقشه راه آپدیت های اتریوم ۲.۰، مرحله اسپلرج است که به اقداماتی مثل “Zero Knowledge” و “ZK snark” می‌پردازد. در این مرحله مفهوم جدیدی تحت عنوان “Producer Builder Separation” معرفی خواهد شد. این عبارت به آن معنا است که پیشنهاد دهنده بلاک (Producer) و سازنده بلاک (Builder) باید از یکدیگر جدا باشند؛ یعنی کاری که کاردانو انجام داده است.

مراحل بروزرسانی اتریوم ۲.۰

آپدیت های اتریوم ۲.۰ در چند فاز مختلف انجام می‌شود. هر کدام از این فازها مربوط به کارکرد بخش‌های مختلفی از شبکه اتریوم است و قسمت‌های مختلفی از آن را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

فاز صفر

اولین مرحله اجرای آپدیت های اتریوم ۲.۰ در این فاز انجام می‌شود که مربوط به مفهوم بیکن چین (Beacon Chain) است. بیکن چین مانند یک بلاکچین جدید، کار مدیریت و کنترل دفتر ثبت دیتاهای اعتبارسنجی را بر عهده دارد و الگوریتم اثبات سهام را روی شبکه اجرا می‌کند.

فاز یک

در دومین مرحله از بروزرسانی اتریوم ۲.۰ زنجیره شارد و فرایند شاردینگ در شبکه اتریوم اجرا خواهد شد. فرایند شاردینگ عملیاتی مخصوص افزایش مقیاس‌پذیری شبکه اتریوم است که ضمن آن بلاکچین اتریوم به ۶۴ زنجیره تقسیم خواهد شد. در نتیجه این اتفاق، سرعت انجام تراکنش‌ها بیشتر و هزینه انجام آن‌ها به مراتب کمتر می‌شود. البته تاریخ دقیق اجرای این مرحله از آپدیت های اتریوم ۲.۹ هنوز مشخص نشده است.

فاز دو

آخرین مرحله آپدیت های اتریوم ۲.۰ مربوط به فاز دو می‌شود که اطلاعات زیادی از آن منتشر نشده است. اما طبق اطلاعات موجود می‌توان حدس زد که این مرحله مربوط به افزایش حساب‌های اتر و برقراری قابلیت انتقال و برداشت، طراحی محیطی مخصوص اجرای برنامه‌های غیرمتمرکز، فراخوان قراردادها و… در شبکه اتریوم خواهد بود.

بروزرسانی اتریوم در یک نگاه

پروژه اتریوم ۲.۰ یکی از عظیم‌ترین پروژه‌های بروزرسانی در تاریخ دنیای کریپتوکارنسی است که در صورت اجرای کامل آن، تحولات بزرگی در بازار مشاهده خواهد شد. کارکرد شبکه اتریوم در نسخه آپدیت شده آن به شدت بهبود خواهد یافت. مهم‌ترین قسمت‌های آپدیت های اتریوم ۲.۰ مربوط به ایجاد یک بلاکچین جدید در مرکز شبکه تحت عنوان بیکن چین، ایجاد زنجیره‌های شارد و استفاده از پروتکل اثبات سهام در شبکه است. اجرای کامل این مراحل و با اتمام بروزرسانی اتریوم ۲، قطعا شاهد تغییرات زیادی در بازار ارزهای دیجیتال خواهیم بود.