پروتکل Wormhole چیست؟ معرفی شبکه پروتکل میان‌زنجیره‌ ای ورم هول

اصطلاح Wormhole (کرم‌چاله)، به چاله‌های فضایی گفته می‌شود که دو نقطه از فضا را به هم‌ پیوند می‌زنند. سؤال اینجاست که این مفهوم فضایی چه ارتباطی با دنیای ارزهای دیجیتال و برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) دارد؟ جالب است بدانید که پروتکل Wormhole در دنیای DeFi، دقیقاً همین کار را انجام می‌دهد. این پروتکل، به‌عنوان یک پل بلاکچین، دو یا چند بلاکچین همچون اتریوم (Ethereum) و سولانا (Solana) را به هم مرتبط می‌کند. پروتکل میان زنجیره‌ای ورم هل، مفهومی بسیار جذاب و خلاقانه است و توجه بسیاری از تحلیلگران را به خود جلب کرده است. در این مطلب، سعی کرده‌ایم بادقت به تمام زوایای این شبکه بپردازیم و مزایا و معایب آن را بررسی کنیم.

منظور از پروتکل Wormhole چیست؟

شبکه Wormhole، در حقیقت یک پروتکل غیرمتمرکز بسیار مفید است که مشکل عدم ارتباط بین بلاکچین‌ها را برطرف می‌کند. کاربران ارز دیجیتال، تاکنون برای انتقال دارایی از یک بلاکچین مثل اتریوم به بلاکچین دیگر مثل سولانا، محدودیت داشتند. آنها برای این کار مجبورند ابتدا ارز اتر (Eth) را به سولانا (SOL) تبدیل کنند و سپس از پروژه‌های دیفای مبتنی بر شبکه بلاکچین سولانا استفاده کنند. این فرایند، زمان‌بر و خسته‌کننده است! حتی کاربرانی که در بلاکچین اتریوم هستند؛ تنها می‌توانند با توکن‌های مبتنی بر استاندارد Erc-20  یا ارز اتر (ETH) کار کنند. این محدودیت در تمام بلاکچین‌ها مشاهده می‌شود.

پروتکل Wormhole، دقیقاً برای رفع همین مشکل ایجاد شده است. ورم هل، در حقیقت، بستر مناسب برای انتقال نقدینگی بین شبکه‌ها را فراهم می‌کند. این پروتکل، یک قرارداد هوشمند است که از فناوری Cross-Chain Bridge (پل بین زنجیره‌ای) استفاده می‌کند. با این فناوری، کاربران در شبکه اتریوم می‌توانند بدون نیاز به فروش اتر، از پروژه‌های دیفای مبتنی بر بلاکچین سولانا استفاده کنند. از جمله بلاکچین‌هایی که پروتکل Wormhole، بین آنها پل می‌زند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سولانا (Solana)
• اتریوم (Ethereum)
• زنجیره هوشمند بایننس (Binance Smart Chain)
• پلیگان (Polygon)
• ترا (Terra)
• آوالانچ (Avalanche)
• اوسیس (Oasis)

Wormhole، چگونه بلاکچین‌ها را به هم‌پیوند می‌زند؟

برای آشنایی با نحوه عملکرد ورم هل، باید ابتدا به نقش مهم نودها (Nodes)اشاره کنیم. پروتکل Wormhole، برای برقراری ارتباط بین بلاکچین‌ها از نودهای اعتبارسنجی (Nodes) یا Guardians کمک می‌گیرد؛ اما چگونه؟ در واقع این نودها به‌عنوان نگهبان عمل کرده و هرگونه فعالیت روی بلاکچین‌ها را باهدف تأمین امنیت آنها بررسی می‌کنند؛ بنابراین مدیریت قرارداد هوشمند ورم هل، برعهده این گروه است. جالب است بدانید که نودها، شامل تیم‌های شناخته‌شده‌ای از بزرگ‌ترین پلتفرم‌های مالی در جهان هستند.

