طرح پانزی چیست؟ روش‌های شناسایی طرح های کلاهبرداری ponzi

محافظت از دارایی در بازارهای مالی بسیار مهم است. متاسفانه روش‌های مختلفی برای کلاهبرداری وجود دارد. طرح های کلاهبرداری پانزی، جزو متداول‌ترین روش‌های کلاهبرداری به شمار می‌روند. فرقی نمی‌کند که شما در کدام بازار مالی سرمایه‌گذاری کرده‌اید، در صورتی که اقدامات امنیتی لازم را اتخاذ نکنید، همواره دارایی شما در خطر است. اگر تازه به دنیای ارزهای رمزنگاری شده پا گذاشته‌اید، بسیار مهم است که از دارایی خودتان در برابر کلاهبردارها و پروژه‌های پانزی و اسکم محافظت کنید. زیرا پروژه‌های اسکم در گوشه‌وکنار بازار ارز دیجیتال هم آماده‌ هستند تا قربانیان خود را پیدا کنند.

طرح پانزی یا ponzi scheme چیست؟

طرح پانزی یک طرح سرمایه‌گذاری با وعده‌ی بازگشت سرمایه سریع و زیاد برای سرمایه‌گذاران اولیه است. درواقع این طرح نوعی کلاهبرداری است که در آن کلاهبرداران وعده بازگشت سرمایه و سود زیاد و سریع را به سرمایه‌گذاران می‌دهند.

در این نوع طرح‌ها، غالباً سود سرمایه‌گذاران اولیه با پول سرمایه‌گذاران نسل دوم پرداخت شده و با این روش، اعتماد افراد جلب می‌شود. این فرآیند آن‌قدر ادامه پیدا می‌کند تا در نهایت اسکمرها (طراحان اولیه پروژه) نتوانند به نسل‌های آخری که وارد پروژه شده‌اند، سودی پرداخت کنند. اینجاست که دیگر زنجیره کلاهبرداری به خانه آخر خود می‌رسد و پرونده پروژه بسته می‌شود.

چنین شرایطی بهترین فرصت برای اسکمرها است تا با هر مقدار سودی که تا این لحظه به دست آورده‌اند، ناپدید شوند.چیزی که پروژه های پانزی برای جذب سرمایه‌گذار به آن تکیه می‌کنند، قانونی‌بودن آن است. طرح‌های پانزی سرمایه‌گذاران را قانع می‌کند که سود دریافتی آن‌ها از طریق یک سرمایه‌گذاری قانونی است و ریسکی در این کار وجود ندارد. آنها تلاش می‌کنند با دریافت سود منظم در چند ماه اول، اعتماد بیشتر سرمایه‌گذاران را جلب کنند. عملاً سرمایه‌گذار وسوسه خواهد شد که پول بیشتری را وارد پروژه کند. خود آن فردر حتی می‌تواند یک تبلیغ‌کننده بسیار عالی و قابل‌اعتماد باشد تا سرمایه‌گذاران دیگری هم را قانع کند تا وارد طرح پانزی شود.

تاریخچه کلاهبرداری پانزی

عبارت کلاهبرداری پانزی اولین‌بار در سال ۱۹۱۹ بعد از کلاهبرداری شخصی به نام چارلز پانزی استفاده شد. هرچند عمر این نوع کلاهبرداری به اواخر قرن نوزدهم می‌رسد. در قرن نوزدهم هم افرادی به نام آدل اسپیتزدر در آلمان و سارا هاو در ایالات متحده کلاهبرداری‌هایی که کاملاً مشابه طرح پانزی بود را ترتیب داده بودند. اما ابعاد کلاهبرداری و مشکلاتی که به وجود آورد به‌اندازه مورد قبل گسترده نبود.پانزی یک فرد ایتالیایی بود که به وعده اینکه می‌تواند پول مشتریانش را در عرض ۹۰ روز دوبرابر کند، کلاهبرداری‌های بسیار زیادی انجام داد. پروژه‌ی کلاهبرداری او روی سیستم پستی ایالات متحده متمرکز شده بود. در آن زمان سیستم پستی بسیار پیشرفت کرده بود و نوعی کوپن ایجاد کرده بود که به فرستنده اجازه می‌داد، تمبر نامه‌ی بازگشتی را پیش‌خرید کند و کوپن را در پاکت نامه بگذارد. گیرنده نامه می‌توانست، کوپن را ارائه کرده و تمبرهای مورد نیازش را برای پاسخ به نامه دریافت کند.

