گذری بر تاریخچه ارز دیجیتال اتریوم: از پیدایش تا آینده

حتما با اتریوم در مقاله اتریوم چیست؟ آشنا شده اید. اما این شبکه و رمز ارز سیر تکاملی دارد که در این مقاله به داستان تاریخچه اتریوم از دو زاویه توسعه شبکه و روند و نوسانات قیمت آن پرداخته‌ایم. 

ویتالیک بوترین ایده اتریوم را در سال ۲۰۱۳ در سن ۱۹ سالگی مطرح کرد. در اواخر همان سال، او مقاله‌ای  منتشر کرد که در آن اتریوم را به عنوان «نسل جدید قرارداد هوشمند اتریوم و پلتفرم برنامه غیرمتمرکز» توصیف کرد که آغاز سفر اتریوم بود.

اتریوم در حال حاضر دومین ارز دیجیتال بزرگ از نظر ارزش بازار است و تقریباً ۱۸ درصد از سهم بازار کریپتو  را از آن خود کرده است. این رمز ارز موفقیت خود را مدیون ایده خلاقانه، اجرای فرآیند توسعه خوب و حمایت مستمر جامعه کریپتو می‌داند. 

در این مقاله، به تاریخچه ارز دیجیتال می‌پردازیم  و نگاهی نیز به چشم اندازی آینده آن خواهیم داشت. 

نگاهی به تاریخچه اتریوم از زاویه توسعه شبکه 

در ادامه با داستان مفصل خلق و اجرای اتریوم همراه می‌شوید؛

پیش از راه اندازی اتریوم 

اختراع اتریوم از بیت کوین الهام گرفته شده است. بیت کوین پایه و اساس فناوری بلاک چین غیرمتمرکز را ایجاد کرد. اما عملکرد آن محدود به انتقال نقدی الکترونیکی همتا به همتا است. با مشاهده این محدودیت، بوترین می‌خواست عملکرد بلاک چین را به برنامه‌های قابل برنامه‌ریزی گسترش دهد.

در ابتدا، او می‌خواست با افزودن یک زبان برنامه‌نویسی پیشرفته‌تر در راس بیت کوین به این هدف دست یابد تا امکان پردازش قراردادهای هوشمند را فراهم کند، اما این ایده توسط جامعه بیت کوین رد شد. سپس، بوترین تصمیم گرفت یک بلاک چین کاملاً جدید ایجاد کند تا این «کامپیوتر جهانی» را فعال کند.

سیر تاریخچه اتریوم از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۴ به صورت زیر بوده است:

در اواخر سال ۲۰۱۳، بوترین مقاله خود را منتشر کرد که در آن ایده اتریوم را شرح داده بود. در ژانویه ۲۰۱۴، اتریوم برای اولین بار در کنفرانس بیت کوین آمریکای شمالی در میامی معرفی شد. این ایده بسیاری از توسعه دهندگان از جمله گاوین وود را به خود جذب کرد که «Yellow Paper» معروف را در مورد پیاده‌سازی فنی اتریوم ۲ منتشر کرد.

در پایان سال ۲۰۱۴، اتریوم اولین سرمایه‌گذاری جمعی خود را داشت که با فروش توکن بومی، اتر، بیش از ۱۸ میلیون دلار به دست آورد. بنیانگذاران و توسعه‌دهندگان اولیه اتریوم ۲.۰ نیز میزبان اولین کنفرانس اتریوم به نام DEVCON0 بودند که طی آن توسعه‌دهندگان برای اولین بار با یکدیگر ملاقات کردند.

اجرای ایده اتریوم

توسعه اتریوم با چهار مرحله اصلی برنامه ریزی شده بود. هر مرحله در تاریخچه اتریوم نشان‌دهنده ارتقای شبکه ضروری در سراسر سیستم است که در آن زمان نسخه‌های قدیمی دیگر پشتیبانی نمی‌شوند. به آن‌ها “hard forks” نیز می‌گویند.

در مراحل اصلی، ارتقاهای فرعی برنامه‌ریزی شده و برنامه‌ریزی نشده‌ای صورت گرفته است.

۳۰ ژوئیه ۲۰۱۵ – ۱۴ مارس ۲۰۱۶: اجرای بنیان فنی پایه (Froniter )

در ۳۰ جولای ۲۰۱۵، اولین نسخه اتریوم (Ethereum 1.0) به نام Frontier منتشر شد. این نسخه دو عملکرد اساسی داشت: استخراج اتر و اجرای قراردادهای هوشمند اتریوم توسط کاربران. هدف از مرحله اولیه راه‌اندازی شبکه بود تا استخراج‌کنندگان بتوانند فرآیندهای استخراج خود را راه‌اندازی کنند و توسعه‌دهندگان بتوانند برنامه‌های غیرمتمرکز خود (DApps) را امتحان کنند.

