هاوینگ چیست؟ تاثیر هاوینگ بیت کوین بر قیمت و زمان ‌های آن (Halving)

هاوینگ بیت‌ کوین چه تأثیری بر قیمت بیت‌ کوین دارد؟ این‌ها سوالاتی است که ممکن است برای افراد سرمایه‌گذار و ماینرهای BTC پیش بیاید. با نزدیک شدن به هر رویداد هاوینگ، سرمایه‌گذاران نگران کم ‌ارزش شدن بیت کوین‌های خود هستند؛ ماینرها (مخصوصاً آن دسته از ماینرهایی که تجهیزات سنگین و عظیم‌تری دارند) هم نگران اتفاق‌هایی هستند که ممکن است بعد از این رویداد رخ دهد و آن‌ها را دچار ضرر کند. در ادامه، به‌تمامی سؤالات و ابهامات در این خصوص پاسخ می‌دهیم.

هاوینگ چیست؟

هاوینگ (Halving/Halvening) در اصطلاح به معنی به دو قسمت مساوی تقسیم کردن است. تلفظ صحیح آن هاوینگ است، اما برخی از افراد در زبان فارسی به آن «هلوینگ» یا «هالوینگ» هم می‌گویند. کارکرد هاوینگ از معنی لغوی آن مشخص است. اما آیا پس از رویداد هاوینگ، BTC نصف می‌شود؟ پاسخ این سوال خیر است.

هر بار که ماینرها موفق به استخراج بیت‌ کوین می‌شوند، شبکه طبق پروتکل تعیین ‌شده، به آن افراد در ازای اضافه کردن یک بلاک جدید پاداش می‌دهد که به اصطلاح، آن را پاداش بلاک می‌نامیم. پس از هر هاوینگ، پاداش بلاک ماینرها نصف می‌شود و سختی شبکه کاهش می‌یابد تا برای فعالیت ماینرها انگیزه ایجاد کند.

سختی شبکه بیت کوین یکی از مفاهیم کلیدی در معماری بلاکچین بیت کوین است. این مفهوم به تعداد و پیچیدگی محاسباتی که برای استخراج بلاک‌های جدید در شبکه بیت کوین نیاز است، اشاره دارد. سختی شبکه بیت کوین باعث تنظیم سرعت تولید بلاک‌ها و تغییرات آن در طول زمان می‌شود.

در واقع در هر بلاک استخراج شده، یک معادله محاسباتی پیچیده و تصادفی وجود دارد که ماینرها برای حل آن تلاش می‌کنند. سختی شبکه بیت کوین به صورت خودکار بر اساس زمانی که برای استخراج ۲۰۱۶ بلاک می‌گذرد، تنظیم می‌شود. در صورتی که زمان استخراج ۲۰۱۶ بلاک کمتر از دو هفته باشد، سختی شبکه افزایش می‌یابد و در صورتی که بیشتر از دو هفته باشد، سختی کاهش می‌یابد. این تنظیمات به منظور حفظ روند تولید بلاک در هر ده دقیقه در شبکه بیت کوین انجام می‌شود.

به منظور حفظ تعادل در شبکه، الگوریتم سختی شبکه بیت کوین در دوره‌های زمانی مشخصی تغییر می‌کند. اگر در دوره‌های قبلی، سختی شبکه کاهش یابد و زمان استخراج بلاک‌ها کوتاه‌تر شود، پس از هاوینگ، با کاهش پاداش بلاک‌ها و کاهش تعداد ماینرها، سختی شبکه نیز کاهش می‌یابد تا دوباره تعادلی در شبکه ایجاد شود. این به معنای آن است که در این حالت، استخراج بلاک‌ها آسان‌تر می‌شود. در حال حاضر سختی شبکه بیت کوین ۴۹.۵۵ تریلیون است که در ۹۰ روز گذشته ۱۵ درصد رشد داشته است. در کل سال ۲۰۲۳ با رشد سختی شبکه همراه بوده است که می‌تواند به هاوینگ ربط داشته باشد.

