پول شویی در nft ها چیست و چطور معاملات جعلی و مشکوک را تشخیص دهیم

توکن‌های غیر قابل تعویض (Non-fungible tokens) یا NFTها یکی از محبوب‌ترین و دوست‌داشتنی‌ترین ابزار معاملاتی در دنیای ارزهای دیجیتال محسوب می‌شوند. طبق برآوردی که نشریه رویترز (Reuters) داشته، تخمین زده می‌شود که فروش ان اف تی فقط در سال ۲۰۲۱ بالغ بر ۹۰ میلیون دلار درآمد داشته است؛ اما حالا و پشت پرده همه محبوبیت‌های آن، مسئله پول شویی در nft هم مطرح شده است.

مثل همه فناوری‌های دیگر، توکن غیر مثلی هم با افزایش قیمت ارز دیجیتال، خطرات بالقوه سوء استفاده و کلاهبرداری را در خودشان دارند. خطرات پولشویی در nft و مسائلی همچون هک ۶۰۰ میلیون دلاری در بازی NFT Axie Infinity و سرقت ۲.۸ میلیون دلاری از حساب اینستاگرامی Bored Ape Yacht باعث شده که کم‌تر کسی نسبت به ان اف تی دید مثبت داشته باشد. در این مقاله از والکس، به نحوه مانی لاندرینگ در ان‌اف‌تی با مثال‌های باورنکردنی، دلایل و نحوه شناسایی آن اشاره می‌کنیم. با ما همراه شوید تا با خطرات و استراتژی‌های ضد پول شویی (AML) برای مقابله با این مسئله آشنا شوید.

پول شویی در nft

قوانین و مقررات دنیای NFTها هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارد و باید حق بدهیم که طبیعی است، کلاهبرداری و سوء استفاده مالی هم وجود داشته باشند. اگر بخواهیم دنیای کریپتوکارنسی را به یک کهکشان تشبیه کنیم، بازار ان اف تی یک سیاره نوزاد محسوب می‌شود که چند روزی بیشتر از تولدش نمی‌گذرد. NFT Money Laundering در پروسه پرداخت پول و یا ارز دیجیتال برای خرید این توکن‌ها شکل می‌گیرد.

به‌عبارت ساده‌تر، این نگرانی وجود دارد که ممکن است از ان اف تی‌ها برای دور زدن قوانین مالی، پول شویی یا سرپوش گذاشتن روی کلاهبرداری‌های کلان استفاده شود. مثلاً ممکن است یک شخص کلاهبردار بخواهد از طریق معامله این توکن‌ها بخشی از پول کلاهبرداری‌شده را استفاده کند. برای این‌که جلوی این اتفاقات سودجویانه گرفته شود، نهادی با عنوان AML و The Anti Money Laundering For NFT شروع به کار کرده است.

همچنین، طبق دستورالعمل پنجم اتحادیه اروپا در مورد AML، هر کسی که در خرید یا فروش یک اثر هنری به‌قیمت بیش از ۱۰ هزار یورو دخالت داشته باشد، تعهدات AML باید برای بررسی دقیق مشتری (SDD) و گزارش هرگونه فعالیت مشکوک به مانی لاندرینگ اجرا شوند. از آن‌جایی که این دستورالعمل هیچ اشاره‌ای به توکن‌های غیرقابل تعویض ندارد، مشخص نیست که آیا آنها هم جزو آثار هنری تلقی و اقدامات AML یا سیستم شناخت مشتری (KYC) محسوب می‌شوند یا خیر.

سال ۲۰۲۰ و مقررات اروپا در مورد پول شویی در nft

با تمامی این اوصاف، اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۰ مقرراتی را برای تصویب پیشنهاد کرد که در مورد مانی لاندرینگ در ان‌اف‌تی هم اعمال می‌شد. مقررات بازارهای دارایی‌های دیجیتالی یا MiCA، همه این توکن‌ها را به‌عنوان نماینده‌ای از ارزهای دیجیتال و حقوقی که به‌صورت الکترونیکی و یا فناوری دفاتر کل توزیع‌شده (Distributed Ledger Technology) منتقل می‌شوند، معرفی کرد. این قوانین و مقررات به‌نحوی تنظیم شدند که اقدامات AML برای مقابله با پول شویی در nft تنظیم و اجرا شوند.

