شاخص آلفا در دیفای چیست؟ ضریب آلفا برای شناسایی رمزارزهای پرسود

شاخص آلفا معیاری است که شرکت‌کنندگان در بازار سرمایه همیشه به دنبالش هستند. از لحاظ مفهومی، از شاخص آلفا برای تعیین سود اضافی حاصل از یک استراتژی سرمایه‌گذاری نسبت به معیار‌های استاندارد بازار استفاده می‌شود. با توجه به کارایی نسبی بازار‌های سرمایه، آلفا کمیاب است و پیدا کردن جایگزین برای آن از نظر سیستماتیکی بسیار دشوار به نظر می‌رسد. اما وضعیت در دیفای (امور مالی غیر متمرکز) کاملاً برعکس است. آلفا در این حوزه در دسترس و رایج است، هر چند تشخیص و ضبط آن کار راحتی نیست.

دیفای، بسیاری از جنبه‌های بازار‌های سرمایه سنتی از جمله ایجاد و کشف ضریب Alpha را به چالش کشیده است. منابع و مکانیزم‌های تولید شاخص آلفا در دیفای از لحاظ فنی متنوع، چالش برانگیز و غیرمتعارف هستند اما فرصت‌های بزرگی ایجاد می‌کنند. به‌طور کلی  منابع آلفا در DeFi چه هستند و چطور می‌توانیم از آن‌ها به نفع خود استفاده کنیم؟ بیایید ابتدا با یک سؤال ساده شروع کنیم.

آلفا چیست؟

آلفا یک اصطلاح کلی در بازار سرمایه است و معمولاً به قابلیت یک استراتژی سرمایه‌گذاری در داشتن عملکردی فوق‌العاده نسبت به بازار گفته می‌شود. بر اساس وضعیت بازار، اغلب از شاخص‌های استانداردی مانند S&P 500 یا Nikkei 225 یا Russell 2000 برای اشاره به عملکرد یک بخش مالی خاص استفاده می‌شود. در بازار کارای نیمه قوی امکان ندارد که استراتژی‌های سرمایه‌گذاری در شاخص استاندارد منفعل بتوانند به طور سیستماتیک نسبت به بازار‌ها بهتر عمل کنند. یکی از بهترین مقالات درباره یافتن شاخص آلفا در بازار‌های سرمایه سنتی در سال ۲۰۱۹ توسط BlueMountain Capital به زبانی ساده منتشر شد. در این تحقیق، BlueMountain  بیشترین آلفای تولید شده در بازار‌های مالی را به چهار منبع اصلی نسبت داد. این چهار منبع عبارتند از:

رفتاری

آلفای رفتاری زمانی به وجود می‌آید که یک سرمایه‌گذار یا گروهی از سرمایه‌گذاران به نوعی رفتار کنند که باعث تغییر قیمت و ارزش شوند.

اطلاعاتی

آلفای اطلاعاتی زمانی ایجاد می‌شود که برخی از فعالان بازاری، اطلاعات متفاوتی در مقایسه با بقیه دارند و بر اساس این تفاوت معاملات سودآوری انجام می‌دهند.

تحلیلی

آلفای تحلیلی برای زمانی است که همه فعالان بازاری اطلاعات یکسان یا بسیار مشابهی داشته باشند و یک سرمایه‌گذار بتواند آن را بهتر از دیگران تحلیل کند.

فنی

شاخص آلفا می‌تواند مبتنی بر ناکارآمدی‌های فنی بازار باشد. این مورد زمانی اتفاق می‌افتد که برخی از فعالان بازار مجبور به خرید یا فروش اوراق بهادار به دلایلی غیرمرتبط با ارزش اساسی می‌شوند مانند قوانین، مقررات یا سیاست‌های داخلی که می‌تواند بین قیمت و ارزش تفاوت ایجاد کند.

این چهار مورد، منبع بیشتر آلفای تولید شده در بازار‌های سرمایه سنتی را دربرمی‌گیرند. گچه این موارد به طور قطع در حوزه دیفای کاربرد دارند اما بازار جدید هم ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد.

