رقابت بورس و رمزارز در ایران

بحران بورس ایران در زمستان سال ۱۳۹۹ و کاهش چشم‌گیر شاخص کل، گروهی از سرمایه‌گذاران در این بازار را به سمت بازارهای موازی و به‌خصوص بازار ارز دیجیتال هدایت کرد. این مسئله موجب جبهه‌گیری گروهی از مسئولان علیه ارزهای دیجیتال شد. در ادامه به بررسی بیشتر رقابت بورس و رمزارز می‌پردازیم.

یکی از مسئولین می گوید: جستجوی بیت کوین و سایر رمز ارزها از کلمه بورس سبقت گرفته است

مجتبی توانگر رئیس کمیته اقتصاد دیجیتال مجلس شورای اسلامی سوم اسفند به رئیس جمهور و تعدادی از وزرا در مورد خرید بیت کوین و سایر رمز ارزها هشدار داد.

او در بخشی از نامه‌ی خود نوشت:

متاسفانه بعد از مدیریت مسأله‌دار دولت در بازار سرمایه، تعداد زیادی از لیدرهای ناصالح سرمایه مردم در فضای مجازی، نسبت به تشویق مردم به خرید رمز ارزهای خارجی مخصوصا بیت‌کوین اقدام نموده‌اند و اکنون جستجوی کلمات مربوطه در فضای مجازی از جستجوی کلمه بورس پیشی گرفته است و این یعنی عده‌ای نا آشنا و ناآگاه در جستجوی راهی برای ورود به این حوزه هستند.

مهم‌ترین نکات مطرح شده در این نامه عبارتند از:

1. مدیریت مسأله‌دار دولت در بازار سرمایه
2. خرید رمز ارزهای خارجی
3. پیشی گرفتن جستجوی کلمات بازار رمز ارزها نسبت به بورس

درباره‌ «خرید رمز ارزهای خارجی» باید گفت رمز ارزها محدود به کشوری نیستند و هر فردی در هر کجای جهان، می‌تواند از رمز ارزها استفاده کند.

در ادامه، گزینه سوم یعنی جستجوی کلمات رمز ارزها و کلمه بورس را بررسی می‌کنیم.

همین ابتدا، تاکید می‌کنیم که وضعیت ریزشی بورس، ارتباطی با بازار رمز ارزها ندارد و بارها در رسانه‌های تحلیلی-خبری در مورد دلایل ریزش بورس صحبت شده که نامی از رمز ارزها در میان نبوده است. همچنین، جستجوی زیاد کلمات بیت کوین و سایر رمز ارزها محدود به کشور ما نیست و در چند سال اخیر، تمایل افراد به این بازار در سراسر جهان افزایش پیدا کرده است.

چرا برخی از مردم بعد از بورس، بازار ارزهای دیجیتال را انتخاب کردند؟

چیزی که در تمام بازارهای مالی دنیا هم وجود دارد این است که سرمایه‌گذاران حرفه‌ای همیشه سرمایه خودشان را در یک بازار مشخص متمرکز نمی‌کنند. هر بازار پتانسیل رشد خودش را دارد و در بازه‌های زمانی مختلف، بازدهی متفاوتی دارند.

گاهی اوقات بازار مسکن برای سرمایه‌گذاری مناسب است، گاهی اوقات بورس و گاهی هم رمز ارزها. قرار نیست یک بازار همیشه مثبت یا همیشه منفی باشد.

رمز ارزها بدون مرز هستند و متعلق به فرد یا گروه خاصی نیستند. موردی که باید به آن توجه کرد، تعداد زیاد کاربران ایرانی و حجم بالای سرمایه در این حوزه است.

آیا با تعطیل کردن صرافی‌های ایرانی، معامله‌گران حرفه‌ای که مدت‌ها در این بازار تلاش کرده‌اند، آموزش دیده‌اند و در حال معامله هستند، فعالیت در این حوزه را کنار می‌گذارند؟

سبد سرمایه متنوع و کاهش ریسک های سرمایه گذاری

حتما جمله معروف «همه تخم‌مرغ‌هایتان را در یک سبد نگذارید» را شنیده‌اید. عقل حکم می‌کند که تمام دارایی خودمان را روی یک موجودیت خاص سرمایه‌گذاری نکنیم. فرض کنید یک نفر تمام دارایی‌اش را در بورس یا در بیت کوین سرمایه‌گذاری کند. در صورت ریزش شدید بازار و از دست رفتن سرمایه، چه اتفاقی برای او و زندگی‌اش می‌افتد؟

سرمایه‌گذاری افراد در بازارهای مختلف مدام در حال تغییر است و بر اساس بازدهی، انتخاب می‌شوند. رمز ارز یکی از گزینه‌هایی است که مردم می‌توانند انتخاب کنند و آن را به سبد سرمایه‌شان اضافه نمایند. زمانی که مردم روند نزولی قیمت ارزهای دیجیتال را مشاهده کنند، سرمایه خودشان را به بازار دیگری مانند بورس منتقل می‌کنند یا برعکس.  بنابراین، در این مورد باید دست مردم را باز گذاشت تا بتوانند سبد متنوعی را برای خودشان بسازند و به دلخواه در یک یا چند بازار وارد شوند.

