بیت کوین های گمشده؛ آیا بازیابی بیت کوین های مفقود شده ممکن است؟
اگر با داستان ارزهای دیجیتال آشنا باشید و بدانید که بیت کوین چیست حتما شنیدهاید که هر ساله میلیونها دلار از این کوین مهم گم میشود و در واقع از دست میرود! در اکثر موارد این بیت کوینهای گمشده حتی قابل بازیابی نیستند و برای همیشه از عرضه در گردش حذف خواهند شد. بخش عظیمی از این کوینهای از دست رفته را اما باید به خطای کاربران نسبت داد؛ زیرا همیشه افرادی هستند که به دلیل فراموش کردن رمز ولت خود یا اشتباهات در هنگام انتقال بیت کوین، سرمایه خود را گم میکنند.
اما آیا تا به حال به سرنوشت بیت کوینهایی که گم شدهاند فکر کردهاید؟ در این مقاله ما قصد داریم تا به بررسی سرنوشت بیت کوینهای از دست رفته بپردازیم و ببینیم آیا راهی برای بازیابی آنها وجود دارد یا خیر؟ پس تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
گم شدن بیت کوین چه معنی دارد؟
راههای کمی وجود دارد که در طی آنها بیت کوین ممکن است گم شود یا از بین برود اما مطابق آمار بیشترین مقدار بیت کوین های گمشده مربوط به شرایطی است که کاربر بیت کوین را به آدرسهای اشتباه یا نامعتبر ارسال میکند. همانطور که میدانید با توجه به ماهیت بیت کوین و ارزهای دیجیتال، تمام مسئولیت نگهداری و حفظ ارزها به عهده دارنده آن است بنابراین هیچ بانک یا موسسه مالی وجود ندارد که بتواند به کیف پولها یا رمز عبور کاربران دسترسی داشته باشد.
در واقع بیشتر این ثروتها به همان روشی از دست میرود که مردم حسابهای ایمیل یا عکسهای قدیمی ذخیره شده در رایانه خود را از دست میدهند. یعنی به خاطر مشکلاتی مانند رمزهای عبور فراموش شده، نقص سختافزاری، اشکالات نرمافزاری و هر بیدقتی یا خطای انسانی دیگری که میتواند به یک فایل آسیب برساند، داراییهای ارز دیجیتال در کیف پولهای بیت کوین نیز ممکن است با مشکل روبهرو شوند.
در مجموع راههای گم شدن بیت کوین عبارتند از:
گم شدن کلید کیف پول
اغلب اوقات دارایی بیت کوین افراد به دلیل این که آنها کلید یا رمز عبور وارد شدن به کیف پول خود را گم میکنند، از دست میرود. این شرایط به این معنا که آنها بیت کوین را در اختیار دارند، اما ممکن است عبارت اولیه یا سایر ابزارهایی را که برای دسترسی به ولت نیاز دارند را، فراموش کرده باشند. در واقع ارزهای دیجیتال این افراد در کیف پول گیر کرده و راهی برای خارج کردن آن نیز وجود ندارد. بر اساس گزارش نیویورک تایمز، به شکل تقریبی ۲۰ درصد از کل بیت کوین در حال گردش (چیزی حدود ۱۸/۵ میلیون در زمان نگارش مقاله) در کیف پولهای گم شده نگهداری میشود.
به همین دلیل است که ما به افرادی که میخواهند خودشان کلیدهای خصوصی ولت را نگهداری کنند پیشنهاد میکنیم تا یک رمزعبور جایگزین که همیشه آن را در خاطر دارند نیز برای ولت خود بگذارند، تا در صورت گم کردن کلیدها باز هم قادر به دسترسی به کیف خود باشند.
ارسال به آدرس اشتباه
همانطور که گفتیم، اصلیترین بخش بیت کوین های گمشده مربوط به ارزهایی میشود که در زمان انتقال گم شدهاند. زمانی که کاربر میخواهد مقداری از دارایی خود را از یک کیف پول به ولت دیگری ارسال کند، از او یک رشته ۲۵ الی ۳۶ عددی خواسته میشود که به عنوان آدرس ولت گیرنده عمل میکند. اغلب کیف پولها تا زمانی که مطمئن شوند این رشته عددی با آدرس مقصد مطابقت دارد اجازه انتقال را نمیدهند و احتمال ارسال بیت کوین به آدرس اشتباه و به دلیل اشتباه تایپی بسیار نادر است اما صفر هم نیست.