آیا شاخص آلفای دیفای متفاوت است؟

در یک کلام، بله! مقایسه شاخص آلفای بازار‌های سرمایه سنتی با DeFi مشابه مقایسه فیزیک نیوتنی و انیشتین با هم است. بعضی از اصول و قوانین نیوتن در جهان نسبیت کاربرد دارند اما اکثر قوانین کاملاً متفاوتند. قابل برنامه‌ریزی و غیرمتمرکز بودن پروتکل‌های دیفای به همراه ناکارآمدی‌های بومی این بازار نوظهور، آلفای موجود در DeFi را از دیگر دارایی و حتی ارز‌های دیجیتال در بازار‌های متمرکز متفاوت می‌سازد. در کل، ویژگی‌های منحصر به فرد شاخص آلفای دیفای را می‌توان به دو عامل اساسی قابلیت محک‌زنی در بازار و منابع بومی آلفا در DeFi نسبت داد.

برای آشنایی با تمام‌روش های کسب درآمد از طریق این بازار می‌توانید به مقاله آشنایی با روش‌های کسب درآمد از دیفای مراجعه کنید.

معضل معیار شاخص دیفای

شاخص‌ها مکانیزم‌های پیش فرض، برای ارزیابی عملکرد یک دسته دارایی خاص بوده و برای تعیین کمیت درجات آلفا در یک بازار معین ضروری هستند. با این حال، محک زدن وضعیت بازار دیفای با مکانیزم شاخص آنچنان هم بی‌فایده نیست چرا که رفتار بازار نه تنها توسط قیمت دارایی‌ها، بلکه توسط رفتار پروتکل‌ها هم مشخص می‌شود.

در بازار‌های سرمایه سنتی، واحد‌هایی که یک شاخص معین را تشکیل می‌دهند نشان‌دهنده عملکرد یک بخش معین از بازار هستند. شاخص Russell 2000 بر اساس نمایشی از سرمایه‌های کوچک و شاخص نزدک (Nasdaq) بر مبنای مجموعه‌ای از سهام مرتبط با فناوری است. داشتن عملکردی بهتر از این شاخص‌های بازاری، یک معیار مستقیم برای آلفاست اما این روش در دیفای کارساز نیست.

معادل شاخص بازار سنتی در DeFi، شاخص توکن حاکمیتی (Governance Tokens) در پروتکل‌های مختلف خواهد بود. شاخص DeFi Pulse و بیت وایز (Bitwise)، نمونه‌هایی از شاخص‌های موجود در بازار فعلی هستند. اما آیا می‌توانیم بگوییم استراتژی‌ای که از آن شاخص‌ها عملکرد بهتری دارد، الزاماً آلفای مؤثرتری تولید می‌کند؟

پاسخ به این سؤال چندان ساده نیست، چون توکن‌های حاکمیتی مستقیماً نشان‌گر عملکرد بازار DeFi نیستند. معیار‌های دیگر مانند ارزش کل قفل‌شده (TVL) در پروتکل‌های خاص یا کارمزد استخراج نقدینگی بهتر می‌توانند نمایان‌گر شاخص آلفای دیفای باشند و مستقیماً به قیمت توکن‌های حاکمیتی ربط ندارند.

دیفای چالشی برای روش‌های شاخص سنتی ایجاد می‌کند؛ عملکرد بازار را نمی‌توان به سادگی با میانگین گرفتن قیمت توکن‌های حاکمیتی اندازه‌گیری کرد. رفتار و فعالیت پروتکل‌های زیرلایه‌ای به یک اندازه برای محک زدن عملکرد فضای DeFi مهم هستند. نبود یک شاخص معین باعث سخت‌تر شدن عمل اندازه‌گیری آلفا در دیفای در مقایسه با دیگر دارایی‌ها می‌شود.

برای آشنایی بیشتر با Decentralized finance مقاله کارکرد پروتکل دیفای را مطالعه کنید.

