ارزش زمانی پول چیست؟ محاسبه ارزش زمانی پول در مدیریت مالی

محاسبه ارزش زمانی پول جزو ابزارهایی برای مدیریت امور مالی و سرمایه‌گذاری است. مفهومی که هر سرمایه‌گذار فعالی در بازارهای مالی مختلف باید نسبت به آن آگاهی داشته باشد. ارزش زمانی پول همان مفهومی است که نابرابری ارزش ۱۰ هزار تومان پول در سال‌های ۱۳۷۰ و ۱۴۰۰ را توضیح می‌دهد.

اگر تاریخچه پول را بررسی کنید، متوجه این تغییر ارزش پول در سال‌های مختلف خواهید شد؛ بنابراین کاملا طبیعی است پولی که اکنون در دست دارید، ۱۰ سال دیگر ارزش بسیار کم‌تری داشته باشد. در این از والکس مقاله مفهوم ارزش زمانی پول را به شکلی دقیق و جامع مورد بررسی قرار داده‌ایم.

مفهوم ارزش زمانی پول

قبل از اینکه به بررسی مفهوم ارزش زمانی پول بپردازیم، لازم است بدانید که در علم اقتصاد و امور مالی، هر واحد پولی دارای یک ارزش مشخص است که با مرور زمان دستخوش تغییر می‌شود. این موضوع را همه افراد در طول زندگی خود تجربه کرده‌اند. در واقع می‌توان گفت که ارزش فعلی هر واحد پول در مقاطع زمانی مختلف متفاوت است.

ارزش زمانی پول یا TVM (Time Value Of Money) به این معنا است که ارزش پولی که اکنون در اختیار دارید، بیشتر از پولی است که در آینده در اختیارتان قرار می‌گیرد. پولی که امروز در دست است به شما توان خرید و قدرت سرمایه‌گذاری می‌دهد؛ در صورتی که ممکن است در آینده با همین مقدار پول موقعیت‌های محدودتری برای سرمایه‌گذاری و خرید داشته باشید.

ارزش فعلی و ارزش آتی چیست؟

ارزش پول در زمان‌های مختلف در تئوری امور مالی اسامی مختلفی دارد. در همین راستا در محاسبات مالی به ارزش پول دریافت شده امروز، ارزش فعلی پول یا PV (Present Value) می‌گویند. این مفهوم، ارزش کنونی مقدار پول شما را نشان می‌دهد.

با توجه به تعریفی که برای ارزش فعلی پول ارائه کردیم، ارزش آتی یا FV (Future Value) نیز برای نشان دادن ارزش مقدار پول شما در آینده است. این مفهوم با دو روش قابل محاسبه است. در واقع می‌توان این گونه گفت که ارزش آتی پول با توجه به نرخ بهره‌ای که به منابع مالی تعلق می‌گیرد با ارزش فعلی آن متفاوت خواهد بود. در تئوری مدیریت امور مالی، این تبدیل ارزش فعلی پول به ارزش آتی آن را مرکب کردن (Compounding) می‌گویند. در مقابل به تبدیل ارزش آتی به ارزش فعلی هم تنزیل (Discounting) گفته می‌شود. کسب سود مرکب دلیلی است که معامله‌گران را برای محاسبه ارزش پول آتی با بهره مرکب متمایل می‌کند.

روش محاسبه ارزش آتی پول

محاسبه ارزش آتی پول در امور مالی، فرمول مشخصی دارد. طبق این فرمول کلی، ارزش آتی پول برابر است با ضرب ارزش فعلی پول در عامل رشد به توان مدت زمان. عامل رشد معمولا با (r+1) نمایش داده می‌شود و r در آن نشان‌دهنده نرخ سود است. اگر قرار باشد ارزش آتی پول را زمانی محاسبه کنیم که مرکب شدن هر سال صورت بگیرد، می‌توانیم از این فرمول استفاده کنیم. بدین ترتیب اگر قرار باشد مرکب شدن را به صورت فصلی در نظر بگیریم، باید نرخ بهره را تقسیم بر ۴ و مدت زمان را در ۴ ضرب کنیم.

