روش های بازیابی کلید خصوصی در کیف پول ارز دیجیتال در صورت فراموشی رمز

احتمالا تا به‌حال مطالب متعددی در رابطه با بازیابی کیف پول‌ ارز دیجیتال از طریق کلید خصوصی در وب‌سایت‌های مختلف مطالعه کرده‌اید. با کمی دانش در این‌باره در صورت عدم دسترسی به نسخه‌ی اصلی کیف پول‌تان می‌توانید به‌راحتی از طریق کلیدهای خصوصی بار دیگر به کیف پول خود دسترسی پیدا کنید.

اما با مشکل گم کردن کلید خصوصی یا فراموشی رمز کیف پول چه باید کرد؟ تا به‌حال به این موضوع فکر کرده‌اید که در چنین مواردی چطور می‌توانید بار دیگر به رمزارزهایی که در کیف پول خود ذخیره کرده‌اید دسترسی داشته باشید؟ در این مقاله سعی کردیم روش‌هایی برای بازیابی ارز دیجیتال با کلید خصوصی مطرح کنیم؛ با ما همراه باشید.

کلید خصوصی چیست؟

کیف پول‌های ارز دیجیتال یا همان والت‌های رمزارز، برنامه‌های نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری هستند که برای مدیریت دارایی رمزارز از آن‌ها استفاده می‌شود. این سیستم‌ها انواع مختلفی دارند. برخی از آن‌‌ها به‌صورت آنلاین دارایی و اطلاعات کاربران را ذخیره می‌کنند و برخی دیگر که سخت‌افزاری و فیزیکی هستند، از سیستم ذخیره‌ی سرد یا آفلاین استفاده می‌کنند.

تمامی این کیف پول‌ها دارای یک کد شناسایی هستند. اگر بخواهید به کیف پول خود ارز دیجیتال انتقال دهید یا اگر قرار باشد شخص دیگری به کیف پول شما رمزارز انتقال دهد، باید از طریق این آدرس عمومی که به آن کلید عمومی (Public Key) نیز گفته می‌شود؛ اقدام کنید. کلیدهای عمومی را می‌توان مانند شماره حساب بانکی دانست.

برخی از کیف پول‌های ارز دیجیتال، در کنار کلید عمومی قابلیت تنظیم کلید خصوصی (Private Key) را هم به کاربران خود ارائه می‌دهند. کلید خصوصی رمز عبور و راه دسترسی به کیف پول‌های ارز دیجیتال و دارایی داخل آن‌هاست.

همچنین، به‌دلیل این‌که در بلاکچین و شبکه‌ی رمزارزها افراد از طریق اطلاعات هویتی شناسایی نمی‌شوند؛ به‌نوعی کلید خصوصی راه اثبات مالکیت رمزارزهایی است که به کیف پول‌ها واریز می‌شوند. این کلیدها عبارت‌های رمزنگاری شده‌ی متشکل از تعدادی حروف و اعداد لاتین هستند. این عبارات چیزی شبیه به رمز کارت بانکی‌ هستند که برای نگهداری امن‌تر از دارایی رمزارز به‌وجود آمده‌اند.

اهمیت حفاظت از کلید خصوصی

حفظ و نگهداری کلید خصوصی بسیار مهم است، زیرا دسترسی به کلید خصوصی کیف پول شما به معنای دسترسی آسان و سریع به تمامی دارایی رمزارزتان خواهد بود. روش‌های مختلفی برای نگهداری امن و مطمئن از کلید خصوصی وجود دارد. این روش‌ها در هر‌ یک از انواع کیف پول‌های دیجیتال متفاوت است.

در بیشتر کیف پول‌های آنلاین (کیف پول دسکتاپ، کیف پول موبایل، کیف پول تحت‌وب)، کلید خصوصی افراد به‌صورت آنلاین و در سرور مرکزی کیف پول ذخیره می‌شود. در این پلتفرم‌ها کلید‌های خصوصی برای امنیت بیشتر به‌طور رمزنگاری شده ذخیره می‌شوند. اما به‌هر حال ذخیره‌ی کلید خصوصی روی یک سرور متمرکز پر ریسک است؛ اگر این سیستم‌ها هک شوند، هکرها می‌توانند به کلیدهای خصوصی تمامی کاربران آن‌ها دسترسی پیدا کنند.

