انواع مختلف ETF کدامند؟ معرفی ETF های مهم در سبد سرمایه گذاری

صندوق قابل معامله یا ETF نوعی سرمایه‌گذاری است که سبدی شامل چند نوع دارایی مختلف مثل سهام بورس، اوراق بهادار یا ترکیبی از آن‌ها را بدون مالکیت حقیقی و مستقیم ارائه می‌دهد. این صندوق‌ها با یک شاخص، کالا یا دارایی معین دیگری پیوند دارند و امکان معامله‌ی آن‌ها در صرافی‌ها وجود دارد. از طریق انواع ETF ها می‌توانید با روش متفاوتی به بازارهای مالی وارد شوید و در سبد سرمایه‌گذاری خود بدون نیاز به مدیریت چند دارایی گوناگون، تنوع ایجاد کنید. با ما در این مقاله‌ی والکس همراه باشید تا نگاهی به موارد رایج در انواع این صندوق‌ها داشته باشیم، آن‌ها را بررسی کنیم و مزایا و خطرات آن‌ها را زیر ذره‌بین قرار دهیم.

انواع ETF ها

در حال حاضر هزاران ETF وجود دارند که در چندین دسته‌ی گوناگون جای می‌گیرند. هرکدام از انواع مختلف ETF ها دارای ویژگی‌های خاصی هستند و می‌توانند بر اساس نوع دارایی تحت پوشش آن‌ها، حوزه‌ی مورد تمرکز، میزان ریسک و … متفاوت باشند. همچنین، برخی از این گروه‌ها هم در موارد جزئی‌تر مانند ارزش بازاری و منطقه مرتبط شامل گروه‌های کوچک‌تری هستند.

ETFهای سهام (Equity)

معمولا موارد این گروه از صندوق سرمایه گذاری، یکی از شاخص‌های سهام برجسته مثل S&P 500، نزدک (NASDAQ) یا شاخص بازارهای دیگر را دنبال می‌کنند. در این نوع، هدف فراهم کردن تنوع سرمایه‌گذاری در صنعتی است که دارای سهام با عملکرد برتر و پتانسیل بالا باشد. می‌توان به MVDAPP (سهام دارایی دیجیتال جهانی MVIS) به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین موارد در این دسته اشاره کرد. با توجه به ماهیت این نوع صندوق، عملکرد نامطلوب سهام مربوطه می‌تواند خطر از دست رفتن سرمایه را به دنبال داشته باشد.

به طور گسترده، این نوع از ETFها بر اساس ارزش بازاری، سبک سرمایه‌گذاری، استراتژی سرمایه‌گذاری، منطقه‌ی مرتبط و همچنین حوزه‌ی فعالیت طبقه‌بندی می‌شوند.

ارزش بازاری

این پارامتر از طریق ضرب قیمت یک سهام در تعداد واحدهای تحت مالکیت سهام‌داران به دست می‌آید. به طور کلی شرکت‌ها در این زمینه در سه دسته‌ی اصلی ارزش بالا (Large-Cap) با حداقل ۱۰ میلیارد دلار ارزش بازاری یا بیشتر، ارزش متوسط (Mid-Cap) با ۲ تا ۱۰ میلیارد دلار ارزش بازاری و ارزش پایین (Small-Cap) با ۳۰۰ تا ۲ میلیارد دلار ارزش بازاری طبقه‌بندی می‌شوند.

سبک سرمایه‌گذاری

صندوق قابل معامله‌ی سهام می‌تواند با تمرکز بر رشد یا ارزش طراحی شده باشد. سهام صندوق‌های متمرکز بر رشد معمولا نرخ قیمت به درآمد بالاتری دارند و نسبت به بقیه‌ی بازار صعود بیشتر و سریع‌تری را تجربه می‌کنند. از طرف دیگر، سهام صندوق‌های ارزش با توجه به درآمد شرکت خود و کل بازار قیمت پایینی دارند. ETFهای تکنولوژی، مثالی دقیق برای سبک رشد هستند.

استراتژی سرمایه‌گذاری

معمولا ETFها استراتژی غیرفعال دنبال کردن یک شاخص معیار در بورس را پیش می‌گیرند. از سوی دیگر، برخی از این صندوق‌ها به شکل فعال و مستقیم مدیریت می‌شوند.