یک فورک کوچک به نام Frontier Thawing دنبال شد، که طی آن گاز به ۵۰۰۰ در هر تراکنش محدود می‌شد تا مطمئن شود که هزینه‌های تراکنش خیلی زیاد نبوده و مانع استفاده نمی‌‌شود.

۱۴ مارس ۲۰۱۶ – ۱۶ اکتبر ۲۰۱۷: بهبود زیرساخت برای رسیدگی به مسائل امنیتی (مرحله Homestead)

اگر Frontier نسخه فعال اتریوم بود، Homestead نسخه «ایمن‌تر» Frontier بود. آسیب‌پذیری امنیتی اتریوم با هک DAO مورد توجه عموم قرار گرفت. DAO که در سال ۲۰۱۶ راه اندازی شد، یک ایده نوآورانه بود که به کاربران اجازه می‌داد منابع مالی را جمع‌آوری کنند. با این حال، به دلیل یک اشکال در کد قرارداد هوشمند آن، هکرها توانستند از آن برای سرقت بخشی از سرمایه سازمان سوء استفاده کنند؛ بنابراین شکست خورد. 

این اتفاق منجر به یک تصمیم بحث برانگیز برای پیاده‌سازی هارد فورک در شبکه اتریوم برای بازگرداندن وجوه دزدیده شده منتهی شد. بخشی از جامعه این تغییر را نپذیرفتند و شعبه‌ای به نام Ethereum Classic ایجاد کردند که هنوز هم کار می‌کند.

در تاریخچه اتریوم مشاهده شده است که پس از تحمل چندین حمله DoS (انکار خدمات)، دو ارتقاء فرعی به نام‌های Tangerine Whistle و Spurious Dragon برای رسیدگی به مسائل امنیتی، از طریق تعدیل هزینه‌های گاز و اجرای پاکسازی دولتی منتشر شد.

۱۶ اکتبر ۲۰۱۷ – ۲ ژانویه ۲۰۲۰: حل چالش‌هایی که با گسترش و رشد همراه است (مرحله Metropolis)

Metropolis یک بهبود جامع در امنیت، حریم خصوصی و مقیاس‌پذیری اتریوم بود. با نگاهی به تاریخچه اتریوم متوجه می‌شویم که این رمز ارز بسیاری از چالش‌های پیش روی اتریوم در طول فرآیند مقیاس‌بندی و خود را حل کرد و تجربه راحت‌تر و کارآمدتری را برای توسعه‌دهندگان و کاربران خود به ارمغان آورد. از آنجایی که بروزرسانی بسیار پیچیده بود، در دو مرحله منتشر شد: Byzantium و Constantinople.

Byzantium اولین مرحله بود، با ارتقاهای اصلی در ۹ پچ معرفی شد که پروتکل‌های بهبود اتریوم (EIP) نیز نامیده می‌شوند. این ویژگی‌ها شامل عناصر مهمی مانند zk-SNARKs3، account abstraction4 و درجه سختی bomb5 بودند.

Constantinople قرار بود در اواسط سال ۲۰۱۸ راه اندازی شود، اما بیش از نیم سال به تعویق افتاد زیرا چند ساعت قبل از راه‌اندازی مورد نظر، باگ مهمی پیدا شد. قرار بود Constantinople هر مشکلی را که ممکن است از اجرای بیزانس به وجود بیاید را برطرف کند. علاوه بر این، زمینه را برای انتقال از اثبات کار به اثبات سهام فراهم کرد که مصرف انرژی اعتبارسنجی اتریوم به میزان قابل توجهی کاهش یابد. 

۲ ژانویه ۲۰۲۰–۲۰۲۲: اتریوم ۲.۰ مقیاس پذیرتر، ایمن‌تر و پایدارتر می‌شود (مرحله Serenity)

در حال حاضر، مرحله Serenity اتریوم هنوز در حال توسعه است. این نسخه که با نام اتریوم ۲.۰ نیز شناخته می‌شود، قصد دارد اتریوم را به سطحی ارتقاء دهد که بتوان آن را به طور گسترده بدون مواجهه با مشکلات امنیت یا حجم بالا مورد استفاده قرار داد.

به طور خاص، اتریوم ۲.۰ قصد دارد دو چالش اصلی که اتریوم با آن مواجه است را حل کند: شبکه مسدود که تنها می‌تواند تعداد محدودی از تراکنش‌ها را در ثانیه انجام دهد (با افزایش کارمزد گاز برای تراکنش‌های سریع‌تر) و مصرف زیاد انرژی که با اثبات مکانیسم کار وجود دارد.

دو مورد از اصلی‌ترین ارتقاءها، تغییر از اثبات کار به اثبات سهام و اجرای زنجیره‌های خرده است که حجم کاری شبکه را گسترش می‌دهد. اتریوم ۲.۰ مقیاس‌پذیرتر، ایمن‌تر و پایدارتر پیش‌بینی می‌شود، البته در صورت اجرایی شدن آن، از عواقبش بی‌خبریم.

