بلاکچین مجاز و غیر مجاز چیست؟ تفاوت بلاکچین مجاز و غیر مجاز

تکنولوژی بلاکچین را می‌توان برای انواع مختلفی از فعالیت‌ها مانند امور مالی، امور فنی، احراز هویت و بسیاری موارد دیگر مورد استفاده قرار داد. به همین دلیل است که انواع متفاوتی از آن وجود دارد که برای اهداف مختلف و توسط انواع مختلف سازمان‌ها استفاده می‌شود. این مقاله به طور عمده اهمیت، عملکرد و تفاوت اصلی بین بلاکچین‌های مجاز و غیر مجاز را که می‌توانند برای فعالیت‌های مختلف استفاده شوند توضیح می‌دهد.

بلاکچین مجاز چیست؟

زمانی که نیاز به عملیات امنیتی در دفتر کل توزیع شده داریم، که تنها توسط چند نفر مجاز انجام شود، از بلاکچین مجاز استفاده می‌کنیم. به عبارت ساده، دفتر کل توزیع شده در اینجا فقط برای چند نفر قابل دسترسی است که توسط مدیر، اجازه انجام این کار را داشته باشند. به این کاربران انواع مختلفی از امتیازات ارائه می‌شود که به آنها امکان انجام اقدامات خاصی را می‌دهد. با این حال لازم به ذکر است که هر کسی که توسط مدیر مجاز شناخته نشود، اجازه دسترسی عمومی به شبکه را نخواهد داشت. مزیت اصلی این مدل این است که دسترسی افراد به دفتر کل محدود است و هر نوع تغییری که در دفتر کل ایجاد می‌شود به راحتی قابل پیگیری است و کاربر خاطی را می‌توان شناسایی کرد.

به وسیله این فناوری کاربران می‌توانند اضافه یا حذف شوند و از تأیید دیجیتال برای دسترسی به داده‌ها استفاده کنند. از آنجایی که دسترسی محدود است، بسیار متفاوت از یک دفتر کل توزیع شده عمومی عمل می‌کند. همچنین می‌توانیم این نوع پلتفرم‌ها را یک لایه امنیتی اضافی در نظر بگیریم. در واقع برای سازمان‌هایی که نیاز به تعریف نقش برای افراد خاصی در شبکه با دسترسی محدود دارند عالی است. از آنجایی که امنیت و حریم خصوصی بالایی دارد، این مدل توسط اکثر شرکت‌های بزرگ پذیرفته شده است و با گذشت زمان محبوب‌تر می‌شود. از این نوع شبکه عمدتاً در عملیات تجاری یا زمانی که امنیت داده بالاترین اولویت است استفاده می‌شود. می‌توان از آن در زنجیره‌های تامین، ایجاد قراردادها و تایید پرداخت‌ها استفاده کرد. شرکت‎های بزرگی مانند آمازون و گوگل از این تکنولوژی استفاده می‌کنند.

پیشنهاد مطالعه:‌ تکنولوژی بلاکچین

قابلیت‌های بلاکچین مجاز

بلاکچین مجاز با تمرکز بسیار زیاد، قابلیت‌های مهمی دارد و به همین واسطه توسط شرکت‌های بزرگ پذیرفته شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• اولین ویژگی اصلی بلاکچین مجاز این است که بر اساس اهداف سازمان شفافیت بیشتری را ارائه می‌دهد. اعمال تغییرات قابل ردیابی است و مشخص است که چه کسی مجاز به انجام این کار است. هر اقدامی که کاربر انجام می‌دهد ردیابی می‌شود.
• این نوع شبکه مزیت بزرگی برای نهادها یا شرکت‌های خصوصی دارد؛ زیرا به آنها اجازه می‌دهد تا داده‌ها را به روشی امن‌تر مدیریت کنند. در واقع سازمان‌ها کنترل کاملی در مورد دسترسی به شبکه دارند.
• شناسایی کاربر یکی دیگر از ویژگی‌هایی است که برای نهادهای خصوصی بسیار مفید خواهد بود. از آنجایی که تنها تعداد محدودی از کاربران مجاز به ایجاد تغییر در داده‌ها هستند، هر موردی قابلیت ردیابی دارد. بنابراین اپراتور شبکه همیشه از تغییرات و اینکه واقعاً چه کسی آنها را ایجاد کرده است آگاه است.
• بلاکچین مجاز دارای اقتدار مرکزی است و تنها افراد مورد تایید سازمان می‌توانند تصمیمات را اعمال کنند.

مزایا و معایب بلاکچین مجاز

اگرچه این نوع پلتفرم‌ها در افزودن یک لایه حفاظتی و امنیتی بسیار کاربردی هستند، اما همچنان شامل معایبی نیز می‌شود. در ادامه نگاهی به مزایا و معایب این نوع شبکه خواهیم داشت.

مزایا:

• از آنجایی که فناوری بلاکچین ماهیتی غیر متمرکز دارد، سازمان‌ها می‌توانند به راحتی بدون نیاز به مقابله با ریسک مدل‌های متمرکز مشارکت کنند.
• حریم خصوصی نقطه کانونی این نوع از شبکه است.
• می‌توان نوع مجاز را به راحتی با تنظیمات مختلف و بر اساس نیاز سفارشی کرد.
• از آنجایی که دسترسی محدود است، کاربرهای کمی، تراکنش‌ها را مدیریت می‌کنند که عملکرد و مقیاس پذیری را افزایش می‌دهد.