ان اف تی‌ها می‌توانند در زیرمجموعه دست‌بندی «دارایی‌های دیجیتال» تعریف شوند. با توجه به  این مسئله، قوانین بازدارنده و حقوقی برای ایستادن در برابر Money Laundering در توکن غیر مثلی در کشورهای مختلف، متفاوت است. برای مثال، ایالات متحده هیچ دستورالعمل نظارتی مستقیمی در مورد NFTها تعریف نکرده است. با این حال، بعضی از ایالات آمریکا دارای قوانینی در مورد کنترل معاملات این توکن‌ها هستند و آن‌ها را اجرا می‌کنند.

پول شویی از طریق NFT چگونه انجام می‌شود؟

روش‌های مانی‌لاندرینگ همان‌قدر متنوع است که یک کلاهبردار، سارق یا مجرم مالی می‌تواند دزدی کند. البته به‌طور کلی، این کار هم اصول، لایه‌بندی و سیستم یکپارچه‌سازی خودش را دارد و شکل خاصی از آن در دنیای ان‌اف‌تی انجام می‌شود. طبق تعریفی که در دستورالعمل گروه ویژه اقدام مالی یا FATF آمده است، بسیاری از خطرات و مقررات مربوط به ان اف تی‌ها و مسئله کلاهبرداری، به نحوه استفاده از آن‌ها و ماهیت دارایی مورد معامله بستگی دارند.

خزانه‌داری ایالات متحده در سال ۲۰۲۰ نسبت به خطر پول شویی در NFTها مخصوصاً در بخش هنری آن هشدار داد. قابلیت انتقال بعضی از توکن‌ها از طریق اینترنت، آن‌هم بدون محدودیت‌های جغرافیایی احتمال سوء استفاده از هنر دیجیتال را برای مجرمان فراهم کرده است.

همچنین، طبق اعلام این وزارت، مجرمان می‌توانند با خرید فقط یک توکن غیرمثلی، مانی لاندرینگ مورد نظر را انجام دهند و بعداً آن را از طریق حساب‌های دیجیتال به حساب بانکیشان منتقل کنند. پول شویی در nft، از طریق فروش به یک خریدار ناآگاه، ایجاد رکورد فروش بالا و خروج از بازار هم ممکن است.

چرا NFTها برای مانی لاندرینگ، جذاب به‌نظر می‌رسند؟

هیچ مدرکی دال بر هجوم مجرمین برای پول شویی در بازار NFT وجود ندارد، اما خب تعداد افرادی که می‌خواهند با ساخت NFT پول شویی کنند هم کم نیست. به‌عنوان مثال، یک راه ساده برای فهمیدن احتمال این عمل در ان‌اف‌تی، تطابق قیمت معامله با ارزش منصفانه بازار (The Fair Market Value) آن است. البته با توجه به نوسانات قیمتی بازار، تشخیص قیت معقولانه برای یک توکن غیرقابل تعویض مشکل است. اتفاقاً همین مسئله باعث شده که راه برای Money Laundering در بازار این دارایی باز باشد.

تراکنش‌های ان اف تی دارای بخش‌های منحصربه‌فرد خودشان هستند و تراکنش آن‌ها در دفتر کل عمومی ثبت می‌شود. با این حال، خریداران می‌توانند ناشناس باقی بمانند و این، بزرگ‌ترین امتیازی است که پول شویی در nft می‌تواند داشته باشد. نکته مهم اینجاست که هیچ سیستمی برای جلوگیری از ایجاد حساب‌های کاربری چندگانه و انتقال دارایی‌ها برای پوشش مانی لاندرینگ در بازار وجود ندارد.

بعضی از منتقدان و صاحب‌‌نظران دنیای معاملات اعتقاد دارند که خطرات مانی لاندرینگ در nft بسیار زیاد هستند. این افراد اذعان دارند که ان‌اف‌تی‌ها می‌توانند جذاب‌ترین روش برای پول شویی نوین محسوب شوند و مسیر فرار مالیاتی ثروتمندان را فراهم کنند. محتمل‌ترین سناریوها برای این عمل، فیشینگ (Phishing)، حمله ویروسی و کلاهبرداری با هویت جعلی هستند.

۴ ویژگی جذاب NFTها برای پول شویی

به‌طور کلی، همه توکن‌های غیرمثلی ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند که کار را برای مانی‌ لاندرینگ آسان می‌کند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:

تجارت بی‌حدومرز: بازار این دارایی‌ها به دارندگان کلیدهای خصوصی رمزنگاری‌شده تعلق دارند. بدین معنا که برای معاملات ان‌اف‌تی، کلیدهای خصوصی به هویت کاربران در دنیای واقعی وصل می‌شوند؛ دقیقاً برخلاف سیستم‌های احراز هویت در بانک‌ها و بازار بورس.

