هفته قبل چه اتفاقاتی در بازار رمزارزها رخ داد؟ بررسی پرنوسان‌ترین هفته سال ۲۰۲۵
بازار ارزهای دیجیتال در هفته گذشته با رویدادهای کلان اقتصادی و سیاسی مهمی مواجه شد که نوسانات قابل توجهی را در پی داشت. اعلام تعرفه‌های تجاری جدید بین آمریکا و شرکای بزرگ تجاری‌اش، تحرکات دیپلماتیک پیرامون جنگ اوکراین، تصمیم ایالات متحده برای ایجاد ذخیره استراتژیک ارزهای دیجیتال و برگزاری اجلاس ارزهای دیجیتال در کاخ سفید از جمله عواملی بودند که بر احساسات سرمایه‌گذاران و روند قیمت بیت کوین و آلت کوین‌های اصلی تاثیر گذاشتند. در این مقاله به بررسی واکنش بازار کریپتوکارنسی به این تحولات، تحلیل فاندامنتال و احساسات حاکم بر سرمایه‌گذاران می‌پردازیم.
| تاریخ | رویداد | تاثیر بر بازار ارزهای دیجیتال |
|---|---|---|
| ۲۸ فوریه ۲۰۲۵ | مذاکرات جنگ اوکراین | ایجاد ترس و کاهش قیمت بیت کوین و آلت‌کوین‌ها |
| ۲ مارس ۲۰۲۵ | اعلام ذخیره استراتژیک ارزهای دیجیتال آمریکا | خوشبینی سرمایه‌گذاران و افزایش قیمت بیت کوین و آلت‌کوین‌ها |
| ۴ مارس ۲۰۲۵ | تشدید تنش‌های تجاری آمریکا با چین و همسایگان | کاهش ۳۰۰ میلیارد دلاری ارزش کل بازار کریپتوکارنسی |
| ۷ مارس ۲۰۲۵ | اجلاس کریپتو در کاخ سفید | در بلندمدت می‌تواند موجب ورود سرمایه‌های جدید به بازار شود |
مذاکرات جنگ اوکراین و نوسان احساسات سرمایه‌گذاران
تحولات مربوط به جنگ روسیه و اوکراین یکی از عوامل اثرگذار بر فضای روانی بازار ارزهای دیجیتال طی روزهای اخیر بود. سرمایه‌گذاران با دقت اخبار مربوط به هرگونه گفت‌وگوی صلح یا تشدید تنش در این جنگ را دنبال می‌کردند، چرا که سرنوشت این درگیری می‌تواند چشم‌انداز اقتصاد جهانی و بازارها را دستخوش تغییر کند. در روزهای اخیر گزارش‌هایی از تلاش‌های دیپلماتیک جدید منتشر شد. از یک سو دیدار میان دونالد ترامپ و ولادیمیر زلنسکی رئیس جمهور اوکراین در تاریخ ۲۸ فوریه ۲۰۲۵ نتیجه امیدوارکننده‌ای در برنداشت و می‌توان گفت که با فاجعه پایان یافت. شکست این مذاکرات مستقیم بین آمریکا و اوکراین فضایی از ناامیدی ایجاد کرد و نشان داد اختلافات همچنان عمیق است. موضع‌گیری‌های روسیه و سایر کشورهای اروپایی نیز نشان داد که احتمال نتیجه دادن راه‌های دیپلماتیک برای برقراری صلح بین روسیه و اوکراین کم است.
برای بازار ارزهای دیجیتال هر روزنه امیدی به کاهش تنش‌های ژئوپلیتیک می‌تواند به معنای بهبود احساسات باشد. با این حال، اخبار ضد و نقیض از روند مذاکرات باعث شد احساسات بازار در نوسان بماند. به بیان تحلیلگران، هر نشانه‌ای از یک توافق صلح در اوکراین می‌تواند محرک رشد دارایی‌های پر ریسک از جمله ارزهای دیجیتال باشد، چرا که ریسک ژئوپلیتیک مهمی را از سر راه برمی‌دارد. از طرفی بن‌بست یا تشدید درگیری، ترس را به بازار بازمی‌گرداند. در بین این کشمکش‌ها، سرمایه‌گذاران محتاط ماندند و بسیاری ترجیح دادند پیش از خرید یا فروش جدید در بازار کریپتوکارنسی، منتظر وضوح بیشتر در عرصه سیاسی باشند.