اما برخی از این کیف پول‌ها نیز کلید خصوصی را در سیستم خود کاربر ذخیره می‌کنند. امنیت این پلتفرم‌ها بسیار بیشتر از نوع اول کیف پول‌‌های آنلاین است که کلیدهای خصوصی را در سرور خود نگهداری می‌کنند.

در کیف پول‌های سخت‌افزاری هنگامی که برای اولین بار کیف پول را راه‌اندازی می‌کنید، علاوه‌بر کلید عمومی، کلید خصوصی نیز برای شما ایجاد می‌شود. کلیدهای خصوصی در این کیف پول‌ها به‌طور کامل در اختیار صاحب کیف پول است و روی هیچ سرور دیگری ذخیره نمی‌شود. فقط در صورتی‌که کیف پول شما مفقود شود و به دست شخص دیگری بیافتد که به این کلیدهای خصوصی دسترسی داشته باشد، دارایی رمزارز شما در خطر خواهد بود.

در نوع کاغذی کیف پول‌های ارز دیجیتال کلید خصوصی شما روی یک کاغذ چاپ شده و در اختیارتان قرار می‌گیرد. در این سیستم‌ها نیز کلیدهای خصوصی از هک شدن به‌طور کامل در امان هستند؛ اما در صورت مفقود شدن کاغذ یا از بین رفتن آن، دیگر امکان دسترسی به دارایی خود را نخواهید داشت.

هک کلید خصوصی

هک کلید خصوصی کیف پول‌های سرد و همچنین کیف پول‌های گرم غیرحضانتی در عمل بسیار دشوار است. مگر اینکه در اثر غفلت صاحب کیف پول راهی برای نفوذ هکرها باز شود. اغلب مواردی که منجر به سرقت ارزهای دیجیتال می‌شود ناشی از ناآگاهی صاحبان کیف پول است که ناخواسته کلیدهای خصوصی خود را در اختیار سایر افراد قرار داده یا اینکه اجازه دسترسی به کیف پول خود را صادر می‌کنند.

با این حال، مواردی وجود دارد که برخی افراد با اینکه اطلاعات محرمانه کیف پول خود را در اختیار دیگران قرار نمی‌دهند، باز هم با خطر هک کلید خصوصی روبرو می‌شوند.

این موارد شامل ورود بدافزارها و تروجان‌ها به سیستم است. برای مثال، کیلاگرها (keylogger) از جمله بدافزارهایی هستند که هر نوع رمز عبور وارد شده در رایانه یا تلفن همراه شما را ضبط کرده و سپس آنها را به هکرها منتقل می‌کنند. تروجان‌ها نیز مانند کی لاگرها می‌توانند وارد رایانه شما شده و رفتار شما را زیر نظر بگیرند و هر چیزی را که شبیه کلید خصوصی ارزهای دیجیتال است سرقت کنند.

اساسا سه راه برای آلوده شدن یک سیستم به این موارد وجود دارد:

• ایمیل: از طریق باز کردن لینک‌های مخرب یا دانلود فایل‌های آلوده

• دانلود نرم‌افزار: اجرای یک اپلیکیشن یا نرم‌افزار آلوده

• از طریق USB؛ اتصال USB آلوده به رایانه یا تلفن همراه

همچنین، برخی افزونه‌های مرورگر نیز مخرب بوده و گاهی اوقات اطلاعات را برای هکرها کپی کرده تا در صورت لزوم از آنها استفاده کنند.

لازم به ذکر است، به ویژه در مواردی که کلیدهای خصوصی به صورت آنلاین یا در رایانه یا صرافی ارز دیجیتال ذخیره می شوند، هکرها می‌توانند به راحتی پس از آلوده کردن سیستم به آنها دسترسی پیدا کنند.

بازیابی کیف پول ارز دیجیتال با کلیدهای خصوصی

در صورتی‌که از کیف پول‌های آنلاین استفاده کنید، امکان دارد در اثر اتفاقاتی مانند سرقت یا خرابی سیستم‌های کامپیوتر یا تلفن همراه، شما دیگر به کیف پول ارز دیجیتال خود دسترسی نداشته باشید. برخی از کیف پول‌‌های آنلاین ارز دیجیتال از قابلیت عبارت Seed پشتیبانی می‌کنند. این عبارت یک کلید بازیابی است که معمولا از ۱۲ کاراکتر تشکیل می‌شود. شما می‌توانید پس از نصب مجدد کیف پول روی هر سیستم دیگری از طریق عبارت Seed، به‌راحتی تمامی اطلاعات و دارایی کیف پول خود را بازیابی کنید.

