کارمزد انتقال بیت کوین برای هر تراکنش چقدر است؟ (آپدیت ۲۰۲۵)

یکی از ابهامات رایج برای افراد تازه کار بازار رمزارزها، کارمزد انتقال شبکه بیت کوین و مدت زمان تراکنش‌های آن است. پرداخت کارمزد شبکه بیت کوین لازم و حیاتی است؛ چون بدون آن، انگیزه‌ای برای ماینرها جهت پردازش تراکنش‌ها باقی نمی‌ماند. این موضوع نه تنها بر امنیت شبکه تاثیرگذار است، بلکه تاثیر مستقیمی بر سرعت تایید تراکنش و تجربه کاربر نیز دارد.

روند کارمزد بیت کوین در سال های گذشته

نمودار بالا روند نوسانی کارمزد شبکه بیت کوین را نمایش می‌دهد: از قله‌ها تا اصلاح‌های شدید. به‌طور مثال، در تاریخ ۵ آگوست ۲۰۲۵، حداقل کارمزد به رکورد چندسال اخیر کاهش یافت: حدود یک‌دهم ساتوشی. این اتفاق باعث شده متوسط درآمد ماینرها از کارمزدها به پایین‌ترین حد خود از سال ۲۰۲۲ برسد (حدود ۰.۶٪ در کل درآمد)  .

طبق داده های Reddit در تاریخ ۵ اوت ۲۰۲۵، میانگین نرخ کارمزد طی ۷ روز گذشته برابر با ۴.۳۶ sats/vB (معادل حدود ۱.۲۸ دلار) بوده که متوسط آن حدود ۱.۷۶ sats/vB (معادل ۰.۵۱ دلار) اندازه‌گیری شده است. 

نحوه محاسبه کارمزد شبکه بیت کوین

کارمزد بیت کوین از حاصل‌ضرب نرخ کارمزد (ساتوشی بر بایت مجازی) در حجم تراکنش به دست می‌آید. نرخ رایج کارمزد به‌صورت ۳.۳ sats/vB است و اگر حجم تراکنشی ۱٬۰۰۰ vB باشد، هزینه آن حدود ۳٬۳۰۰ ساتوشی یا تقریباً ۰.۰۰۰۰۳۳ BTC می‌شود. تراکنش‌های دارای ورودی یا خروجی زیاد، حجم بیشتری دارند و هزینه بالاتری برمی‌دارند، به‌ویژه در شرایط شلوغی شبکه.

برای بررسی کارمزد شبکه بیت کوین می‌توان از روش‌ها و ابزارهای زیر استفاده کرد:

۱. سایت BitInfoCharts

• نمایش میانگین و میانه کارمزد به دلار و ساتوشی
• نمودار تغییرات کارمزد در بازه‌های زمانی مختلف

۲. پلتفرم Mempool.space

• مشاهده زنده وضعیت ممپول (حجم تراکنش‌های در انتظار)
• پیشنهاد نرخ کارمزد بهینه برای تأیید سریع یا اقتصادی

۳. سایت Bitcoinfees.earn.com

• برآورد میزان کارمزد پیشنهادی بر اساس سرعت مورد نظر (کم، متوسط، سریع)

۴. ردیت و انجمن‌های بیت کوین

• اطلاع از تجربه کاربران و کارمزدهای واقعی پرداخت‌شده در همان روز

۵. کیف‌پول‌های معتبر (مانند Electrum یا BlueWallet)

• برخی کیف‌پول‌ها نرخ کارمزد پیشنهادی را به‌صورت خودکار محاسبه می‌کنند
• امکان تغییر دستی کارمزد و مشاهده تأثیر آن بر زمان تأیید

۶. APIهای بلاک‌چین (مانند blockchain.info یا Blockchair API)

• مناسب توسعه‌دهندگان برای دریافت لحظه‌ای داده‌های کارمزد و وضعیت شبک

مقایسه کارمزد بیت کوین با سایر رمزارزها

علت دریافت کارمزد انتقال شبکه بیت کوین چیست؟

کارمزد بیت کوین به اندازه قیمت بیت کوین مهم است. شاید با دانستن این حقیقت که بیت کوین توسط شخص یا ارگان خاصی اداره نمی‌شود، این سوال به ذهنتان خطور کند که چرا باید کارمزد انتقال بیت کوین هستند و این کارمزدها را چه کسانی دریافت می‌کنند؟

برای پاسخ به این دو سوال، نگاهی به روند انتقال تراکنش‌ها خواهیم داشت.

اگر تاکنون با بیت کوین سروکار داشته‌اید، حتماً می‌دانید که تراکنش‌ها برای تایید نهایی، وارد مرکز رسمی تمام بیت کوین‌ها یعنی بلاک چین می‌شوند. این انتقال توسط ماینرها (استخراج کننده‌ها) انجام می‌شود.

ماینر کامپیوتر قدرتمندی است که علاوه بر ایمن‌سازی شبکه، به پردازش هر تراکنش می‌پردازد. این کار به انرژی زیاد و قدرت محاسباتی قوی نیاز دارد که به ماینرها این اجازه را می‌دهد تا در ازای خدماتی که ارائه می‌کنند، پاداش دریافت کنند. به این پاداش، پاداش بلاک می‌گویند.

