عرضه اولیه ارز دیجیتال چیست؟ آشنایی با مفهوم پیش خرید کوین ICO

بعضی مواقع استارت‌آپ‌های کریپتویی برای تامین سرمایه اولیه‌ی پروژ‌ه خود اقدام به عرضه اولیه ارز دیجیتال (Initial Coin Offering) می‌کنند. در این روش سرمایه‌گذاران می‌توانند با قیمت پایین رمزارز پروژه مورد نظر را خریداری کرده و به سرمایه‌گذاری در این پروژه بپردازند. از طرفی استارت‌آپ کریپتویی نیز سرمایه مورد نیاز برای توسعه پروژه خود را به دست می‌آورد. این روش تا حدودی مشابه عرضه اولیه سهام (IPO) است. در ادامه به این سوال پاسخ خواهیم داد که ico چیست و به آموزش نحوه شرکت در آن خواهیم پرداخت.

تاریخچه عرضه اولیه ارز دیجیتال

عرضه اولیه از سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ آغاز شد. در آن سال‌ها پروژه‌های مختلف توانستند، از این روش جذب سرمایه کرده و فعالیت خود در دنیای کریپتوکارنسی را آغاز کنند. این روش در سال ۲۰۱۷ به اوج محبوبیت رسید و طی این سال پروژه‌های مختلف توانستند در مجموع ۵.۶ میلیارد دلار سرمایه جذب کنند. این مبلغ در دو ماهه نخست سال ۲۰۱۸ به یک میلیارد دلار رسید. پروژه‌ی اتریوم یکی از موفق‌ترین رویدادهای عرضه اولیه سکه است و توانسته به تنهایی ۵۰ میلیون دلار جذب سرمایه کند و بالغ بر ۱۸ میلیون دلار از این رویداد سود کسب کند.

در این سال‌ها تعداد زیادی از پروژه‌ها که رویداد عرضه اولیه کوین را برپا کردند؛ موفقیت آن‌چنانی کسب نکردند و نتوانستند انتظارات سرمایه‌گذاران را برآورده کنند. این عدم موفقیت سبب شد مال‌باختگان این پروژه‌ها به مراجع قانونی مراجعه و از صاحبان آن‌ها شکایت کنند. این روند پای نهادهای قانونی و نظارتی را تا حدودی به عرضه اولیه ارز دیجیتال باز کرد و سبب شد قوانین سخت‌گیرانه‌ای برای اجرای این رویداد وضع شود.

پس از وضع این قوانین، دیگر پروژه‌ها قادر نبودند به آسانی سال‌های نخست، اقدام به عرضه اولیه‌ توکن‌ کنند و می‌بایست قوانین و شرایطی را قبل از شروع رویداد رعایت کنند. اما می‌توان گفت هنوز هم این قوانین چندان موفق نبوده و نتوانسته از کلاهبرداری‌ها در این زمینه جلوگیری کند.

عرضه اولیه سکه چگونه انجام می‌شود؟

پروژه‌های جدید ارز دیجیتال برای شروع عرضه اولیه کوین (ICO)، اقدام به انتشار یک برگه سفید یا وایت پیپر (White Paper) می‌کنند. در این یادداشت نقشه‌ی کلی پروژه و اهداف اصلی آن را شرح می‌دهند. همچنین مشخص می‌کنند چه میزان سرمایه نیاز دارند، سهم صاحبان پروژه از توکن‌ها چه مقدار است، چه ارزهایی را از سرمایه‌گذاران می‌پذیرند و مدت زمان عرضه را در این نوشته اعلام می‌کنند.

در زمان عرضه، کسانی که تمایل به سرمایه‌گذاری در پروژه دارند؛ از طریق ارزهای دیجیتال یا ارزهای فیات که مورد پذیرش صاحبان پروژه است، اقدام به خرید توکن‌ها می‌کنند. این توکن‌های بلاکچینی اگر مورد پذیرش صرافی‌های بزرگی چون بایننس قرار بگیرند، می‌تواند یک سرمایه‌ی قابل پیشرفت برای افرادی باشد که در عرضه اولیه آن‌ها را خریداری کرده‌‌اند.

گاهی ممکن است پس از پایان عرضه اولیه سکه، سرمایه‌ای که صاحبان استارت‌آپ پیش‌بینی کرده بودند؛ جمع‌آوری نشود. در این شرایط پروژه شکست خواهد خورد و صاحبان پروژه موظف هستند تمام مبالغ جمع‌آوری شده را به حساب سرمایه‌گذاران بازگردانند.

