لیکوئید شدن چیست؟ بررسی اصطلاح لیکوئید شدن تریدر ها در بازارهای مالی

بازار رمزارزها به نوسانات بالا شهرت دارد. از بیت کوین و اتریوم گرفته تا استیبل کوین‌ها، این نوسانات همواره در بازار وجود داشته‌اند. همین امر باعث شده است که سرمایه‌گذاری در این بازار ریسک بیشتری نسبت به سایر بازارها داشته باشد. بنابراین امکان لیکوئید شدن در بازار کریپتوکارنسی بسیار بیشتر است. اما منظور از لیکوئید شدن چیست؟

با ما همراه باشید تا در این مقاله مفهوم لیکوئید شدن یکی از اصطلاحات مهم ارز دیجیتال را بررسی کنیم.

لیکوئید شدن به زبان ساده

لیکوئید شدن به فرایند فروش دارایی‌های کریپتویی برای به حداقل رساندن ضرر، به ویژه در صورت سقوط بازار، اشاره دارد.  در بازار کریپتوکارنسی، اصطلاح لیکوئید شدن عمدتاً برای توصیف بسته شدن اجباری موقعیت یک معامله‌گر به دلیل از دست دادن جزئی یا کلی حاشیه سود اولیه معامله گر استفاده می‌شود. لیکوئید شدن زمانی اتفاق می‌افتد که در یک معامله اهرم یا levrage حاشیه سود در نظر گرفته شده کاهش پیدا می‌کند و در صورت باز بودن معامله، تریدر متضرر می‌شود.

در صورت سقوط قیمت بازار، صرافی به صورت خودکار معامله باز را می‌بندد. این عمل ممکن است سرمایه اولیه تریدر را تحت تاثیر قرار دهد. در شرایط وخیم سقوط قیمت، تریدر ممکن است کل سرمایه خود را از دست بدهد.

لیکوئید شدن را می توان به لیکوئید جزئی و کل تقسیم کرد.

• لیکوئید جزئی: معامله را در سریع‌ترین زمان ممکن می‌بندد و تریدر بخشی از سرمایه خود را از دست می‌دهد.
• لیکوئید کلی: سقوط شدید قیمتی در بازار و بسته شدن معامله به از دست دادن کل سرمایه تریدر منجر می‌شود.

تفاوت لیکوئید شدن و لیکوئیدیتی

این دو اصطلاح از نظر لغوی به یکدیگر نزدیک هستند اما در مفهوم تفاوت بسیاری دارند. لیکوئید شدن به معنای از دست دادن بخش یا کل دارایی یک تریدر در معاملات ارزهای دیجیتال اشاره دارد. از سوی دیگر لیکوئیدیتی یا نقدشوندگی، به قدرت نقدینگی یک ارز، صرافی یا بازار اشاره دارد. به‌عنوان مثال قدرت نقدشوندگی بیت کوین از سایر رمزارزها بیشتر است. چرا که همواره سرمایه‌گذار در این بخش راغب به خرید و فروش آن است. یا یک صرافی ارز دیجیتال در صورتی که نقدشوندگی بالایی داشته باشد، کاربران بیشتری را نیز دارا است و گزینه‌ای مطمئن برای فعالیت در بازار به حساب می‌آید.

کال مارجین و معاملات مارجین

معامله مارجین، یک روش برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال است که کاربر نقدینگی مورد نیاز خود در این معاملات را از شخص سوم وام می‌گیرد. در این معامله، کاربر موجودی فعلی خود را تبدیل به یک اهرم کرده و از صرافی مبلغی را برای معاملات با سرمایه بالاتر وام می‌گیرد. معاملات مارجین علاوه بر بازار ارزهای دیجیتال، در چندین بازار بورس مطرح دنیا نیز استفاده می‌شود.

بروکرهای حرفه‌ای برای برای سطح مارجین خود محدودیت‌های خاص تعریف می‌کنند. البته در اغلب موارد بروکرها برای سطح مارجین، سطح صد در صد را در نظر می‌گیرند. این محدودیت سطح کال مارجین نامیده می‌شود.

یک مثال برای معاملات مارجین

شما با استفاده از اهرم هم شانس کسب سود زیاد و هم ریسک از دست دادن سرمایه‌ی خود را افزایش می‌دهید.

