APR و APY چیست؟ بررسی تفاوت APY و APR
APR (نرخ درصدی سالانه) و APY (درصد بازده سالانه) مفاهیمی کلیدی در محاسبه بهره انواع سرمایهگذاریها یا وامهای رمزارزی هستند. سرمایهگذاریها ممکن است شامل تأمین وجوه استخرهای نقدینگی در مبادلات، استیکینگ، حسابهای پسانداز ارز دیجیتال و بسیاری موارد دیگر باشد. شاید در برخی از این سرمایهگذاریها سود شما بر اساس APR و برخی دیگر بر مبنای APY محاسبه شود. برای سرمایهگذاران درک تفاوت بین APY و APR ضروری است تا بتوانند به طور آگاهانه سرمایه خود را به سودآورترین منابع اختصاص دهند.
APR چیست؟
بسیاری از افراد با نرخ سود پرداختی به حسابهای پسانداز یا سود دریافتی از سوی مؤسسات مالی یا بانکها به خاطر وام آشنا هستند. زمانی که میگویند نرخ بهره سالانه ۵ درصد است، منظور این است که اگر صد دلار سرمایهگذاری کرده باشید، دقیقاً یک سال دیگر سود دریافتی شما پنج دلار خواهد بود. متقابلاً اگر صد دلار با همان نرخ بهره وام بگیرید، دقیقاً یک سال بعد باید مبلغ وام گرفته شده را به اضافه پنج دلار پس دهید.
این نوع محاسبه ساده نرخ بهره بر اساس APR است. نرخ درصدی سالانه یا همان APR، چه در سیستم بانکداری سنتی و چه در حوزه رمزارز، به سود عادی اعمال شده به مبلغ اصلی سرمایهگذاری شده یا وام اشاره دارد و بهره مرکب را در نظر نمیگیرد. در ادامه مقاله به سود مرکب هم خواهیم پرداخت.
APR یک رقم محاسبهای سالانه است. اگر سرمایهگذاری انجام شده یا وام گرفته شده برای کمتر از یک سال باشد، بهره آن به نسبت اعمال میشود. برای مثال، در یک سرمایهگذاری نیم ساله با APR پنج درصد، دقیقاً نیمی از سود یعنی ۲.۵ درصد را دریافت خواهید کرد. فرض کنید ۱ واحد اتریوم در استخر وام روی پلتفرم دیفای سرمایهگذاری میکنید تا مقداری سود کسب کنید و نرخ بهره APR آن ۲۴ درصد است. اگر وجوه خود را به مدت ۳۶۵ روز در استخر قفل کنید، کل میزان سرمایهگذاری شما به ۱.۲۴ واحد اتریوم میرسد. پس شما اصل ۱ واحد اتریوم خود به علاوهی ۰.۲۴ اتریوم بر اساس APR بیست و چهار درصدی دریافت میکنید.
مفهوم و روش محاسبه نرخ بهره با APR بسیار ساده است. در زیر فرمول اساسی برای محاسبه کل مبلغ نهایی بر اساس APR آمده است:
- A: کل مبلغ نهایی
- P: سرمایهگذاری اولیه یا مبلغ وام
- R: نرخ بهره
- T: مدت زمان در واحد سال
با جایگذاری ارقام مطرح شده در مثال بالا:
در این مثال دوره سرمایهگذاری یک سال در نظر گرفته شده است. اگر سرمایهگذاری شما سه ماهه باشد، یعنی یک چهارم سال، فرمول چنین میشود:
APY چیست؟
درصد بازده سالانه یا همان APY معیاری برای محاسبه نرخ بهره سرمایهگذاری یا وام است که بهره مرکب را در نظر میگیرد. سود حاصل از هر دورهای (به طور مداوم، روزانه، هفتگی، ماهانه یا سالانه) را میتوان ترکیب کرد. گنجاندن بهره مرکب، محاسبه APY را پیچیدهتر میکند چون تعداد دورههایی که در آن مبلغ بر اساس نرخ بهره تنظیم میشود را در نظر میگیرد.