در هر صورت، نمی‌توان استقبال از رمز ارزها را نادیده گرفت. بیت کوین، اتریوم و سایر رمز ارزها به سبد سرمایه مردم راه پیدا کرده‌اند و این همان چیزی است که از آن به عنوان “متنوع‌سازی سبد سرمایه” نام برده می‌شود؛ روشی که می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری مردم را کاهش داد.

نباید انتظار داشت که در شرایط ریزشی بازار بورس، افراد سرمایه‌گذار خونسرد و آرام نظاره‌گر بازار باشند و اقدامی انجام ندهند.

پس از شناخت اینکه رمزارز چیست، بعد از بازار بورس، بازار بعدی که برای سرمایه‌گذاری به ذهن بیشتر این افراد می‌رسید، همین بازار رمز ارزها بود؛ بازاری که با وجود پانادمی کرونا بعد از مدتی، جان دوباره گرفت و رشد قابل توجهی را تجربه کرد. به عنوان مثال، بیت کوین در چند سال اخیر با ارزش بازار حدود ۹۰۰ میلیارد دلار یکی از سودآورترین دارایی‌ها محسوب می‌شود. رشد قابل توجه قیمت بیت کوین در سال اخیر، یکی از دلایل انتخاب بازار رمزارز توسط مردم است.

البته فرقی ندارد بازار بیت کوین، بازار طلا یا بازار مسکن؛ مردم بعد از بازار بورس، دنبال راهی بودند که اندک سرمایه باقی مانده‌ی خود را از بورس خارج کرده و در بازار سودده دیگری سرمایه‌گذاری کنند.

هجوم کاربران ایرانی به صرافی های خارجی در صورت ممنوعیت رمز ارزها

در سال جاری شاهد اخبار مثبت جهانی در مورد بیت کوین و سایر رمز ارزها بوده‌ایم؛ از توییت‌های ایلان ماسک گرفته تا سرمایه‌گذاری شرکت‌های بنامی همچون PayPal (غول پرداخت جهان!).

این رویکردهای جهانی از مرز کشور ما نیز عبور کرد و وارد ذهن سرمایه‌گذار مردم شد. اگر این افراد را از بازار رمز ارزها منع کنیم:

• آیا در حال حاضر جایگزینی برای آنها داریم؟
• آیا این ممنوعیت باعث ناامیدی در جامعه نمی‌شود؟
• آیا انتظار داریم با این ممنوعیت، مردم به سمت بازار بورس بازگردند؟
• چه تضمینی وجود دارد این افراد سرمایه خودشان را وارد صرافی‌های خارجی نکنند؟

در صرافی‌های داخلی، کاربران خیال‌شان راحت است که سرمایه‌شان نزد صرافی محفوظ است و کسی نمی‌تواند حساب آنها را بلوکه کند. اما آیا سرمایه کاربر ایرانی نزد صرافی بایننس به عنوان یکی از بزرگترین صرافی‌های ارز دیجیتال در جهان، امنیت دارد؟

صرافی بایننس کاربران ایرانی را تحریم کرده است و آنها مجبور هستند با استفاده از وی پی ان با آی پی ثابت وارد این صرافی شوند تا به هویت آنها پی نبرند (در حال حاضر، این صرافی بیش از ۳۰ درصد حجم معاملات بازار رمز ارزها را در اختیار دارد).

معتقدیم با ممنوع کردن معامله رمز ارزها در کشور، نمی‌توان مردم را به سمت بازار سرمایه سوق داد. در حقیقت با این کار، افراد برای استفاده بیشتر از درگاه‌های خارجی رمز ارزها تشویق شده‌اند و به این امر به نفع کشور نیست.

بنابراین به جای پاک کردن صورت مسئله و ممنوعیت معامله رمز ارزها، بهتر است با رویکردی منطقی با این موضوع روبه‌رو شویم و شرایط بهتری را برای استفاده از بیت کوین و سایر رمز ارزها در راستای منافع کشور و کاربران فراهم کنیم.

تلاش والکس در راستای آموزش کاربران تازه کار

به دلیل جذابیتی که بازار رمز ارزها دارد با گذشت زمان افراد زیادی به این بازار علاقمند شده‌اند. این مورد را نمی‌توان انکار کرد که برخی از افراد تازه‌کار ممکن است با دانش کمی وارد این بازار شوند و ممکن است مانند سایر بازارهای مالی، در دام کلاه‌بردارها بیفتند.

به‌عنوان صرافی ارز دیجیتال ایرانی در این بازار، بارها و بارها در مورد روش‌های حفاظت از رمز ارزها و شگردهای کلاه‌برداری در این حوزه با کاربران خود صحبت کرده‌ایم. مقالات آموزشی متعددی در این مورد در بلاگ والکس منتشر شده است.

حفاظت از دارایی مردم و کمک به آنها در انجام معامله ایمن در بازار رمز ارزها، جزو رسالت کاری ما بوده است. همچنین در مورد تفاوت‌های بورس و رمز ارزها با کاربران‌مان صحبت کرده‌ایم و آنها را از مزایا و معایب هر کدام آگاه ساخته‌ایم.

نگرانی مسئولین در مورد ورود افراد ناآشنا به بازار کریپتو قابل درک است و ما نیز در والکس برای ورود افراد ناآشنا به این بازار، برنامه آموزشی داشته‌ایم، خواهیم داشت و این مسئله را نادیده نگرفته‌ایم.