فرض کنید که ۱۰۰۰ دلار سرمایه دارید و تصمیم می‌گیرید از اهرم یک: ده استفاده کنید. این به آن معناست که شما از سرمایه‌ی کارگزار استفاده می‌کنید و با وجود این که فقط هزار دلار دارید، با سرمایۀ ده‌هزاردلاری دست به خرید و فروش می‌زنید.

حال اگر خرید شما موفق باشد و محصولی که خریده‌اید یک دلار افزایش قیمت داشته باشد، شما ده دلار سود می‌کنید.

اما مشکل آنجا رخ می‌دهد که محصولی که خریده‌اید یک دلار قیمتش کاهش پیدا کند. در این حالت نیز شما به جای یک دلار ضرر، ده دلار ضرر می‌کنید.

خطر اصلی آنجاست که سرمایۀ شما صفر شود. در مثال بالا فقط کافی است رمزارزی که خریده‌اید صد دلار کاهش قیمت داشته باشد. چون شما از اهرم یک: ده استفاده کرده‌اید، ضرر شما ۱۰۰۰ دلار یعنی معادل کل سرمایه‌ی شما می‌شود و کارگزار کل موجودی شما را صفر می‌کند و شما با موجودی صفر از معامله خارج می‌شوید. در این حالت صرافی به اصطلاح “مارجین کال” (Margin Call) انجام داده است.

لیکوئید شدن چگونه رخ می‌دهد؟

لیکوئید شدن زمانی اتفاق می‌افتد که یک صرافی یا کارگزاری موقعیت معامله‌گر را ببندد، چرا که موقعیت معامله دیگر نمی‌تواند الزامات مارجین را برآورده کند. زمانی که حساب مارجین معامله گر از سطحی که قبلاً با صرافی توافق شده بود پایین بیاید، پوزیشن‌ها به طور خودکار شروع به نقد شدن می‌کنند. هنگامی که موقعیت اهرمی شما به آستانه لیکوئید شدن رسید، با یک مارجین کال مواجه خواهید شد، که به این معنی است که باید حاشیه قیمتی بیشتری ایجاد کنید. لیکوئید شدن بیشتر در قراردادهای آتی اتفاق می‌افتد، جایی که معامله گران از مقادیر بالاتری از اهرم استفاده می‌کنند.

در قراردادهای آتی، دو حالت وجود دارد. حالت اول به این شکل است که می‌توانید وجوهی را به حاشیه خود اضافه کنید تا اهرم خود را بالاتر از میزان مورد نیاز اهرم قرار دهید. حالت دوم نیز کاملاً خودکار توسط صرافی انجام می‌شود که در این حالت صرافی به طور خودکار موقعیت شما را نقد خواهد کرد.

در ادامه مثال مطرح شده از مارجین اولیه ۱۰۰۰ دلاری، فرض کنید که شما وارد معامله‌ای با اهرم ۱۰ برابری شده‌اید، به این معنی که موقعیت اهرمی شما اکنون ۱۰۰۰۰ دلار است. یعنی ۱۰۰۰ دلار از پول خودتان و ۹۰۰۰ دلاری که از صرافی وام‌ گرفته‌اید.

فرض کنید بیت کوین شما ۱۰ درصد کاهش یافته است. موقعیت شما اکنون ۹۰۰۰ دلار است. اگر نزول ادامه یابد و زیان پوزیشن افزایش یابد، برای جلوگیری از ضرر سرمایه قرض گرفته شده، صرافی موقعیت شما را برای محافظت از پولی که به شما قرض داده شده است، نقد می‌کند. موقعیت شما بسته شده است و سرمایه اولیه ۱۰۰۰ دلاری شما از بین می‌رود.

لیکوئید قیمتی چیست؟

لیکوئید قیمتی نقطه‌ای است که در آن موقعیت‌های اهرمی شما به طور خودکار بسته می‌شوند. چند عاملی که بر این آستانه قیمت تأثیر می‌گذارند عبارت‌اند از اهرم مورد استفاده، نرخ حاشیه نگهداری، قیمت ارز دیجیتال و مانده حساب. صرافی‌ها قیمت لیکوئید را برای شما محاسبه می‌کنند که ممکن است میانگینی از چندین صرافی بزرگ باشد.

وقتی قیمت ارز دیجیتال شما از آستانه قیمت لیکوئید عبور می‌کند، فرایند لیکوئید شدن آغاز می‌شود. قیمت ارزهای دیجیتال دائماً در حال تغییر است، بنابراین مهم است که از آخرین اخبار مطلع باشید و مطمئن شوید که موقعیت‌های شما همچنان سودآور هستند. در غیر این صورت، ممکن است قسمتی یا کل دارایی خود را از دست بدهید.