در واقع، آنچه بسیار رایجتر از اشتباه تایپی در آدرس بوده، جابهجا شدن آدرس ولت افراد است. برای مثال، احتمال دارد یک کاربر مقدار معینی بیت کوین را به جای این که به کیف پول یکی از اعضای خانواده خود بفرستد، به آدرس ولت یک فرد ناشناس ارسال کند. افراد حتی ممکن است بهطور تصادفی بیت کوین را به کیف پولی که قبلاً با آن تجارت میکردند، به جای دریافتکننده مورد نظر یک تراکنش جدید ارسال کنند. در هر صورت، تا زمانی که شخصی به کیف پول دریافتکننده دسترسی داشته باشد، آن کوینها همچنان در گردش هستند.
بیت کوین همچنین ممکن است به منظور سوزانده شدن به آدرس کیف پولهایی که افراد کلیدهای آن را گم کردهاند ارسال شود. آدرسهای Burn، در این زمینه، آنهایی است که متعلق به کیف پولهایی میشود که خرج کردن ارزهای آن عملا غیرممکن است. ارسال ارز به این آدرسها معادل گذاشتن پول در گاوصندوقی خواهد بود که هیچکس نمی تواند آن را باز کند.
فراموش کردن رمز عبور
آخرین علت بهوجود آمد بیت کوین های گمشده، مربوط به فراموشی رمزعبور ولت، صرافی یا هرجایی که ارزهای خود را نگهمیدارید است. البته خوشبختانه این روزها صرافیهای مختلف اجازه بازیابی رمزعبور را به کاربران خود میدهند و کاربران میتوانند داراییهای خود را بازیابی کنند. برای این که بتوانید حساب صرافی خود را بازیابی کنید باید از آدرس ایمیلی که متعلق به شما است استفاده کنید زیرا برای تایید هویت حساب نیاز به تایید کدی خواهید داشت که صرافی به ایمیل شما ارسال میکند. بنابراین برای در امان نگهداشتن داراییهایتان باید از آدرس ایمیل خود را نیز امن نگهدارید.
بیت کوین های گمشده تا امروز
برخلاف ارزهای فیات مانند دلار آمریکا، بیت کوین به گونهای طراحی شده که عرضه محدودی داشته باشد. در حالی که فدرال رزرو همیشه میتواند اسکناسهای بیشتری را چاپ کند، پس از استخراج تمام ۲۱ میلیون کیون، دیگر بیت کوین جدیدی نمیتواند صادر شود. بیت کوین های گمشده، در واقع حداکثر عرضه را کاهش میدهند. طبق تحقیقات Cane Island، سالانه ۴ درصد از بیت کوین موجود گم میشود و یا از بین میرود بنابراین علیرغم این که تاکنون ۱۸/۵ میلیون بیت کوین عرضه شده، به نقل از گزارشها، چیزی حدود ۲۰% از آن قابل دسترسی نیست.
اما بیاید نگاهی بیندازیم به بزرگترین میزان بیت کوینهای گمشده که در تاریخ اتفاق افتاده است.
۱) کیف پول ساتوشی ناکاماتو
ثروت بیت کوین ساتوشی ناکاماتو، خالق بیت کوین، بسیار معروف و افسانهای است. گمانهزنیهای زیادی در مورد این ولت زده شده اما مطابق گزارشها دارایی این کیف پول چیزی حدود ۱/۱ میلیون بیت کوین یا کمی بالاتر تخمین زده میشود. اگر ساتوشی بخواهد بیت کوین های گمشده خود را بازیابی کند، با این ثروت او بلافاصله به یکی از ثروتمندترین افراد روی کره زمین با دهها میلیارد دلار بیت کوین تبدیل میشود.
این که آیا ساتوشی هرگز به ثروت عظیم خود دست خواهد زد یا خیر هنوز مورد بحث است اما بدون شک چنین رویدادی قطعا تا حدی پایه و اساس بیت کوین را متزلزل خواهد کرد. زیرا همانطور که میدانیم، کلیدهای خصوصی ساتوشی نیز میتوانند دفن، توزیع یا حتی نابود شوند و در نتیجه آن حجم زیادی بیت کوین از بین برود.
