دیپ وب چیست؟ بررسی کامل مفهوم Deep web و رابطه آن با دارک وب

امروزه دسترسی به وب‌سایت‌های مختلف در سراسر جهان تنها با چند کلیک ساده امکان‌پذیر است. موتورهای جست‌وجو نظیر گوگل و بینگ در کسری از ثانیه قابلیت جست‌وجو بین میلیون‌ها میلیون مقاله و صفحه موجود در اینترنت را داشته و نتایج دلخواه شما را در این اقیانوس بی‌انتها پیدا می‌کنند. اما آیا این موتورهای جست‌وجو به تمام نقاط اینترنت دسترسی دارند؟ بدون شک نه! در اعماق دنیای رنگارنگ اینترنت، جهانی بزرگ و غیرقابل دسترسی نهفته است که با نام دیپ وب (Deep Web) شناخته می‌شود.

در این مقاله قصد داریم به معرفی و بررسی رمز و رازهای دنیای نهان اینترنت پرداخته و شما را با انواع آن آشنا کنیم. همچنین در ادامه نقش ارزهای دیجیتال و به ویژه بیت کوین را در این بخش مرموز از اینترنت را مورد بررسی قرار داده‌ایم. اگر به کشف ناشناخته‌های فناوری علاقه دارید، این مقاله آغاز راه شما خواهد بود!

دیپ وب چیست؟

به طور خلاصه، دیپ وب به بخش‌هایی از اینترنت اشاره دارد که به طور کامل برای موتورهای جست‌وجو قابل دسترسی نیستند. صفحات ایندکس نشده اینترنت، سایت‌های ارائه خدمات با هزینه (FFS)، پایگاه داده‌های خصوصی، اینترانت‌ها و البته دارک وب، بخشی از این دنیای بزرگ را شامل می‌شوند. دیپ وب اغلب با نام‌های دیگری نظیر وب پنهان (Hidden Web) یا وب نامرئی (Invisible Web) نیز شناخته می‌شود.

برای درک بهتر این موضوع، به سراغ یک مثال می‌رویم. یک وب‌سایت نظیر صرافی والکس را در نظر بگیرید. مقالات این وب‌سایت برای تمامی کاربران اینترنت در سراسر جهان در دسترس بوده و در صفحه نتایج موتورهای جست‌وجو نمایش داده می‌شود. با توجه به این مسئله، قسمت مقالات صرافی والکس در دسته‌بندی سرفیس وب یا همان وب سطحی (Surface Web) قرار می‌گیرد؛ اما این بخش شامل تمام بخش‌های وب‌سایت والکس نمی‌شود.

این وب‌سایت در قسمت‌های داخلی خود شامل بخش‌هایی می‌شود که برای کاربران و موتورهای جست‌وجو در دسترس نیستند. برای مثال اطلاعات هویتی کاربران، تراکنش‌های انجام شده، پسوردها و سایر بخش‌های خصوصی، در بستر اینترنت اما به دور از دسترسی عمومی قرار گرفته‌اند. این بخش، قسمت کوچکی از دنیای بزرگ دیپ وب را شامل می‌شود.

اکثر کارشناسان تخمین می‌زنند که وب عمیق بسیار بزرگ‌تر از وب سطحی است. بسیاری از صفحات وب به صورت پویا تولید شده و لینکی از صفحات دیگر ندارند. این مسئله باعث می‌شود که موتورهای جست‌وجو از دسترسی به آن‌ها محروم باشند. همچنین وب‌سایت‌های ارائه خدمات نظیر پلتفرم‌های پخش فیلم، محتوای خود را تنها در اختیار کاربران خود قرار داده و از انتشار عمومی آن‌ها جلوگیری می‌کنند. در کنار این، پایگاه داده‌های خصوصی (مانند مثال ارائه شده در این مقاله) نیز جزو حیاتی از دیپ وب به شمار می‌روند. این پایگاه داده‌ها ممکن است یک حجم عظیم اطلاعاتی (نظیر اطلاعات هویتی مردم یک کشور یا مشتریان یک بانک) یا صرفا یک فایل کوچک رمزنگاری شده و خصوصی در پلتفرم‌هایی نظیر Dropbox باشند.