دسترسی آزاد: هر کسی می‌تواند بدون نیاز به تایید هویت، تراکنش‌هایش را روی شبکه‌های بلاکچین عمومی انجام دهد. البته به‌دلیل مقابله هرچه بهتر با پول شویی در nft، اکثر تراکنش‌ها در صرافی‎هایی انجام می‌شوند که با مقررات KYC مطابقت دارند.

بازار پویا: معاملات این توکن‌ها، فرامرزی است و در هر نقطه‌ای از جهان، بدون نیاز به وارسی، بازرسی و یا هزینه‌های اضافه انجام می‌شود.

قیمت‌گذاری ذهنی: ارزش و یا قیمت آثار ان اف تی به‌صورت آنی و بدون وابستگی به فاکتورهای خاص تعریف می‌شوند. به‌عبارت ساده‌تر، قیمت یک توکن غیرمثلی همان‌قدر است که خریدار حاضر به پرداخت آن باشد.

عبارت Wash Trading در دنیای NFT یعنی چه؟

واش تریدینگ، معامله‌ای ساختگی است که تصویری گمراه‌کننده و نادرست از ارزش و یا نقدینگی یک کالا می‌سازد. از این معامله به‌عنوان شکلی از دستکاری بازار یاد می‌شود که به پای ثابت نگرانی‌های صرافی‌های ارز دیجیتال تبدیل شده‌ است. با Wash Trading می‌توان حجم معاملات را غیرواقعی (معمولاً خیلی بالا) نشان داد تا افراد دیگر برای حفظ دارایی‌های شخص مجرم، دست به معامله بزنند.

واش تریدینگ در دنیای NFT، باعث می‌شود که معامله‌گران یا تریدرها فقط به کیف پول دیجیتالشان متصل شوند و بدون تحقیق، دست به معامله بزنند. ایزیا مک‌کال (Isaiah McCall)، کمدین و سرمایه‌گذار ارزهای دیجیتال اهل ایالات متحده، در سال ۲۰۲۱ و در یک وبلاگ، مطلبی با عنوان «نحوه پول شویی در nft» منتشر کرد. او در این مطلب هشدار داد که چگونه می‌توان یک میلیون دلار از پول غیر قانونی را از طریق ان اف تی خرج کرد، آن را بدون هیچ هزینه‌ای مجدداً فروخت و سود به جیب زد.

طبق گزارش نشریه الکترونیکی Chainalysis در سال ۲۰۲۲، بعضی از معامله‌گران بازار توکن غیرمثلی، بیش از صدها معامله در حوزه Money Laundering انجام داده‌اند. طبق این گزارش، علی‌رغم این‌که اکثر معاملات در پول شویی NFT سودآور نبوده‌اند، مجموعاً ۸.۹ میلیون دلار سود (از طریق ۱۱۰ تریدر) برای مجرمین به ارمغان آورده است. همچنین، نشان داده شده که بسیاری از خریدها در بازار از طریق آدرس‌های غیر قانونی، وجوه سرقت‌شده (Stolen Funds) و آدرس‌های تحت تحریم انجام شده‌اند.

آشنایی با خطرات پول شویی در nft

 واش تریدینگ، فقط یکی از شکل‌های کلاهبرداری از طریق بازار NFTهاست. رایج‌ترین روش‌های سوء استفاده مالی از طریق معاملات این توکن‌ها عبارتند از:

• خرید و فروش از طریق کلیدهای خصوصی مختلف
• فروش توکن غیرمثلی با هدف پول شویی به خریدار ناآگاه
• ایجاد سابق یا رکورد فروش ساختگی
• نشان دادن عدم منع قانونی پول به‌صورت جعلی

یک معامله پول‌ شویی را در بازار NFT فرض کنید؛ در این معامله، فروشنده مجرم می‌تواند یک توکن ارزان‌قیمت را با استفاده از یک مجموعه کلید رمزنگاری‌شده (Cryptographic Keys) خریداری کند. سپس می‌تواند توکن مورد نظر را با یک شخص ثالث قابل اعتماد و با استفاده از درآمدهای مجرمانه و غیر قانونی با استفاده از کلیدهای مختلف مجدداً بخرد و یک سابقه فروش جعلی را از این طریق خلق کند.