اما تمامی کیف پول‌‌های ارز دیجیتال از عبارت Seed پشتیبانی نمی‌کنند. ولی این به معنای عدم وجود قابلیت بازیابی این والت‌ها نیست. در سیستم‌های این‌چنینی هنگام راه‌اندازی یک کلید بازیابی که به آن هش والت نیز گفته می‌شود، در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. این کلیدها عموما ۱۲ یا ۲۴ کاراکتر هستند. اگر به‌ هر دلیلی کیف پول ارز دیجیتال شما از دسترس‌تان خارج شود، با این کلید می‌توانید مجددا آن را بازیابی کنید.

روش های بازیابی کلید عمومی و خصوصی

تا به این‌جا مشخص شد که کلید خصوصی نقش بسیار مهم و اساسی برای محافظت از دارایی‌های رمزارز دارد و از طریق آن می‌توانیم کیف پول ارز دیجیتال از دست رفته را هم بازیابی کنیم. اما اگر خود کلید خصوصی به‌هر دلیلی از دسترس ما خارج شود؛ آیا می‌توان آن را بازیابی کرد؟ در ادامه به بررسی روش‌هایی برای بازیابی کلید عمومی و خصوصی خواهیم پرداخت.

اثبات با دانش صفر

ساز‌و‌کار اثبات با دانش صفر (Zero Knowledge Proof) را در یک جمله می‌توان اثبات یک راز بدون داشتن هیچ‌گونه اطلاعاتی از آن بیان کرد. این روش اولین بار در سال ۱۹۸۰ توسط یک گروه ریاضی‌دان به‌وجود آمد. سپس، در سال‌های ۱۹۸۵ و ۲۰۱۲ میلادی توسط ریاضی‌دانان و دانشمندان دیگر، تحولاتی در طرح اولیه‌ی آن ایجاد شد. در نهایت هم در سال ۲۰۱۶، پروژه‌ی ارز دیجیتال زی‌کش از این فناوری در سیستم خود استفاده کرد و پس از آن سایر پروژه‌های رمزارز نیز به مرور از این فناوری به‌منظور اثبات اطلاعات و هویت دیجیتالی در سیستم‌های بلاکچین خود استفاده کردند.

در این الگوریتم کدهایی به‌عنوان ثابت کننده (prover) و کدهایی با عنوان تایید کننده (verifier) وجود دارند. کد ثابت کننده باید به اثبات برساند که از راز مورد‌نظر اطلاع دارد. وظیفه‌ی کد تایید کننده نیز تایید داده‌هایی است که ثابت کننده منتشر کرده است.

از این روش می‌توان برای احراز و اثبات هویت دیجیتال بدون استفاده از رمزهای عبور استفاده کرد. به‌عبارت ساده‌تر، شما با استفاده از الگوریتم اثبات با دانش صفر (ZKP)، می‌توانید هویت دیجیتالی خود را به‌عنوان مالک دارایی رمزارز و اطلاعات موجود در کیف پول دیجیتال خود به سیستم پشتیبانی کننده‌ی آن ثابت کنید و مجددا کیف پول خود را راه‌اندازی کرده و به دارایی و اطلاع‌تان دست پیدا کنید.

لازم به ذکر است این روش کاملا امن بوده و اطلاعات شما در این الگوریتم به‌طور کامل رمزنگاری شده و محرمانه باقی می‌ماند. بنابراین، بازیابی ارز دیجیتال با کلید خصوصی از این روش کاملا ایمن و مطمئن است و خطری اطلاعات و دارایی شما را تهدید نخواهد کرد.

والت ریکاوری

فرایند ایجاد کلید خصوصی مانند توابع هش، فرایندی کاملا یک‌طرفه است. در مقالات گذشته در رابطه با حدس زدن ورودی این توابع صحبت کرده بودیم. در مقاله تابع هش توضیح دادیم که اگر قصد داشته باشید از خروجی تابع هش ورودی آن را حدس بزنید، باید در یک بازه‌ی زمانی طولانی و سخت تمام حدسیات خود را به‌ هر شکل ممکن امتحان کنید تا شاید یکی از آن‌ها به‌طور تصادفی ورودی هش باشد. برای بازیابی ارز دیجیتال با کلید خصوصی نیز می‌توانید از این الگوریتم استفاده کنید؛ هر چند مسلما انجام چنین ساز‌و‌کار پیچیده‌ای از عهده‌ی یک کاربر ساده‌ی ارز دیجیتال خارج است.

