تخصیص دارایی و متنوع سازی آن در سرمایهگذاری چیست؟
همه آنچه که باید در مورد تخصیص دارایی بدانید این است: کجا پول خود را سرمایهگذاری کنید و چرا داشتن طیف وسیعی از دارایی‌ها در سبد سرمایهگذاری مهم است. یکی از راه‌های متعادل کردن ریسک به ریوارد در سبد سرمایهگذاری (پرتفولیو)، تنوع دارایی است. این استراتژی شامل تقسیم سرمایه شما در میان چندین کلاس دارایی است. متنوع‌سازی می‌تواند به کاهش ریسک و نوسانات در پرتفوی شما کمک کند. در این مقاله، روش‌های ایجاد تنوع در سبد دارایی و نقش آن در کنترل ریسک را بررسی خواهیم کرد.
تخصیص دارایی چیست؟
تخصیص دارایی (Asset Allocation) فرآیند تقسیم سرمایه بین کلاس‌های مختلف دارایی‌های مانند سهام، اوراق قرضه و پول نقد است. به عبارت دیگر، با این کار تمام تخم‌مرغ‌های خود در یک سبد قرار نمی‌دهید. تنوع دارایی و نسبت پرتفویی که به هر کدام اختصاص داده شده است، بر پتانسیل رشد سرمایه‌گذاری‌های شما و ریسکی که متحمل می‌شوید تأثیر می‌گذارد.
در ادامه روش‌های متنوع‌سازی (Diversification) سبد دارایی را بررسی کرده و نقش آن در کنترل ریسک را توضیح می‌دهیم.
در چه کلاس‌های دارایی سرمایهگذاری کنیم؟
سرمایه‌گذاری‌ها را می‌توان به طور کلی به کلاس‌های زیر طبقه‌بندی کرد:
سهام و بورس
سرمایهگذاری در بورس از طریق خرید سهام به صورت فردی یا از طریق صندوق‌های سرمایهگذاری سهام. به طور کلی، بازار سهام دارای بالاترین ریسک و پتانسیل سود است، اگرچه این مورد به نوع شرکت، صنعت و کشور نیز بستگی دارد. بورس ایران با حدود ۷۰۰ نماد یکی از بازارهای مالی برای سرمایهگذاری در فرآیند تخصیص دارایی است.
بازار سهام بین‌المللی
سهام صادر شده توسط شرکت‌های خارجی اغلب عملکرد متفاوتی دارند. اگر به دنبال سرمایه‌گذاری‌هایی هستید که هم سود احتمالی بالاتر و هم ریسک بالاتری را ارائه می‌دهند، می‌توانید چند سهام خارجی را به پرتفوی خود اضافه کنید.
صندوق قابل معامله (ETFs)
اگرچه صندوق‌های قابل معامله در سهام سرمایهگذاری می‌کنند، اما همانطور که از نامشان پیداست، بر بخش خاصی از اقتصاد تمرکز می‌کنند. مانند صندوق‌های پتروشیمی یا صندوق‌های طلا که بخش اعظم سرمایهگذاری آن‌ها در همین حوزه‌هاست.
اوراق قرضه
اوراق قرضه شرکتی یا دولتی بخش‌هایی از وام‌های ارائه شده به شرکت‌ها یا دولت هستند. این اوراق معمولاً ریسک کمتری نسبت به سهام دارند، سود منظمی را ارائه می‌دهند و عموماً نسبت به سهام دارای نوسان کمتری هستند.
املاک
سرمایهگذاری در املاک تجاری و مستغلات می‌تواند از طریق درآمد اجاره و رشد ارزش ملکی که دارید، سودآور باشد. با این حال، این سرمایه‌گذاری‌ها ممکن است نقدشوندگی نداشته باشند؛ به این معنی که اگر نیاز به دسترسی فوری به پول خود داشته باشید، فروش آن ممکن است سخت باشد.
پول نقد
این نکته مهم است که همیشه مقداری پول برای مواقع اضطراری در دسترس باشد. اما به عنوان یک کلاس دارایی، اختصاص بخش زیادی از پرتفو به پول نقد به این معنی است که تورم آن را فرسایش می‌دهد. بهتر است پول نقد در حسابی نگهداری شود که امکان کسب سود هم داشته باشد.