اعلام ذخیره استراتژیک ارز دیجیتال آمریکا
در حالی که اخبار مربوط به دیدار زلنسکی و ترامپ فشار فروش در بازار ایجاد کرده بود، یک خبر غافلگیرکننده از واشنگتن سبب تغییر مسیر بازار در اواخر هفته قبل و ابتدای هفته جاری شد. در تاریخ ۲ مارس رئیس جمهور آمریکا در شبکه‌های اجتماعی از طرح تشکیل یک «ذخیره استراتژیک ارزهای دیجیتال» رونمایی کرد؛ اقدامی بی‌سابقه که به معنای ورود دولت آمریکا به مالکیت مستقیم بیت کوین و چند ارز دیجیتال مطرح دیگر است. ترامپ اعلام کرد این ذخیره استراتژیک شامل پنج ارز دیجیتال خواهد بود: بیت کوین، اتریوم، ریپل، سولانا و کاردانو. این خبر به سرعت جوی مثبتی در بازار ایجاد کرد که می‌تواند ایالات متحده را به «پایتخت کریپتو جهان» تبدیل کند.
بلافاصله پس از این اعلام، قیمت ارزهای دیجیتال بزرگ با موج تقاضا مواجه شد. بیت کوین که پیشتر به محدوده ۸۰,۰۰۰ دلار رسیده بود، جهش چشمگیری را تجربه کرد و تا مرز ۹۳٬۰۰۰ دلار افزایش یافت. سایر ارزهای مشمول این طرح نیز رشد قابل توجهی داشتند، اتریوم در واکنش اولیه بیش از ۱۰٪ افزایش قیمت نشان داد، ریپل و کاردانو با تقاضای شدید سرمایه‌گذاران روبرو شدند و رشد دو رقمی را به ثبت رساندند. این جهش قیمت‌ها که از آخر هفته گذشته آغاز شده بود، بخش زیادی از ریزش قبلی بازار را جبران کرد و ارزش کل بازار کریپتو را بار دیگر افزایشی کرد.
از منظر فاندامنتال اقدام دولت آمریکا یک سیگنال حمایتی قوی برای صنعت ارز دیجیتال تلقی می‌شود. تشکیل ذخیره استراتژیک رمزارز توسط ابرقدرت اقتصادی جهان به معنای پذیرش روزافزون بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال به عنوان دارایی‌های معتبر ذخیره‌ای است. تحلیلگران معتقدند این تحول می‌تواند آغازگر موج جدیدی از تقاضای سازمانی و دولتی برای ارزهای دیجیتال باشد و به بلوغ بیشتر این بازار کمک کند. پیش از این اعلام، احساسات بازار در یکی از پایین‌ترین سطوح خود قرار داشت و شاخص ترس و طمع کریپتو به محدوده «ترس شدید» سقوط کرده بود. اما با انتشار خبر ورود دولت آمریکا، این وضعیت دگرگون شد و هیجان و خوشبینی جای ترس را گرفت. شاخص احساسات بازار کریپتو پس از این خبر از محدوده ۲۰ (ترس شدید) به نزدیکی ۵۵ (طمع) جهش کرد که بیانگر چرخش سریع جو روانی به سمت خوشبینی است. سرمایه‌گذاران این اقدام را نشانه‌ای از حمایت حاکمیت از دارایی‌های دیجیتال تعبیر کردند که می‌تواند ریسک‌های نظارتی و سیاسی پیرامون این بازار را کاهش دهد.
البته این موج صعودی به محض انتشار اخبار جنگ تعرفه‌ای در اوایل هفته متوقف شد و قیمت بیت کوین بار دیگر کاهش یافت. با این حال خبر تشکیل ذخیره استراتژیک در آمریکا به عنوان یک سیگنال مثبت در ذهن سرمایه‌گذاران باقی ماند که می‌تواند منجر به افزایش مجدد قیمت بیت کوین شود.
تشدید تنش‌های تجاری آمریکا با چین و همسایگان
در ابتدای هفته اعلام تعرفه‌های تجاری آمریکا بر واردات چین، کانادا و مکزیک موجب افزایش تنش‌های تجاری شد و موجی از نگرانی در بازارهای مالی به راه انداخت. دولت آمریکا به ریاست جمهوری دونالد ترامپ اعمال تعرفه ۲۵٪ بر تقریبا تمام کالاهای وارداتی از کانادا و مکزیک و افزایش تعرفه اجناس چینی از ۱۰٪ به ۲۰٪ را اعلام کرد. در واکنش، چین و کانادا نیز به سرعت اقدامات تلافی‌جویانه‌ای اتخاذ کردند و عملا یک جنگ تعرفه‌ای تمام‌عیار شکل گرفت. این تحولات ضربه محسوسی به ریسک سرمایه‌گذاران وارد کرد و علاوه بر سقوط شاخص‌های سهام آمریکا، بازار کریپتوکارنسی را نیز تحت فشار قرار داد.