این نوع مبادله که آربیتراژ نام دارد، غیرقانونی نیست، اما پانزی آن را کمی گسترش داد. او به سرمایه‌گذاران قول بازگشت سرمایه ۵۰ درصدی در ۴۵ روز و بازگشت ۱۰۰ درصدی سود در ۹۰ روز را داد. ازآنجایی‌که کمپانی او در کار پست موفق هم بود، این سابقه و کارنامه موفقیت‌آمیز او باعث شده تا سرمایه‌گذاران زیادی به او اعتماد کنند و به طرحی که ارائه کرده بود، جذب شدند. در سال ۱۹۲۰ روزنامه‌ی بوستون پست طرح او را فاش کرد. پانزی به جای سرمایه‌گذاری واقعی فقط به سرمایه‌گذاران می‌گفت که سود کسب کرده‌اند. بعد از انتشار نتایج تحقیق، پانزی دستگیر و کلاهبرداری‌های متعدد او نیز آشکار شد.

بعد از کلاهبرداری بزرگی که او انجام داد، طرح‌های دیگری هم مشابه کار پانزی در جهان اتفاق افتاد. طرح‌هایی که شباهت بسیار زیادی به طرح پانزی داشتند و درست با همان وعده سوددهی در زمان کوتاه، سرمایه‌گذاران را فریب می‌دانند. بزرگ‌ترین طرح پانزی در تمام دوره‌‌ها، مدوف (Madoff) است. مدوف درواقع بزرگ‌ترین طرح در تاریخ را اجرا کرد. در ۱۱ دسامبر ۲۰۰۸، مدوف توسط اف‌بی‌آی دستگیر شد و سرمایه‌گذارانش در مجموع نزدیک به ۶۵ میلیارد دلار از دست دادند!

علامت‌های هشدار طرح‌های پانزی

شاید نتوان در مرحله اول از پانزی بودن یک طرح آگاه شد‌، اما بسیاری از پروژه های پانزی خصوصیات مشترکی دارند که می‌توانند برای شما مانند یک هشدار عمل کنند. وقتی حساسیت بیشتری درباره این هشدارها داشته باشید و نشانه‌های مختلف را با هوشیاری بررسی کنید، به‌راحتی می‌توان فهمید که آیا یک طرح پانزی است یا نه؟! این هشدارها در اکثر مواقع شامل موارد زیر است:

وعده‌ی نرخ بازگشت سرمایه بالا و بدون ریسک

هیچ طرح سرمایه‌گذاری کوچک یا بزرگی وجود ندارد که با ریسک همراه نباشد. هرچقدر که امکان سودآوری یک طرح بیشتر باشد، بدون شک ریسک آن هم بالاتر می‌رود. هرگاه طرحی را به شما معرفی کردند که ضمانت سود بالا و بدون ریسک داشت حتماً به طرح شک کنید.

بازدهی مداوم و بیش از حد

یک طرح سرمایه‌گذاری درست، در هر زمینه و بازاری که باشد همواره فراز و نشیب‌های مختلفی تجربه می‌کنند. تقریباً می‌‌توان گفت که محال ممکن است وارد هر سرمایه‌گذاری موجودی شوید و همیشه روی شیب صعودی حرکت کند و به شما سود دهد. هرگاه متوجه شدید، یک پروژه بدون توجه به شرایط بازار، به‌صورت مداوم روند مثبتی را تجربه می‌کند، در سرمایه‌گذاری در آن تردید کنید.

پروژه‌های غیررسمی و ثبت نشده

رسمی بودن و ثبت شدن یک طرح می‌تواند درصد اطمینان قابل قبولی درباره صحت آن به شما بدهد. اگر گردانندگان یک پروژه حاضر به معرفی خود نبودند و از هویت جعلی استفاده کردند، به پروژه شک کنید. نکته جالب که یکی از چیزهایی که باعث شده افراد بیت کوین و رمزارزها را یک طرح پانزی بدانند، همین مشخص نبودن خالق اصلی آن است. بااین‌حال، اگرچه بیت کوین و برخی پروژه‌های ارز دیجیتال سازندگان مشخصی ندارند، اما همه‌ی پروژه‌ها با هویت‌های ناشناس گردانندگان، طرح پانزی نیستند. درهرصورت ناشناس بودن گردانندگان، یکی از نشانه‌هایی است که می‌تواند شما را نسبت به یک پروژه مشکوک کند.

