معرفی ارز دیجیتال یورو؛ برنامه اتحادیه اروپا در ارزهای دیجیتال با یورو دیجیتال
دنیای مدرن امروز که همواره بخش‌های بیشتری از آن در حال دیجیتالی شدن است، بانک مرکزی اروپا را وادار کرده تا توسعه یورو دیجیتال (Digital Euro) را در دستور کار خود قرار دهد. ارز دیجیتال یورو قرار است معادل الکترونیکی اسکناس یورو باشد و در دسترس تمام ساکنین کشورهای عضو اتحادیه اروپا قرار خواهد گرفت. البته گمانه‌زنی‌ها مبنی بر این است که نسخه دیجیتالی یورو نه‌تنها جایگزینی برای اسکناس یورو نخواهد بود، بلکه کریپتوکارنسی هم محسوب نمی‌شود. در ادامه با مهم‌ترین ویژگی‌های این ارز دیجیتال بانک مرکزی آشنا خواهیم شد.
یورو دیجیتال چیست؟
ارز دیجیتال یورو قرار است در کنار پول نقد مورد استفاده قرار بگیرد و انجام انواع تراکنش در اتحادیه اروپا را تسهیل کند. به عبارت دیگر، Digital Euro جایگزینی برای اسکناس‌های یورو و سپرده‌های بانکی نخواهد بود. بانک مرکزی اروپا (ECB) با تاکید روی این موضوع، اعلام کرده که ارز دیجیتال یورو، روشی سریع و امن برای افرادیست که پرداخت‌های دیجیتالی را ترجیح می‌دهند.
بنابراین انتظار می‌رود تا زمانی که تقاضا برای اسکناس یورو وجود داشته باشد، چاپ آن هم متوقف نشود. هر چند این احتمال که تعداد کاربران پول نقد تا حدی کاهش پیدا کند که عملا شاهد منسوخ شدن اسکناس یورو باشیم، نیز چندان دور از ذهن نیست. علی رغم این موضوع، ECB تبدیل ارز دیجیتال یورو به انواع دیگر پول را تضمین کرده است.
به طور کلی می‌توان یورو دیجیتال را پاسخی برای افزایش علاقه مردم به خرید بیت کوین و استفاده از دیگر ارزهای دیجیتال دانست. در حالی که بانک مرکزی اروپا روی تفاوت Digital Euro با کریپتوکارنسی‌ها تاکید زیادی دارد، اما بدون شک استقبال ارزهای دیجیتال توسط کاربران، بی تاثیر در ایجاد نسخه دیجیتالی یورو نبوده است.
تاریخچه ارز دیجیتال یورو
در اکتبر ۲۰۲۰، بانک مرکزی اروپا گزارشی در مورد یورو دیجیتال منتشر کرد که در آن، پتانسیل صدور یک ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) مورد بررسی قرار گرفت. ۹ ماه بعد، پروژه Digital Euro چراغ سبز لازم برای آغاز توسعه را دریافت نمود. فاز اول این پروژه تحقیق و بررسی (Investigation Phase) نام گرفت و از اکتبر ۲۰۲۱ تا اکتبر ۲۰۲۳ ادامه داشت. در این بازه زمانی، طرح‌های مختلف و مدل‌ها توزیع به دقت مورد ارزیابی قرار گرفتند. با توجه به نتایج حاصل از فاز اول، فاز جدید توسعه یورو دیجیتال با نام آماده‌سازی (Preparation Phase)، در نوامبر ۲۰۲۳ آغاز گردید.
در فاز دوم توسعه ارز دیجیتال یورو، زیربنای لازم برای صدور و عرضه نسخه دیجیتالی یورو ایجاد خواهد شد. در این فاز، قوانین و چارچوب‌های لازم مشخص خواهند شد و همچنین، همکارانی که قادر به توسعه پلتفرم دیجیتالی مورد نیاز باشند، نیز انتخاب می‌شوند. فاز آماده‌سازی، شامل مراحل آزمایشی متعددی خواهد بود تا از رفع نیازهای مختلف کاربران توسط یورو دیجیتال، اطمینان حاصل شود.