۲)استفان توماس (Stefan Thomas) و رمز عبور گم شده
توسعه دهنده مشهور سانفرانسیسکو، استفان توماس، چیزی حدود ۲۲۰ میلیون دلار بیت کوین را در یک کیف پول نگهداری میکند که به سادگی رمز عبور آن را فراموش کرده است! استفان در سال ۲۰۱۱ وارد بازار ارزهای دیجیتال شد و ۷۰۰۰ بیت کوین به دست آورد که آنها را روی یک روی یک حافظه USB IronKey نگهداری میکرد که بدون رمزعبور در مجموع ۱۰ تلاش برای باز کردن کیف خود داشت.
پیش از این که توماس سرتیتر شبکههای اجتماعی شود، هشت بار تلاش کرد تا رمز خود را به یاد آورد اما از آنجا که موفق نبود و تنها دو تلاش دیگر تا قفل شدن کامل ولت باقی مانده بود، او تصمیم گرفت دیگر تلاش نکند. بنابراین او هماکنون چیزی حدود ۲۲۰ میلیون دلار دارایی قفل شده را در کیف پول بیت کوین خود نگهداری میکند.
۳) گنج مدفون شده جیمز هاولز (James Howells)
همانند استفان توماس، جیمز هاولز بریتانیایی، بخش مهمی از ثروت خود را که ۷۵۰۰ بیت کوین بود زمانی که در سال ۲۰۱۳ لپ تاپ قدیمی خود را دور انداخت، به اشتباه داراییهای بیت کوین خود را نیز با آن لپ تاپ از دست داد. در واقع اطلاعات این رمزارزها روی هارد دیسکی بود که جیمز اطلاعات کیف پول خود را روی آن ذخیره کرده بود و در لپ تاپ قرار داشت.
زمانی که جیمز لپ تاپ خود را دور انداخت، به شورای شهر نیوپورت پیشنهاد داد در صورت یافتن لپتاپ پس از دریافت مجوز برای جستجوی آن در محل دفن زباله در شهر ولز، ۲۵ درصد از محتویات کیف پول را به شهرداری و برای کمکهای خیریه خواهد داد. او همچنین ۵۰ میلیون پوند بریتانیا را برای کمک به هر کسی که از همهگیری کووید-۱۹ رنج میبرد، پیشنهاد کرد تا شهرداری اجازه جستجو را به او بدهد.
با وجود تمام پیشنهادهای جیمز، شهرداری شهر نیوپورت اجازه جستجوی زبالهها را نداد زیرا این کار علاوه بر هزینههای میلیونی که به دنبال داشت، آسیبهای بسیاری را به محیط زیست وارد میکرد و امکان این که لپتاپ پیدا نشود نیز زیاد بود. البته جیمز همچنان به دنبال دریافت مجوز جستجو برای یافتن بیت کوین های گمشده خود میگردد اما تاکنون موفق به دریافت آن نشده است.
۴) ۶۹۰۰۰ ، عددی بزرگی در بیت کوین های گمشده
هفتمین کیف پول بیت کوین بزرگ جهان با ۶۹ هزار از این ارز دیجیتال به وسیله هکرها در سال ۲۰۱۸ و به طور تصادفی پیدا شد. از آن زمان این کیف پول بارها میان هکرهای مختلف دست به دست شده و بارها تغییر کرده است. با توجه به مقالهای که توسط Bitcoin.com منتشر شد، وزارت دادگستری ایالات متحده یک شکایت مدنی ارائه کرد و اظهار داشت که اکنون کنترل کیف پول را در اختیار دارند. در این گزارش از صاحب کیف پول به عنوان “Individual X” یاد شده اما باید به این نکته توجه کرد که این شخص تنها برای دولت آمریکا و نه برای مردم شناخته شده است.
در هر صورت به نظر میرسد شخص X قصد ندارد به بیت کوینهای خود دست بزند و به همین دلیل این میزان عظیم نیز به عنوان بیت کوین های گمشده و از دست رفته در نظر گرفته میشود.