استراتژی‌های پیچیده و غیرقابل‌فهم

هر سرمایه‌گذاری یا هر طرحی که دنبال سرمایه‌گذار می‌گردد، باید یک هدف مشخص و تعریف شده داشته باشد. اگر بیت کوین سازندگان و گردانندگان مشخصی ندارد، در عوض هدف مشخصی دارد که ماهیت این فناوری و برنامه‌‌هایی که قرار است انجام دهد را توجیه و مشخص می‌کند. اگر طرح یک پروژه‌ی رمزارز یا همان وایت پیپر را خواندید و اهداف طراحان آن را درک نکردید، از آن اجتناب کنید. مادامی که یک پروژه و هدف آن را کامل متوجه نشده‌اید، سرمایه‌گذاری در آن یک اشتباه است و می‌تواند تله‌ای برای به دام انداختن سرمایه‌های شما در طرح پانزی باشد.

مشکل در نقد کردن سرمایه

نقد‌شوندگی در سرمایه‌گذاری بسیار مهم است. درواقع یک پروژه سرمایه‌گذاری هرچقدر نقدشوندگی بالایی داشته باشد، اعتبار بیشتری هم دارد. در یک پروژه‌ی معتبر، شما قاعدتاً نباید برای نقد کردن سرمایه خود دچار مشکل شوید. اگر با وعده‌ی بازدهی بیشتر، پروژه مانع از نقد شدن دارایی‌تان شد، احتمالاً در دام یک طرح پانزی افتاده‌اید.

بیت کوین، یک طرح پانزی است؟

درباره مدوف، یکی از بزرگ‌ترین پروژه های پانزی گفتیم. نکته مهمی که باعث شده پانزی را به بیت کوین و خرید ارز دیجیتال ارتباط دهند، مقایسه آن با طرح‌های گذشته و شباهت‌هایی است که با آنها دارد، اما آیا واقعاً این‌طور است؟ همچنین ماهیت غیرمتمرکز و غیر کنترل ارزهای دیجیتالی باعث شده تا کلاهبرداران زیادی بتوانند از این ماجرا سوءاستفاده کنند و با هدف رسیدن به سود کلان، طرح پانزی را اجرا کنند. بااین‌حال، این چیزی نیست که موفق شود تمام ماهیت بیت کوین و ارزهای دیجیتال را زیر سؤال ببرد.

توجیه افراد زیادی که بیت کوین را طرح پانزی می‌دانند متوجه ویژگی‌های بیت کوین می‌شود. افراد زیادی می‌گویند: «ارزهای دیجیتال به‌عنوان ارز، دارایی یا کالای قابل‌تعریف نیستند. این رمزارزها هیچ جریان نقدی اساسی ندارند، آنها ارزش ذاتی ندارند و این دلایلی است که بیت کوین را تبدیل به پانزی ارز دیجیتال کرده است و حتی ممکن است بدتر باشند.»

خورخه استولفی، دانشمند رایانه برزیلی، کسی است که معتقد است بیت کوین را به‌عنوان یک طرح پانزی می‌توان خطرناک دید. دیدگاه او مبتنی بر مشاهدات زیر است:

• سرمایه‌گذاران برای رسیدن به سود و در انتظار دریافت سود وارد این بازار می‌شوند.
• سرمایه‌گذاران زمانی می‌توانند به سود خود برسند که افراد دیگر پول خود را نقد کنند یا رمزارزهای خود را بفروشند.
• هیچ منبع خارجی برای سود رمزارزها وجود ندارد و هر سودی که در این بازار محقق می‌شود کاملاً ناشی از ورود سرمایه‌گذارهای جدید است.
• اپراتورها و صرافی‌‌های ارز دیجیتال بخش بزرگی از پول را از بین می‌برند.

