دیفای چیست؟ آشنایی با دنیای فایننس غیرمتمرکز (Defi)

شاید شما هم طی چند سال اخیر واژه دیفای در حوزه کریپتوکارنسی و تکنولوژی بلاک چین را به دفعات شنیده باشید و از خود بپرسید defi چیست، چه کاربردی دارد و نحوه سرمایه‌گذاری و کسب درآمد از طریق آن چگونه است؟ اگر می‌خواهید بیشتر در این باره بدانید، با ما در ادامه این مقاله همراه باشید.

دیفای (DeFi) چیست؟

واژه دیفای از ترکیب انگلیسی Decentralized Finance گرفته شده که به معنای فایننس غیرمتمرکز است. این مفهوم، برای توصیف هرگونه خدمات مالی غیرمتمرکز، از ارز دیجیتال گرفته تا بلاکچین، به کار می‌رود و هدف اصلی آن، از بین بردن واسطه‌های مختلف در معاملات رمزارزها است. در حقیقت DeFi زیرمجموعه‌ای از اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (DApp) محسوب می‌شود که به طور ویژه بر امور مالی مبتنی بر قراردادهای هوشمند تمرکز دارد. امروزه اکثر پروژه‌ های دیفای در بستر بلاکچین اتریوم و زنجیره هوشمند بایننس فعالیت دارند که در ادامه بیشتر با آنها آشنا می‌شویم.

«دیفای مجموعه‌ای از اپلیکیشن‌های کاربردی برای انجام امور مالی غیرمتمرکز است که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند دسترسی بهتری به دارایی خود داشته باشند.»

منظور از فایننس غیرمتمرکز یا متمرکز چیست؟

متمرکز بودن امور مالی یک کشور، به این معناست که بازار مالی آن تحت مدیریت کامل مقامات و بانک‌ مرکزی قرار دارد. در دنیای امروز، فایننس غیرمتمرکز شرایطی را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند که باعث کمرنگ‌تر شدن سیستم‌های مالی سنتی و دخالت دولت‌ها می‌شود. بنابراین با ظهور این نوآوری سیستم‌های مالی، مستقل از دولت و بانک مرکزی عمل می‌کنند. به طوری که سرمایه‌گذاران کنترل مستقیم بر دارایی خود دارند. به این خدمات مالی، فایننس (وثیقه) یا امور مالی غیرمتمرکز گفته می‌شود.

دیفای از تکنولوژی نهفته در ارزهای دیجیتال یعنی بلاکچین الهام گرفته است که در آن موجودی‌های مختلف، آمار تراکنش‌ها و تاریخچه آنها در دسترس است و توسط یک شخص یا نهاد خاص اداره نمی‌شود. این موضوع در کیفیت معاملات اهمیت زیادی دارد؛ زیرا استفاده از سیستم‌های متمرکز و نیروی کار انسانی، باعث کندی معاملات شده و به کاربران دسترسی کمتری برای مدیریت مستقیم سرمایه خود می‌دهد.

مزایای سیستم های مالی غیر متمرکز

به طور کلی برنامه‌های DeFi در چهار جنبه‌ی مختلف بر بازارهای جهانی تاثیرگذارند:

1. دسترسی یکسان جهانی به خدمات مالی

امروزه افراد بسیاری در کشورهای توسعه‌یافته، به دلیل دسترسی آسان به خدمات مالی، اهمیت این موضوع را دست کم می‌گیرند. در حالی که در برخی کشورها اگر مردم علاقه‌ای هم به امور مالی داشته باشند، به راحتی به آنها دسترسی نخواهند داشت. دیفای، شرایطی را ایجاد کرده تا تمام مردم جهان فارغ از نژاد، کشور یا مقدار سرمایه‌ای که در اختیار دارند، بتوانند دسترسی یکسانی به امور مالی غیرمتمرکز داشته باشند. آینده دیفای از این جهت بسیار قابل توجه است.

2. مبلغ کم برای انتقال بین‌المللی وجوه

موضوع دیگری که شاید نادیده گرفته شود، هزینه انتقال وجه به سایر کشورهاست. این مشکل توسط مهاجرانی که برای خانواده خود پول می‌فرستند، بیشتر قابل درک است. در سیستم‌های مالی سنتی، برای انتقال وجه به سایر کشورها واسطه‌های زیادی درگیر می‌شوند. در نتیجه هزینه انجام تراکنش بالا می‌رود. اما با کمک دیفای، هیچ واسطه‌ای در کار نیست. بنابراین، هزینه این تراکنش‌ها به مقدار چشمگیری پایین می‌آید و تمام اقشار جامعه در کشورهای مختلف می‌توانند به‌راحتی از آن استفاده کنند.

3. افزایش امنیت و حریم خصوصی

همانطور که گفتیم‌، در فایننس غیرمتمرکز، هر سرمایه‌گذار مسئول اصلی حفظ سرمایه خودش است و امور مالی بدون نیاز به تایید بانک مرکزی انجام می‌شود. این موضوع تاثیر زیادی در افزایش امنیت تراکنش‌ها و حفظ حریم خصوصی کاربران دارد.

4. انجام معاملات بدون سانسور

در دیفای هیچ بانک و نهاد مرکزی وجود ندارد که بعد از انجام معامله آن را بی‌اعتبار بخواند یا به هر دلیلی خدمات مالی را به برخی افراد ارایه ندهد. معاملات در بلاکچین‌های دیفای به طور پیوسته انجام می‌شود و هر فرد در هرجای دنیا با دسترسی به اینترنت، می‌تواند در این معاملات شرکت کند.