البته در کنار همه این موارد، نباید از بخش ترسناک و مرموز Deep Web غافل شد. این بخش که با نام دارک وب (Dark Web) شناخته می‌شود، تنها از طریق مرورگرهای خاصی نظیر Tor در دسترس هستند. محتوای وب‌سایت‌های موجود در دارک وب اغلب مجرمانه و غیرقانونی هستند. حتی سیستم‌های رایانه‌ای که به این قسمت سرک می‌کشند، در معرض هک شدن و از دست دادن اطلاعات قرار دارند.

مزایای وب عمیق: یک محافظ واقعی!

دیپ وب گزینه‌های مختلفی را برای تنظیم دسترسی در اختیار کاربران قرار می‌دهد. این بخش از وب، از هجوم اطلاعات غیرمفید به موتورهای جست‌وجو جلوگیری کرده و یک محیط منزوی برای اطلاعات کم‌ارزش و آرشیوی ایجاد می‌کند. از همین رو، می‌توان نتیجه گرفت که اگر وب عمیق وجود نداشت، شاید وب سطحی و موتورهای جست‌وجو تا به این اندازه کارآمد و مفید نبودند.

در کنار این، حفظ حریم خصوصی یکی دیگر از مهم‌ترین کاربردهای دیپ وب است. رمزنگاری‌های عمیق و پیچیده این محیط باعث شده که داده‌های حساس در فضای اینترنت حضور داشته و در عین حال از دید افراد غیرمجاز پنهان بمانند. همچنین حفظ حریم خصوصی داده‌ها به ویژه در حوزه‌های حساس نظیر فین تک و امور مالی، به لطف وجود وب عمیق امکان‌پذیر شده است. تصور کنید که با یک جست‌وجوی ساده در گوگل می‌توانستید به اطلاعات خصوصی، رمزهای عبور و حتی اطلاعات بانکی یک کاربر دسترسی داشته باشید! در این شرایط بدون شک دنیا به هرج‌ومرج کشیده می‌شد!

در کنار تمامی این مزایا، دیپ‌وب با معایب و نقاط تاریکی نیز همراه است. در بخش بعدی به بررسی این بخش ناخوشایند می‌پردازیم.

معایب دیپ وب: اسرارآمیز و ترسناک

منتقدان Deep Web دل خوشی از این بخش از اینترنت ندارند. اصلی‌ترین انتقاد به دیپ وب، مربوط به تضعیف آزادی اینترنت توسط آن می‌شود. در دهه ۱۹۹۰ میلادی، این امید وجود داشت که بستری به نام اینترنت، دسترسی آزاد به تمامی اطلاعات را به صورت یکسان برای کاربران خود فراهم کند؛ اما امروزه برخی وب‌سایت‌ها اطلاعات خود را تنها در اختیار کاربران خاص و به ازای دریافت صدها و حتی هزاران دلار در سال قرار می‌دهند.

اما شاید مرموزترین نقطه‌ضعف این بخش از اینترنت، مربوط به فضای دارک وب باشد. Dark Web یک محیط ایده‌آل برای انجام هرگونه عملیات و تراکنش‌های غیرقانونی و غیراخلاقی است. از خرید و فروش مواد مخدر گرفته تا فروش اطلاعات محرمانه، قاچاق اسلحه و حتی انسان، همگی در فضای دارک‌وب در جریان هستند. به طور خلاصه هرگونه اقدامی که در یک دنیای عادی و قانونمند جرم محسوب شده و شامل پیگرد قضایی می‌شود، در محیط دارک‌وب یک عمل عادی و روزمره به شمار می‌رود!

بسیاری از کاربران به اشتباه دو مفهوم دیپ وب و دارک وب را با یکدیگر مشابه و یکسان در نظر می‌گیرند. در بخش بعدی این مقاله قصد داریم مرز این دو قسمت از اینترنت را به صورت شفافی مشخص کنیم.

تفاوت دیپ‌وب و دارک‌وب چیست؟

همان‌طور که توضیح داده شد، دارک وب بخش کوچکی از دنیای بزرگ دیپ وب به شمار می‌رود. دنیای دیپ وب شامل قسمت‌های مختلفی نظیر محتوای پولی، پایگاه داده‌ها، صفحات پویا و بدون لینک و به طور عمومی هرگونه اطلاعاتی که در دسترس موتورهای جست‌وجو نیستند، می‌شود. در سمت دیگر، Dark Web تنها بخشی به دور از وب سطحی است که به اقدامات غیرقانونی و غیراخلاقی اختصاص یافته است.