همه این اتهام‌ها در حالی است که بیت کوین از بالاترین قیمت تاریخ خود یعنی ۶۹۰۰۰ دلار که در ۹ نوامبر ۲۰۲۱ تنظیم شده بود، پایین آمد. در اواخر دسامبر، دچار سقوط ناگهانی ۱۲۰۰۰ دلاری شد. بااین‌حال، حتی با قیمت فعلی همچنان هم یکی از مهم‌ترین اخبار و بحث‌های مالی در اکثر کشورهاست. مهمانان در اخبار تلویزیون مالی از آن به‌عنوان دارایی با بهترین عملکرد در N سال گذشته یاد می‌کنند، این در حالی است که N می‌تواند تقریباً هر عددی از یک تا ده باشد. همچنین سرمایه‌گذاران و اقتصاددانان بیت کوین را یک سرمایه‌گذاری معتبر می‌دانند که به طور فزاینده و قابل‌توجهی در طول تمام این سال‌ها رشد کرده است. رشدی که فقط با وعده‌ی صعود نبوده بلکه سقوط و صعودهایی را تجربه کرده که باعث شده طرح پانزی بودن آن مردود شود.

برخلاف طرح پانزی مدوف، بیت کوین نه به‌عنوان یک دارایی درآمدزا، بلکه به‌عنوان یک کوپن دائمی خریداری می‌شود. به‌عبارت‌دیگر، رمزارز بیت کوین هیچ چیزی را به‌عنوان بازدهی در حال اجرا به خریداران و سرمایه‌گذاران خودش وعده نمی‌دهند. هرگز با ورود سرمایه‌گذاری جدید، بازدهی و سود برای دارندگان اتفاق نمی‌افتد. تنها راهی که دارندگان بیت کوین می‌توانند پول نقد کنند، فروش آن به شخص دیگری است.

همچنین سقوط بیت کوین بسیار متفاوت از طرح پانزی ارز دیجیتال است. یکی از محرک‌های احتمالی می‌تواند فروپاشی یک به‌اصطلاح استیبل کوین بزرگ باشد. باتوجه‌به فقدان مقررات و افشای اطلاعات، تصور اینکه یک استیبل کوین بزرگ مانند یک صندوق تنظیم‌شده بازار پول، عامل اصلی سقوط بازار باشد، دشوار نیست. با وجود همه این اطلاعات و داده‌ها، می‌توان در گوشه‌وکنار بازار ارزهای دیجیتال طرح‌های مختلفی را پیدا کرد که نمایانگر طرح پانزی باشد! این طرح‌‌ها از ماهیت اصلی بازار جدا هستند، اما خودشان یک پانزی محسوب می‌شوند و سرمایه‌گذاران زیادی را به دام انداخته‌اند.

مروری بر پروژه های پانزی 

آشنایی با پروژه های پانزی قدیمی می‌تواند چند فایده مهم داشته باشد، از جمله این که کاربران نسبت به پروژه‌های مشابه حساس شده و دیگر با وعده سودهای کلان، کمتر برای سرمایه‌گذاری در این پروژه‌ها ترغیب می‎‌شوند. فقط در سال ۲۰۱۹، معادل ۴۰ میلیون دلار در طرح‌های پانزی از بین رفت (منبع). از آن زمان شناخت در مورد طرح‌های پانزی بسیار زیاد شد و اطلاع‌رسانی‌های جدی‌تری در این حوزه انجام شد. امروز افراد زیادی با کسب اطلاعات درباره این پروژه های پانزی تلاش می‌کنند تا هوشیارانه‌تر در بازار ارزهای دیجیتال فعالیت کنند و مراقب دارایی‌های خود باشند. برای اینکه شما هم بتوانید از این تله‌ها در امان بمانید، چند طرح پانزی ارز دیجیتال را معرفی می‌کنیم:

۱- بیت کانکت

بیت کانکت از طرح های پانزی ارز دیجیتال معروف است که در سال ۲۰۱۶ فعالیت خود را آغاز کرد. در این طرح به سرمایه‌گذاران وعده داده می‌شد که با سرمایه‌گذاری بیت کوین در این طرح، ماهانه بیش از ۴۰ درصد سود دریافت کرده و اصل سرمایه خود را بین ۱۲۰ تا ۲۹۹ روز پس گیرند. شرط حضور در این پروژه سرمایه‌گذاری حداقل ۱۰۰ دلار و معرفی تعدادی زیرمجموعه به پروژه بود، مانند دیگر طرح‌های هرمی.

