خطرات و چالش‌های صندوق‌های ETF ارز دیجیتال؛ چه ریسک‌هایی پیش‌روی بازار است؟

در ماه‌های گذشته ما در بخش اخبار والکس تقریبا هر هفته خبرها و تحلیل‌های مربوط به صندوق‌های ETF را بررسی کرده‌ایم. از ETFهای اسپات بیت کوین تا ETF فیوچرز اتریوم، همواره اکثر کارشناسان نگاه مثبتی به راه‌اندازی این صندوق‌های قابل معامله در بورس داشته‌اند؛ اما آیا جامعه ارزهای دیجیتال که برای راه‌اندازی صندوق‌های ETF بیت کوین بسیار هیجان‌زده است، درباره خطرات بالقوه، ریسک‌ها و چالش‌های پنهان آن آگاهی لازم را دارد؟ در میان خوش‌بینی‌ها و چشم‌اندازهای صعودی، بسیار مهم است که به سمت تاریک ماجرا و آن روی سکه هم توجه کنیم. هدف ما از نگارش این مطلب زیرذربین بردن بخشی از داستان است که کمتر به آن پرداخته شده است. 

به گزارش والکس و به نقل از cryptopotato، در بحبوحه به اسارت درآمدن ارزهای دیجیتال توسط نهادهای نظارتی و قانونی، تعدادی از شرکت‌های بزرگ با ثبت درخواست راه‌اندازی صندوق ETF وارد عمل شدند و امیدها را در دل سرمایه‌گذاران زنده کردند. این مساله در کنار بمباران خبری پیرامون نقش مهم این صندوق‌ها در رشد قیمت ارزهای دیجیتال، موجی از شور و شوق را در جامعه کریپتو به وجود آورد. همین مساله باعث شد افراد از ابعاد پنهان صندوق‌های ETF غفلت کنند.

ETFها غیرمتمرکز نیستند و این با ماهیت کریپتو در تضاد است

صرافی‌های ارز دیجیتال به دو صورت متمرکز و غیرمتمرکز فعالیت می‌کنند. صرافی های متمرکز با احراز هویت کاربران می‌توانند تمام رفتارهای معاملاتی مشتری را رصد کنند. مساله احراز هویت برای نهادهای نظارتی و امنیتی یک خط قرمز مهم است و صرافی‌ها ملزم به رعایت آن هستند. 

در مقابل، صرافی های غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال بر روی یک سیستم بلاکچین به صورت غیرمتمرکز تراکنش‌های مستقیم همتا به همتا را تسهیل می‌کنند. این امر نیاز به واسطه‌ها را از بین می‌برد و به کاربران امکان می‌دهد تا بدون احراز هویت معامله کنند. در صرافی‌های غیرمتمرکز کاربران روی کلیدهای خصوصی خود کنترل کامل دارند و مسئولیت انحصاری وجوه خود را بر عهده می‌گیرند. هدف اصلی صنعت کریپتوکارنسی ارائه این مزایا است. درواقع غیرمتمرکز بودن ویژگی مهم و اصلی کریپتو است. 

 اما صندوق‌های ETF که در بورس فعال می‌شوند ذاتا محصولات متمرکزی به حساب می‌آیند که با ماهیت غیرمتمرکز بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال در تضاد هستند. این صندوق‌ها تنها در صورتی می‌توانند در بورس یک کشور فعال شوند که مانند صرافی‌های متمرکز موارد مربوط به رفتارهای مالی مشتریان را گزارش کنند. بنابراین صندوق ETF ویژگی اصلی و مهم صنعت کریپتو را در بر نمی‌گیرد و کاربران باید از این مزیت چشم‌پوشی کنند. 

وقتی شما در سهام یک صندوق ETF بیت کوین شریک می‌شوید در واقع مالک هیچ بیت کوینی نیستید شما فقط سهام‌داری صندوقی هستید که روی بیت کوین سرمایه‌گذاری کرده است. ETFها بیت کوین کاغذی را ارائه می‌کنند، به این معنا که شما حق برداشت بیت کوین خود را ندارید. این موضوع پتانسیل وقوع بحران‌هایی مشابه سقوط صرافی FTX در آینده را محتمل‌تر می‌کند. ETFها تهدیدی برای اصول اصلی تمرکززدایی و تراکنش‌های غیرقابل ردیابی هستند که پایه بیت کوین را تشکیل می‌دهد. 

ETFها مشکلات نظارتی را تشدید می‌کنند

چشم‌انداز نظارتی پیرامون ETFهای رمزنگاری، مجموعه قابل توجهی از چالش‌ها و خطرات را ترسیم می‌کند. فرآیند تایید این محصولات مالی پیچیده است و فضایی از عدم اطمینان را برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌کند. نهادهای دولتی مانند کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده در تایید ETFهای مرتبط با بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال محتاطانه عمل کرده‌اند. تردید آن‌ها ناشی از نگرانی در مورد تقلب و دستکاری احتمالی در بازار اصلی است.

