ایرنود چیست و چه کاربردهایی در دنیای web3 دارد؟

Web3 از زمان ظهور اینترنت تاکنون بیشترین پتانسیل پیشرفت را میان کسب و کارها داشته است. از سوی دیگر ایرنود (Airnode) جدیدترین فناوری موجود در دنیای Web3 است که با ارائه راه‌حل‌های مناسب و بهینه در این زمینه، باعث تغییر و تحول‌های اساسی شده‌است. در این مقاله، قصد داریم نگاهی به تکنولوژی جذاب ایرنود داشته‌باشیم و با کاربردهای آن بیشتر آشنا شویم. تا پایان همراه ما باشید تا با کاربرد، مزایا و معایب این فناوری نوپا، آشنا شوید.

آشنایی با ایرنود

Airnode نوعی وب یا به بیان بهتر وب ۳ است که سبب تغییر و تحول‌های شگرف در انتقال دارایی‌ها در سطح جهانی شده است. به عبارت دیگر، Airnode نسلی پیشرفته از اینترنت بوده که ساختار انتقال دارایی بر بستر بلاکچین را متحول کرده است. این فرآیند به این ترتیب است که API‌ به dAPI‌ تبدیل شده و با حذف نودهای واسطه، امکان دسترسی به تمام برنامه‌های غیرمتمرکز به شکل مستقیم فراهم می‌شود.

این وب به هیچ سروری نیاز ندارد و می‌تواند یک سرویس مخصوص برای توسعه‌دهندگان API باشد. در واقع این گروه می‌توانند بوسیله این فناوری، اوراکل‌های خود را مدیریت و آن‌ها را اداره کنند. اجازه دهید کمی این موضوع را ساده‌تر بیان کنیم؛ API مخفف کلمه Application Programming Interface بوده و به معنای نوعی واسطه برنامه‌نویسی نرم‌افزار است. در واقع به وسیله API، نوعی واسطه بین سیستم‌عامل و برنامه مورد نظر به‌وجود می‌آید که باعث می‌شود توابع مورد نیاز از یک برنامه توسط برنامه‌ای دیگر، ارائه شود.

شرکت‌های بزرگی همچون گوگل و مایکروسافت از چنین واسطه‌هایی برای برنامه‌نویسان خود استفاده می‌کنند تا ویژگی‌های مناسب و کاربردی‌ای درون برنامه‌ها، گنجانده شود. آنها کمک می‌کنند هزینه‌های مختلفی مانند برنامه‌نویسی به شدت کاهش یابد و از طرفی دیگر، سرعت عمل نیز به شکل قابل‌توجهی افزایش یابد.

جالب است بدانید این واسطه‌ها متمرکزند و در محیط‌های غیرمتمرکزی مانند بلاکچین، بلااستفاده هستند؛ برای رفع چنین مشکلی، توسعه‌دهندگان از واسطه‌های مخصوص بلاکچین به نام API3 استفاده می‌کنند.

نحوه فعالیت ایرنود

Airnode توسط افرادی توسعه یافت که فناوری API3 را برای برنامه‌های غیرمتمرکز یا همان dapp مانند بلاکچین، توسعه دادند. هم اکنون Airnode به صورت منبع‌باز در اختیار برنامه‌نویسان قرار دارد و می‌توانند با حذف نودهای واسطه، فعالیت‌های خود را در این راستا انجام دهند. شاید اصلی‌ترین هدفی که بتوان از آن به عنوان علت توسعه ایرنود یاد کرد، این است که نودهای واسطه حذف می‌شوند. این نودهای واسطه بین توسعه‌دهندگان و قراردادهای هوشمند قرار دارد.

به طور کلی، Airnode از دو بخش تشکیل شده است. نخست بخش خارج از زنجیره که تحت عنوان Off-Chain است و از آن به عنوان گره اوراکل نیز یاد می‌شود. بخش دوم نیز از قرارداد پروتکل بر روی زنجیره تحت عنوان On-Chain، تشکیل شده است. این بخش به وسیله نودهای اتریوم، داده‌ها را به قراردادهای هوشمند انتقال می‌دهد.

از این نود تحت عنوان دروازه‌ای برای ارائه داده‌های API نیز یاد می‌شود. این مفهوم، نوعی سرویس خدمات ابری است که از طریق اینترنت می‌توان به آن دسترسی داشت. به کمک آن می‌توان عملکردهای مختلفی از جمله ارائه مجوز، محدود کردن انتقال داده‌ها، مدیریت حافظه پنهان و غیره را استفاده کرد. نکته‌ی جالب این است که به راحتی و با استفاده از تنظیمات DNS، می‌توانیم به این سرویس دسترسی داشته باشیم. بنابراین تا زمانی که حذف نشود، امکان استفاده و دسترسی به آن وجود دارد.

بررسی سرویس خدمات ابری ایرنود

اشاره کردیم که ایرنود نوعی دروازه API است که به صورت ابری عمل کرده و فرامین مهم و زیادی را شامل می‌شود. نکته‌ی مهمی که در این زمینه وجود دارد، این است که چگونگی استفاده از این سرویس، کاملا به تجربه‌ی گذشته کاربر دارد.  به عبارتی شخصی که قصد استفاده از آن را دارد باید به خوبی با سیستم و فضای ابری موجود در اینترنت آشنا باشد و به وسیله آن، می‌تواند زیرساخت‌های موجود را توسعه دهد.