چه اتفاقی میافتد اگر کیف پول ارز دیجیتال خود را گم کنید؟
باید اعتراف کنیم بازیابی بیت کوین های گمشده اصلا کار آسانی نیست. داستان افرادی که میلیونها دلار از ارزهای دیجیتال خود را گم کردند و هنوز نمیتوانند به آنها دسترسی پیدا کنند را برای شما گفتیم. البته فراموش نکنید این پایان داستان نیست، زیرا برخی افراد که بیت کوین را از دست دادهاند ممکن است همچنان بتوانند کوینهای خود را به نحوی بازیابی کنند.
بازیابی کلیدهای خصوصی
در صورتی که کیف پول خود را گم کنید، ممکن است به کمک برخی اپلیکشنهای نرمافزاری که میتواند به بازیابی کلیدهای خصوصی کیف پول بیت کوین های گمشده خود کمک کند، کیف خود را باز یابید. اما این نرمافزارها تنها برای مواردی مفید است که فرد کلید خود را گم کرده باشند. اما نرمافزار معمولا نمیتواند به کسانی که رمز عبور، پین یا عبارات اولیه پشتیبان خود را فراموش کرده اند کمک کند. بنابراین کاربر در صورتی که به اشتباه فایل اطلاعات خود را حذف کرده باشد و یا بخشی از کلید خصوصی خود را بداند، ممکن است بتواند آن را دوباره به دست آورد.
بازیابی دارایی های کیف پول گم شده
وقتی از کیف پولهای نرمافزاری استفاده میکنید، میتوانید با استفاده از عبارت seed خود، هم به کیف پول و هم به رمز ارز داخل آن دسترسی داشته باشید. بنابراین، تا زمانی که seed بازیابی خود را دارید، میتوانید آن را وارد یک کیف پول جدید کرده و حتی اگر ولت قدیمی شما گم شده باشد، به داراییهای رمزنگاری خود در یک کیف پول دیگر دسترسی خواهید داشت. اما در نهایت، اینکه آیا بتوانید بیت کوین های گمشده را از کیف پول بازیابی کنید، به نحوه از دست رفتن داراییها بستگی دارد.
کلاهبرداران
در صورتی که قربانی کلاهبرداری شوید و به این دلیل کیف پول خود را از دست بدهید، ممکن است باز هم راههایی برای بازیابی ولت وجود داشته باشد. به عنوان مثال، اگر به نحوی عبارت اولیه یا رمزهای عبور کیف پول خود را به یک کلاهبردار بدهید، آنها احتمالا رمزهای عبور را تغییر میدهند و عملاً مالکیت کیف پول شما را در دست میگیرند. در این صورت، ممکن است بتوانید از تیم پشتیبانی کیف پول کمک بگیرید. اما در بسیاری از موارد، ایمن نگه داشتن رمزهای عبور و عبارات اولیه بر عهده کاربر است و هیچکس نمیتواند کمک کند.
گم کردن کیف پول های سرد
اگر کیف پول سرد یا سختافزاری خود را گم کنید، معمولا احتمال این که بتوانید داراییهای خود را بازیابید وجود دارد اما همه چیز به این بستگی دارد که آیا عبارت بازیابی خود را دارید یا خیر. در صورتی که کلیدهای خود را به همراه داشته باشید، به راحتی میتوانید داراییهای خود را بازیابی کرده و در کیف پول جدیدی ذخیره کنید.
پیشگیری از گم شدن بیت کوین به جای بازیابی بیت کوین های گمشده
ارزهای دیجیتال به هرکسی اجاره میدهند تا بانک خودش باشد. این امر اگرچه مزایای زیادی دارد اما خطراتی را نیز با خود به دنبال خواهد داشت برای مثال کاربر ممکن است رمز خود را گم کند و در نتیجه دارایی خود را از دست بدهد. به همین دلیل بسیاری از افراد ترجیح میدهند تا داراییهای بیت کوین خود را در یک کیف پول سرد ذخیره کنند که روشی امنتر برای نگهداری طولانی مدت ارزهای دیجیتال است. اما در هر صورت این کیفها نیز با ریسک از دست دادن کامل دارایی روبهرو هستند زیرا تمام مسئولیت ارزها به عهده خود شخص خواهد بود.
بنابراین بهترین راه برای جلوگیری از از دست دادن دائمی دارایی بیت کوین خود این است که مطمئن شوید که کوینها را از همان ابتدا به صورت ایمن ذخیره کرده و در هنگام انتقال آن نیز موارد امنیتی را رعایت میکنید.