منابع شاخص آلفا در دیفای

نبود روش کمی معین، تنها ویژگی‌ای نیست که شاخص آلفای دیفای را منحصر به فرد می‌کند. مهم‌ترین وجه تمایز آن مربوط به منشأ و شکل‌گیری منفردش می‌شود. شاخص آلفا دارای اشکال زیادی در DeFi است اما بیشتر مواقع می‌توان آن را در ارتباط با یکی از منابع زیر دانست:

آلفای زیرساخت

خود لایه زیرساخت بازار دیفای می‌تواند منبع آلفا باشد. گره‌های ولیدیتور (اعتبارسنج‌ها) یا استیکینگ فعال می‌توانند سودآور باشند که طبق تعاریف استاندارد بازار می‌توان آن را آلفا در نظر گرفت. ارائه‌دهندگان زیرساخت DeFi با میزبانی از ولیدیتور‌ها و گره‌های استیکینگ می‌توانند سود آلفا در قالب پاداش بدون نیاز به اجرای استراتژی معاملاتی خاص در بازار کسب کنند. مشابه این روند در بازار‌های سنتی وجود ندارد و این آلفای را از بقیه متمایز می‌سازد.

آلفای پروتکل

ویژگی مهم اکوسیستم دیفای، داشتن اصول اولیه مالی در قالب پروتکل‌هاست و بدون شک منبع آلفا به حساب می‌آید. بخشی از زیباییش به این است که زیرساخت آن در حال رشد است. راه‌اندازی پروتکل‌های جدید مانند Uniswap v3 و Curve v2 اشکال جدیدی از آلفا ایجاد می‌کند که قبلاً در بازار وجود نداشته است. احتمالاً این منبع آلفا علی‌رغم این که DeFi به تکامل خود ادامه می‌دهد، همچنان کارآمد باقی خواهد ماند.

آلفای حاکمیت

تغییر قوانین مربوط به ایجاد پروتکل دیفای می‌تواند عامل مؤثر دیگری در تشکیل سیستماتیک شاخص آلفا باشد. در پروتکل‌هایی مانند Curve یا Compound یا Aave، پیشنهادات حاکمیتی می‌تواند دائماً جنبه‌هایی از جمله مشوق‌های نقدینگی را تغییر دهد و در نهایت منجر به سودآوری از نوع آلفا شود. بررسی و استفاده از پیشنهادات حاکمیتی به نفع خود، یکی از سودآورترین استراتژی‌های معاملاتی در وضعیت فعلی بازار DeFi است.

آلفای اطلاعات

در یک بازار ناکارآمد و تنظیم‌نشده مانند دیفای که در مراحل اولیه خود است، داشتن اطلاعات بیشتر می‌تواند فرصت فوق‌العاده‌ای برای سود‌آوری ایجاد کند. طرف‌های نزدیک به پروتکل‌های جدید به اطلاعاتی مانند مدل توزیع توکن، زمان راه‌اندازی برنامه‌های یکپارچه‌سازی و پیشنهادات حاکمیتی دسترسی دارند که می‌توانند به منابع اصلی آلفا تبدیل شوند. با کارآمدتر شدن بازار، احتمالاً این نامتوازنی‌های اطلاعاتی اصلاح خواهند شد تا فرصتی برابر برای همه سرمایه‌گذاران (چه تازه‌کار و چه خبره) فراهم شود.

آلفای تحلیلی

این منبع آلفا در همه بازار‌ها وجود دارد. دیفای غنی از داده است و در بلاکچین‌های عمومی می‌توان شاهد رفتار‌های اصلی مالی بود. تحلیل این مجموعه داده‌های بلاکچین اغلب به درک پروتکل و الگو‌های معاملاتی کمک می‌کند و می‌تواند آلفا را در فضای DeFi  مشخص کند.

یک نوع شاخص آلفای متفاوت اما جالب

دیفای در حال باز تعریف بسیاری از مفاهیم اصلی مربوط به ایجاد شاخص آلفا در بازار‌های سرمایه سنتی است. ویژگی‌های منحصر به فرد این بازار منجر به تعریف منابع جدیدی برای شاخص آلفا می‌شوند که قبلاً وجود نداشته‌اند. روش‌های سنتی برای اندازه‌گیری آلفا را مستقیماً نمی‌توان در DeFi پیاده کرد اما این بازار جدید، اشکال کاملاً متفاوت و نامتقارن از آلفا در همه لایه‌ها ارائه می‌کند. نظر شما درباره شاخص آلفا در دیفای چیست؟