در واقع بخشی از فرآیند این تکنولوژی مربوط به بلاکچین و بخشی دیگر مربوط به سیستم ابری است. قسمت بلاکچین شامل قرارداد هوشمند (Smart Contract) و نود اوراکل (Oracle Node) و قسمت ابری نیز شامل API و دروازه API های بلاکچین است.

ویژگی‌های Airnode

ایرنود نوعی گره اوراکل از نوع بدون سرور است که از طریق اینترنت می‌توان به آن دسترسی داشت. همچنین بسیاری از مشکلاتی را که گره اوراکل‌های سنتی داشتند، در این مدل از بین رفته؛ از این رو می‌توان آن را نوعی آپدیت ویژه از گره اوراکل سنتی دانست. با این تفاسیر، در ادامه می‌خواهیم به تعدادی از مزایای مهم دیگر بپردازیم:

• توسعه‌دهندگان برای کار با این فناوری، نیاز به دانش و علم مخصوص ندارند.
• دومین ویژگی Airnode، انعطاف‌پذیر بودن آن است. در واقع این تکنولوژی به این دلیل که بدون سرور و مدیریت‌شده وجود دارد، نیاز به مواردی نظیر نگهداری، تعمیر، مدیریت و … ندارد. همچنین بروزرسانی یا آپدیت نیز برای این فناوری تعریف نشده است و همین موضوع جذابیت آن را دوچندان کرده است.
• قیمت‌گذاری آن براساس میزان تقاضای موجود برای آن است. به عبارتی توسعه‌دهندگان می‌توانند اوراکل را به صورت رایگان استفاده کنند و پس از آنکه از این طریق اقدام به درآمدزایی کردند، نسبت به پرداخت هزینه آن، اقدام کنند.
• آخرین ویژگی آن، عدم نیازمندی آن به اپراتور برای مدیریت ارزهای دیجیتال است. در واقع این فناوری به نحوی توسعه یافته است که در آن شخص درخواست کننده، تمام گس فی (Gas Fee) موجود را پرداخت می‌کند.

فناوری ایرنود به دلیل ویژگی‌های کاربردی که دارد، باعث می‌شود توسعه‌دهندگان از آن در فعالیت‎های خود استفاده کنند. تاکنون عیب و ایرادی از این سیستم یافت نشده‌است و اغلب توسعه دهندگان این تکنولوژی، از آن به عنوان یک فناوری فوق‌العاده کاربردی، یاد کرده‌اند.

کاربردهای ایرنود

همانطور که پیشتر نیز عنوان کردیم، Airnode از جنبه‌های مختلفی می‌تواند کاربردی باشد شاید اصلی‌ترین الگویی که در آن استفاده شده است، الگوی درخواست و پاسخ باشد. چنین الگویی، این امکان را به کاربر می‌دهد که با ارائه درخواست، پاسخ را مشاهده کند. به عنوان مثال می‌توانیم از این فناوری برای دریافت پیش‌بینی‌های مربوط به بازارها استفاده کنیم.

علاوه بر این، الگوی انتشار و اشتراک نیز در این فناوری به چشم می‌خورد. در چنین حالتی، کاربر از اوراکل درخواست می‌کند که در صورت بروز شرایط خاص A، فرامین و الگوی خاص B را اعمال کند. برای مثال:

فرض کنید می‌خواهید معامله‌ای در بازار ارز دیجیتال اتریوم انجام دهید. در چنین حالتی، از صرافی غیرمتمرکز خود می‌خواهید که در صورت کاهش قیمت اتریوم از حد مجاز انتخاب‌شده، معامله شما را ببندد. در این حالت می‌توانیم بگوییم که از فناوری ایرنود و الگوی انتشار و اشتراک استفاده کرده‌ایم.

البته این تنها کاربردش نیست و این فناوری به دلیل ویژگی‌های منحصر به فردی که دارد، در زمینه‌های مختلف بلاکچین و وب ۳ قابل استفاده است. به نوعی می‌توان گفت که ایجاد این تکنولوژی، حرکتی رو به جلو در دنیای ارزهای دیجیتال و بلاکچین است.

ایرنود؛ تکنولوژی جذاب و کاربردی

دانستیم Airnode تکنولوژی‌ای جذاب است که به API ها این اجازه را می‌دهد تا به برنامه‌های بلاکچین متصل شوند. به عبارتی این فناوری منبع‌باز بوده و برای Web3 توسعه یافته است. کاربرد آن زمانی روشن می‌شود که بدانیم API ها به صورت مستقیم به محیط‌های غیرمتمرکزی مانند بلاکچین دسترسی ندارند. چنین موضوعی ضرورت یک واسطه را نمایان می‌کند. راه حل آن، استفاده از اوراکل است. اوراکل نیز به وسیله ایرنود می‌تواند پلی از API به بلاکچین، ایجاد کند.

همانطور که اشاره کردیم این فناوری بدون سرور قابل استفاده است و به دلیل مدیریتی که از پیش روی آن اعمال شده‌است، به تعمیر یا نگهداری نیاز ندارد و کاربر می‌تواند با یکبار تنظیم DNS آن، تا زمانی‌که آن را حذف نکرده‌باشد، از آن استفاده کند. همچنین این فناوری برخلاف اوراکل‌های سنتی، به شخص سومی برای مدیریت هم نیازی ندارد.

به نظر شما این تکنولوژی تا چه حد می‌تواند موثر واقع شود و دنیای وب ۳ و بلاکچین را دگرگون کند؟