فرمول APY به شکل زیر است:
- A: کل مبلغ نهایی
- P: سرمایهگذاری اولیه یا مبلغ وام
- R: نرخ بهره
- N: تعداد دورهها
مهمترین بخش فرمول، مقدار N است و عاملی است که APY را از APR متمایز میکند. تعداد دورههای مرکب، تعداد دفعاتی است که مبلغ سرمایهگذاری بر اساس نرخ بهره اسمیِ تعیین شده، مجدداً محاسبه میشود. در طول هر محاسبهای که مجدداً انجام میگیرد، سودی اضافه میشود که شامل مبلغ سرمایهگذاری اولیه به اضافه سودهای به دست آمده قبلی است.
فرض کنیم ۱ واحد اتریوم را برای یک سال با APY بیست و چهار درصد سرمایهگذاری میکنید و سرمایهگذاری شما در طول دوره مجدداً محاسبه شده است، یک بار در شش ماه و بار دوم در ۱۲ ماه. به این ترتیب، فرمول APY به این صورت در میآید:
بهره مرکب چه تأثیری میگذارد؟
با توجه به محاسباتی که مجدداً و به صورت دورهای انجام میشوند، کل مبلغ نهایی با در نظر گرفتن بهره مرکب در مقایسه با APR افزایش مییابد. به همین جهت، کل مبلغ نهایی در سرمایهگذاری اولیه با یک واحد اتریوم طی یک سال با نرخ بهره ۲۴ درصد، از طریق APR معادل ۱.۲۴ اتر و از راه APY معادل ۱.۲۵۴۴ اتر به دست میآید.
همانطور که میبینید با بهره مرکب، سود بهدست آمده از طریق APY در مقایسه با APR بیشتر است. هر چه تعداد دورههای ترکیبی در طول سرمایهگذاری بیشتر باشد، مبلغ نهایی شما بیشتر میشود. برای مثال، اگر سود سرمایهگذاری سالانه ۱ واحد اتر شما با APY بیست و چهار درصد به صورت ماهانه ترکیب شود، یعنی ۱۲ بار در طول دوره سرمایهگذاری، مبلغ نهایی چنین به دست میآید:
تفاوت بین APY و APR
تنها تفاوت در محاسبات APR و APY، سود مرکب است. در حالی که بقیه موارد دخیل از جمله سرمایهگذاری اولیه، نرخ بهره تعیین شده و طول دوره سرمایهگذاری با هم برابرند، مبلغ نهایی در APY همیشه بیشتر خواهد بود. پس بهتر است وام خود را با نرخ APR بگیرید و سرمایهگذاریهای خود را با APY انجام دهید تا سود بیشتری عایدتان شود.
از APR و APY در حوزه رمزارز چگونه استفاده میشود؟
در امور مالی سنتی، اغلب از نرخ APR و مخصوصاً برای وام گرفتن استفاده میشود؛ در حالی که نرخ APY در رابطه با سرمایهگذاری کاربرد دارد و چنین تبلیغ میشود. در دنیای رمزارز هر دو نرخ APR و APY به طور گسترده در پروتکل دیفای، صرافی متمرکز (CEX) و دیگر پلتفرمهای رمزنگاری مرتبط با امور مالی، وامگیری و قرضدهی، استخرهای نقدینگی، خدمات استیکینگ و موارد دیگر استفاده میشوند.
اکثر ارائهدهندگان خدمات مالی دیفای و متمرکز محصولاتی با هر دو نرخ APR و APY دارند. هنگام وامدهی یا سرمایهگذاری در پلتفرمها با نرخ APY، به مکانیزم مرکب توجه کنید و بدانید که چند بار و در چه بازههایی سودتان ترکیب میشود.