قیمت بیت کوین که تا آخر هفته قبل در حال بازیابی بود، با انتشار خبر تعرفه‌ها کاهش یافت. سه‌شنبه قیمت بیت کوین برای اولین بار در هفته‌های اخیر به زیر ۸۳٬۰۰۰ دلار سقوط کرد. این کاهش شدید عملا تمامی رشد ناشی از خبرهای مثبتی که آخر هفته پیش رخ داده بود را از بین برد. افت بازار صرفا محدود به بیت کوین نبود و آلت کوین‌ها ضربه شدیدتری متحمل شدند. اتریوم حدود ۱۱٪ سقوط کرد، سولانا تا ۱۵٪ افت ارزش داشت، ریپل حدود ۱۲٪ و کاردانو نزدیک به ۲۰٪ ریزش روزانه را تجربه کردند. مجموع ارزش بازار ارزهای دیجیتال در آن روز حدود ۳۰۰ میلیارد دلار کاهش یافت. این واکنش نشان داد که در فضای تنش‌های تجاری، سرمایه‌گذاران تمایل دارند از دارایی‌های پرریسک مانند ارزهای دیجیتال فاصله بگیرند و به سمت دارایی‌های امن‌تر حرکت کنند.
از دید فاندامنتال تشدید جنگ تجاری می‌تواند رشد اقتصاد جهانی را کند کرده و ارزش دارایی‌های پرریسک را تضعیف کند. با تهدید افزایش قیمت کالاها و مواد اولیه به دلیل تعرفه‌ها، نگرانی از تورم و رکود تورمی بالا می‌رود که می‌تواند سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی را تحت تاثیر قرار دهد. چنین فضایی معمولا برای دارایی‌هایی مانند سهام و ارزهای دیجیتال منفی تلقی می‌شود. هرچند برخی حامیان بیت کوین استدلال می‌کنند که در بلندمدت، بی‌اعتمادی به ارزهای فیات تحت تاثیر جنگ‌های تجاری ممکن است جذابیت دارایی‌هایی نظیر بیت کوین را به عنوان ذخیره ارزش افزایش دهد، اما در کوتاه‌مدت بازار نشان داد که بیت کوین هنوز هم رفتار یک دارایی ریسکی را از خود بروز می‌دهد و همراه با بازار سهام سقوط کرد.
اجلاس کریپتو در کاخ سفید و تغییر رویکرد دولت آمریکا
اواخر هفته کاخ سفید میزبان رویدادی تاریخی برای صنعت رمزارز بود. جمعه ۷ مارس اولین اجلاس رسمی کریپتو در کاخ سفید برگزار شد؛ نشستی که در آن رئیس‌جمهور آمریکا به همراه مقام‌های اقتصادی دولت و سران صنعت ارز دیجیتال گرد هم آمدند تا در مورد آینده مقررات و برنامه‌های دولت در این حوزه گفتگو کنند. تمرکز اصلی این اجلاس بر برنامه دولت برای ایجاد ذخیره استراتژیک ارز دیجیتال و نحوه اجرای آن قرار داشت. حضور چهره‌های برجسته‌ای از مدیران صرافی‌ها و شرکت‌های کریپتویی (از جمله برایان آرمسترانگ مدیرعامل Coinbase و مایکل سیلور مدیرعامل MicroStrategy) در کنار مقامات ارشد دولتی، نشان از اهمیت این جلسه داشت.
در این نشست ترامپ رسما با امضای یک دستور اجرایی، هدف خود برای ساخت ذخیره ارزهای دیجیتال استراتژیک ملی را تثبیت کرد. او تاکید کرد که دولت قصد دارد بدون تحمیل هزینه بر مالیات‌دهندگان، به این ذخیره ارز دیجیتال دست یابد. بر اساس این برنامه قرار است از بیت کوین‌های توقیف‌شده در پرونده‌های قضایی (مانند مصادره دارایی‌های مجرمانه) برای تامین اولیه ذخیره استفاده شود. همچنین وزرای خزانه‌داری و بازرگانی مامور شدند راهکارهای «بدون هزینه اضافی» برای خرید بیت کوین بیشتر ارائه دهند. این رویکرد محتاطانه که بار مالی جدیدی بر دولت تحمیل نمی‌کرد فعالان بازار را تا حدی ناامید کرد چرا که انتظار داشتند دولت مستقیما به خرید گسترده ارزهای دیجیتال اقدام کند.
