
وقتی درباره تکنولوژی VR و واقعیت مجازی صحبت میکنیم بسیاری از ما به یاد سینماهای سهبعدی یا بازیهای مختلف میافتیم. امروز واقعیت مجازی دیگر یک ابزار تخصصی یا حتی دستنیافتنی نیست. تکنولوژی وی آر (VR) کاملاً با زندگی روزمره ما ترکیب شده است و میتوان بهراحتی حضور آن را در بخشهای متنوعی از زندگی دید. بااینحال، چه تعریف دقیق و کاملی برای این تکنولوژی میتوانیم پیدا کنیم؟ چه چیزی باعث شده تا این ابزار بیشتر از گذشته سرزبانها بیفتد و در بخشهای متنوعتری نفوذ کند؟ اصلاً این تکنولوژی دقیقاً چیست و چطور زلف آن به دنیای ارزهای دیجیتالی گرهخورده است؟ این مطلب از مجله تخصصی والکس قرار است درباره تکنولوژی Virtual reality صحبت کنیم. مطلبی که پاسخی برای همه سؤالها دارد. همراه ما باشید.
فهرست مطالب
واقعیت مجازی یا تکنولوژی VR چیست؟
واقعیت مجازی یک محیط کامپیوتری با صحنهها و اشیایی است که واقعی به نظر میرسند. باعث میشود کاربر احساس کند همه آنچه در تصویر میبیند، بهصورت واقعی در محیط اطراف خود وجود دارد. این محیط از طریق دستگاهی به نام هدست و عینک واقعیت مجازی قابلدرک و دیدن است. تکنولوژی وی آر (VR) به ما این امکان را میدهد که خودمان را در بازیهای ویدئویی غرق کنیم. گویی یکی از شخصیتهای آن هستیم. برای مثال، یاد بگیریم چگونه جراحی قلب انجام دهیم یا کیفیت تمرینات ورزشی را برای به حداکثر رساندن عملکرد بدن، بهبود دهیم. واقعیت مجازی در اصل همه چیزهایی است که یک زمانی در ذهن و فکر انسان زندگی میکند و روزی میتواند در یکدنیای حقیقی زنده و واقعی شوند. شگفتانگیز است! نه؟

اگرچه ممکن است ظاهر virtual reality شبیه به اتفاقها و رویدادهایی باشد که بهتازگی کشف و ساخته شدهاند، اما اگر بخواهیم از جرقه شروع این فناوری صحبت کنیم، احتمالاً ما را به جایی از زمان در سال ۱۹۵۰ میبرد. یکی از اولین دستگاههای واقعیت مجازی Sensorama نام داشت. دستگاهی با صندلی داخلی که فیلمهای سهبعدی پخش میکرد، معطر بود و ارتعاش هم داشت.

تفاوت واقعیت مجازی با واقعیت افزوده
علیرغم اینکه تکنولوژی VR فناوری جالبی است که چندین دهه پیش ابداع شد، بسیاری از مردم هنوز با مفهوم واقعیت مجازی آشنا نیستند. همچنین اشتباه گرفتن اصطلاح واقعیت مجازی با تکنولوژی واقعیت افزوده (AR) بسیار رایج است. تفاوت اصلی بین این دو، این است که واقعیت مجازی (VR) دنیایی را میسازد که ما از طریق یک هدست یا عینک خاص وارد آن میشویم. دنیایی که میتواند هیچ شباهتی به محیط و فضایی که در آن هستیم نداشته باشد.هر چیزی که ما میبینیم بخشی از یک محیط است که به طور مصنوعی از طریق تصاویر، صداها و غیره ساخته شده است.
از طرف دیگر در واقعیت افزوده، دنیای خود ما به چارچوبی تبدیل میشود که اشیا، تصاویر یا موارد مشابه در آن قرار میگیرند. هر چیزی که ما میبینیم در یک محیط واقعی است و ممکن است استفاده از هدست ضروری نباشد. اگر بخواهیم پاسخی برای تفاوت بین واقعیت افزوده و واقعیت مجازی چیست داشته باشیم، مطمئناً این تفاوت، اصلیترین موردی است که مرز تمایز بین تکنولوژی واقعیت مجازی VR و واقعیت افزوده AR را تعیین میکند. بااینحال، ترکیبی از تکنولوژی Virtual reality و واقعیت افزوده به نام واقعیت مختلط هم وجود دارد. این فناوری ترکیبی، دیدن اشیاء مجازی در دنیای واقعی و ایجاد تجربهای که در آن فیزیکی و دیجیتال عملاً قابل تشخیص نیستند را ممکن میکند.