با انتقال هر بلاک به بلاکچین (مجموعه‌ای از تراکنش‌ها که حداکثر ۱ مگابایت حجم دارند)، مقداری بیت کوین علاوه بر مقدار اصلی تراکنش، منتقل می‌شود که به‌عنوان کارمزد برای ماینر در نظر گرفته می‌شود.

اما در نظر گرفتن کارمزد انتقال بیت کوین برای تراکنش‌ها فقط به نفع ماینرها نخواهد بود. از آنجایی که هزینه‌های استخراج روزانه در حال افزایش است، این پاداش‌ها دلیلی برای تشویق کاربران به استخراج بیت کوین خواهد بود.

علاوه بر تشویق ماینرها برای فعال بودن و تامین امنیت شبکه، کارمزدها روش خوبی برای استفاده حداکثری از بیت کوین‌های استخراج شده هستند. ظرفیت استخراج بیت کوین فقط تا ۲۱ میلیون است. در‌ نتیجه، با در نظر گرفتن کارمزد، بیت کوین‌های بیشتری وارد چرخه شده و تمام بیت کوین‌های استخراج شده مورد استفاده قرار می‌گیرند.

با انتقال هر بلاک به بلاکچین (مجموعه‌ای از تراکنش‌ها که حداکثر ۱ مگابایت حجم دارند)، مقداری بیت کوین علاوه بر مقدار اصلی تراکنش، منتقل می‌شود که به‌عنوان کارمزد برای ماینر در نظر گرفته می‌شود.

اما در نظر گرفتن کارمزد انتقال بیت کوین برای تراکنش‌ها فقط به نفع ماینرها نخواهد بود. از آنجایی که هزینه‌های استخراج روزانه در حال افزایش است، این پاداش‌ها دلیلی برای تشویق کاربران به استخراج بیت کوین خواهد بود.

علاوه بر تشویق ماینرها برای فعال بودن و تامین امنیت شبکه، کارمزدها روش خوبی برای استفاده حداکثری از بیت کوین‌های استخراج شده هستند. ظرفیت استخراج بیت کوین فقط تا ۲۱ میلیون است. در‌ نتیجه، با در نظر گرفتن کارمزد، بیت کوین‌های بیشتری وارد چرخه شده و تمام بیت کوین‌های استخراج شده مورد استفاده قرار می‌گیرند.

عوامل موثر بر کارمزد

فاکتورهای مهمی که بر کارمزد تأثیر می‌گذارند عبارت‌اند از:

• ترافیک شبکه (مِمپول پر) باعث رقابت برای فی بالاتر می‌شود.
• حجم تراکنش: هرچه سایز تراکنش بیشتر، هزینه بالاتر.
• نوع آدرس: استفاده از آدرس‌های SegWit (bc1q…) حجم را کاهش داده و باعث پس‌انداز کارمزد می‌شود.
• رفتار بازار: رشد قیمت بیت کوین معمولاً فعالیت شبکه را افزایش می‌دهد.
• تنظیمات کیف‌پول: برخی کیف‌ها فی پیش‌فرض بالاتری دارند تا تأیید سریع‌تر انجام شود.

روش‌های کاهش کارمزد شبکه بیت کوین

برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها، این راهکارها مؤثر هستند:

• ارسال در ساعات کم‌ترافیک (مانند آخر هفته‌ها یا شب‌ها UTC).
• استفاده از آدرس‌های SegWit برای کاهش حجم تراکنش.
• Batching تراکنش‌ها (ارسال چند تراکنش همزمان در یک تراکنش).
• استفاده از شبکه لایتنینگ برای تراکنش‌های کوچک با سرعت و هزینه بسیار کم. 
• مدیریت UTXOهای کوچک (Dust) با ادغام آنها به‌منظور جلوگیری از تراکنش‌های پرهزینه در آینده.

آیا کارمزد بالا همیشه بد است؟

خیر. کارمزد بالا اغلب نشانه تقاضای زیاد برای فضای بلاک و فعالیت بالای شبکه است. این شرایط درآمد ماینرها را بیشتر می‌کند؛ مخصوصاً پس از هاوینگ، که درآمد از پاداش بلاک کاهش می‌یابد. بنابراین، کارمزد بالا می‌تواند انگیزه بیشتری برای حفظ امنیت شبکه ایجاد کند.

جمع‌بندی و توصیه‌ برای کاربران ایرانی

• متوسط کارمزد کنونی بیت کوین در اوت ۲۰۲۵ (مرداد ۱۴۰۴) بین ۰.۹ تا ۱.۳ دلار است.
• با استفاده از SegWit، ارسال زمان‌بندی شده، شبکه لایتنینگ و مدیریت UTXO می‌توان هزینه‌ها را تا حد زیادی کاهش داد.
• ابزارهایی مانند BitInfoCharts و Reddit می‌توانند در بررسی دنیای واقعی کارمزد مفید باشند.
• همان‌طور که امنیت شبکه بیت کوین دلیل بزرگی برای ارزشمندی آن است، بهینه‌سازی کارمزد هم نباید به قیمت چشم‌پوشی از امنیت تمام شود