چرا ارز دیجیتال یورو یک کریپتو کارنسی نیست؟
در حالی که افراد زیادی Digital Euro را تحت عنوان ارز دیجیتال یورو می‌شناسند، اما بانک مرکزی اروپا از ابتدای توسعه آن همواره تاکید داشته که یورو دیجیتال، یک کریپتوکارنسی نخواهد بود. ارزهای دیجیتال به استثنای برخی استیبل کوین‌ها، توسط نهادهای مرکزی مدیریت و حمایت نمی‌شوند. بنابراین، در اکثر مواقع، ضمانتی برای تبدیل سریع و بدون دردسر آنها به پول نقد وجود ندارد. برای مثال یک کشور یا صرافی ارز دیجیتال ممکن است امکان فروش یک رمز ارز خاص را موقتا یا دائما غیر فعال یا غیر قانونی اعلام کند. در مقابل، یورو دیجیتال به طور کامل توسط بانک مرکزی اروپا حمایت شده و در نتیجه، بین آن و پول نقد تفاوت قیمتی وجود نخواهد داشت. این در حالیست که برخی استیبل کوین‌ها، مانند تتر، هرازگاهی به مقدار بسیار ناچیزی از قیمت تضمین شده (یک دلار) فاصله می‌گیرند. به عبارتی، نوسان قیمت ارز دیجیتال در Euro DIgital دیده نمی‌شود و ۱ واحد یورو دیجیتال، همواره ارزشی معادل ۱ یورو خواهد داشت.
بانک مرکزی اروپا موجودی ارز دیجیتال یورو را کنترل خواهد کرد، اما توزیع آن با همکاری بخش خصوصی، شامل بانک‌ها و ارائه‌دهندگان خدمات پرداخت، انجام خواهد شد. تراکنش‌هایی که با یورو دیجیتال انجام می‌شوند، شباهت زیادی به تراکنش‌های کارتی یا اپلیکیشنی فعلی خواهند داشت. علاوه بر این، ارز دیجیتال یورو قرار است امکان انجام تراکنش به هر دو صورت آنلاین/آفلاین را در سرتاسر اروپا و حتی در سایر کشورها امکان‌پذیر کند.
ارز دیجیتال یورو چگونه کار می‌کند؟
وب‌سایت رسمی بانک مرکزی اروپا، نحوه کارکرد یورو دیجیتال را با یک مثال ساده توضیح داده است:
فرض کنید پس از مراجعه به دستگاه خودپرداز، مبلغ ۱۰۰ یورو برداشت کرده‌اید. این عملیات، ۱۰۰ یورو از موجودی حساب بانکی شما کسر می‌کند و در عوض، شما قدرت خرید معادل ۱۰۰ یورو دریافت می‌کنید. این فرآیند به شیوه‌ای مشابه برای Digital Euro انجام خواهد شد. با این تفاوت که قدرت خرید دریافتی شما، در قالب یورو دیجیتال خواهد بود.
مراحل استفاده از این ارز دیجیتال بانک مرکزی عبارتند از:
- مراجعه به بانک و راه‌اندازی کیف پول مخصوص یورو دیجیتال روی تلفن هوشمند.
- شارژ کیف پول از طریق واریز پول نقد، یا انتقال موجودی از یک حساب بانکی متصل به کیف پول. (اکنون قابلیت استفاده از یورو دیجیتال و انجام تراکنش را خواهید داشت.)
- هر زمان که مبلغی در قالب یورو دیجیتال برای شما واریز شود، به موجودی کیف پول‌تان اضافه خواهد شد و پس از عبور از یک سقف مشخص، برای حساب بانکی‌تان ارسال می‌شود. در ضمن، کاربران قابلیت انتقال خودکار پول بین کیف پول و حساب بانکی را نیز خواهند داشت.
هدف از تعیین سقف برای حداکثر میزان یورو دیجیتال قابل نگهداری توسط هر فرد، جلوگیری از خروج بیش از حد سرمایه از بانک‌ها و حفظ ثبات اقتصادی است. البته اتصال حساب بانکی به کیف پول یورو دیجیتال نیز راه‌حلی انجام تراکنش‌هایی است که از سقف تعیین شده عبور می‌کنند.
چه کسانی در پروژه Digital Euro دخیل هستند؟
یوروسیستم (Eurosystem)، شامل بانک مرکزی اروپا و بانک‌های مرکزی کشورهای عضو اتحادیه اروپا، وظیفه مدیریت پروژه ارز دیجیتال یورو را بر عهده دارد. همکاری نزدیک یوروسیستم با سیاستمداران، قانونگذاران، فعالان بازار و نهادهای اجتماعی باعث می‌شود تا یورو دیجیتال، پاسخگوی انواع نیازهای مردم باشد. علاوه بر این، بانک مرکزی اروپا در جلساتی که به صورت منظم برگزار می‌شوند، با وزرای اقتصاد کشورهای اروپایی دیدار کرده و همچنین، تازه‌ترین اطلاعات پروژه را در پارلمان اروپا به اشتراک می‌گذارد.