متاورس و واقعیت مجازی
کلمه متاورس “metaverse” یکدنیای دیجیتال کاملاً تحققیافته را توصیف میکند که فراتر از جهانی که در آن زندگی میکنیم وجود دارد. نیل استفنسون در سال ۱۹۹۲ این مفهوم را در رمان خود به اسم “snow crash” به کار برد. بعدها این مفهوم توسط ارنست کلاین در رمان “Ready Player One” بیشتر مورد بررسی و توجه قرار گرفت. این اصطلاح امروزه به انواع تجربیات، محیطها و داراییهایی اطلاق میشود که در فضای مجازی وجود دارد.
اگر یک توکن غیر قابل تعویض، هدست واقعیت مجازی یا ارزهای دیجیتالی دارید که معتلق به دنیای متاورس هستند، به این معنی است که شما هم بخشی از این تجربه بینظیر هستید. بسیاری از افراد متخصص در فناوری بر این باورند که متاورهها خبر از دورانی میدهند که در آن زندگی مجازی ما، بهاندازه واقعیتهای فیزیکیمان نقش مهمی خواهد داشت.
برخی از کارشناسان هم هشدار میدهند که این ماجرا در حال حاضر میتواند برای زندگی انسانها خطرآفرین باشد. . باید با رعایت همه نکات و حساسیتها وارد آن شد. باید صبر کرد تا بهمرور و با شکلی درست وارد زندگی مردم جهان شود.
ردپای تکنولوژی VR در دنیای متاورس
همانطور که تکنولوژی وی آر (VR) امروز جای پای خودش را در زندگی ما محکم کرده است، توانسته ردپای پررنگی در دنیای متاورس هم داشته باشد. متاورس، یکی از پرسروصداترین اصطلاحات صنعت فناوری است که چیزهای زیادی برای عرضه دارد. این دنیا میتواند جهانی مجاز است که در آن فعالیتهایی مانند خرید، حضور در کنسرتها، ملاقاتهای کاری و هر آنچه در زندگی حقیقی تجربه میکنیم، ممکن میشود.حتی غولهای فناوری که پشتوانه اصلی این ایده بزرگ هستند هم نگاه متفاوتتری به متاورس دارند، برای آنها متاورس گزینه ملموستری است. درواقع یک راه عالی برای بهدستآوردن سرمایهای عظیم از دنیای ارزهای دیجیتال است. حالا ۱۵ سال رونق رایانش سیار (mobile computing) که بزرگترین شرکتهای فناوری را به غولهایی با ارزش تریلیونها دلار تبدیل کرده است گذشته.
کارگزاران قدرتمند این صنعت بر این باورند که کنترل درهای تکنولوژی واقعیت مجازی VR میتواند محور یک تجارت جدید باشد. پانزده سال زمان زیادی است تا صنعت، ظهور یکروند فناوری جدید را به خودش ببینید. ایدههایی که خیلیها امیدوار بودند تاکنون به صحنه اصلی تبدیل شوند؛ مانند هوش مصنوعی پیشرفته و محاسبات کوانتومی، بیش از آنچه برخی پیشبینی میکردند طول کشیده است. این در حالی است که فناوری پشت ارزهای دیجیتال و ایدههای جدیدتر مانند محاسبات غیرمتمرکز امیدوارکننده به نظر میرسد و به واقعیت نزدیکترند، اما جذابیت جریان اصلی آن هنوز نامشخص است.

دنیای تکنولوژی واقعیت مجازی VR بستری امن برای رمزارزها
شرکتهای فناوری صف میکشند تا دستگاههایی را بفروشند که به مصرفکنندگان اجازه ورود به این دنیای مجازی و کنترل تجربیات آنها را میدهند. علاوه بر این، ساختن چیزهای جدید برای متاورس، جذابیت تازهای را ارائه میدهد که هرچند وقت یکبار در هر صنعتی به وجود میآید. مارک زاکربرگ آنقدر در مورد متاورس هیجانزده و امیدوار است که اخیراً تصمیم گرفت نام شرکت خود را از فیسبوک به متا تغییر دهد. گوگل سالهاست که روی فناوری مرتبط با متاورس کار میکند. اپل که مسلماً بزرگترین برندهی بازار موبایل است، تلاش میکند دستگاههای جدیدی که با دنیای متاورس هماهنگی و ارتباط بهتری داشته باشند تولید و عرضه کند. مایکروسافت هم با ارائه یک هدست به کسبوکارها و سازمانهای دولتی، یک چرخش بسیار قوی برای رفتن به سمت متاورس را ایجاد میکندد.