بیایید با هم نحوه عملکرد پروتکل wormhole را بررسی کنیم. فرض کنید کاربری قصد دارد، بخشی از دارایی اتر خود را از شبکه اتریوم به بلاکچین سولانا انتقال دهد تا بتواند از برخی پروژه‌های دیفای آن شبکه استفاده کند. برای این کار، او ابتدا درخواستی به قرارداد هوشمند Wormhole صادر می‌کند. در مرحله بعد، این درخواست توسط نودها مورد بررسی قرار می‌گیرد. آنها برای تأیید این درخواست رأی‌گیری می‌کنند و در صورت رسیدن آرا به حدنصاب، درخواست تأیید می‌شود. پس از آن، ارز اتر در شبکه اتریوم قفل شده و معادل آن در شبکه سولانا، توکن SOL ایجاد می‌شود. به طور خلاصه یک فرایند در اکوسیستم ورم هل شامل مراحل زیر است:

۱. درخواست را به اکوسیستم ورم هل ارسال کنید.

۲. نودهای گاردین، درخواست را در قالب تراکنش، به‌دقت بررسی می‌کنند.

۳. پس از چند ثانیه، رأی‌گیری بین نودها تمام می‌شود و فرایند تأیید یا رد می‌شود.

۴. در صورت تأیید، درخواست به‌صورت عمومی به نمایش در می‌آید.

۵. دارایی توکن در بلاکچین مبدأ قفل می‌شود.

۶. در بلاکچین موردنظر ارز دیجیتال هدف ایجاد می‌شود.

اهمیت نودها در تامین امنیت Wormhole چیست؟

نودها برای اینکه امنیت تراکنش‌ها در ورم هل را تأمین کنند از فرایند چند امضایی استفاده می‌کنند. برای این کار، پس از اینکه درخواست توسط کاربر صادر شد، رأی‌گیری آغاز شده و تمام نودها در عرض چند ثانیه رأی می‌دهند. امضا کردن درخواست توسط تمام نودها، باعث می‌شود تا جلوی سوءاستفاده احتمالی یکی از نودها گرفته شود. زمانی که رأی‌ها به حدنصاب رسید، درخواست تأیید شده و به شبکه مقصد ارسال می‌شود.

جالب است بدانید که گاردین‌ها معمولاً برای انجام این فرایند، از شبکه سولانا استفاده می‌کنند؛ زیرا هزینه انجام تراکنش‌ها در این شبکه پایین است و سرعت تراکنش‌ها نیز بالاست. به همین دلیل، نودها، درخواست‌های کاربران را در قالب یک تراکنش در شبکه سولانا ثبت می‌کنند. به این‌گونه درخواست‌ها در شبکه سولانا، VAA گفته می‌شود.

مزایای پروتکل Wormhole چیست؟

چرا پروتکل Wormhole، برای سرمایه‌گذاران ارز دیجیتال آن‌قدر مهم است؟ در این بخش قصد داریم به مزایای شبکه ورم هل بپردازیم. آشنایی با این مزایا کمک می‌کند تا بتوانیم به اهمیت ورم هل در دنیای دیفای بیشتر پی ببریم.

دسترسی به انبوهی از پروتکل‌های دیفای

شبکه ورم هل (Wormhole Network)، به کاربران کمک می‌کند تا بدون استفاده از برنامه‌های متمرکز، از خدمات تعداد زیادی بلاکچین و پروتکل‌های دیفای بهره‌مند شوند. برای مثال، می‌توانید به‌راحتی، توکن‌های مبتنی بر استاندارد Erc-20 را از اتریوم به بلاکچین‌های دیگر انتقال دهید. این ویژگی به‌خصوص برای کاربرانی که از نرخ بالای گس (Gas)در شبکه اتریوم گلایه می‌کنند، بسیار مفید است. آن‌ها می‌توانند با کمک ورم هل، از هزینه بالای هر تراکنش در شبکه اتریوم به بلاکچین‌های دیگر پناه ببرند.