اما شرکت والت ریکاوری (Wallet Recovery)، برای کمک به کاربران به‌منظور بازیابی ارز دیجیتال با کلید خصوصی دست به‌کار شده است. سیستم‌های این مجموعه آخرین تراکنش‌های کیف پول را ملاک قرار داده و اطلاعات ثبت شده‌ی آن‌ها را با هزاران کلید خصوصی که امکان دارد یکی از آن‌ها کلید خصوصی والت شما باشد، انطباق می‌دهند. عبارتی که با تراکنش انجام شده مطابق باشد، بی‌شک کلید خصوصی گم شده‌ی والت شماست.

اما باید بدانید که شرکت والت ریکاوری در ازای پاداش بازیابی ارز دیجیتال با کلید خصوصی، ۲۰ درصد از دارایی والت رمزارز شما را برداشت می‌کند و سپس کلید خصوصی‌تان را برای شما ارسال خواهد کرد.

فایندر اوتر

برای بازیابی ارز دیجیتال با کلید خصوصی می‌توانید از ابزار یا برنامه‌ی فایندر اوتر (FinderOuter) نیز استفاده کنید. این ابزار نخستین و تنها اختراع برای بازیابی اطلاعات گم شده در دنیای دیجیتال نیست؛ اما یکی‌ از موفق‌ترین نسخه‌های برنامه‌‌های این‌چنینی است.

یکی از دلایل موفقیت فایندر اوتر، سهولت استفاده از آن است. رابط کاربری ساده‌ی این برنامه، امکان استفاده از این پلتفرم را برای تمامی کاربران فراهم کرده است. بعد از دانلود فایندر اوتر از وب‌سایت‌های معتبر، می‌توانید اطلاعات اندک و جزیی از کلید خصوصی خود را که هنوز به خاطر دارید، با فرمت‌‌های دیجیتالی Base-58 یا Base-16 به فایندر اوتر انتقال دهید. سپس، این برنامه با همان اطلاعات اندک کلید خصوصی شما را بازیابی خواهد کرد.

توسعه‌دهندگان این پلتفرم اعلام کرده‌اند قصد دارند قابلیت‌هایی برای بازیابی درست و کامل عبارات Seed مبتنی بر پروتکل BIP (پروپوزال بهبود بیت کوین) نیز به فایندر اوتر اضافه کنند.

هیپنوتیزم

یک روش جالب و شاید تا‌ حدودی عجیب نیز برای بازیابی ارز دیجیتال با کلید خصوصی وجود دارد؛ روش هیپنوتیزم که طبق آمارها به نسبت استفاده از الگوریتم حدس تصادفی با استفاده از سیستم‌های شرکت والت ریکاوری، ۲۰ درصد موفقیت بیشتری داشته است. این روش توسط بیل میلر (Bill Miller)، یکی‌از سرمایه‌گذاران موفق جهان ابداع شده است. در روش هیپنوتیزم، با استفاده از حافظه‌ی تصویری افراد کلید خصوصی آن‌ها بازیابی می‌شود.

لازم به ذکر است این شیوه نیز رایگان نیست و میلر در ازای بازیابی ارز دیجیتال با کلید خصوصی، ۵ درصد از بیت کوین موجود در والت رمزارزتان را به‌عنوان دستمزد کار خود برداشت می‌کند. میزان این دستمزد برای ارزهای دیجیتال دیگر که ارزش کم‌تری نسبت به بیت کوین دارند، بیشتر است.

بازیابی ارز دیجیتال با کلید خصوصی؛ ممکن اما دشوار

همان‌طور که تا به اینجا مشخص شد؛ فرایند بازیابی ارز دیجیتال با کلید خصوصی روش‌‌های سخت و پر هزینه‌ای دارد. همچنین، با توجه به محدودیت‌های دسترسی آی‌پی‌های ایرانی به پلتفرم‌ها و ابزارهای خارجی، امکان دسترسی به این وب‌سایت‌ها و ابزارها ممکن است از داخل کشور چندان آسان و سریع انجام نشود. بنابراین، مثل همیشه پیشگیری بهتر از درمان است.

توصیه می‌شود تمام تلاش خود را برای حفظ و نگهداری امن و مطمئن از کیف پول ارز دیجیتال‌تان و همچنین کلید خصوصی آن انجام دهید تا ناچار به استفاده از چنین روش‌هایی برای بازیابی دارایی رمزارز خود نشوید.