مثالی از لیکوئید شدن بیت کوین

یک معامله‌گر ممکن است برای پوشش یک موقعیت کوتاه یا برای انجام سایر تعهدات مالی نیاز به نقدینگی بیت کوین خود داشته باشد. وقتی این اتفاق می‌افتد، معامله‌گر معمولاً بیت کوین خود را با قیمت فعلی بازار می‌فروشد، صرف نظر از اینکه قیمت آن بالاتر یا پایین‌تر از قیمت خرید اصلی باشد. با این حال، در برخی موارد، یک معامله گر ممکن است مجبور شود بیت کوین خود را با قیمتی کمتر از نرخ بازار بفروشد. این ممکن است به لیکوئید شدن منجر شود و معمولاً توسط صرافی که بیت کوین در آن فروخته می‌شود تعیین می‌شود.

در اوایل ژانویه، زمانی که بیت کوین به زیر ۴۳ هزار سقوط کرد، بیش از ۸۱۲ میلیون دلار از معاملات آتی کریپتو منحل شد که منجر به زیان زیادی برای معامله گران ارزهای دیجیتال شد. این اتفاق به دلیل از دست دادن جزئی یا کلی حاشیه اولیه سود برای معامله گران اتفاق افتاد.

توجه به این نکته مهم است که بسته به شرایط فعلی بازار، قیمت لیکوئید می‌تواند در هر زمان تغییر کند. بنابراین اگر به فروش بیت کوین خود فکر می‌کنید، خوب است که قبل از تصمیم گیری نهایی آخرین قیمت لیکویید شدن را بررسی کنید. با انجام این کار، می‌توانید مطمئن شوید که بهترین معامله ممکن را خواهید داشت.

جلوگیری از لیکوئید شدن

لیکوئید شدن در بازار ارزهای دیجیتال به طور خلاصه به معنای ضرر در قرارداد‌های آتی با صرافی است. در این حالت صرافی به عنوان جبران خسارت، اصل دارایی شما را نقد کرده و آن را به حساب خود منتقل می‌کند. انجام معاملات آتی یکی از روش‌هایی است که تریدرهای حرفه‌ای برای کسب سود انتخاب می‌کنند. روشی که با داشتن ریسک بسیار زیاد، امکان کسب سود زیاد را هم فراهم می‌کند.

 با این حال استفاده از اهرم قراردادهای آتی، ابزاری نیست که به تریدرهای تازه کار یا حتی حرفه‌ای پیشنهاد شود. کوچکترین اشتباه در این کار ممکن است باعث از دست دادن رمزارزها شود و تمام سرمایه شما در صرافی را به خطر بیندازد. به علاوه، هیچ راهی برای جبران این خسارت یا مذاکره با صرافی برای لغو قرارداد وجود ندارد.

اهمیت آشنایی با اصطلاحات بازار ارزهای دیجیتال

بازار ارزهای دیجیتال بازاری پر از فرصت‌ها و ریسک‌های مختلف است. متأسفانه برخی افراد ناآشنا به این حوزه به اشتباه فکر می‌کنند که فقط با خرید بیت کوین یا سرمایه‌گذاری روی بعضی از ارزهای دیجیتال می‌توانند به سودهای کلان برسند. این در حالی است که به دلیل نداشتن دانش کافی در ارتباط با بازار ارزهای دیجیتال، متحمل خسارات مالی سنگین می‌شوند.

 آشنایی با اصطلاحات رایج بازار ارزهای دیجیتال، ابزارهای موجود در آن و همچنین این فرصت‌ها و خطرات می‌تواند باعث بهبود عملکرد شما در این بازار شده و در مسیر کسب سود به شما کمک کند.

 سعی کنید در این بازار با چشمان بسته هیچ معامله‌ای انجام ندهید تا سرمایه خود را در معرض آسیب‌ها و ریسک‌های مختلف قرار نداده باشید. قراردادهای آتی و معاملات مارجین بیش از آن که یک فرصت برای کسب سود کاربران باشند، فرصتی برای درآمدزایی صرافی است و افراد بسیار کمی در این معاملات موفق می‌شوند.

ویرایش شده توسط مسعود فاضل

سوالات متداول