مزایای عرضه اولیه سکه

• آنلاین بودن این رویداد سبب می‌شود سرمایه‌‌گذاران به آسانی در آن شرکت کنند و همچنین خرید و فروش توکن‌های دریافتی خود را به آسانی و در کم‌ترین زمان از راه دور انجام دهند.
• توکن‌ها به‌راحتی و سریع تبدیل به پول نقد می‌شوند و نیازی نیست سرمایه‌گذاران نگران تبدیل آن‌ها باشند.
• شرکت در رویداد عرضه اولیه ارز دیجیتال به دلیل رشد روز‌افزون محبوبیت و جایگاه ارزهای دیجیتال در اقتصاد جهانی، بازده سریع و بالایی برای سرمایه‌گذاران خواهد داشت.

معایب عرضه اولیه سکه

• نوسانات بالای کریپتوکارنسی‌ها، ممکن است سرمایه‌ی سرمایه‌گذار را در مدتی بسیار کوتاه از بین ببرد.
• تا به امروز در رویدادهای ICO کلاهبرداری‌های متعدی انجام شده است.
• امکان به موفقیت نرسیدن پروژه و از دست رفتن سرمایه وجود دارد.

چگونه از عرضه اولیه ارز دیجیتال مطلع شویم؟

دستورالعمل مشخصی برای اطلاع از عرضه اولیه سکه وجود ندارد، اما روش‌هایی وجود دارد که می‌توان به کم آنها از عرضه اولیه ارز دیجیتال مطلع شد. این روش‌ها عبارتند از:

• جستجو و رصد شبکه‌های اجتماعی برای اطلاع از ICO های احتمالی
• استفاده از سایت‌های گردآورنده اطلاعات مانند کوین مارکت کپ و کریپتو رنک
• بررسی وایت پیپر پروژه‌های جدید کریپتویی برای اطلاع از نحوه عرضه رمزارزها

تفاوت‌های ICO با IPO

قبل‌تر اشاره کردیم که ICO روشی مشابه عرضه اولیه سهام یا IPO است. در رویداد IPO، شرکت‌های خصوصی هنگامی که تصمیم می‌گیرند در کسب‌وکار خود تحول ایجاد کنند و پیشرفت داشته باشند، اقدام به عمومی کردن شرکت می‌کنند. به این ترتیب که سهام شرکت را به فروش می‌گذارند و سرمایه‌گذارانی که سهام می‌خرند، به شرکای تجاری صاحبان شرکت تبدیل می‌شوند.

شاید در نگاه اول ICO نوع آنلاین IPO به نظر بیاید و تفاوتی بین این دو رویداد وجود نداشته باشد. اما در واقع عرضه اولیه سکه با عرضه اولیه سهام تفاوت‌های اساسی دارد.

• ICO به صورت آنلاین برگزار می‌شود.
• برای ICO نیاز به حداقل سرمایه برای ضمانت نیست.
• ICO نیاز به اخذ مجوز خاصی ندارد.
• نزدیک کردن توکن‌های ICO به پول نقد بسیار آسان‌تر از فروش سهام است.
• در ICO سرمایه‌گذاران در پروژه شریک نمی‌شوند و فقط از سود رمزارزهای آن بهره خواهند برد (سرمایه‌گذاران اجازه‌ ارائه‌ی نظر در رابطه با مسائل مدیریتی را ندارند).
• ریسک سرمایه‌گذاری در رویدادهای ICO به مراتب بالاتر از IPO است.
• قانون‌گذاری در عرضه سهام قوی‌تر از عرضه کوین انجام شده‌ است و IPO قانونمندتر اجرا می‌شود.

توکن و سهام نیز تفاوت زیادی به لحاظ قانونی و حقوقی با یکدیگر دارند. توکن هیچ ارزش ذاتی و پشتوانه‌ای ندارد؛ اما برگ سهام با‌ توجه به قوانین از ضمانت حقوقی برخوردار است.

کلاهبرداری از طریق عرضه اولیه سکه

تا به اینجا چندین بار به کلاهبرداری‌ از طریق پروژه‌های ICO اشاره کردیم. اما با این تفاسیر آیا باید به‌طورکلی قید شرکت در رویدادهای عرضه اولیه کوین را زد؟ در واقع با تحقیق و بررسی می‌توان پروژه‌های کریپتویی را ارزیابی کرده و با خیال راحت‌تر به سرمایه‌گذاری در آنها پرداخت.