نگاهی به تاریخچه قیمت اتریوم

۲۰۱۵: پیدایش اتریوم 

همان طور که گفته شد توسعه‌دهندگان اتریوم به رهبری بوترین، بلاک چین را در سال ۲۰۱۵ راه‌اندازی کردند؛ تقریبا دو سال پس از آن که مقاله متن باز اتریوم این پروتکل تشریح شد. در تمام سال ۲۰۱۵، اتریوم کمتر از ۱ دلار ارزش داشت؛ اما مهمتر از قیمت آن، سرمایه گذاران بالقوه ارزهای دیجیتال در آن بودند.

۲۰۱۶ : سال صعود و سپس ثبات 

اتریوم در هفته اول ژانویه ۲۰۱۶ یک دلار را شکست. در فوریه ۲۰۱۶، دو برابر شد و به بیش از ۲ دلار رسید. این سرعت در طول سال ادامه یافت و تا جولای ۲۰۱۶ اتریوم راه خود را به بیش از ۱۲ دلار رساند. همه چیز شروع به یکسان شدن کرد و پس از چند بار صعود، ETH  سال ۲۰۱۶ را در حدود ۸ دلار بسته است.

۲۰۱۷: اولین تکان بزرگ 

گام ثابت اتریوم در سال ۲۰۱۷ نوسانات بیشتری را تجربه کرد و جهش‌هایی در نمودار قیمت مشاهده شد که باعث شد که آن قیمت از بالاترین مقدارش تاکنون فراتر رود و سپس به پایین تر از آن رسید. اولین صعود سریع بین آوریل و ژوئن اتفاق افتاد، زمانی که ETH از اواسط ۴۰ دلار به قیمت تقریباً ۳۶۲ دلار رسید. قیمت آن چند قله و دره دیگر را نیز تجربه کرد، تا اینکه به بالاترین رکورد بعدی‌اش در دسامبر رسید؛ این بار ۸۲۶ دلار شد. ETH در سال ۲۰۱۷ با حدود قیمت ۷۷۲ دلار بسته شد.

۲۰۱۸: لحظه ثبت رکورد در تاریخچه اش

در ژانویه ۲۰۱۸ ETH با قیمتی ۶۰۰ برابر بالاتر از قیمت دو سال قبل در ژانویه ۲۰۱۶ آغاز کرد. اما درست پس از اینکه ETH در ۱۲ ژانویه به بالاترین حد خود یعنی حدود ۱۳۹۶ دلار رسید، به اوج خود رسید و فروکش کرد. بعد از آن همه چیز به سرعت تغییر کرد. به جز یک افزایش قیمت کم تا ۸۱۶ دلار، قیمت ETH در تمام سال ۲۰۱۸ روند کاهشی داشت. این سال را با حدود قیمت ۱۴۱ دلار به اتمام رساند.

۲۰۱۹ و ۲۰۲۰: ایستاده بر قله 

قیمت‌ها برای حدود دو سال آرام بود و اتریوم بین ۱۵۰ تا ۷۳۰ دلار در نوسان بود. در حالی که این محدوده هنوز هم ماهیت بی‌ثبات ارزهای دیجیتال را نشان می‌دهد، این قله‌ها و دره‌های متحرک در حدود ۶۰۰ دلار باقی ماندند که نسبتاً در مقایسه با قیمت‌های سال ۲۰۲۱ آرام بودند.

۲۰۲۱: سال NFTها (و البته ETH)

بازار NFT در سال ۲۰۲۱ منفجر شد و به بخش چند میلیارد دلاری تبدیل شد. مجموعه‌های برتر NFT مانند CryptoPunks و Bored Ape Yacht Club با ده‌ها میلیون دلار یا بیشتر معامله می‌شوند.

به دلیل قابلیت‌های قرارداد هوشمند، اتریوم محبوب‌ترین پروتکل بلاک چین برای استخراج، خرید ارز دیجیتال و تجارت NFT بود (و احتمالاً هنوز هم هست). اگرچه رقبا اکنون که هزینه‌های خدمات اتریوم بالا است و ترافیک، وب‌سایت را شلوغ می‌کند، در حال توسعه خود هستند.

با این حال، قراردادهای هوشمند پتانسیلی فراتر از NFT‌ها دارند و برخی از کارشناسان فکر می‌کنند که می‌توانند کارایی و نوآوری جدیدی را در مواردی مانند سوابق رای‌گیری و حتی مدیریت زنجیره تامین به ارمغان بیاورند. بنابراین، اتریوم تخیل علاقه مندان به ارزهای دیجیتال را برانگیخت و از سال اول خود جان سالم به در برد.