واکنش فوری بازار به این اجلاس نسبتا خنثی و اندکی منفی بود. پس از پایان نشست کاخ سفید، قیمت بیت کوین که پیشتر بخشی از افت اوایل هفته را جبران کرده بود، حدود ۳.۴٪ کاهش یافت و به محدوده ۸۶٬۰۰۰ دلار رسید. این کاهش قیمت نشان می‌دهد برخی معامله‌گران پس از روشن شدن جزئیات برنامه دولت، دست به فروش زدند، احتمالا به این دلیل که انتظار اقدامات قوی‌تری (مانند تزریق مستقیم سرمایه دولتی برای خرید ارزهای دیجیتال) داشتند. جی‌پی ریچاردسون مدیرعامل کیف پول Exodus پس از این اجلاس گفت که نبود برنامه‌ای برای خرید فوری توکن‌های جدید و اتکا به دارایی‌های ضبط‌شده موجب سرخوردگی عده‌ای در بازار ارزهای دیجیتال شده است.
با این وجود فضای کلی حاکم بر اجلاس مثبت ارزیابی شد. بسیاری از رهبران کریپتو حضور در کاخ سفید و گفت‌وگوی مستقیم با دولت را نشانه‌ای از تغییر رویکرد واشنگتن به سمت همکاری و پذیرش دانستند. طی سال‌های اخیر صنعت کریپتو در آمریکا با عدم قطعیت‌های نظارتی و بعضا اقدامات سخت‌گیرانه مواجه بود که احساس تحت فشار بودن را در میان فعالان ایجاد کرده بود. تحلیلگران معتقدند خروجی این نشست هرچند در کوتاه‌مدت تغییر بنیادینی در عرضه و تقاضای بازار ایجاد نکرد، اما از بعد فاندامنتال به نفع صنعت کریپتو تمام شد. پیام کلیدی اجلاس کاخ سفید این بود که دولت آمریکا قصد دارد به جای سرکوب نوآوری، با این صنعت همکاری کند و حتی خود را در موفقیت آن سهیم بداند. چنین تغییری در رویکرد حاکمیتی می‌تواند در میان‌مدت با کاهش ریسک‌های نظارتی، زمینه‌ساز ورود سرمایه‌گذاران نهادی بیشتری به بازار شود. از این رو، با وجود نوسانات کوتاه‌مدت قیمت پس از اجلاس، بسیاری از فعالان بازار نسبت به افق پیش‌روی بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال خوش‌بین‌تر شده‌اند.
واکنش آلت کوین‌های اصلی
رویدادهای هفته گذشته نه تنها بر بیت کوین بلکه بر آلت کوین‌های مطرح نیز تاثیر گذاشت. چهار ارز دیجیتال بزرگ به غیر از بیت کوین یعنی اتریوم، سولانا، ریپل و کاردانو که در کانون توجه بودند ابتدا با خبر ذخیره استراتژیک آمریکا جهش کردند و سپس تحت تاثیر جنگ تعرفه‌ای کاهش قیمت را تجربه کردند. اتریوم به عنوان دومین رمزارز بزرگ بازار، پس از اعلام طرح ترامپ حدود ۱۱٪ رشد کرد و به بالاترین سطح چند هفته اخیر خود رسید. اما افت عمومی بازار در پی تنش‌های تجاری، بخشی از این رشد را بی‌اثر کرد و قیمت اتریوم را مجددا به حدود ۲,۱۰۰ دلار بازگرداند. سولانا که جزو ارزهای پیشنهادی برای ذخیره استراتژیک بود، ابتدا جهشی دو رقمی داشت ولی در فروش گسترده اوایل هفته بیشترین آسیب را دید و تا ۱۵٪ ارزش خود را از دست داد. با این حال سولانا همچنان نسبت به ماه‌های قبل در سطوح بالاتری معامله می‌شود و جز گزینه‌های محبوب برای سرمایه‌گذاران نهادی است. ریپل (XRP) نیز وضعیت مشابهی داشت، خبر احتمال گنجاندن XRP در ذخیره ملی آمریکا برای شرکتی که سال‌ها در جدال حقوقی با نهادهای نظارتی آمریکا بود یک پیروزی بزرگ محسوب می‌شود و موجب انفجار قیمت شد. هرچند بخشی از این رشد با کاهش قیمت از بین رفت، ریپل همچنان عملکرد هفتگی مثبتی نسبت به قبل ثبت کرد. کاردانو نیز ابتدا از موج خبری سود برد و با تقاضای بالا مواجه شد اما در ریزش میانی هفته تا ۲۰٪ سقوط کرد که آن را به یکی از پرنوسان‌ترین ارزهای دیجیتال هفته تبدیل کرد. به عقیده‌ی تحلیلگران، کاردانو و سایر پلتفرم‌های قرارداد هوشمند کوچکتر، به دلیل نقدشوندگی پایین‌تر، در شرایط اصلاح بازار افت‌های بیشتری را تجربه می‌کنند اما در روندهای صعودی نیز می‌توانند پیشتاز باشند.