پشتیبانی از بلاکچین‌های معروف

شبکه ورم هل، از دو بلاکچین بسیار معروف، یعنی ترا (Terra) و سولانا (Solana) پشتیبانی می‌کند. این دو شبکه با کمک برنامه‌های دیفای، به‌سرعت درحال‌رشد هستند. در حال حاضر، TVL یا مقدار کل دارایی قفل شده آن‌ها در حال افزایش است. پشتیبانی از این دو بلاکچین، Wormhole را نسبت به سایر پل‌های بلاکچینی، برجسته می‌کند.

بستر مناسب برای انتقال NFTها

این شبکه، بستر مناسبی برای انتقال NFTهای مختلف بین بلاکچین‌ها است. این ویژگی در بین دیگر پل‌های بلاکچینی مشاهده نمی‌شود؛ بنابراین می‌توان آن را به‌عنوان یک مزیت منحصربه‌فرد به شمار آورد.

توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps)

پل توکن Wormhole، علاوه بر پشتیبانی از برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps)، باعث توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز میان زنجیره‌ای نیز می‌شود. در بازار ارز دیجیتال، برخی از برنامه‌های غیرمتمرکز وجود دارند که از نقاط قوت هر بلاکچین، استفاده می‌کنند. برای مثال، ممکن است برنامه‌ای برای تأیید تراکنش‌ها از شبکه سولانا استفاده کند (به دلیل هزینه بالای هر تراکنش در شبکه اتریوم)، و برای تسویه مالی از بلاکچین اتریوم کمک بگیرد. این فرایند، برنامه‌های غیرمتمرکز را بیش‌ازپیش، هوشمند و پیشرفته می‌کند.

معایب شبکه Wormhole

باوجوداینکه پروتکل Wormhole، ارزشمند و موردتوجه است؛ اما تاکنون خبرهای منفی از امنیت آن به گوش رسیده است. برای مثال، در سال ۲۰۲۲، خبر یکی از بزرگ‌ترین هک‌های تاریخ ارزهای دیجیتال، دنیای کریپتو را در حریت فرو برد. در این هک، بیش از ۳۲۰ میلیون دلار دارایی، هنگام مبادله ارز دیجیتال بین دو بلاکچین اتریوم و سولانا، به سرقت رفت. برای این کار، هکرها توانستند ۱۲ هزار اتر (Eth) در بلاکچین مقصد (Wrapped Ether) را سرقت کنند.

تیم اصلی پروتکل Wormhole، طی یک ایمیل به هکرها اعلام کردند که حاضرند ۱۰ میلیون دلار به آنها جایزه بدهند؛ به این شرط که دارایی به سرقت رفته را بازگردانند. این درخواست توسط هکرها تأیید نشد. به دنبال این اتفاق، بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که امنیت پروتکل‌های دیفای، هنوز به حد مورد قبول برای نگهداری از دارایی‌های کلان نرسیده است.

بااین‌حال، تیم پروتکل Wormhole، در نهایت برای حفظ اعتبار خود، دارایی سرقت شده را وارد شبکه کرد. Jump Kanav Kariya، رئیس یکی از شرکت‌های حامی ورم هل که مبلغ سرقت شده را جایگزین کرده بود در مصاحبه‌ای گفت: در طی این دو هفته به‌اندازه دو سال پیر شده است!

آینده این پروژه جذاب، چگونه خواهد بود؟

پروتکل Wormhole، دارای یک ایده منحصر‌به‌فرد است. در حال حاضر، در تمام حوزه‌های تکنولوژی، دانش میان‌رشته‌ای از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. این ایده در پروتکل Wormhole نیز دنبال می‌شود. تسهیل فرایندها و تراکنش‌ها در دنیای دیفای، هدفی است که پروژه‌های مختلفی آن را دنبال می‌کنند، اما ورم هل توانسته تا حد زیادی آن را محقق کند. قطعاً این پروژه در ابتدای راه است و مسیر طولانی در پیشرو دارد. باتوجه‌به حامیان و سرمایه‌گذاران قدرتمند این شبکه، می‌توان حدس زد که آینده روشنی در انتظار ورم هل خواهد بود.