حالا او منع قانونی Money Laundering را دور زده است و ان اف تی را به یک خریدار ناآگاه و بی‌خبر از همه‌جا می‌فروشد. در جریان پول شویی در nft، اگر ملاحظات صحیح انجام شوند، اتصال مجموعه‌های مختلف کلیدهای رمزنگاری‌شده یک شخص، تقریباً محال است.

مروری بر خطرات نوظهور دنیای ان‌اف‌تی:

کارگروه مقررات مالی FATF، نسبت به متمایز کردن NFTها از امور مالی غیر متمرکز یا DeFi اقدام کرده. این کار باعث می‌شود که تعداد زیادی از بازارهای مالی بزرگ شکل بگیرند که در راستای مقابله با Money Laundering در دنیای ان اف تی فعالیت می‌کنند.

موسسه Royal United Services یا RUSI (اندیشکده امنیتی در ایالات متحده) تاکید کرده است که توکن‌های غیرقابل تعویض معمولاً با ارزهای دیجیتال و در بازارهای آنلاین معامله می‌شوند. این، بدان معناست که مخاطرات AML مرتبط با ارزهای دیجیتال هم باید برای این توکن‌ها اعمال شوند.

موسسه RUSI همچنین خاطرنشان کرده است که سرقت هنری یا art heist هم در جریان پول شویی در nft وجود دارد. درست همان جایی که یک مجرم می‌تواند حساب‌های کاربران و معامله‌گران را در بازارهای توکن غیرقابل تعویض هک و آن‌ها را به حسابی دیگر منتقل کند.

می‌توان خطرات پول شویی از طریق NFT را کاهش داد؟

اولین و مهم‌ترین قدم‌ها برای کاهش خطرات و ریسک‌های ناشی از مانی لاندرینگ با ان‌اف‌تی عبارتند از:

• مدیریت در ارزیابی ریسک
• در نظر گرفتن رویکردهای مبتنی بر ریسک در بازار
• اجرای قوانین و اقدامات AML در معاملات این توکن‌ها
• استفاده از راهنمای اندیشکده امنیتی RUSI برای برنامه‌ریزی و اقدام
• تعیین یک خط مشی ویژه برای شرکت‌هایی که روی معاملات NFT تمرکز دارند
• نظارت مستمر بر بازارها و صرافی‌های ارز دیجیتال
• اطمینان از وجود گزینه‌های لازم برای احراز هویتی ۲ مرحله‌ای (two-factor authentication) برای معاملات
• اقدامات امنیتی و سایبری تاییدشده برای مقابله با هکرها

استراتژی‌های AML

کسب‌وکارهایی که دغدغه Money Laundering و کلاهبرداری در معاملات توکن‌های غیرقابل تعویض را دارند، باید فرایندها و اقدامات AML را در نظر داشته باشند. همچنین این شرکت‌ها و موسسات باید مدیریت ان اف تی را به دایره ارزیابی ریسک خود اضافه کنند و از یک رویکرد تلفیقی از ارزهای دیجیتال، اقدامات AML و بازار توکن‌های غیرمثلی بهره‌مند شوند. استراتژی‌ها AML برای مقابله با پول شویی در nft عبارتند از:

• مبارزه با تامین مالی تروریسم (Combat The Financing Of Terrorism) یا CFT
• اجرای مقررات تحریمی یا Sanction Regulations
• در نظر گرفتن پروسه تایید هویت کاربران یا Identity Verification
• اعمال فرایندهای شناسایی مشتری یا کاربر که با عنوان KYC (Know Your Customer) شناخته می‌شوند
• نظارت دقیق روی معاملات NFT

ارتقای آگاهی در مورد NFTها: گریز از پول شویی

نحوه پول شویی در nft، بسیار ساده‌تر از آن چیزی است که فکرش را می‌کنید. همه ما به‌طور کلی، تصویری مشخص از Money Laundering در دنیای واقعی داریم. برای مثال، مجرمان مالی برای این کار دست به راه‌اندازی کافه، رستوران، کارواش و غیره می‌زنند، اما مجرمان دنیای کریپتوکارنسی به شیوه‌ای دیگر عمل می‌کنند. در این مقاله از والکس به چگونگی پول شویی در بازار ان اف تی و سوء استفاده از خرید فروش آثار هنری با ارزهای دیجیتال پرداختیم. شما چه اطلاعات دیگری در این زمینه دارید؟