در ابتدا باید بررسی کنیم که چه عواملی سبب شده که ICO بستر مناسبی برای کلاهبرداری باشد. این رویداد به طور کامل آنلاین است، بنابراین کلاهبرداری در این رویدادها به واسطه آنلاین بودن، بسیار راحت‌تر انجام می‌شود. هنوز بسیاری از کشورها قوانین خاصی در رابطه با عرضه اولیه سکه وضع نکردند و مراجع قانونی در برخی کشورها نظارتی بر این رویداد ندارند. نوشتن یک White Paper جذاب و فریبنده کار سختی برای کلاهبرداران نیست. این یادداشت‌ها اولین انگیزه برای سرمایه‌گذاری در این رویدادها هستند و با تهیه‌ی یک وایت پیپر حرفه‌ای به‌راحتی می‌توان افراد را فریب داد.

سودهای کلان همیشه افراد را طعمه کلاهبرداران می‌کند. به دلیل رشد جایگاه ارزهای دیجیتال، این‌‌گونه تصور می‌شود که هر پروژه‌ای حتی گمنام می‌تواند در آینده‌ای نه‌چندان دور سود فراوانی برای سرمایه‌گذاران داشته باشد. این تصور دلیل دیگر موفقیت کلاهبرداران در این حوزه است.

تشخیص معتبر بودن ICO

اگر قصد شرکت در عرضه اولیه ارزهای دیجیتال را دارید؛ پیش از سرمایه‌گذاری باید مواردی را بررسی کرده و پس از آن به سرمایه‌گذاری در ICO ها بپردازید. این موارد عبارتند از:

• مشخص بودن بنیانگذاران پروژه و تجربیات آنها در فضای ارزهای دیجیتال
• بررسی دقیق وایت پیپر پروژه
• فعالیت مداوم تیم پروژه در شبکه‌های اجتماعی و پاسخ به ابهامات کاربران
• اهداف ذکر شده در وایت پیپر باید واقعی و قابل دستیابی باشند. اگر اهدافی غیر منطقی در وایت پیپر پروژه ارائه شده است، به‌هیچ‌عنوان نباید به آن پروژه اطمینان کنید.
• وعده‌ی سودهای نجومی و غیرواقعی بدون شک نشان‌دهنده‌ی نامعتبر بودن پروژه است. تمامی پروژه‌‌های مالی و اقتصادی برای پیشرفت نیاز به زمان دارند. وعده‌ی یک شبه پول‌دار شدن همیشه دردسرساز بوده است.
• وجود سرمایه‌گذاران مطرح در حوزه ارزهای دیجیتال یک نکته‌ی مثبت برای هر پروژه است. بنابراین به دقت سرمایه‌گذاران پروژه را بررسی کنید.
• در سایت‌های معتبری که ICO‌ها را رتبه‌بندی می‌کنند نام پروژه‌ی مورد نظر خود را جستجو کنید. ICOBench ،ICODorps ،ICOMarks برخی از این وب‌سایت‌ها هستند. 
• در آخر استارت‌آپ باید یک تالار گفتگو و یک فضای باز برای تبادل اطلاعات و نظرها داشته باشد تا سرمایه‌گذاران با نظرات افراد مختلف در رابطه با آن آشنا شوند.

روش‌های جایگزین ICO

با وجود رشد بازار ارزهای دیجیتال و ایجاد تنوع در پروژه‌های کریپتویی، روش‌های قدیمی مانند ICO دیگر مانند گذشته جوابگوی پروژه‌ها و سرمایه‌گذاران نیست. بنابراین روش‌های جایگزینی ایجاد شده که روند جذب سرمایه را ساده‌تر کرده‌اند. برخی از این روشها عبارتند از:

فاندرایزینگ به کمک ایردراپ

در زمانی که امکان جذب سرمایه‌گذاران خطرپذیر برای جمع‌آوری سرمایه مورد نیاز پروژه وجود ندارد، ایردراپ می‌تواند راهی جایگزین برای مهیا کردن سرمایه برای پروژه‌های کریپتویی باشد. در این روش پروژه‌های کریپتویی همراه با جذب سرمایه، جامعه‌ای قوی از هواداران را شکل می‌دهند که به رشد پایدار در آینده منجر می‌شود. این روش بیشتر در پروژه‌های وب ۳ کاربرد دارند، زیرا اینگونه رمزارزها جامعه محور هستند.