منطقه مرتبط

یک صندوق قابل معامله می‌تواند بر کشور یا منطقه‌ی خاصی مثل حاشیه‌ی اقیانوس آرام تمرکز داشته یا این‌که به شکل جهانی طراحی شده باشد. صندوق‌های بین المللی معمولا مواردی هستند که بر کشورهای خارج از آمریکا تمرکز دارند.

حوزه فعالیت

۱۱ حوزه برای این‌گونه صندوق‌ها وجود دارند که تکنولوژی، سلامت و بهداشت، امور مالی و انرژی از شاخص‌ترین موارد در میان آن‌ها هستند. همچنین، حوزه‌های فرعی با پوشش بخش‌های جزئی‌تر هم تعیین شده‌اند؛ از جمله هوش مصنوعی که زیرمجموعه‌ی تکنولوژی به شمار می‌رود.

ETFهای اوراق قرضه (Bond)

این نوع از صندوق‌های قابل معامله که ETFهای درآمد ثابت (Fixed Income) هم خوانده می‌شوند، غالبا شاخصی از اوراق قرضه از جمله Lehman Brothers US Aggregate Bond را دنبال می‌کنند. می‌توانید از این صندوق‌ها برای کسب درآمد منظم در ازای سرمایه‌گذاری استفاده کنید؛ البته میزان این درآمد به عملکرد اوراق قرضه‌ی مربوطه بستگی دارد و حتی ممکن است که این درآمد صفر شود. دسته‌بندی‌های اصلی این گروه از ETFها بر اساس میانگین مدت یا زمان سررسید دارایی‌های صندوق مشخص می‌شوند. علاوه بر آن، صندوق‌های اوراق قرضه با توجه به نوع صادر کننده، سطح اعتبار، بازده یا منطقه‌ی مرتبط هم طبقه‌بندی می‌شوند.

میانگین مدت یا تاریخ سررسید

از این داده جهت طبقه‌بندی اوراق قرضه در سه گروه اصلی استفاده می‌شود:

• کوتاه‌مدت (تا ۳ سال زمان سررسید)
• میان‌مدت (۳ تا ۱۰ سال زمان سررسید)
• بلندمدت (بیش از ۱۰ سال و تا ۳۰ سال زمان سررسید)

نوع صادرکننده

این پارامتر، نهاد صادرکننده‌ی اوراق قرضه‌ی نگهداری شده در یک صندوق را توصیف می‌کند. معمولا بانک‌ها، دولت‌ها، شرکت‌ها، دولت‌های محلی و … این امر را بر عهده دارند.

اعتبارسنجی و سود

اعتبارسنجی یک ETF اوراق قرضه، میزان ریسک صادرکننده‌ی آن را می‌سنجد و این معیار، تعیین کننده‌ی بازدهی صندوق است. به عنوان مثال، یک صندوق قابل معامله با بازدهی بالا شاخصی از اوراق قرضه‌ی عرضه شده توسط شرکت‌هایی که ریسک عدم موفقیت بالایی دارند را دنبال می‌کند. سرمایه‌گذاری در چنین صندوق‌هایی را می‌توان سرمایه گذاری خطرپذیر قلمداد کرد.

منطقه مرتبط

اوراق قرضه‌ی تحت مالکیت صندوق در کشورها و مناطق گوناگونی از جهان عرضه می‌شوند. صندوق‌ها بر اساس این منطقه یا کشور هم مشخص می‌شوند.

ETFهای کالا (Commodity)

همانطور که از نام آن پیداست، این مورد از انواع مختلف ETF ها حرکات قیمتی کالاها یا شاخص آن‌ها را دنبال می‌کنند و با آن‌ها پیوند دارند. این کالاها می‌توانند نفت خام، طلا، محصولات کشاورزی و موارد دیگر باشند. همچنین، برخی از آن‌ها شاخصی از یک سبد شامل چندین کالا را دنبال می‌کنند. این صندوق‌ها مزایای متعددی را ارائه می‌دهند. آن‌ها در پورتفوی سرمایه‌گذاری تنوع ایجاد می‌کنند و به‌عنوان مثال در زمان سقوط بازار بورس، می‌توانند محافظ ارزش سرمایه باشند. علاوه بر آن، خرید صندوق‌های کالا نسبت به مالکیت فیزیکی آن‌ها ارزان‌تر تمام می‌شود؛ چرا که با این روش هزینه‌ی نگهداری و بیمه معنایی ندارد.