اما سؤال بعدی که پیش می‌آید این است که چرا باید هاوینگ اتفاق بیفتد؟ قبل از این که جواب این سؤال را بدهیم، بهتر است به این موضوع بپردازیم که اصلاً‌ً چه کسی از ابتدا هاوینگ بیت کوین را برنامه‌ریزی کرده بود؟

هاوینگ از کجا به وجود آمد؟

با بررسی تاریخ این رویداد، متوجه می‌شویم که این اصطلاح در واقع با ماهیت عرضه محدود BTC گره خورده است. خالق ناشناس بیت‌ کوین، ساتوشی ناکاموتو، از همان ابتدای کار برای بیت‌ کوین محدودیت عرضه ۲۱ میلیون بیت‌ کوین را در نظر گرفته بود و آن را در کد بیت‌ کوین با استفاده از الگوریتم اثبات کار نوشت. به علت این محدودیت، بیت‌ کوین را مشابه طلا می‌دانند. ذخایر طلا هم در دنیا محدود است. به همین دلیل هر روز بر ارزش آن افزوده می‌شود.

اما اصلاً چرا باید BTC محدودیت داشته باشد و آن هم فقط به تعداد ۲۱ میلیون؟ نظرات مختلفی در این مورد وجود دارد. ما در اینجا استدلال‌های مدیر طرح‌های فنی ریپل، دیوید شوآرتز (David Schwarts) را بررسی می‌کنیم.

دیوید شوآرتز سه دلیل را برای چرایی محدودیت بیت‌ کوین مطرح می‌کند:

• ارز فیات به طور طبیعی تورم‌زا است. برای مثال دلار آمریکا کنترل می‌شود. هر بار که بخواهند عرضه را تنظیم کنند، مقداری نقدینگی به سیستم تزریق می‌کنند. خیلی از افراد با این کار مخالف هستند. احتمالاً یکی از آن افراد هم ساتوشی ناکاموتو است و به همین دلیل برای BTC محدودیت عرضه ۲۱ میلیونی قائل شده است تا کسی به دلخواه خودش به عرضه آن نیفزاید.
• زمانی که بیت‌ کوین برای اولین‌بار طراحی شد، هنوز مشخص نبود که مورد استقبال قرار می‌گیرد یا نه. درنظرگرفتن محدودیت برای عرضه BTC، به سرمایه‌گذاران بالقوه انگیزه داد تا قبل از این که بیت‌ کوین تمام شود، روی آن سرمایه‌گذاری کنند.
• سرانجام باید راهی برای توزیع بیت‌ کوین پیدا می‌شد. قرار شد ماینرها با توان محاسباتی‌شان BTC را توزیع کنند. قرار بر این شد پس از این که همه کوین‌ها استخراج شدند، کارمزد معاملات ارزهای دیجیتال وظیفه‌ی ایمن کردن شبکه بیت کوین را برعهده بگیرند.

اگر بخواهیم از تمامی این دلایل نتیجه واحدی بگیریم، می‌توانیم بگوییم که دلیل محدودیت در عرضه این ارز، کنترل تورم و سیستم عرضه و تقاضا است.

تأثیر هاوینگ روی شبکه بیت‌ کوین 

ازآنجایی‌که هاوینگ بیت‌کوین یک رویداد مهم است، تأثیر زیادی بر قسمت‌های مختلف درگیر در شبکه این رمزارز دارد. در اینجا توضیح مختصری از چگونگی تأثیر هاوینگ بیت‌ کوین بر سهام‌داران اصلی و شبکه BTC ارائه شده است.

تأثیرات هاوینگ روی سرمایه‌گذاران

این اقدام به‌طورکلی منجر به افزایش قیمت ارز دیجیتال به دلیل کاهش عرضه و افزایش تقاضا می‌شود که این امر خبر خوبی برای سرمایه‌گذاران است. فعالیت معاملاتی روی بلاکچین بیت‌ کوین با پیش‌بینی هاوینگ افزایش می‌یابد.