این موضوع به کشورهایی که تحت سلطه رژیم‌های فاسد قرار دارند کمک زیادی می‌کند. مردم این کشورها می‌توانند از این ویژگی DeFi به نفع خود استفاده کنند تا سرمایه آنها در اختیار دولت قرار نگیرد. برای مثال خیلی از مردم ونزوئلا برای این که سرمایه خود را دور از دسترس دولت حفظ کنند، به خرید بیت کوین پناه برده‌اند.

دیفای چه معایبی دارد؟

تا اینجا با مفهوم دیفای و کاربردهای آن آشنا شدیم. اما باید بدانید که این حوزه مانند هر پدیده دیگری بی‌نقص نیست و در کنار مزایایش معایبی هم دارد. DeFi امکان دسترسی کامل و مدیریت مستقیم سرمایه را برای مردم فراهم کرده و افراد زیادی از این موضوع راضی هستند. اما این دسترسی ریسک کار را بالا می‌‌برد. برای مثال:

• فراموشی رمز عبور
• تایپ اشتباه آدرس گیرنده

و سایر مشکلاتی که احتمال گم شدن ارز دیجیتال کاربران را افزایش می‌دهد.

طبق آمار رسمی، در حال حاضر بیشتر از یک پنجم بیت کوین‌های موجود گم شده‌اند و این رقم همچنان در حال افزایش است. علاوه بر این، قراردادهای هوشمند DeFi، فضا را برای هکرهایی که در قراردادهای عادی حضور ندارند فراهم می‌کند. در تاریخچه این قراردادهای هوشمند، افراد زیادی هستند که طی یک معامله ارز دیجیتال خود را از دست داده‌اند.

با این حال فایننس غیرمتمرکز نقش خود را در سرمایه‌گذاری‌ها پررنگ کرده است، به گونه‌ای که می‌توان به‌راحتی از معایب آن چشم‌پوشی و از کاربرد آن نهایت استفاده را برد.

خریدی بدون واسطه با پروژ‌ه های دیفای

همانطور که گفتیم بیت کوین و بسیاری از ارزهای دیجیتال امکان خرید بدون واسطه را برای کاربران فراهم می‌کنند. خرید بدون واسطه فقط بین خریدار و فروشنده انجام می‌شود و آنها برای توقف، تایید یا ثبت معامله اختیار کامل دارند.

اما با خلق پروژه‌های غیرمتمرکز، دیگر خرید بدون واسطه محدود به تراکنش‌های ارز دیجیتال نیست. امروزه شرکت‌های بزرگ، خدمات مالی خود مانند درخواست وام، بیمه، سرمایه‌گذاری جمعی و مشتقات آن را به طور مستقیم (یا توسط اوراکل) انجام می‌دهند و این کار فقط توسط دیفای انجام می‌شود. از این رو، DeFi به عنوان مهم‌ترین پدیده کشف شده برای انجام امور مالی شناخته می‌شود. شما با استفاده از آن می‌توانید وام بگیرید، به حساب پس‌انداز خود پول واریز کنید، معامله‌های بزرگ مالی و کارهای مختلف دیگری انجام دهید.

توجه داشته باشید که تمام این خدمات مالی در سطح جهانی و بدون هیچ واسطه، با تایید شخص خودتان انجام می‌گیرند. یعنی با  دیفای، بدون نیاز به اجازه کسی می‌توانید امور مالی مختلف خود را در سطح جهانی انجام دهید.

معرفی مشهورترین پروژه‌های دیفای

پروژه های دیفای مجموعه‌ای از برنامه‌های کاربردی هستند که امور مالی غیرمتمرکز شما را در بلاکچین‌های اتریوم (شبکه ERC-20)، زنجیره هوشمند بایننس و غیره، با استفاده از قرارد هوشمند (قراردادهایی که به طور خودکار در بلاکچین اجرا می‌شوند) انجام می‌دهند. نام برخی از بهترین پروژه های DeFi را که اخیراً توجه کاربران زیادی را به خود جلب کرده‌ عبارتند از. 

• صرافی یونی سواپ (Uniswap)
• چین لینک (LINK)
• رپد بیت کوین (Wrapped Bitcoin)
• آوه (Aave)
• پنکیک سواپ (CAKE)
• پروژه استیبل کوین دای (Dai)
• کامپوند (Compound)
• یرن فایننس (Yearn finance)
• یام فایننس (Yam finance)
• کرو فایننس (Curve finance)

دیفای و استقلال در دنیای مالی

در این مقاله سعی داشتیم به معرفی دیفای (وثیقه مالی غیر متمرکز) بپردازیم. بدون شک بلاکچین اتریوم به‌عنوان پیشگام در قراردادهای هوشمند و تنوع داشتن در پلتفرم‌های معاملات رمز ارزها و NFT،  درصد بالایی از اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز را به خود اختصاص داده است. از طرفی زنجیره هوشمند بایننس به عنوان اصلی‌ترین رقیب اتریوم، از نظر سرعت و کارمز تراکنش، شرایط به مراتب بهتری را نسبت به بلاکچین اتریوم دارد.

به نظر شما با توسعه زنجیره هوشمند بایننس و ظهور بلاکچین‌های جدید، آیا کماکان اتریوم می‌تواند جایگاه خود را به‌عنوان پادشاه پروژه‌های فایننس غیرمتمرکز حفظ کند؟

سوالات متداول