در این نوع طرح، سوددهی فقط به نفرات اول مجموعه ممکن بود. چرا که هرچه تعداد زیرمجموعه‌ها بیشتر شود، عملاً مدیریت انتقال پول بین سطوح مختلف زیرمجموعه‌ها ممکن نیست. در طرح بیت کانکت هم همین‌طور بود. سرمایه‌گذاران اولیه ۵% کارمزد، سطح بعدی ۳% و سطح بعدی ۲% از کارمزد خرید اعضای رده پایین‌تر را دریافت می‌کردند. پس از آن پاداش‌ها قطع شد؛ چون هرچه گروه بزرگ‌تر شود، به شکست نزدیک‌تر خواهد شد.

هر طرح هرمی مانند بیت کانکت نوعی طرح پانزی است. نوع برنامه دریافت سود بیت کانکت به شکلی بود که اگر فردی ۱۰۰۰ دلار سرمایه‌گذاری کرده و ۳ سال به آن دست نزند، باید ۵۰ میلیون دلار سود کسب کند. طرحی که منطقاً غیرممکن است.

چرا مردم به بیت کانکت اعتماد کردند؟

بیت کانکت به سرمایه‌گذاران اولیه سود پرداخت کرد! به همین سادگی اعتماد بسیاری از افراد جلب شد و میل به مشارکت در طرح پانزی روزبه‌روز بیشتر شد. اما ازآنجایی‌که پروژه سودآوری نداشت، این پول در واقع سرمایه افراد جدیدی بود که وارد می‌شدند. کوین اصلی این پروژه یعنی BCC در مدت کوتاهی به قیمت ۴۶۳ دلار رسید. یک ماه بعد، بیت کانکت تعطیل شد. تحقیقات توسط چند نهاد بین‌المللی آغاز شد و در نهایت یکی از اعضای اصلی پروژه دستگیر شد.

علامت‌های هشدار بیت کانکت

هر طرح پانزی، چند علامت هشدار دارد که پیش از شکست طرح خودشان را نشان می‌دهند. این برای بیت کانکت شامل چه بود؟

• وعده‌ی سود زیاد و غیرمنطقی
• ایجاد توکن رمزارز بدون هدف و بدون پشتوانه‌ی BCC
• ساختار هرمی پروژه
• وعده سرمایه‌‌گذاری بدون ریسک

۲- بیت کوین اِرا

آیا همین حالا ۲۵۰ دلار پول نقد دارید؟ یک پروژه‌ی جذاب در حال فعالیت است که می‌تواند در کمتر از یک سال، ۲۵۰ دلار شما را تبدیل به ۱ میلیون دلار کند. بدون شک وعده‌ی هیجان‌انگیزی است. اما این وعده‌ها فقط یک پرچم قرمز دیگر برای نشان‌دادن یک طرح پانزی هستند. Bitcoin Era یک پلتفرم برای معامله‌ی بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال است. در این پلتفرم وعده داده می‌شود، فقط با روزی ۲۰ دقیقه معامله توسط یک ربات تا ۱۱۰۰ دلار می‌توانید، سود کسب کنید.

پروژه‌ی بیت ارا در حال حاضر در حال فعالیت است. این پروژه خود را یک الگوریتم قوی معرفی می‌کند که از استراتژی‌های پنهان بهترین تریدرها ایجاد شده است و می‌تواند سودهای بزرگ را تضمین کند. اما به یاد داشته باشید، حتی در مطمئن‌ترین سرمایه‌گذاری‌ها نیز امکان ضرردهی وجود دارد.

علامت‌های هشدار  بیت اِرا

• وعده‌ی سود بسیار بالا
• تضمین نبود ضرر
• ایجاد هیجان کاذب

وب‌سایت بیت ارا همچنان فعال است و اگر با آن مواجه شدید، بهتر است نسبت به پرچم‌هایی که گفتیم حساس باشید.