تأثیرات Halving روی ماینرها

تأثیر استخراج بر اکوسیستم BTC پیچیده است. ازیک‌طرف، کاهش عرضه بیت‌ کوین، تقاضا و قیمت‌ها را افزایش می‌دهد. اما پاداش‌های کمتر نیز می‌تواند بقای ماینرهای شخصی را در اکوسیستم این ارز دشوار کند، زیرا ممکن است رقابت با سازمان‌های بزرگ استخراج BTC برای آنها دشوار باشد. طبق تحقیقات، ظرفیت استخراج این ارز نسبت به قیمت آن متضاد است؛ بنابراین، زمانی که قیمت ارز دیجیتال افزایش می‌یابد، تعداد ماینرها در اکوسیستم آن کاهش می‌یابد. یک رویداد هاوینگ بیت کوین می‌تواند احتمال حمله ۵۱ درصدی به شبکه BTC را افزایش دهد زیرا ماینرها از شبکه آن خارج می‌شوند و در نتیجه امنیت شبکه را کاهش می‌دهد.

سیستم عرضه و تقاضا چه ارتباطی با هاوینگ دارد؟

در کل، کارکرد نظام عرضه و تقاضا به این شکل است که در یک بازار رقابتی، قیمت یک محصول همیشه در حال تغییر خواهد بود تا جایی که به تعادل اقتصادی برسد. در این حالت مقدار تقاضا برابر با مقدار عرضه است. پس این مسئله به دو موقعیت ختم می‌شود:

• زمانی که عرضه زیاد و تقاضا کم باشد، قیمت محصول/ دارایی کاهش پیدا می‌کند.
• اگر عرضه کم و تقاضا زیاد باشد، قیمت محصول/دارایی افزایش می‌یابد.

حقیقت این است که اگر این محدودیت نبود و هیچ مکانیزم متوقف‌کننده‌ای برای استخراج این ارز در نظر گرفته نمی‌شد، ماینرها می‌توانستند تمام BTCهای موجود در دنیا را برای خودشان استخراج کنند و تمام معادلات عرضه و تقاضا را به هم بریزند. در این صورت قیمت بیت‌ کوین هم کاهش می‌یافت.

مکانیزم نصف شدن پاداش استخراج هم به صورتی کدنویسی شده است که پروتکلی برای نظارت بر چرخهٔ عرضه باشد. پس می‌توانیم این نتیجه را بگیریم که مکانیزم هاوینگ بیت‌ کوین، این ارز دیجیتال را به یک قهرمان بین‌المللی تبدیل می‌کند.

تاریخچه هاوینگ بیت‌ کوین

نصف شدن پاداش استخراج با تعداد بلاک‌های استخراجی زمان‌بندی شده است. هر بار که ۲۱۰ هزار بلاک استخراج می‌شود، هاوینگ اتفاق می‌افتد. آخرین هاوینگ بیت‌ کوین، ۱۲ مه ۲۰۲۰ (۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۹) بود و پاداش بلاک ماینرها از ۱۲.۵ کوین به‌ازای هر بلاک به ۶.۲۵ کوین رسید. هر چقدر سختی شبکه بیت کوین بیشتر باشد، به دنبال آن پاداش استخراج نیز تاثیر خواهد گرفت.

بیایید با هم نگاهی به رویدادهای گذشته هاوینگ بیت‌ کوین بیندازیم:

• سال ۲۰۰۹ پاداش استخراج بیت‌ کوین از ۵۰ کوین به‌ازای هر بلاک شروع شد.
• ۲۸ نوامبر سال ۲۰۱۲ اولین Halving اتفاق افتاد که پاداش استخراج را به ۲۵ کوین رساند.
• ۹ جولای سال ۲۰۱۶ هم دومین هاوینگ رخ داد که پاداش استخراج به ۱۲.۵ کوین رسید.
• ۱۱ می سال ۲۰۲۰ سومین هاوینگ روی داد که پاداش استخراج به ۶.۲۵ کوین رسید.