تاد روزن بلوث (Todd Rosenbluth) رئیس تحقیقات VettaFi می‌گوید تعطیلی احتمالی دولت آمریکا به دلیل عدم تصویب کلیات بودجه می‌تواند تایید ETFها را با چالش مواجه کند. در زمان تعطیلی دولت، کمیسیون بورس نیز فعالیت‌ها خود را متوقف می‌کند. علاوه‌بر این رفتار SEC به ما نشان می‌دهد که این نهاد نظارتی تمایلی به تایید ETFهای اسپات ندارد. 

کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا تصمیم خود در مورد رد یا تایید صندوق‌ها ETF را تا اواسط اکتبر به تعویق انداخت. ناظران معتقدند که SEC حتی پس از این تاریخ هم، اعلام نظر نهایی را به زمان دیگری موکول می‌کند.

تاد سون (Todd Sohn) استراتژیست فنی در Strategas Securities، خاطرنشان کرد که این تاخیر تنها بحث‌های جاری پیرامون ETFهای بیت کوین را گسترش می‌دهد. او گفت که هم سرمایه‌گذاران و هم ناشران ممکن است در حال حاضر نسبت به این فرآیند بی‌صبر شده باشند، بنابراین تعطیلی تنها به ناامیدی می‌افزاید. تحلیلگران همچنین هشدار دادند که صندوق‌های فهرست شده ممکن است با نوسانات شدید روبرو شوند.

مایک دوداس (Mike Dudas) یکی از علاقه‌مندان به ارزهای دیجیتال در پلنفرم X نوشت که او مشتاقانه منتظر تایید ۶ ETF اسپات بیت کوین توسط SEC است زیرا این کمیسیون دیگر دلیلی برای به تعویق انداختن این تصمیم ندارد.

اریک بالچوناس (Eric Balchunas) تحلیلگر بلومبرگ در پلتفرم X گفت که شرکت والکری (Valkyrie) اخیرا اعلام کرده است که از خرید آتی اتر خودداری خواهد کرد. علاوه بر این، آن‌ها تصمیم گرفته‌اند که قراردادهای آتی اتر را که قبلا خریداری کرده بودند را نیز بفروشند. این رفتار احتمالا در پاسخ به فشار یا هشدارهای SEC است و شرکت ترجیح داده است که تا قطعی نشدن فرآیند تایید تمام فعالیت‌های مشابه را موقتا متوقف کند.

هکتور مک نیل (Hector McNeil) مدیر عامل و بنیانگذار HANetf، تاکید کرد که رابطه ETFها با بازار یک رابطه دوطرفه است. هرگونه تاثیری بر بازارها طبیعتا تاثیراتی بر خود ETFها خواهد داشت.

برخلاف تصور صندوق‌های ETF بیت کوین بدون ریسک نیستند!

بسیار از افراد تمایل دارند با دارایی اندک در بیت کوین سرمایه‌گذاری کنند. آن‌ها به دنبال راه‌های جایگزینی هستند که ریسک را به حداقل می‌رساند. یکی از این جایگزین‌ها، صندوق ETF بیت‌کوین است که به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا بدون دردسر راه‌اندازی یک کیف پول یا برخورد با صرافی‌ها روی بیت کوین سرمایه‌گذاری قانونی کنند. با این حال، کارشناسان هشدار می‌دهند که ETFهای بیت کوین بدون خطر نیستند.

برایان دشل (Brian Deshell) تاجر و تحلیلگر ارزهای دیجیتال تاکید کرد که سهام یک ETF بیت کوین نه تنها در معرض تغییرات قیمتی قرار می‌گیرد بلکه ممکن است لزوما تمام خواسته‌های سرمایه‌گذارانی که به دنبال دسترسی به ارزهای دیجیتال هستند را نیز برآورده نکند. او گفت که سرمایه‌گذاران می‌خواهند مطمئن شوند که پول آن‌ها در یک محصول تنظیم شده مانند ETF بیت کوین ایمن خواهد بود اما ثابت نشده است که ETFها ابزار موثری برای رشد قابل توجه ثروت فرد در بازار ارزهای دیجیتال هستند. علاوه‌بر این صندوق‌های ETF هم قطعا مشکلات نظارتی مخصوص خود را خواهند داشت. 