چه کسانی می‌توانند از ارز دیجیتال یورو استفاده کنند؟
مطابق پیشنهادی که کمیسیون اروپا در ژوئن ۲۰۲۳ ارائه کرد، یورو دیجیتال در دسترس تمام افراد، کسب و کارها و نهادهای عمومی کشورهای عضو موقت یا دائم اتحادیه اروپا قرار خواهد گرفت. علاوه بر این، افرادی که به این کشورهای تحت پوشش سفر کنند، یا افرادی که قبلا ساکن کشورهای اروپایی بوده‌اند نیز ممکن است در شرایط خاص، به این ارز دیجیتال بانک مرکزی دسترسی داشته باشند.
علاوه بر این، در صورتی که اتحادیه اروپا با کشورهای غیر اروپایی به توافق برسد، ساکنین، کسب و کارها و نهادهای عمومی این کشورها نیز به ارز دیجیتال یورو دسترسی پیدا خواهند کرد. بنابراین، می‌توان گفت که در صورت عرضه Digital Euro، ساکنین کشورهایی مانند ایالات متحده و بریتانیا نیز به احتمال زیاد قادر به استفاده از آن خواهند بود.
تفاوت یورو دیجیتال با استیبل کوین‌ها و دارایی‌های رمز ارزی
حفظ ارزش پول، چه در حالت فیزیکی و چه در حالت دیجیتال، یکی از وظایف اصلی بانک مرکزی است. یورو دیجیتال، پول صادر شده توسط بانک مرکزی اروپا است و مانند اسکانس‌های یورو، توسط این نهاد حمایت می‌شود. بنابراین ریسک استفاده از یورو دیجیتال و اسکناس یورو، کاملا مشابه هم خواهد بود.
در مقابل، ثبات و میزان اطمینان هر استیبل کوین به نهاد صادر کننده آن بستگی دارد. این نهاد که می‌تواند یک شرکت خصوصی باشد، وعده داده ارزش پول را حفظ و قابلیت تبدیل کریپتو به پول نقد را نیز ضمانت کند. اما در نهایت، همه چیز به عملکرد صحیح شرکت و حفظ سرمایه کافی توسط آن بستگی خواهد داشت.
در مورد سایر دارایی‌های رمز ارزی که دارای صادر کننده یا مدیر قابل شناسایی نیستند، هیچ تضمینی در مورد تبدیل آنها به پول نقد وجود ندارد. برای مثال، می‌توان به بیت کوین اشاره کرد که توسط یک خالق ناشناس ایجاد شده و شبکه آن نیز به صورت غیر متمرکز اداره می‌شود. بنابراین کسی ارزش آن را تضمین نمی‌کند و این کار توسط میزان عرضه و تقاضای مردم انجام می‌شود. در واقع، میزان عرضه و تقاضا همان چیزی است که ارزش بسیاری از دارایی‌ها را تعیین می‌کند. همچین، لازم به ذکر است که بسیاری از کاربران دنیای کریپتو ساختار غیر متمرکز و عدم کنترل بیت کوین توسط نهادی مرکزی (مانند ECB) را مزیتی بزرگ تلقی می‌کنند. از نظر آنها، ساختار غیر متمرکز، ساختار اقتصاد آینده است.
چرا اتحادیه اروپا به دنبال توسعه یورو دیجیتال است؟
در دنیای امروز میزان به‌کارگیری پول نقد توسط مردم کاهش چشمگیری داشته است. علاوه بر این، پاندمی کووید-۱۹ موجب کاهش بیشتر کاربرد پول نقد، رونق گرفتن خریدهای آنلاین و افزایش تعداد پرداخت‌های دیجیتال شد. ارز دیجیتال یورو، به عنوان معادل الکترونیکی این ارز فیات، به مصرف‌کنندگان اجازه می‌دهد تا از یک پول دیجیتالی صادر شده توسط بانک مرکزی اروپا استفاده کنند. این پول دیجیتال، ارزش و اعتباری مشابه اسکناس یورو خواهد داشت.
Digital Euro یک روش پرداخت دیجیتالی امن و سریع است که در آینده نزدیک، به صورت آنلاین و آفلاین، در تمام مناطق تحت پوشش اتحادیه اروپا قابل استفاده خواهد بود. این روش جدید، میزان کارآمدی اکوسیستم پرداخت اروپا را افزایش داده و آن را در مقابل حملات سایبری و مشکلاتی نظیر قطعی برق، مقاوم‌تر می‌کند.
شما چه دیدگاهی در مورد ارز دیجیتال یورو دارید؟ آیا اصرار بانک مرکزی اروپا برای تمایز یورو دیجیتال با رمزارزها صحیح است یا صرفاً جنبه تبلیغاتی دارد؟