دیپ وب می‌تواند مملو از اطلاعات قانونی و مجاز نظیر نشریات، ویدیوهای جذاب، فیلم‌های سینمایی جدید و حتی مقالات علمی و دانشگاهی باشد. در دسترس نبودن این اطلاعات برای موتورهای جست‌وجو لزوما نشان از غیرقانونی بودن آن ندارد. برای مثال ویدیوهای پلتفرم نتفلیکس در عین قانونی و جذاب بودن، تنها برای کاربران آن در دسترس بوده و توسط موتورهای جست‌وجو و کاربران بدون اشتراک قابل مشاهده نیستند. در نتیجه می‌توان این محتوا را در دسته‌بندی دیپ‌وب قرار داد.

اما دارک‌وب به بدنامی خود مشهور است. این بخش تاریک و مرموز از وب، بستر خرید و فروش اطلاعات شخصی به سرقت رفته، مواد مخدر، اسلحه قاچاق انسان محتوای مبتذل، تبادل بدافزار، خدمات حمله سایبری و صدها عمل غیرقانونی و حتی غیرقابل باور دیگر را در خود جای است. همانند سرفیس وب، دارک وب نیز پر از بازارها و فروم‌های مختلفی است که هر کدام کاربران مخصوص به خود را دارد. با توجه به محرمانه بودن هویت افراد حاضر در این بخش، اغلب تراکنش‌های مالی دارک‌وب توسط ارزهای دیجیتال صورت می‌گیرد.

نقش ارزهای دیجیتال در دیپ‌وب

ارزهای دیجیتال به لطف ویژگی‌های خاص و متمایز خود نسبت به اقتصاد سنتی، کاربردهای جدیدی را با خود به ارمغان آوردند؛ اما همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، برخی از این قابلیت‌ها به مرور زمان به یک عامل مضر تبدیل شدند. در سال‌های ابتدایی ظهور ارزهای دیجیتال، ویژگی محرمانه بودن تراکنش‌ها و هویت افراد طرفین معامله به عنوان یک نقطه قوت جهت حفظ حریم خصوصی کاربران تلقی می‌شد؛ اما همین ویژگی باعث شده که استفاده از این دسته دارایی‌ها و به ویژه بیت کوین، یک شرایط ایده‌آل را برای کاربران دارک‌وب فراهم کند.

اکثر منتقدان ارزهای دیجیتال با اشاره به همین موضوع، دنیای بلاک‌چین و دارایی‌های آن را متهم به استفاده برای مقاصد مجرمانه می‌کنند. با توجه به محرمانه بودن اطلاعات دو طرف تراکنش در دنیای کریپتو، هر کاربری با خیال راحت می‌تواند به خدمات غیرقانونی موجود در دارک‌وب دسترسی داشته باشد. البته ناگفته نماند که کاربرد ارزهای دیجیتال تنها به دنیای وب تاریک و فعالیت‌های مجرمانه محدود نمی‌شود.

با گسترش پذیرش این دسته از دارایی‌ها توسط کاربران عادی در سراسر جهان، برخی پلتفرم‌های مطرح قابلیت خرید امکانات ویژه خود توسط ارزهای دیجیتال را فراهم کردند. هدف اصلی ارائه کردن این بستر ناشناس بودن کاربران نبود؛ بلکه پلتفرم‌ها در تلاشند که از این طریق، خدمات خود را به شیوه ساده‌تری در دسترس قرار داده و کاربران از تمام دنیا فارغ از محدودیت‌ها و تحریم‌های مالی، به این خدمات دسترسی داشته باشند.

نیمه‌روشن؛ نیمه‌تاریک!

دیپ‌وب دنیایی بزرگ و نهان بر بستر اینترنت است. برخی کارشناسان، رابطه اینترنت در دسترس فعلی و دیپ وب را به مثال معروف کوه تشبیه می‌کنند. با این حال به نظر می‌رسد که وجود این بخش نیمه‌روشن و نیمه‌تاریک اینترنت، یک امر ضروری برای بقای بخش در دسترس آن به شمار می‌رود. البته باید منتظر ماند و دید که پیشرفت فناوری بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال ممکن است چه تاثیری بر دنیای دیپ وب داشته باشد.

به نظر شما استفاده از ارزهای دیجیتال نظیر بیت کوین و اتریوم در دیپ‌وب چه تبعاتی برای این دسته از دارایی‌ها خواهد داشت؟ نظرات خود در این زمینه را با ما و سایر کاربران والکس به اشتراک بگذارید.