برودی دان (Brody Dunn) مدیر سرمایه‌گذاری در یک شرکت مشاوره دارایی مستقر در امارات، خاطرنشان کرد که اگرچه ETF بیت کوین یک سرمایه‌گذاری مستقیم در ارزهای دیجیتال نیست، اما به دلیل قرار گرفتن در معرض بیت کوین همچنان خطراتی را به همراه دارد. او هشدار داد که افرادی که تصور می‌کنند سرمایه‌گذاری در ETF‌های بیت‌کوین بدون انجام بررسی‌های لازم، آن را به‌طور باورنکردنی ایمن می‌کند ممکن است بعدا با نگرانی‌هایی مواجه شوند. دان اذعان کرد که تایید ETF بیت کوین برای کل بازار بیت کوین و ارزهای دیجیتال خبر مثبتی است. با این حال، او این نگرانی را مطرح کرد که ممکن است لزوما به همان اندازه که به نفع بازیگران نهادی است، برای سرمایه‌گذاران فردی مفید نباشد. در حالی که یک ETF ممکن است پول نهادی بیشتری را به بازار جذب کند، سرمایه‌گذار معمولی ممکن است همان سطح سود مورد نظر را تجربه نکند.

نگاه SEC نسبت به ETFها مثبت نیست!

اگرچه مایک فلود (Mike Flood)، ویلی نیکل (Wiley Nickel)، تام ایمر (Tom Emmer) و ریچی تورس (Ritchie Torres) نمایندگان ایالات متحده، از کمیسیون بورس و اوراق بهادار خواسته‌اند که فورا فهرست صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس یعنی همان ETF بیت کوین را شروع کند اما این آژانس با بی‌تفاوتی یک بار دیگر تصمیم خود را به تعویق انداخت.

کمیسیون اعلام نظر درباره ETFهای شرکت ون‌اک (VanEck) و دو شرکت توئنی‌وان‌شرز (۲۱Shares) و آرک اینوست (ARK Invest) را به ترتیب تا ۲۵ دسامبر (۴ دی) و ۱۰ ژانویه (۲۰ دی) تمدید کرده است. شرکت GlobalX باید تا ۲۱ نوامبر (۳۰ آبان) برای تصمیم کمیسیون در مورد درخواست خود صبر کند. علاوه بر این، SEC تاریخ‌های تصمیم‌گیری در مورد درخواست ETF بیت کوین شرکت‌های بیت وایز (Bitwise)، اینوسکو (Invesco) و والکری (Valkyrie) را تا اواسط ژانویه به تعویق انداخت. شرکت بیت وایز در پاسخ به تاخیر ETF بیت‌کوین خود، درخواست اصلاح‌شده‌ای ارائه کرد که به نگرانی‌های SEC در مورد محصول رسیدگی می‌کرد.

در همین حال، چندین صندوق ETF آتی اتریوم برای اولین بار در ایالات متحده شروع به فعالیت کردند اما برخلاف انتظارات هیچ دستاوردی را برای بازار به همراه نداشتند و در واقع موفقیتی کسب نکردند. برخی این مساله را به شرایط رکود فعلی در بازار نسبت می‌دهند. این موضوع دوباره این سوال مهم را یادآوری کرد که آیا واقعا راه‌اندازی ETF در طولانی مدت باعث رشد پذیرش و جهش قیمت بیت کوین می‌شود؟ 

در پایان لازم است بگوییم این که چنین صندوق‌هایی در بورس فعال شوند در کل خبر مثبتی است، اما مساله این است که ما به عنوان سرمایه‌گذار خرد نباید فقط تحت‌تاثیر اخبار صعودی باشیم بلکه باید جنبه‌های مختلف این پدیده را نیز در نظر بگیریم. تمرکز دارایی‌های رمزنگاری شده در این صندوق‌ها تهدیدی برای ماهیت غیرمتمرکز کریپتو است.

عدم قطعیت‌های نظارتی و تاخیرهای بالقوه، پیچیدگی‌های پیرامون این ابزار مالی نوآورانه را بیشتر می‌کند. علاوه بر این، پتانسیل سود محدود به دلیل ساختارهای صندوق و کارمزدهای مرتبط ممکن است با انتظارات برخی سرمایه‌گذاران همخوانی نداشته باشد.

سرمایه‌گذاران باید با نگاهی دقیق به ETFهای رمزنگاری شده نزدیک شوند. درک کامل خطرات برجسته شده در این مطلب در تصمیم‌گیری آگاهانه بسیار مهم است. رگولاتورها باید شفافیت را در اولویت قرار دهند و دستورالعمل‌های روشنی را برای ایجاد و مدیریت این صندوق ها ارائه کنند. به همین ترتیب، سرمایه‌گذاران باید تحقیقات گسترده‌ای را انجام دهند و به دنبال دیدگاه‌های مختلف باشند. قبل از اختصاص سرمایه به ETFهای رمزنگاری، لازم است مزایای بالقوه را در برابر خطرات ذاتی بسنجیم.