۳- صرافی کانادایی QuadrigaCX

در ژوئن سال ۲۰۲۰ گزارش کمیسیون اوراق بهادار انتاریو نشان داد، بزرگ‌ترین صرافی ارز دیجیتال کانادا، یک طرح پانزی بوده است. بعد از مرگ جرالد کوتن، بنیان‌گذار این صرافی مشخص شد، کوتن چندین اکانت ساختگی با موجودی حساب غیرواقعی ایجاد کرده بود که هنگام سقوط قیمت ارزها، کسری حساب صرافی را با سپرده‌های مشتریان دیگر پوشش می‌داد.

علامت‌های هشدار صرافی QuadrigaCX

• تأخیر در تسویه‌حساب‌های ارزی و دلاری
• شفاف نبودن حساب‌های ارزی صاحب صرافی

تشخیص پروژه‌های اسکم در صرافی‌های ارز دیجیتال سخت‌تر از سایر طرح‌ها است. چرا که در این نوع فعالیت، شخص اسکمر میزانی ارز و دارایی از کاربران دارد که می‌تواند مدت طولانی سرقت‌های خود را پوشش دهد.

۴- پروژه پای نتورک

پای نتورک یک اپلیکیشن موبایل استخراج رمزارز است. پروژه‌ای که توکن آن یعنی Pi  فقط از طریق موبایل استخراج شده و هنوز در صرافی‌ها لیست نشده است، اما آینده خوبی در انتظار آن است. احتمالاً این جملات برای شما هم آشنا است. پروژه‌ی پای از جمله پروژه‌هایی است که تا امروز بحث بر سر آن بسیار زیاد بود. اما در حال حاضر بخشی از شک‌ها به این پروژه به‌یقین تبدیل شدند و معمولاً در لیست طرح پانزی مشکوک آورده می‌شوند.

طبق آخرین اخبار، اطلاعات بیش از ۶۰ میلیون کاربر این اپلیکیشن لو رفته و در فضای اینترنت به فروش گذاشته شده است. اما پیش‌ازاین اتفاق، پای نتورک چند پرچم قرمز داشت که ما در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.

علامت‌های هشدار پای نتورک

• اپلیکیشن پای نتورک عملاً هیچ ارزش‌افزوده‌ای برای کاربران ندارد جز سیستم پیام‌رسانی درون‌برنامه‌ای. کاربران صرفاً در این اپلیکیشن وقت می‌گذرانند به این امید که روزی کوین‌های خود را به ارزش واقعی تبدیل کنند.
• طرح پاداش‌دهی اپلیکیشن هرمی است. یعنی با دعوت کاربران جدید، پاداش بیشتری دریافت خواهید کرد.
• فقط کاربران به اپلیکیشن ارزش می‌دهند. مشاهده‌ی تبلیغات و غیره یک راه درآمدزایی برای گردانندگان پروژه هست اما تا اینجا به کاربران چیزی تعلق نگرفته است.
• پای نتورک در حال حاضر سیستم احراز هویت دارد. سیستمی که به‌خودی‌خود اشکالی ندارد، اما چنانچه وعده‌ی کسب سود پشت آن باشدو اقدامی برای آن وجود نداشته باشد، یک هشدار مهم است که نشان می‌دهد گردانندگان پروژه به دنبال جمع‌آوری اطلاعات هستند.

کوین تلگراف، روز ۲۷ اردیبهشت سال ۱۴۰۰گزارش کرد که ۱۷ گیگابایت از اطلاعات شخصی کاربران اپلیکیشن پای نتورک درز کرده است. اطلاعات شناسایی حدود ۱۰ هزار شهروند ویتنامی، شامل آدرس منزل، شماره‌ی تلفن و آدرس ایمیل در این لو رفتن اطلاعات برای فروش ارائه شده است. فروشنده معادل ۹ هزار دلار بیت کوین یا لایت کوین درخواست کرده است.

۵- بریج اوراکل

رمزارز بریج اوراکل در سال ۲۰۲۰ به‌عنوان یک توکن بر بستر بلاکچین ترون معرفی شد. این رمزارز در نظر بسیاری از متخصصان حوزه‌ی بلاکچین و ارز دیجیتال یک شت‌کوین (کوین بی‌ارزش) بود. بریج اوراکل به جز شت کوین بودن، ایرادات دیگری هم داشت که آن را در لیست طرح پانزی جای می‌دهد.

