کیف پول چندامضایی چیست؛ نحوه کار و مزایای آن

یکی از چالش‌های مهم افرادی که در بازار ارزهای دیجیتال، سرمایه‌گذاری کلان می‌کنند حفظ امنیت سرمایه و کیف پول دیجیتال است. روش‌های مختلفی برای افزایش تامین امنیت کیف پول‌های دیجیتال معرفی شده است. یکی از این روش‌ها، کیف پول چندامضایی است. کیف پول چندامضایی یک راه حل برای تامین امنیت تراکنش‌های ارز دیجیتال و نگهداری ارزهایی مانند تتر است.

در این مقاله می‌خواهیم در مورد  کیف پول Multi-signature یا چندامضایی و روش کار آن صحبت کنیم. با توجه به اینکه در مقالات فارسی معمولاً Multi-signature را امضای چندگانه ترجمه کرده‌اند، اما عبارت «چندامضایی» ترجمه‌ی دقیق‌تری است و ما نیز از همین ترجمه در ادامه‌ی مقاله استفاده می‌کنیم.

کیف پول چندامضایی چیست؟

به طور کلی «چندامضایی» یک طرح دیجیتال است که به گروهی از کاربران این امکان را می‌دهد که بتوانند یک سند را امضا کنند. معمولاً، یک الگوریتم چند امضایی، یک امضای مشترک را به وجود می‌آورد. این امضای مشترک، بسیار متراکم‌تر از مجموعه‌ای از امضاهای جداگانه از طرف تمام کاربران است. «چندامضایی» امنیت مضاعفی به روند نقل و انتقال رمزارزها می‌دهد. از این رو طرح دیجیتال چند امضایی عموماً برای کیف‌پول‌های ارزهای دیجیتال به کار می‌رود.

کیف پول ارزدیجیتال چندامضایی سازوکار جالبی دارند. آن‌ها  از تمام کاربرانی که در شکل‌گرفتن این کیف پول دخیل بوده‌اند، می‌خواهند تا پیش از اینکه هرگونه نقل و انتقالی اتفاق بیفتد، با آن تراکنش موافقت کنند. به بیان دیگر، کیف‌پول‌ چند امضایی نوعی از کیف‌پول‌های رمزارزها هستند که برای ورود به آن‌ها و ارسال یک معامله به دو یا بیش از دو کلید خصوصی نیاز است. در روش ذخیره‌سازی «storage method» چندین امضای رمزنگاری شده برای دسترسی به کیف‌پول لازم است.

برای مطالعه بیشتر می‌توانید مقاله امضای دیجیتال در بلاکچین را بخوانید. 

داستان QuadrigaCX

در کسب‌وکارهای سنتی اصطلاحی وجود دارد به نام «خطر شخصیت اصلی». این اصطلاح به این نکته اشاره می‌کند که یک کسب‌وکار برای موفقیت خود بیش از حد به یک فرد خاص متکی است. در حوزه کسب‌وکار رمزارزها نیز این مسئله تا حد زیادی وجود دارد. نمونه بارز آن، مسئله کوادریگا سی.‌اکس (QuadrigaCX) بود، که صاحب آن جرالد کاتن (Gerald Cotten) در سال ۲۰۱۸ از دنیا رفت. از آن زمان نزدیک سه سال است که مشتریان کوادریگا منتظرند تا بلکه بتوانند ۱۱۵ میلیون دلار از سپرده‌های خود را برداشت کنند. این مشکل از آنجا پدید آمد که جرالد کاتن تنها دارنده کلیدهای رمزنگاری بود. خوشبختانه کیف پول‌های چندامضایی رمزارزها با ارائه یک راهکار درونی تلاش می‌کنند تا این‌گونه خطرات را مدیریت کنند.

 البته ذکر این نکته لازم است که «چندامضایی» جوابگوی همه نیازها نیست. چندی پیش، مشتریان OKEx با این حقیقت تلخ مواجه شدند که تمام برداشت‌ها از این صرافی ناگهان تعلیق شد. OKEx توضیح داد که یکی از صاحبان کلیدها به دلیل همکاری در یک تحقیقات، «خارج از دسترس» است. به همین خاطر بدون اجازه آن صاحب کلید، OKEx قادر نبود تا پول مشتریان را به آن‌ها پس بدهد.

اما استفاده درست از چندامضایی می‌تواند خطرات متوجه دارایی‌های دیجیتال را که برگشت‌ناپذیر و تغییرناپذیر هم هستند، کاهش دهد.