اثر سود مرکب بر ارزش زمانی پول

همان‌طور که دیدید سود مرکب روی ارزش زمانی پول تأثیر دارد. به این صورت که ارزش آتی پول برابر است با جمع ارزش فعلی آن با بهره. حال این بهره ممکن است ساده یا مرکب باشد. برخی از معامله‌گران با بهره ساده (Simple Interest) معامله می‌کنند؛ اما اکثر تراکنش‌های مالی شامل نرخ سود مرکب (Compound Interest) هستند.

دلیل تمایل معامله‌گران برای انجام تراکنش‌هایی با نرخ بهره مرکب، کسب سود بیشتر است. محاسبه ارزش آتی پول با استفاده از سود مرکب، نتیجه سودآورتری را برای شما رقم می‌زند. زیرا نرخ سود علاوه بر مبلغ اصلی پول، به مبلغ سودهای به دست آمده در دوره‌های گذشته هم تعلق می‌گیرد. در صورتی که بهره ساده تنها به مبلغ پول اولیه تعلق می‌گیرد.

اثر تورم

یکی از اصلی‌ترین عواملی که روی ارزش زمانی پول تأثیر دارد، تورم است؛ مسئله‌ای مهم و حیاتی در اقتصاد ایران. تورم باعث می‌شود تا ارزش زمانی پول شما روزبه‌روز کم‌تر شود. برای اینکه مفهوم تورم را متوجه شوید، فرض کنید که حقوق این ماه شما دو برابر شود. بنابراین اگر شما در گذشته می‌توانستید با X تومان پول، یک عدد پنیر بگیرید، حال می‌توانید با همان مقدار پول دو عدد پنیر بگیرید.

اما برای اینکه درآمد تمام اقشار جامعه افزایش پیدا کند، قیمت پنیر نیز دو برابر می‌شود. بدین ترتیب، شما یک عدد پنیر را باید با دوبرابر قیمت قبلی آن خریداری کنید. حال فرض کنید که درآمد فروش پنیر سه برابر شود؛ در این صورت شاهد تورم هستیم. در واقع اگر قیمت کالا X برابر شود، درآمد شما باید X+Y برابر شود تا قدرت خرید یکسانی ایجاد شود. در غیر این صورت شاهد تورم هستیم که خود به تنهایی عاملی تأثیرگذار برای بی‌ارزش شدن یک واحد پول است.

ارزش زمانی پول در بازار ارزهای دیجیتال

همان‌طور که دیدید، ارزش زمانی پول در مدیریت مالی، یکی از اصلی‌ترین مفاهیم موجود در علم اقتصاد است. مفهومی که در تمام بازارهای مالی از جمله بازار ارزهای دیجیتال تأثیرگذار است. اگر ارزش زمانی پول در یک مقطع زمانی تغییر کند، ممکن است میزان دارایی و سرمایه معامله‌گران بازار کریپتو نیز دستخوش تغییر شود.

ارزش زمانی پول که معمولا تحت دو عنوان ارزش فعلی و ارزش آتی مورد بررسی قرار می‌گیرد، مفهومی بسیار مهم در امور مالی و اقتصادی است و فرمول‌های محاسباتی مشخصی دارد. سرمایه‌گذاران و معامله‌گران، درآمد و سرمایه به دست آورده خود را با روش‌های مختلفی با واحدهای ارزی مقایسه می‌کنند. بدین ترتیب می‌توان گفت که یک سرمایه‌گذار بازار ارز دیجیتال باید نسبت به مفاهیمی مثل ارزش زمانی پول آگاهی داشته باشد. در نهایت اگر قصد انجام معاملات ارزی در یک صرافی ایرانی را داشتید، می‌توانید از صرافی مطمئن و معتبر والکس استفاده کنید.