طلا و نقره
از دیدگاه سرمایه‌گذاران، طلا و تا حدودی نقره به دلیل رشد بلندمدت ارزشمند هستند. البته، هیچ تضمینی وجود ندارد که قیمت طلا و نقره همچنان افزایش یابد. همچنین، باید برای ذخیره‌سازی امن این فلزات گرانبها هزینه کنید.
سایر سرمایه‌گذاری‌ها
صندوق‌های سرمایهگذاری که بر صنایع کالا و انرژی متمرکز هستند، مانند نفت و گاز، معدن و منابع طبیعی، می‌توانند پوشش خوبی در برابر تورم ایجاد کنند. اما فقط باتجربه‌ترین سرمایه‌گذاران باید در این حوزه‌ها سرمایهگذاری کنند.
انواع دیگری از سرمایه‌گذاری‌ها مانند ارزهای دیجیتال نیز وجود دارند، اما به دلیل نوسانات شدید ریسک بالایی داشته و در بیشتر موارد نباید بخش بزرگی از سبد شما را تشکیل دهند.
برای آشنایی بیشتر با مفهوم سرمایهگذاری و انواع سود، مقاله سرمایهگذاری چیست را مطالعه کنید.
تنوع دارایی چیست؟
در فرآیند تخصیص سرمایه، برای بهره‌مندی از تنوع باید روی دارایی‌هایی سرمایهگذاری کنید که رفتار متفاوتی با یکدیگر دارند.
ارتباط انواع دارایی‌ها به سه دسته تقسیم می‌شود:
- همبستگی بالا: قیمت‌ها به صورت دومینو وار افزایش یا کاهش پیدا می‌کنند. مانند سهام صنایعی که به هم مرتبط هستند.
- همبستگی کم: ارتباط بسیار کم یا بدون ارتباط با یکدیگر. این مورد اغلب در مورد سهام و اوراق قرضه دولتی صدق می‌کند، به ویژه زمانی که در کشورهای مختلف هستند.
- همبستگی منفی: به این معنی که دارایی‌ها در مسیرهای مخالف یکدیگر حرکت می‌کنند. به عنوان مثال، قیمت طلا اغلب در حالی که بازارها سقوط می‌کنند، افزایش می‌یابد.
تنوع بخشیدن به دارایی‌ها به پخش شدن ریسک کمک می‌کند؛ زیرا پتانسیل احتمالی زیان را کاهش می‌دهد. اگر تمام پول خود را در یک دارایی، بخش یا منطقه سرمایهگذاری کنید و ارزش آن شروع به کاهش کند، بخش اعظم سرمایه‌تان را از دست می‌دهید.
با سرمایهگذاری در دارایی‌هایی که به یکدیگر مرتبط نیستند، در حالی که ارزش یک بخش از سبد سرمایهگذاری شما در حال کاهش است، بقیه به همان سمت پیش نمی‌روند. نحوه ایجاد تنوع دارایی در پورتفولیو چگونه است؟ در ادامه به شما توضیح می‌دهیم؛
مرحله ۱: طیفی از دارایی‌ها را انتخاب کنید
همانطور که گفتیم، کلاس‌های مختلف دارایی به روش‌های متفاوتی رفتار می‌کنند. به طور کلی، اگر ریسک‌پذیری بالایی داشته و قصد دارید مدت زمان بیشتری سرمایهگذاری کنید، می‌توانید نسبت سهام در پرتفوی خود را بیشتر کنید.
مرحله ۲: کلاس‌های دارایی را از بخش‌های متنوع انتخاب کنید
فرض کنید در سال ۲۰۰۶ در یکی از بانک‌های بریتانیا سهام داشتید و سرمایهگذاری شما بسیار سودده بوده است. بنابراین، تصمیم گرفتید سهام بیشتری را در بانک‌های دیگر خریداری کنید. هنگامی که بحران اعتباری در سال بعد رخ داد و جرقه بحران بانکی آغاز شد، ارزش سرمایه شما در این بخش (مالی) سقوط می‌کرد.