با یک حساب سرانگشتی به این نتیجه می‌رسیم که آخرین واحد BTC هم پس از هاوینگ ۶۴اُم استخراج می‌شود که انتظار این اتفاق را می‌توان تقریباً سال ۲۱۴۰ داشت. بعد از آن که آخرین بیت‌ کوین هم استخراج شود، درآمد ماینرها، فقط از طریق کارمزد تراکنش‌ها (به‌جای پاداش بلاک) خواهد بود.

یکی از نگرانی‌های مربوط به هاوینگ بیت‌ کوین همین است. کارمزد تراکنش‌ها در مقابل پاداش بلاک بسیار کم به نظر می‌رسد. اما مابین دسامبر ۲۰۱۷ و ژانویه ۲۰۱۸ میانگین کارمزد تراکنش به ۵۴ دلار صعود کرده بود. دلیل آن هم ساده است.

این سناریو را در نظر بگیرید. فرض کنید تقاضای این ارز افزایش پیدا کند. طبیعتاً تعداد تراکنش‌های بیت‌ کوین هم صعود خواهد کرد. اندازه هر بلاک هم به ۱ مگابایت محدود است. در نتیجه، فقط تعداد مشخص و محدودی از تراکنش در آن قابل انجام است. در اینجا برای دورزدن این محدودیت، شخص خریدار هم با پرداخت کارمزد بیشتر ماینر را متقاعد می‌کند تا درخواستش را سریع‌تر انجام دهد.

زمانی که رویداد هاوینگ بیت‌ کوین رخ دهد، ماینرها چه کنند؟

اولین اتفاقی که می‌توان به آن اشاره کرد، ثبات ماینینگ است. ماینرها نقش مهمی در اکوسیستم BTC دارند. آن‌ها در کنار استخراج بیت‌ کوین‌های جدید و کمک به تراکنش‌ها، مسئول حفظ شبکه نیز هستند. اینجاست که نرخ هش یا هش ریت این رمزارز (Hash Rate) مهم می‌شود.

نرخ هش اصطلاحی است که برای شرح توان محاسباتی شبکه آن را به کار می‌بریم. هر چه نرخ هش شبکه بیشتر باشد، میزان سرعت و امنیت آن هم بیشتر است. در مقابل، هر چه نرخ هش کم‌تر باشد، میزان سرعت و امنیت شبکه هم به‌تبع آن کم‌تر خواهد شد.

اگر ماینرها به طور ناگهانی تصمیم بگیرند که شبکه را ترک کنند، چه اتفاق‌هایی می‌افتد؟

در صورت وقوع چنین اقدامی توسط ماینرها، شبکه از کار می‌افتد؛ چون دیگر هیچ ماینری نیست که بلاکی را استخراج کند و در ازای آن فرایند تراکنش انجام شود. یک کارتل (شرکت‌های متحد عرضه‌کننده ماینر) قدرتمند ماینینگ از نرخ هش فوق‌العاده بالای خودش برای به‌دست‌آوردن کل شبکه بیت‌ کوین با استفاده از حمله ۵۱ درصد اقدام خواهد کرد. کمی بعد هم کل شبکه به دست آن شرکت‌ها می‌افتد. 

ماینرها چه کاری انجام دهند تا با وجود هاوینگ بیت کوین همچنان سود کنند؟

ماینرها برای این که بتوانند سود کنند، اقدامات زیادی را می‌توانند انجام دهند؛ مانند:

اگر ماینر هستید و می‌خواهید سود ببرید، از سخت‌افزار‌های کم‌مصرف مثل Dragonmit T16 و Antminer S17 استفاده کنید و حتماً به یک استخر استخراج بپیوندید. این ایسیک‌ها (ASIC) قدرت پردازنده بسیار بالایی را با مصرف کم برق ارائه می‌دهند.

از ترفند چینی‌ها استفاده کنید. ماینرهای چینی تجهیزات ماینینگ خود را به ارتفاعات می‌برند. در آنجا هم هوا سرد است و هم برق ارزان‌قیمت‌تر از بقیه جاهاست. شما هم می‌توانید تجهیزات سخت‌افزاری خود را به مناطق سرد ببرید که برق آن‌ها هم ارزان‌تر باشد.