معایب:

• از آنجایی که شرکت‌کنندگان محدود یا کمی دارد، احتمال تبانی و ایجاد اشکال در داده‌ها بیشتر است.
• دستیابی به اجماع در این مدل آسان نیست زیرا قوانین مکانیزم اجماع را می‌توان در هر زمان توسط اپراتور تغییر داد.
• از آنجایی که شرکت‌کنندگان محدود هستند، شفافیت کمتری برای نظارت خارجی وجود دارد.

بلاکچین غیر مجاز

بلاکچین غیر مجاز کاملاً برعکس نوع مجاز است. در این مدل که به عنوان شبکه‌ای عمومی نیز شناخته می‌شود، هیچ محدودیتی وجود ندارد و مشارکت توسط کاربری خاص کنترل نمی‌شود. هر کسی می‌تواند در اجماع شرکت کند و داده‌ها را تأیید کند. هیچ مدیری وجود ندارد که به کاربران اجازه مشارکت یا ایجاد تغییرات را بدهد. شبکه‌ای کاملاً غیرمتمرکز برای اشخاصی است که قصد فعالیت به صورت ناشناس را دارند.

قابلیت‌های بلاکچین غیر مجاز

یکی از مهم‌ترین قابلیت‎های این مدل، غیر متمرکز بودن آن است که در نمونه‌های مختلف سطوح مختلفی از عدم تمرکز ارائه می‌شود. در ادامه به قابلیت‌های بلاکچین غیرمجاز می‌پردازیم.

• از آنجایی که نوع غیر مجاز هیچ گونه محدودیتی برای عضویت کاربر از طریق شبکه باز ندارد، تراکنش‌ها برای کاربران شفافیت کامل دارد.
• این پلتفرم‌ها یک بستر کاملاً متن باز هستند؛ کاربران می‌توانند به راحتی به آن دسترسی داشته باشند و تغییرات لازم را در آن ایجاد کنند.
• کاربران می‌توانند در این شبکه‌ها بصورت ناشناس فعالیت کنند.
• بلاکچین غیر مجاز فاقد قدرت مرکزی است؛ برای هر کاربری قابل استفاده است.

مزایا و معایب بلاکچین غیر مجاز

درست مانند نوع مجاز، نوع غیر مجاز نیز دارای مزایای زیادی است. اما نه برای نهادهای خصوصی یا شرکت‌هایی که به دنبال یک پلتفرم امن‌تر هستند.

مزایا

• این شبکه‌ها قابلیت غیر متمرکز بیشتری دارند؛ کاربران به راحتی می‌توانند در این پلتفرم‌ها مشارکت کنند.
• از شفافیت بالایی برخوردار است و همچنین روند اجماع را سرعت می‌بخشد.
• از آنجایی که تعداد کاربران زیادی دارد، در برابر سانسور بسیار مقاوم است.
• تقریباً غیرممکن است که شبکه مختل شود، زیرا ۵۱٪ از شبکه باید فاسد باشد و این امر تقریباً غیرممکن است.

معایب

• حریم خصوصی کمتر در مقایسه با بلاک چین مجاز.
• عملکرد و مقیاس پذیری پایین به دلیل کاربران بیشتر.
• این مدل از نظر انرژی کارآمد نیست؛ زیرا روند تأیید در سراسر شبکه به شدت از منابع زیادی استفاده می‌کند.

موارد استفاده بلاکچین‌ مجاز و غیر مجاز

هر دو بلاکچین مجاز و غیر مجاز معماری متفاوتی دارند که برای برخی از انواع برنامه‌ها مفید و برای برخی دیگر ناکارآمدند. به عنوان مثال، می‌توان از بلاکچین غیر مجاز برای ساخت یک پلتفرم مالی قوی که بر اساس یک شبکه غیر متمرکز است استفاده کرد. می‌توان از آن در تجارت دیجیتال، تامین مالی جمعی و همچنین به عنوان یک منبع ذخیره‌سازی داده استفاده کرد. از آنجایی که هیچ محدودیتی ندارد، کاربران می‌توانند به راحتی به آن دسترسی داشته باشند. از نمونه‌های مشهور این نوع بلاکچین می‌توان به بیت کوین، اتریوم، کاردانو و پولکادات اشاره کرد.

در نقطه مقابل، نوع مجاز با وجود دسترسی محدود کاربر می‌تواند در برنامه‌هایی مانند ردیابی زنجیره تامین و تایید هویت استفاده شود. از آنجایی که این فعالیت‌ها بر اساس حریم خصوصی با دسترسی محدود به افراد خاص هستند، بلاکچین مجاز بهترین گزینه است. پذیرش هر دوی این فناوری‌ها به نوع کاربرد تجاری آن بستگی دارد.

تفاوت بلاکچین مجاز و غیر مجاز

از نظر کاربرد بلاکچین‌های مجاز و غیر مجاز تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند که در جدول زیر مشخص شده است:

بلاکچین مجاز و غیر مجاز و آینده آنها

از بلاکچین مجاز و غیر مجاز می‌توان برای ساخت برنامه‌های مختلفی استفاده کرد. نمی‌توان گفت که کدام بهتر از دیگری است، زیرا کاربرد این تکنولوژی‌ها به معیارهای تجاری بستگی دارد. بلاکچین مجاز یا غیر مجاز هر دو دارای مجموعه‌ای از ویژگی‌های خاص هستند. با این حال، نوع مجاز بیشتر بر نهادها و شرکت‌های خصوصی برای مدیریت داده‌ها و عملیات‌هایشان متمرکز است و بلاکچین غیر مجاز برای کاربران عادی ایجاد می‌شود. بلاکچین‌های مجاز و غیر مجاز به طور مداوم در حال توسعه و ارتقا هستند تا به کارایی بالاتری دست پیدا کنند. به‌نظر شما کدامیک از این دو بر دیگری برتری دارد؟