بنابراین، هنگام تصمیم‌گیری در مورد چینش دارایی‌ها در پورتفولیوی خود، می‌توانید با سرمایهگذاری در بخش‌ها و صنایع مختلف، ترجیحاً صنایعی که ارتباط زیادی با یکدیگر ندارند، تنوع دارایی بیشتری داشته باشید.
به عنوان مثال، اگر بخش صنایع بهداشتی دچار رکود شود، لزوماً تأثیری بر بخش فلزات گرانبها نخواهد داشت. این کار کمک می‌کند تا مطمئن شوید که سبد سرمایه شما در برابر سقوط در صنایع خاص محافظت می‌شود.
مرحله ۳: سرمایه‌گذاری‌های خود را در سراسر دنیا پخش کنید
با سرمایهگذاری در مناطق و کشورهای مختلف، شما فقط تحت تأثیر شرایط اقتصادی یک کشور و سیاست‌های اقتصادی یک دولت قرار نمی‌گیرید. با این حال، باید بدانید که تنوع در مناطق جغرافیایی مختلف می‌تواند ریسک بیشتری را به سرمایهگذاری شما بیفزاید. سرمایهگذاری در خارج از کشور می‌تواند به تنوع دارایی کمک کند، اما باید ریسک آن را هم در نظر بگیرید.
مرحله ۴: خرید سهام تعداد زیادی از صنایع و شرکت‌ها
در هر بخش، فقط در یک شرکت سرمایهگذاری نکنید. ممکن است یک شرکت به روزهای بدی برسد یا حتی از بین برود. سرمایه‌گذاری‌های خود را در میان طیف وسیعی از شرکت‌های مختلف پخش کنید. همین امر در مورد اوراق قرضه و املاک نیز صدق می‌کند.
یکی از بهترین راه‌ها برای انجام این کار از طریق صندوق‌ها یا تراست‌های سرمایهگذاری است. این صندوق‌ها در سبدی از سهام، اوراق قرضه، املاک یا ارزهای مختلف سرمایهگذاری خواهند کرد تا ریسک را کاهش دهند.
تخصیص دارایی مناسب برای شما چیست؟
تخصیص دارایی بستگی به این دارد که چقدر برای سرمایهگذاری زمان دارید، چه میزان رشد برای دستیابی به اهداف مالی خود نیاز دارید و تا چه حد حاضر هستید برای رسیدن به آن رشد ریسک کنید. مهم‌تر از همه اینکه در صورت سقوط بازارها تا چه میزان ضرر را تحمل خواهید کرد.
چه زمانی باید تخصیص دارایی خود را تغییر دهید؟
رایج‌ترین دلیل تغییر تخصیص دارایی تغییر در افق زمانی شماست. یعنی زمانی که به هدف سرمایهگذاری خود نزدیک می‌شوید، باید دارایی‌های پرتفوی خود را تغییر دهید. همچنین، اگر تغییری در تحمل ریسک، وضعیت مالی یا اهداف مالی شما ایجاد شود، ممکن است لازم باشد این کار را انجام دهید.
کار دیگری که سرمایه‌گذاران باهوش انجام می‌دهند، تعدیل مجدد (Rebalancing) است. یعنی زمانی که بازار یک دارایی پر رونق است، نسبتِ آن کلاس دارایی را در پرتفوی خود بالا می‌برند. با این کار سبد خود را در سود نگه داشته و از نوسانات بازار نیز بهره می‌برند.
استراتژی هوشمند در سرمایهگذاری
هدف اصلی تنوع دارایی، به حداکثر رساندن سود نیست. مهم‌ترین هدف محدود کردن تأثیر نوسانات بر یک پرتفو و کنترل ریسک آن است. اساس یک استراتژی هوشمند صرف‌نظر از هدف، افق زمانی یا تحمل ریسک شما، متنوع‌سازی و تغییر صحیح تخصیص دارایی متناسب با شرایط شماست.
شما در پرتفوی خود از چه کلاس‌های دارایی استفاده می‌کنید؟ آیا با تخصیص دارایی و متنوع‌سازی سبد سرمایه آشنایی دارید؟ نظرات و سوالات خود را با ما در میان بگذارید.