نگهداری امن بیت کوین
راههای زیادی برای نگهداری امن بیت کوین وجود دارد اما بیشتر سرمایهگذاران یا دارایی خود را در صرافیها نگهمیدارند و یا آنها را به یک کیف پول منتقل میکنند. در واقع نگهداری ارز دیجیتال در صرافی را باید به عنوان پایینترین سطح امنیتی بنامیم زیرا ممکن است دارایی شما از دسترس خارج شود یا به آسانی تحت حملات سایبری قرار گیرد. بنابراین به جز در موارد سرمایههای کم، نگهداری بیت کوین در صرافی را به شما توصیه نمیکنیم.
در صورتی که تمایل دارید سرمایه خود را به ولت انتقال دهید، دو راه کیف پول نرمافزاری و کیف پول سختافزاری در مقابل شما است که بنا به سطح امنیتی مورد نیاز و استفادهای که از سرمایه خود دارید باید یک گزینه را انتخاب کنید. کیف پولهای سختافزاری قطعا امنیت بیشتری دارند و از حملات سایبری در امان هستند اما این امکان نیز وجود دارد که در صورت گم کردن رمز یا کلید خود دیگر نتوانید به آن دسترسی داشته باشید. همانند جیمز که با گم کردن هارد خود یکی از بزرگترین حجم بیت کوین های گمشده را دارد.
فارغ از این که در نهایت کدام نوع کیف پول را برای نگهداری ارزهای دیجیتال خود انتخاب میکنید، نکات زیر را همیشه به یاد داشته باشید تا سرمایه خود را امن نگهدارید:
- عبارت Seed Recovery Backup را در جایی امن ذخیره کنید.
- یک پین یا رمز عبور که به راحتی قابل حدس زدن نباشد را انتخاب و آن را یادداشت کنید سپس در جایی امن نگهدارید.
- کیف پول خود را در جایی بگذارید که فراموش نکنید. حتی برخی افراد ترجیح میدهند که کیف پول سختافزاری خود را همیشه همراه شخص خود نگهدارند، مثلاً آن را روی جاکلیدی خود آویزان کنند.
- همچنین برای این که هنگام انتقال بیت کوین آن را گم یا به آدرس اشتباه ارسال نکنید به یاد داشته باشید:
- در صورت امکان، از یک کد QR برای دریافت آدرس گیرنده استفاده کنید. ارسال ارزها به یک کد QR از اشتباهات تایپی در آدرس جلوگیری میکند. اگر حتی یک کاراکتر اشتباه باشد، استفاده از یک رشته کاراکتر میتواند منجر به از دست رفتن سرمایه شود.
- همیشه دوبار بررسی کنید تا مطمئن شوید ارزی که ارسال می کنید با ارز دریافتی مطابقت دارد. البته بسیاری از کیف پولها و صرافیها این کار را به صورت خودکار انجام میدهند، اما باز هم ارزش بررسی مجدد را دارد.
- هنگام انجام تراکنشهای سنگین، ابتدا مبلغ کمتری را به عنوان آزمایش ارسال کنید. پس از اینکه تراکنش حداقل یک تایید در شبکه داشت، بقیه تراکنش را ارسال کنید.
داستان بیت کوین های گمشده
همانطور که در این مقاله خواندید داستان بیت کوین های گمشده چندان هم اتفاق تازهای نیست و این اتفاق نه تنهای برای افراد عادی، که برای سرمایهگذاران بزرگ و نهنگهای بازار ارزهای دیجیتال نیز رخ داده است. صرف نظر از این که چطور بیت کوین در اینترنت گم میشود و به کجا میرود، بسیاری معتقدند از دست رفتن بخشی از بیت کوینها تنها باعث با ارزشتر شدن این ارز میشود و نه چیز دیگری. اکنون اگر شما نیز از دارندگان این ارز دیجیتال مهم هستید، پیشنهاد میکنیم تا از کیف پولهای خود به خوبی مراقبت کنید زیرا گم کردن رمز عبور یا کلیدهای آن قطعا عواقب خوبی نخواهد داشت و میتواند به طور کلی باعث از بین رفتن سرمایه شما شود.