علامت‌های هشدار بریج اوراکل

• وایت پیپر این رمزارز واضح و روشن نیست. اهداف بریج اوراکل دقیق توضیح داده نشده‌اند.
• شکل عرضه‌‎ی توکن نامتناسب بود. بیش از ۹۰ درصد از توکن بریج اوراکل در چند کیف پول محدود ذخیره شده بودند.
• توسعه دهندگان بریج اوراکل هیچ فعالیتی درGitHub که به‌عنوان یک مرجع مهم برای میزبانی پروژه‌های توسعه‌دهندگان محسوب می‌شود، ندارند.
• تنها سه ماه بعد از عرضه، این توکن یک پامپ قیمتی بزرگ را تجربه کرد که هیچ منطقی از آن حمایت نمی‌کرد.

توکن بریج اوراکل با بازداشت خالق آن، یک دامپ قیمتی ۷۰ درصدی را تجربه کرد. بسیاری از کاربران طرفدار این توکن که به BridgeArmy معروف بودند، حالا یک ضرر مهم را تجربه کرده‌اند. اسکم و طرح پانزی بودن ۱۰۰ درصدی این ارز تا زمان حکم قطعی دادگاه مشخص نخواهد شد. اما تا آن زمان این پروژه چندین پرچم قرمز خود را نمایان کرده است.

۶- پلاس توکن

پلاس توکن یک طرح پانزی معروف بود که در آپریل ۲۰۱۸، شهروندان چین و کره جنوبی را هدف قرار داد. این پروژه به کاربرانی که از کیف پول اختصاصی آن استفاده می‌کردند، وعده سود ماهانه می‌داد. به‌علاوه یک توکن به نام پلاس نیز توکن بومی پروژه بود. کل ارزی که پروژه‌‎ی پلاس توکن کلاهبرداری کرد، حدود ۲.۹ میلیارد دلار ارزش داشت. زمانی که این پروژه در سال ۲۰۱۹ شروع به فروش بیت کوین‌های سرقتی کرد، قیمت بیت کوین یک سقوط مهم را تجربه کرد.

علامت‌های هشدار پلاس توکن

• وعده سود بالای ماهانه بدون ریسک
• توکن قابل استخراج بدون برنامه یا ارزش‌افزوده مشخص
• درخواست سرمایه‌گذاری بلندمدت
• اخبار انتقالات ارز دیجیتال به کیف پول‌های ناشناس

در آگوست سال ۲۰۱۹ حدود ۷۸۹ هزار اتریوم از پلاس توکن به یک آدرس کیف پول ناشناس منتقل شد. پروژه‌ی پلاس توکن در زمان فعالیت خود در بین شهروندان چین و کره جنوبی بسیار محبوب شد. این پروژه‌ها در لیست سرمایه‌گذاری‌های پر بازده از دید مردم قرار گرفت و بازخوردهای مثبت به آن زیاد بود.

در جولای سال ۲۰۱۹ دولت چین ۸۲ عضو فعال این پروژه را دستگیر کرد. ۲۷ تخلف بزرگ مالی در پرونده این افراد ثبت شده بود.

سولار (Unitedsolar) جدیدترین پروژه کلاهبرداری

پروژه سولار (Unitedsolar) ادعا می‌کرد یک پروژه محافظت از محیط زیست است و کاربران با جذب سرمایه بیشتر و زیر مجموعه‌گیری می‌توانند در بازه زمانی بسیار کوتاه، چندین برابر سرمایه خود را به بدست آوردند. این شرکت نه تنها در ایران، بلکه در کشورهای بسیار زیادی فعالیت دارد. هر چند از همان ابتدای فعالیت یونایتد سولار، در مورد طرح پانزی بودن آن هشدارهای زیادی از ارگان‌های مختلف داده شد، اما افراد بسیاری بودند که سرمایه خود را بدست این شرکت سپردند.

 پس از مدتی در گروه‌ها و کانال‌های تلگرامی که اخبار این پروژه در آن منتشر می‌شد و اغلب طرفداران این پروژه در آن‌ها عضو بودند، پیام‌هایی درخصوص اعلام ورشکستگی یونایتد سولار منتشر شد. هر چند هنوز هم برخی از موافقان این طرح، به طرفداری از این پروژه کلاهبرداری می‌‌پردازند اما در حال حاضر حساب کاربری بسیاری از همین افراد مسدود شده است و عملا دسترسی به سایت اصلی پروژه امکانپذیر نیست.