یک شرکت تحقیقاتی طی آماری که منتشر کرده میگوید: «بازار فناوریهای متاورس، از جمله بازیهایی مثل دسنترالند، هدستهای واقعیت مجازی، و سایر ابزارهای نوظهور و خدمات آنلاین در سال ۲۰۲۰ به بیش از ۴۹ میلیارد دلار رسید و هر سال بیش از ۴۰ درصد رشد خواهد کرد.مرکز توجه متاورس و واقعیت مجازی VR در این فناوری به شرکتهایی مانند فیسبوک اجازه میدهد تا بر چیزی غیر از مشکلات خود در زمینه تعدیل محتوا، اطلاعات نادرست و قانونگذارانی که آنها را به اقدامات انحصاری متهم میکنند، تمرکز کنند.
جزئیانی از ترکیب وی آر و پروژههای متاورس
همچنین در کنار این اولویتهای جدید، میتواند به بررسی جنبههای نوینی از مسائل قدیمی مانند حریم خصوصی و مدیریت اینکه چه کسی با چه کسی در دنیای مجازی چه کاری انجام میدهد هم بپردازد. متاورس ایده جدیدی نیست. این مفهوم در بین شرکتهای بازیهای ویدئویی رایج است. برای دههها، بازیهای آنلاین بزرگ چندنفره از این فناوری به کمک تکنولوژی VR برای ساخت دنیای دیجیتالی خود استفاده میکردند. دنیایی که در آن افراد میتوانند ملاقات کنند، صحبت کنند، یکدیگر را ببینند و تجارت کنند. امروز هم پروژههای مختلفی وجود دارند که توانستهاند کاربرد خود را در دنیای واقعی ثابت کنند و جزو لیستی از بهترین پروژه های متاورس و تکنولوژی واقعیت مجازی باشند.

در سال ۲۰۱۴، فیسبوک در معاملهای به ارزش بیش از ۲ میلیارد دلار، Oculus را خریداری کرد. یک استارتآپ که هدستهای واقعیت مجازی میساخت. عینکهایی که مغز شما را فریب میدهند تا فکر کند در یک منظره دیجیتال هستید. زاکربرگ شروع به توصیف واقعیت مجازی بهعنوان پلتفرم محاسباتی بزرگ بعدی کرد؛ هرچند پیشبینی دقیق زمان وقوع آن دشوار بود. او میگوید: «متاورس و تکنولوژی VR قرار است به صورتی در زندگی روزمره همه مردم جهان نفوذ کند که دیگر زندگی قبل از آن را کسی به یاد نیاورد.» واقعیت مجازی و متاورس راههای جدیدی برای خرید کالاها و خدمات، برقراری ارتباط با دوستان و خانواده و همکاری با همکاران ارائه میدهند. البته هنوز به آن درجه از پیشرفت و تکامل نرسیده که بتواند بدون دردسر در زندگی افراد حضور پیدا کند. هنوز محدودیتها و مشکلاتی وجود دارد که باید برطرف و کامل شوند.
تصور آینده جهانی با تکنولوژی VR و متاورس
آینده متاورس و تکنولوژی VR بهگونهای است که وقتی مردم در خیابان راه میروند، میتوانند آخرین امتیازات ورزشی را از یک نمایشگر دیجیتالی که به نظر میرسد جلوی آنها شناور است، بررسی کنند. آنها میتوانند با افرادی که دقیقاً در کنارشان هستند و دیگرانی که نیستند در یک کافه کنار هم بنشینند و ملاقات کنند. همه اینها میتواند ترکیبی از VR و دنیای متاورس باشد که قرار است به همین سادگی به ریشه زندگی روزمره و اجتماعی مردم در تمام جهان گره بخورد.
واقعیت مجازی یک محیط کامپیوتری با صحنهها و اشیایی است که واقعی به نظر میرسند و باعث میشود کاربر احساس کند همه آنچه در تصویر میبیند، بهصورت واقعی در محیط اطراف خود وجود دارد.
اگر یک توکن غیر قابل تعویض، هدست واقعیت مجازی یا ارزهای دیجیتالی دارید که متعلق به دنیای متاورس هستند، به این معنی است که شما هم بخشی از تجربه متاورس هستید. آینده متاورس و VR بهگونهای است که وقتی مردم در خیابان راه میروند، میتوانند آخرین امتیازات ورزشی را از یک نمایشگر دیجیتالی که به نظر میرسد جلوی آنها شناور است، بررسی کنند.
تکنولوژی VR دنیایی را میسازد که ما خود را از طریق یک هدست یا چشمبند خاص وارد آن میشویم. دنیایی که میتواند هیچ شباهتی به محیط و فضایی که در آن هستیم نداشته باشد و هر چیزی که ما میبینیم بخشی از یک محیط است که به طور مصنوعی از طریق تصاویر، صداها و غیره ساخته شده است.