 یک کیف پول چندامضایی چگونه کار می‌کند؟

برای آنکه بفهمید کیف پول‌ چندامضاییِ ارزهای دیجیتال چطور کار می‌کنند، یا اینکه چرا به آن‌‌ها گاوصندوق یا Vault می‌گویند به این مثال توجه کنید: یک گاوصندوق بانک را درنظر بگیرید که بیش از یک کلید برای باز کردن آن لازم است. حال شما می‌توانید انتخاب کنید که چند کلید برای بازکردن آن گاو صندوق استفاده کنید. یا اینکه حداقل تعداد کلیدهای لازم برای بازکردن درِ آن چندتا باشد.

 برای مثال فرد می‌تواند از فرمول «۲ از ۳» استفاده کند؛ به این معنی که تعداد کل کلیدهایی که آن گاوصندوق را باز می‌کنند سه کلید هستند اما برای باز کردن آن حداقل به دو کلید احتیاج است. به همین ترتیب می‌توان «۳ از ۵» یا «۵ از ۷» یا مواردی شبیه به این‌ها را برای گاوصندوق تعریف کرد.

یک مثال برای کیف پول سه امضایی

فرض کنید سه نفر به نام‌های علی، مینا و رامین یک کیف‌پول چندامضایی رمزارز را ایجاد می‌کنند که هرکدام از آن‌ها یک کلید برای باز کردن کیف پول دارند. در این کیف‌پول نیز برای آنکه معامله ارسال شود می‌بایست حداقل دو کلید از سه کلید حضور داشته باشند. برای آنکه یک پرداخت انجام شود، علی یک معامله را به وجود می‌آورد و آن را با کلید خود امضا می‌کند؛ او سپس این معامله را برای مینا می‌فرستد و مینا هم آن را با کلید خود امضا می‌کند. از اینجا به بعد، مینا می‌تواند یا آن را به علی بازگرداند و معامله را نهایی کند، یا اینکه آن را برای رامین بفرستد تا او هم آن معامله را امضا کند. هرچند با توجه به اینکه تنها دوکلید از سه کلید برای بازکردن کیف‌پول احتیاج است، فرستادن معامله برای رامین ضرورتی ندارد.

اما باید بدانید که استفاده از این کیف پول‌ها، چندان آسان نیست. همانطور که پیش‌تر اشاره شد، چندامضایی در واقع یک لایه اضافی جهت حفاظت از دارایی‌های رمزارزی ایجاد می‌کند اما این کار ممکن است خطراتی داشته باشد.

خطرات استفاده از کیف پول‌های چند امضایی

این کار در نرم‌افزار‌های مختلف کیف‌پول سازوکار متفاوتی دارد و ناآشنایی کاربران ممکن است برای آن‌ها پیامدهایی را به دنبال داشته باشد. کیف‌پول‌های تک‌امضایی با اتکا به عبارت بازیابی (seed phrase) به کاربر اجازه می‌دهند که از کیف‌پول خود نسخه‌ی پشتیبان گرفته و آن را بازیابی کنند. اما کیف‌پول‌های چند امضایی این سازوکار را ندارند و این مسئله بخشی از طراحی آن‌ها است. بنابراین اگر اکثر دسترسی به کیف‌پول‌ها و امضاها را از دست بدهید و عبارات بازیابی را نیز گم کنید، عملاً دسترسی به دارایی را از دست خواهید داد. البته‌ این مسئله برای کیف‌پول‌های تک‌امضایی نیز صادق است و اگر فرد دستگاه مورد استفاده اش را گم کند یا آن را از او بدزدند باز ممکن است چنین اتفاقی برای او بیفتد.

از طرف دیگر، اینکه اکثر امضاها یا کیف از دسترس خارج شوند، یا عبارات بازیابی‌شان فراموش یا گم شوند بسیار اتفاق نادری است. داشتن کیف پول با امضاهای متعدد کمک می‌کند تا اگر برای مثال یک یا چند کلید خصوصی از بین رفت، همچنان امکان دسترسی به دارایی وجود داشته باشد.

 مزایا و معایب استفاده از کیف پول‌های چندامضایی

طرفداران کیف‌پول‌های چندامضایی معتقد هستند که این روش مطمئن‌ترین و امن‌ترین راه برای ذخیره و نگهداری از رمزارزها است. حتی اگر یک دزد بتوانید کیف پول شما را هک کند، به دارایی‌تان دسترسی نخواهد داشت. چرا که برای این دسترسی به کلید دیگر کیف‌ پول‎ها نیز نیاز دارد، که تقریباً غیرممکن است آن‌ها را پیدا کند.

 از سوی دیگر، مخالفان معتقدند که کیف‌پول چندامضایی، روندی پیچیده و مشکل دارد که کاربران عادی قادر نیستند از آن سردربیاورند. به همین خاطر فقط افرادی که واقعاً با این سازوکار آشنایی دارند، می‌‌توانند از آن استفاده کنند.