فروش NFT ها در بازی‌های کریپتویی

بازی‌های کریپتویی اغلب برای جذب سرمایه از راه جایگزین استفاده می‌کنند. فروش NFT بازی‌ها برای جذب کاربران اولیه و سرمایه مورد نیاز پروژه بسیار کاربرد دارد. در واقع با پیشرفت بازار ارزهای دیجیتال، پروژه‌های مختلف در زمینه‌های متفاوت به روش‌های متنوع‌تری برای جذب سرمایه روی آورده‌اند.

عرضه اولیه نود (INO)

این روش نیز یکی از جدیدترین روش‌های جذب سرمایه در فضای ارزهای دیجیتال است. در این روش پروژه‌ها حق راه‌اندازی نودها را در قالب توکن‌های NFT بین کاربران توزیع می‌کنند. کاربران در آینده و پس از عرضه توکن پروژه، می‌توانند این NFT ها را در بازارهای مختلف به فروش رسانده و به توکن پروژه تبدیل کنند. این روش می‌تواند به جذب سرمایه در پروژه DePIN کمک کرده و راه‌اندازی اینگونه پروژه‌ها را تسهیل کند.

چگونه عرضه اولیه ارز دیجیتال بخریم؟

هر پروژه‌ای که قصد دارد منابع مالی خود را از طریق عرضه اولیه تامین کند، مشخصات کمپین مانند مدت زمان کمپین، اهداف کمپین، مقدار سرمایه موردنیاز و غیره را در یک وب سایت قرار می‌دهد. اولین مرحله برای خرید عرضه اولیه ارز دیجیتال، ثبت نام در سایت است. در صورتی که نیاز به ثبت نام در وب سایت نباشد، بهتر است دقت و تحقیق بیشتری کنید، زیرا ممکن است با یک سایت کلاهبرداری مواجه باشید. در ادامه به لیستی از بهترین سایت عرضه اولیه اشاره می‌کنیم:

• کوین فکتوری (Coin Factory)
• کورال (Coral)
• کوین لانچ (Coinlaunch)
• بلاک استارتر (Blockstarter)
• آی‌سی‌او باکس (ICO BOX)

توجه داشته باشید که حداقل مبلغ سرمایه‌گذاری به نوع پروژه و اهداف آن ربط دارد و متغیر است. در نهایت تنها کاری که باید انجام دهید این است که ارز دیجیتال خود را به آدرس کمپین ارسال کنید. جهت جلوگیری از هرگونه خطا، هنگام ارسال ارز دیجیتال، آدرس کیف پول پروژه را چند بار بررسی کنید. زیرا در صورتی که ارز دیجیتال خود را به آدرس اشتباه انتقال دهید، امکان پس گرفتن آن برای شما وجود نخواهد داشت.

بعد از اتمام این مراحل، شما توکن‌های خریداری شده را در کیف پول خود دریافت خواهید کرد. در کمپین‌های مختلف زمان انتقال توکن به کیف پول کاربران، متفاوت است و ممکن است گاهی تا ماه‌ها طول بکشد.

Pre-ICO چیست؟ 

در آخر باید اشاره‌ای هم به Pre-ICO یا پیش‌فروش عرضه اولیه ارز دیجیتال کنیم. در این حالت استارت‌آپ‌ها برای به‌دست‌آوردن سرمایه‌ موردنیاز برای تبلیغات و معرفی پروژه‌ خود، تعدادی از توکن‌های‌شان را با قیمتی بسیار پایین به ‌فروش می‌رسانند. آن‌ها با این روش می‌توانند با کسب درآمد اولیه، پروژه را در سطح وسیع‌تری معرفی کرده و در ICO سرمایه بیشتری جمع‌آوری کنند.

در این رویداد تعداد توکن‌‌ها بسیار محدود است و در عرض چند ثانیه ممکن است موجودی آن‌ها به پایان برسد. پیش‌خرید عرضه اولیه کوین معمولاً سودهای کلان برای سرمایه‌گذاران در پی خواهد داشت. اگر توانایی و دانش شرکت در عرضه اولیه سکه را دارید، می‌توانید در پیش‌فروش‌ها نیز برای کسب سود بیشتر شرکت کنید.