هاوینگ و افزایش قیمت بیت‌ کوین

هاوینگ بیت‌ کوین می‌تواند یکی از عوامل تأثیرگذار بر قیمت آن باشد. اما در این مورد نمی‌توان با قطعیت گفت که همیشه بعد از هر هاوینگ، قیمت این ارز افزایش یا کاهش پیدا می‌کند.

تاریخچه نصف شدن پاداش استخراج بیت‌ کوین و البته وضعیت قیمت آن به‌صورت زیر است:

تاریخ هاوینگ	پاداش بلاک قبل از هاوینگ	پاداش بلاک بعد از هاوینگ	قیمت بیت‌ کوین در زمان هاوینگ
۲۰۱۲	۵۰ بیت‌ کوین	۲۵ بیت‌ کوین	۱۲.۳۵ دلار
۲۰۱۶	۲۵ بیت‌ کوین	۱۲.۵ بیت‌ کوین	۶۰۳.۵ دلار
۲۰۲۰	۱۲.۵ بیت‌ کوین	۶.۲۵ بیت‌ کوین	۸۸۲۱ دلار

هاوینگ بعدی بیت‌ کوین

هاوینگ بعدی BTC در سال ۲۰۲۴ اتفاق خواهد افتاد. پیش‌بینی شده است که بین ماه‌های فوریه و ژوئن سال ۲۰۲۴، شاهد این هاوینگ بیت کوین باشیم و در این زمان ارتفاع بلاک‌ها به عدد ۸۴۰ هزار بلاک خواهد رسید.

در حال حاضر پاداش استخراج هر بلاک، ۶.۲۵ BTC است. زمانی که ارتفاع کل بلاک‌ها به ۸۴۰ هزار برسد، این پاداش به ۳.۱۲۵ بیت‌کوین در هر بلاک کاهش پیدا می‌کند.

آخرین هاوینگ بیت‌ کوین

انتظار ما پس از هاوینگ سال ۲۱۴۰ این است که میزان تقاضا بیشتر خواهد شد چرا که دیگر خبری از ارز جدید نیست. اولین علت آن است که هیچ بیت‌ کوینی برای تزریق به بازار وجود نخواهد داشت. پس ارزش بیت‌ کوین به‌خودی‌خود بالا خواهد رفت و تقاضا هم در نتیجه آن بیشتر می‌شود. به همین علت، می‌توان انتظار داشت کارمزد تراکنش‌ها نیز افزایش پیدا کند.

ضمن اینکه تا سال ۲۱۴۰ موارد استفاده از بیت‌ کوین بیشتر می‌شود. هر چه موارد استفاده از بیت‌ کوین در سال‌های پیشرو بیشتر شود، طبیعتاً حجم تراکنش‌هایی که انجام می‌شود هم‌افزایش می‌یابد که در نتیجهٔ آن، باز هم شاهد افزایش کارمزد تراکنش‌ها خواهیم بود.

هاوینگ، عنصری حیاتی برای بیت‌ کوین

به لطف ساتوشی ناکاموتو، بیت‌ کوین در مقابل تورم مقاومت می‌کند چرا که رویداد هاوینگ، قلب پروتکل بیت‌ کوین است. هر بار که نصف شدن پاداش استخراج رخ می‌دهد، به ما ثابت می‌کند که BTC با ارز فیات که به‌صورت طبیعی دچار تورم و به طور متمرکز کنترل می‌شود، بسیار متفاوت است و می‌توان روی آن حساب کرد.

البته هنوز نمی‌توان به‌یقین گفت که همیشه ارزش بیت‌ کوین همین‌طور می‌ماند. اما تجربه ثابت کرده است که می‌توانیم در مورد آن خوش‌بین باشیم. نظر شما در مورد هاوینگ بیت‌ کوین چیست؟ برای ما بنویسید.

سوالات متداول