ETFهای کالا شامل چند دسته‌ی اصلی صندوق‌های پشتوانه فیزیکی، پشتوانه فیوچرز، پشتوانه سهام و ETN می‌شوند.

پشتوانه فیزیکی

این صندوق‌ها به طور مستقیم کالاهای نگهداری شده در یک مکان فیزیکی با نمونه‌هایی از جمله طلا، نقره و موارد دیگر را شامل می‌شوند.

پشتوانه فیوچرز

بیشتر ETFها از این نوع هستند. این صندوق‌ها فیوچرز، قراردادهای سواپ (جابه‌جایی درآمد حاصل از دارایی‌های اساسی میان دو طرف قرارداد) و … بر روی کالای معیار خریداری می‌کنند.

پشتوانه سهام

در حقیقت این صندوق‌ها سهام شرکت‌هایی که در کار استخراج و تولید یا حمل و نقل کالاها هستند را هولد می‌کنند.

ETNهای کالا

در واقع این مورد، ETF یا صندوق قابل معامله محسوب نمی‌شود؛ بلکه اوراق بهادار قابل معامله (Exchange-Traded Notes) نام دارد. این اوراق از قراردادهای وام عرضه شده توسط موسسه مالی‌ای که جهت پرداخت بهره‌ی یک کالای مشخص توافق کرده است، استفاده می‌کند.

ETFهای ارزی (Currency)

این مورد از انواع ETF ها ابزارهای سرمایه‌گذاری مرکبی هستند که عملکرد جفت ارزها شامل ارزهای داخلی و خارجی را دنبال می‌کنند. صندوق‌های ارزی با اهداف متعددی طراحی شده‌اند. می‌توانید از آن‌ها جهت نوسان‌گیری از حرکات قیمتی ارزها بر اساس اتفاقات سیاسی و اقتصادی در یک کشور استفاده کنید. همچنین، از آن‌ها برای ایجاد تنوع در پورتفوی سرمایه‌گذاری و محافظت در برابر نوسانات ایجاد شده در بازارهای فارکس هم استفاده می‌شود. در سرمایه‌گذاری در انواع ETF های ارزی باید تغییرات نرخ بهره، اتفاقات سیاسی، اقتصادی و … و ریسک تاثیر آن‌ها بر وضعیت صندوق را در نظر داشت.

جالب اینجاست که etf بیت کوین و اتریوم در انواع اسپات و فیوچرز نیز در این دسته از صندوق‌های قابل معامله در دسترس هستند. معمولا صندوق‌های کریپتویی برای ایجاد محافظت در برابر تورم کاربرد دارند و به جای صرافی‌های رمز ارزی، در صرافی‌های سنتی معامله می‌شوند. کاربران می‌توانند به جای خرید ارز دیجیتال و تحمل ریسک‌های آن، از این نوع ETFها بهره ببرند.

ETFهای متمرکز بر یک صنعت خاص

همانطور که به نظر می‌رسد، صندوق‌های این دسته بر یک حوزه یا صنعت معین تمرکز دارند؛ به‌عنوان مثال یک ETF حوزه‌ی بهداشت، شرکت‌های فعال در این حوزه را پوشش می‌دهد. تفکر پشت چنین صندوق‌هایی، بهره‌گیری از نقاط قوت یک صنعت از طریق پیوند سرمایه با عملکرد شرکت‌های فعال در آن صنعت است. همچنین در این نوع ETF به دلیل نبود مالکیت مستقیم، تاثیرات منفی حاصل از عملکرد نامطلوب سهام یک شرکت خنثی می‌شود.

ETFهای معکوس (Inverse)

این صندوق‌ها تلاش می‌کنند که از طریق معاملات فروش استقراضی (‌Short)، از افت سهام به سود برسند. صندوق‌های قابل معامله‌ی معکوس از بازارهای مشتقات جهت انجام معاملات شورت استفاده می‌کنند. به عبارت ساده، این معاملات نوعی شرط‌بندی بر سر افت و سقوط بازار هستند؛ زمانی که بازار نزولی می‌شود، شاخص ETF معکوس مربوطه به نسبت رشد می‌کند. بهتر است بدانید که این صندوق‌ها در حقیقت نوعی ETN محسوب می‌شوند.