 معرفی چند کیف پول چندامضایی

تعدادی از کیف پول‌هایی که از امکان تراکنش چندامضایی پشتیبانی می‌کنند را در ادامه معرفی می‌کنیم:

•  Armory
• CarbonWallet
• Copay
• Bitgo
• Blocktrail
• GreenAddress
• Electrum

هر کدام از این کیف پول‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارد و شما باید قبل از انتخاب کیف پول چند امضایی مورد نظر خود به اندازه کافی تحقیق کنید تا بتوانید یک کیف پول متناسب با نیازهای خود پیدا کنید. علاوه بر این ابتدا باید مشخص کنید که هدف شما نگهداری کدام رمزارزها است. به عنوان مثال می‌خواهید در کیف چند امضایی خود تتر نگهداری کنید یا بیت کوین. زیرا برخی از کیف پول‌ها مانند الکتروم فقط بیت کوین را ذخیره می‌کنند.

آموزش ساخت کیف چندامضایی در کیف الکتروم (Electrum)

الکتروم، یکی از کیف پول‌های معتبر و مناسب برای نگهداری بیت کوین است. کیف پول الکتروم در سال ۲۰۱۱ توسط Thomas Voegtlin تاسیس شد  و به دلیل ویژگی‌هایی که دارد از محبوبیت بسیار بالایی برخوردار است. یکی از مهم‌ترین مزایای کیف پول الکتروم، داشتن رابط کاربری بسیار ساده است. شما حتی اگر یک فرد مبتدی در حوزه ارزهای دیجیتال باشید به راحتی می‌توانید با این کیف پول کار کنید. سرعت بالای این ولت از دیگر ویژگی‌های این کیف پول است. 

برای نصب و راه‌اندازی این کیف پول حتما به وب سایت رسمی الکتروم مراجعه کنید. سپس روی گزینه دانلود کلیک کنید تا نوی دانلود برای پلتفرم‌های مختلف برای شما باز شود.

توجه داشته باشید که به دلیل حملات فیشینگ تیم توسعه دهنده این کیف پول توصیه می‌کند که از نسخه‌های پایین‌تر از ۳.۳.۴ الکتروم در کامپیوتر یا موبایل خود استفاده نکنید.

در این کیف پول امکان ایجاد کیف پول چندامضایی وجود دارد. روش ساخت این کیف پول را در نسخه موبایل در ادامه ببینید:

•  بعد از نصب و راه اندازی کیف پول روی گزینه‌ی Next در این صفحه کلیک کنید:
• گزینه Multi-signature wallet را انتخاب کنید.

• در صفحه‌ی جدید می‌توانید مشخص کنید که کیف پول با چند امضا می‌خواهید و چند امضا برای تایید تراکنش لازم دارید. ما اینجا یک کیف پول ۵ امضایی با ۳ امضای اجباری ایجاد کردیم. بعد از انجام این کار، گزینه‌ی Next را انتخاب کنید.

• در صفحه‌ی جدید باید مشخص کنید می‌خواهید از یک عبارت بازیابی جدید استفاده کنید، عبارت بازیابی دارید یا می‌خواهید از یک مستر-کی استفاده کنید. ما گزینه‌ی اول را انتخاب کردیم.

• از کلمات بازیابی که به شما نشان داده می‌شود یک نسخه‌ی امن تهیه کنید.
•  در صفحه جدید به شما یک کلید عمومی اصلی نمایش داده می‌شود که آن را باید با کیف پول شریک خود به اشتراک بگذارید.
• در صفحه بعد، مستر کی، کیف پول دیگر را باید وارد کنید. می‌توانید کلمات بازیابی، QR کد یا همان مستر کی را انتخاب کنید.

•  این کار را به تعداد امضاهایی که مشخص کردید باید انجام دهید.
• برای کیف پول خود یک رمز شش رقمی تعیین کنید.

 تا اینجا شما یک کیف پول چندامضایی ساخته‌اید که برای انجام تراکنش‌ها به سه امضای مختلف در آن نیاز دارید. توجه داشته باشید که برای امنیت بیشتر کیف پول الکتروم اگر آپدیت جدید وجود داشت حتما آپدیت کنید.

نکته‌ای که باید در مورد کیف پول چندامضایی بدانید

کیف پول چندامضایی یکی از راه حل‌های پیشرو برای حفظ امنیت تراکنش‌ها و جلوگیری از انجام تراکنش اشتباه ارز دیجیتال است. اما استفاده از آن مادامی که به شرکای کیف پول خود اعتماد نداشته باشید یا برای انجام تراکنش تسلط و دانش کافی نداشته باشید، ممکن است دردسرساز باشد. پس پیش از استفاده از کیف های چندامضایی لطفاً از نحوه استفاده از آن کاملاً مطمئن شوید.