طرح پانزی ترون بزرگترین فریب کریپتویی

طرح‌های پانزی در قالب قرارداد هوشمند ترون در سال‌‌های اخیر یک بستر خوب برای کلاهبرداران شده است تا دارایی افراد زیادی را سرقت کنند. در ابتدای فعالیت ترون، افراد زیادی این پروژه را متهم کردند که یک طرح پانزی است و قرار است قربانیان زیادی بگیرد. اما این پروژه یک پلتفرم بلاکچینی است که هدف خود را ایجاد یک بستر  برای اشتراک گذاری محتوا اعلام کرده بود.

ترون با تمام قدرت برای رسیدن به اهداف خود در تلاش است اما آنچه که باعث بدنامی این پروژه شده است، استفاده افراد سودجو از قراردادهای هوشمند برای اجرای طرح‌های پانزی است. طرح پانزی ترون در یک سال اخیر به حدی افزایش پیدا کرده است که شاید کمتر کسی باشد که در حوزه کریپتو فعالیت داشته باشد و چیزی درباره آن‌ها نشنیده باشد.

اساس پروژه‌های پانزی شبیه به هم است و در طرح پانزی ترون هم کاربران تشویق به زیرمجموعه‌گیری برای رسیدن به سودهای بیشتر می‌شوند. پس از اشباع شبکه پانزی، صاحبان پروژه با جمع‌آوری سرمایه کاربران به مقصد نامعلومی ناپدید می‌شوند. آنچه اتفاق می‌افتد متضرر شدن سرمایه‌گذارانی است که به این شبکه‌ها اعتماد کرده‌اند. تعدادی از طرح‌های پانزی ترون کلاهبرداری عبارتند از:

• Eco Smart
• DoubleWay
• Tron Royal
• Crypto Friends
• Rocket Trade
• Tron Holding

طرح پانزی در ایران

شاید برایتان جالب باشد که بدانید طرح کلاهبرداری پانزی زیاد در سال‌های اخیر در ایران، موفق به سرقت دارایی سرمایه‌گذارانی شده‌اند که رویای کسب سود سریع و راحت را داشتند. برخی از افراد به اشتباه فکر می‌کنند که شرکت‌های کلاهبرداری بدون نام و نشان و حتی مکان فیزیکی هستند. اما باید بگوییم متاسفانه در اغلب موارد این شرکت‌ها برای اجرای طرح پانزی، اقدام به رهن یا اجاره دفترهایی بزرگ می‌کنند و دست به تبلیغات گسترده می‌زنند.

حتی ممکن است که این شرکت‌ها تابلو و شماره ثبت داشته باشند. به همین دلیل متخصصان حوزه سرمایه‎‌گذاری توصیه می‌کنند از سپردن دارایی به شرکت‌هایی که فعالیت‌های مشکوک دارند و یا وعده‌های غیرواقعی می‌دهند اجتناب کنید.

پانزی و راهی برای نفوذ در سرمایه‌گذاری‌های ارز دیجیتال

لیست پروژه‌های اسکم و پانزی بسیار طولانی‌تر از این آن است که در یک مقاله جای بگیرند، اما ما در این مطلب مهم‌ترین نشانه‌های هر طرح پانزی (پرچم‌های قرمز  – Red Flags) را توضیح دادیم. تلاش کردیم تا هر نکته‌‌ای که می‌تواند برای شناخت پروژه های پانزی کمک می‌کند به شما کمک کند را در میان بگذاریم. اگرچه بیت کوین و خود بازارهای ارز دیجیتال یک طرح پانزی نیستند، اما راه نفوذ در آن کم نیست. به همین دلیل قبل از هرگونه سرمایه‌گذای در مورد آن تحقیق کنید و فقط در صرافی ارز دیجیتال معتبر معامله کنید. اگر سؤالی در مورد این پروژه‌ها دارید، ما در بخش نظرها منتظر پیام شما هستیم.

اگر در این خصوص سوال یا تجربه ای دارید با ما و سایر افراد در این مطلب به اشتراک بگذارید!