البته این نوع ETFها هزینه‌ی مدیریت و کارمزد معاملات نسبتا بالایی دارند. همچنین، زمان‌بندی در آن‌ها نقش مهمی دارد و در صورت زمان‌بندی اشتباه، احتمال ضرر بیشتر می‌شود.

ETFهای اهرمی (Leveraged)

صندوق‌های اهرمی سود سرمایه‌گذاری‌های داخل سبد را در اعداد مختلف مثل ۲ یا ۳ ضرب می‌کنند و به سرمایه‌گذار می‌دهند. به‌عنوان مثال، اگر شاخص نزدک به میزان ۲ درصد رشد کند، ETF نزدک با اهرم ۳ برابر، سود ۶ درصدی می‌دهد. نکته‌ی مهم این است که در صورت افت شاخص، برعکس این اتفاق رخ می‌دهد؛ یعنی اگر ۲ درصد افت پدید آید، سرمایه‌گذار با ۶ درصد ضرر مواجه می‌شود. این مورد از انواع ETF ها از مشتقاتی مانند آپشن یا قراردادهای فیوچرز جهت ایجاد اهرم استفاده می‌کنند. همچنین، ETFهای اهرمی معکوس هم در دسترسند که عملکردی دقیقا برعکس صندوق‌های اهرمی دارند.

ETFهای بر پایه دارایی‌های متعدد (Multi-Asset)

این گروه شامل ETFهایی می‌شود که در بیش از یک نوع از دارایی سرمایه‌گذاری می‌کنند؛ به‌عنوان مثال ترکیبی از سهام و اوراق قرضه را دارا هستند. در بیشتر موارد، استفاده از آن‌ها با قصد ایجاد یک پورتفوی متنوع در یک صندوق انجام می‌شود. بسیاری از صندوق‌های Multi-Asset، از چند ETF دیگر تشکیل شده و یک پورتفو را کامل کرده‌اند.

ETFهای جایگزین

این دسته از انواع ETF ها شامل صندوق‌هایی است که در طبقه‌بندی‌های سنتی و رایج جای نمی‌گیرند و استراتژی‌های متفاوتی مثل خرید سهام خصوصی یا پوشش ریسک دارند. سرمایه‌گذاران می‌توانند از طریق این صندوق‌های منحصربه‌فرد، به بخش‌هایی از بازار که در حالت عادی در دسترس نیستند، دست یابند.

ETFهای پایدار

این ETFها معمولا عملکرد شاخصی از اوراق قرضه یا سهام عرضه شده توسط شرکت‌ها که ویژگی‌های محیط زیستی، اجتماعی و حاکمیتی خاصی دارند را دنبال می‌کنند. در حال حاضر iShares ESG Aware MSCI USA، بزرگ‌ترین ETF پایدار در بازار به شمار می‌رود.

دریایی از انواع ETF ها؛ روشی منحصربه‌فرد برای سرمایه‌گذاری

در این مقاله با چند مورد مهم از انواع ETF ها آشنا شدیم. با سرمایه‌گذاری در چنین صندوق‌هایی می‌توانید احتمال کسب سود خود را افزایش دهید و از برخی از مشکلات خرید مستقیم دارایی‌ها نجات یابید. هرچند حتی با وجود ویژگی‌های مثبت و جذاب صندوق‌های قابل معامله، در صورت بروز نوسانات در بازار احتمال از بین رفتن ارزش سرمایه‌ی شما وجود دارد. همچنین، ممکن است که ETFها در دنبال کردن عملکرد شاخص تعیین شده، همیشه موفق ظاهر نشوند و در این فرآیند خطا رخ دهد.

حال که تا اینجای مقاله همراه ما بودید، با انواع مختلف ETF ها آشنایی دارید و دانش نسبی در این باره کسب کرده‌اید. در نتیجه، می‌توانید با آگاهی از آن‌ها استفاده کنید و احتمالا با سود بیشتر و ضرر کمتری مواجه شوید.

آیا شما تجربه‌ی سرمایه‌گذاری و تعامل با انواع ETF ها را دارید؟ می‌توانید نظرات خود را با ما در وب‌سایت والکس به اشتراک بگذارید.