چشم‌انداز کوتاه‌مدت بازار
ترکیب عوامل اقتصادی و سیاسی در هفته گذشته، نوسانات شدیدی را در بازار ارزهای دیجیتال ایجاد کرد. در ابتدای هفته ترس و نااطمینانی ناشی از جنگ تعرفه‌ای و سایه ابهامات ژئوپلیتیک تاثیرگذار بود و افراد بسیاری اقدام به فروش ارزهای دیجیتال خود کردند. در اواسط هفته با خبرهای حمایتی از سوی دولت آمریکا، جو بازار به طور موقت به سمت خوشبینی تغییر یافت و قیمت‌ها جهش کرد. سپس مجددا با اخبار تنش‌های تجاری بخش زیادی از رشدها بی‌اثر شد. این نوسانات پی در پی نشان داد که بازار کریپتو به شدت به اخبار کلان حساس شده و احساسات سرمایه‌گذاران در معرض تغییرات سریع قرار دارد.
از منظر فاندامنتال خبر ذخیره استراتژیک رمزارز در آمریکا و برگزاری اجلاس کاخ سفید بیانگر چرخش مثبت سیاستی به نفع دارایی‌های دیجیتال است که می‌تواند در آینده پشتوانه محکمی برای رشد این بازار باشد. با این حال، ریسک‌های کلان مانند جنگ تجاری و جنگ اوکراین در کوتاه‌مدت کماکان تاثیرگذار هستند. بیت کوین هنوز حدود ۲۰٪ پایین‌تر از اوج تاریخی خود قرار دارد و در صورت تداوم فشارهای اقتصادی ممکن است تا حمایت‌های پایین‌تر نیز کاهش پیدا کند.
در سناریوی بدبینانه، احتمال یک اصلاح عمیق‌تر و کاهش قیمت بیت کوین تا حوالی ۷۰٬۰۰۰ دلار وجود دارد. با این حال بسیاری نیز معتقدند اقدامات اخیر دولت آمریکا کف جدیدی زیر بازار ایجاد کرده و اجازه افت شدید را نخواهد داد. به بیان دیگر انتظار می‌رود بازار در کوتاه‌مدت رفتاری نوسانی داشته باشد.
برای هفته‌های پیش رو سرمایه‌گذاران چشم به چند متغیر مهم دوخته‌اند: ادامه جنگ تعرفه‌ای و واکنش طرف‌های درگیر، اخبار جنگ اوکراین و اقدامات تکمیلی دولت آمریکا پس از اجلاس کریپتو (از جمله جزئیات اجرایی ساختار ذخیره استراتژیک یا تصمیمات نظارتی جدید). در صورت کاهش تنش‌های تجاری می‌توان انتظار بازگشت اطمینان به بازارهای ریسکی را داشت که برای ارزهای دیجیتال نیز مفید خواهد بود. همچنین هر نشانه‌ای از پیشرفت در تلاش‌های صلح اوکراین می‌تواند محرک موج تازه‌ای از خوشبینی در بازار کریپتو باشد. از سوی دیگر اگر جنگ تعرفه‌ای شدت یابد یا تحولات اوکراین وخیم‌تر شود، احتمالا سرمایه‌گذاران بار دیگر به وضعیت دفاعی بازگشته و دارایی‌های دیجیتال را موقتا ترک خواهند کرد. به طور کلی، با توجه به سیگنال‌های متناقض موجود، پیش‌بینی می‌شود بیت کوین و آلت کوین‌های اصلی در کوتاه‌مدت در یک بازه معین نوسان کنند و منتظر محرک قوی بعدی برای خروج از این دامنه باشند.