تقاضا برای NFT‌ها باعث شد که تعداد افرادی که ETH خریداری می‌کنند، افزایش یابد. برای خرید NFT، مصرف‌کنندگان به یک کیف پول ارز دیجیتالی نیاز دارند که با اتریوم تامین مالی شده باشد، و سپس از آن برای خرید توکن‌های دیجیتالی مورد نظر خود استفاده می‌کنند. بنابراین جای تعجب نیست که قیمت اتریوم از حدود ۷۳۰ دلار در اواخر سال ۲۰۲۰ به ۴۰۰۰ دلار در ماه می ‌۲۰۲۱ افزایش یافت و پس از آن در نوامبر به بالاترین حد خود در حدود ۴۸۰۰ دلار رسید.

اما از ابتدای سال ۲۰۲۲، قیمت اتریوم به زیر ۳۰۰۰ دلار کاهش یافت. احساسات نزولی در بازار کریپتو شروع به پخش شدن کرده است و برخی حدس می‌زنند که حداقل به صورت لحظه‌ای می‌توانند این روایت را در دست بگیرند.

آنچه سرمایه گذاران باید در مورد قیمت اتریوم بدانند

مانند هر سرمایه‌گذاری پر ریسک دیگر، برنامه‌ریزان مالی می‌گویند که باید فراز و نشیب‌ها را نادیده بگیرید و روی کلیت استراتژی خود تمرکز کنید؛ چه سرمایه‌گذاری در بازار رمز ارز باشد چه نباشد.

در حالی که تقاضا برای کریپتو در حال افزایش است، طبق گزارش اخیر CoinDesk، تعداد کیف پول‌های جدید در سراسر جهان در سال گذشته ۴۵٪ افزایش یافته است؛ درصد نسبتا کمی از این جمعیت بزرگتر با بیت کوین، اتریوم و سایر آلت کوین‌ها کار می‌کنند. صرافی محبوب رمزارز Coinbase اکنون بیش از ۷۳ میلیون کاربر در سراسر جهان دارد و به گزارش Gemini، اکنون ۲۱.۲ میلیون آمریکایی یکی از انواع ارزهای دیجیتال را دارند.

به گفته اکثر برنامه‌ریزان مالی، یک قانون کلی و حرفه‌ای این است که درصد کمی از پرتفوی خود را در ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری کنید. دقیقا همان کاری که در سایر سرمایه‌گذاری‌های خارج از بازار کریپتو انجام می‌دهید. 

این به این معنی است که بین ۱٪ تا ۵٪ از کل سبد سهام شما باید حداکثر در کریپتو باشد. هر چقدر از این مقدار سرمایه بیشتری را وارد این بازار کنید احتمال از دست رفتن سرمایه و موجه با ریسک نوسان بیشتر خواهد بود.

آلیسیا آر. هادنت ریس (Alicia R. Hudnett Reiss) ، برنامه‌ریز مالی معتبر و بنیانگذار Business of Your Life، یک سرویس برنامه‌ریزی مالی مستقر در واشنگتن، می‌گوید: وقتی در بازه ۱ تا ۵ درصد قرار می‌گیریم، «مزایای آن نسبت به ریسک به صورت تصاعدی بیشتر خواهد بود».

هادنت ریس می‌گوید: «اما از طرف دیگر، شما می‌توانید چنین بازدهی بالایی داشته باشید. هنگامی که قیمت اتریوم، مثبت شود و یا مانند گذشته به طور تصاعدی افزایش می‌یابد، متوجه بازدهی مطلوبی خواهید شد که به خوبی سبد شما را پر می‌کند.»

اگر تصمیم به سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال دارید، بیت‌کوین و اتریوم انتخاب‌های رایجی برای شروع کار مبتدیان هستند: بریتنی کاسترو (Brittney Castro)، برنامه‌ریز مالی معتبر Mint، می‌گوید: «این دو شبکه بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.» او می‌گوید: «آن‌ها به نوعی مانند اپل و گوگل ارزهای دیجیتال هستند، چرا که اولین برندهایی بودند که وارد بازار شدند و توجه سرمایه‌گذاران را به خود جلب کردند.»

با این حال، کاسترو یک نکته اضافه می‌کند: «ما هنوز نمی‌دانیم چه چیزی در آینده در انتظار ماست و هر کدام از این ارزها چه ارزشی خواهند داشت.»

درست است که آینده اتریوم و هر نوع رمزارز دیگری نامشخص است، می‌توانید از امروز شروع به آماده‌سازی امور مالی خود کنید تا آماده سرمایه‌گذاری در سطح ریسک مورد نظر خود باشید. بدانید که حتی خودی‌های صنعت نیز بر سرمایه‌گذاری ارزهای دیجیتال به صورت بلند مدت نگاه می‌کنند.