عوامل مهم در سرمایهگذاری در حوزه رمزارز به غیر از APY و APR
هنگام تحقیق درباره فرصتهای سرمایهگذاری رمزارز در دیفای و پلتفرمهای متمرکز، مقایسه APR با APY تنها عامل مهم در تصمیمگیری نیستند. عوامل دیگری که باید در نظر گرفته شوند عبارتند از:
هزینه و کارمزد
در کنار سرمایهگذاریهای رمزارز، کارمزدهای مختلفی از جمله کارمزد تراکنش، برداشت، هزینه پروسه وامدهی و کارمزد شبکه وجود دارند که توسط بلاکچین اصلی در پلتفرمهای غیرمتمرکز دریافت میشود. زمانی که میخواهید بازده نهایی خود را محاسبه کنید، حتماً این هزینهها را هم در نظر بگیرید. اگر فرصت سرمایهگذاری با APR یاAPY بالا جلوی شما ظاهر شود اما هزینهها معقول نباشند، ممکن است این فرصت بیشتر از آن چه که انتظارش را داشتید زیانبار باشد.
نرخ APR و APY ثابت و متغیر
از ثابت یا متغیر بودن نرخ APR یا APY تبلیغ شده مطمئن شوید. نرخ سود ثابتی که اعلام میشود برای کل مدت سرمایهگذاری ثابت است اما نرخهای متغیر بسته به شرایط بازار تحت تأثیر نوسانات قرار میگیرند.
مزایا و پاداشهای اضافی در سرمایهگذاری
در برخی موارد، علاوه بر سود سرمایهگذاری ممکن است از مزایای دیگری مانند توکن نقدینگی (LP) بهرهمند شوید. از این توکنها میتوانید در همان پلتفرم یا پلتفرمهای دیگر برای سرمایهگذاری مجدد و دریافت سود بیشتر استفاده کنید.
عملکرد فعلی و آینده کوین سرمایهگذاریشده
بعضی از مزارع و استخرهای دیفای، فرصتهای سرمایهگذاری با نرخهای APR و APY فوقالعادهای را تبلیغ میکنند. با این حال، اغلب این فرصتها برای کوینهایی ایجاد میشوند که همیشه در حال نوسان و ناپایدار هستند. نرخ تورم این کوینها هم ممکن است بسیار بالا باشد. با در نظر گرفتن نرخ تورم و نوسانات، به طور قطع نمیتوان تعیین کرد که ارزش آن کوین در آینده تا چه حد کاهش خواهد یافت. به این ترتیب شاید بهدلیل نرخ بالای APR یا APY سود بالایی کسب کنید اما ممکن است ارزش کوین در بازار رو به کاهش باشد. برای مثال، اگر سود سرمایهگذاری ۳۰۰% با نرخ APY یا APR دریافت کنید اما از سوی دیگر قیمت کوین شما تا ۴۰۰% طی دوره سرمایهگذاری کاهش یابد، عملاً نفعی از سرمایهگذاری خود به دست نمیآورید.
شهرت و گسترهی پلتفرم
پلتفرمهای بزرگ و محبوب مانند پنکیک سواپ (PancakeSwap) و یونی سواپ (Uniswap) معمولاً نقدینگی کافی دارند و کاربران زیادی از آنها استفاده کردهاند. بهتر است از این پلتفرمها استفاده کنید حتی اگر گزینههای دیگر نرخ بهره APR و APY عالی داشته باشند. در صنعتی که خطر کلاهبرداری و شکست پروژه همیشه وجود دارد، توجه به این نکته برای سرمایهگذاران رمزارز بسیار مهم است.
APR یا APY؟
در حوزه رمزارز، فرصتهای سرمایهگذاری و وام دهی زیادی بر اساس نرخهای APR و APY وجود دارند. به دلیل ماهیت خاصی که بازار رمزارز دارد، نرخهای APY و APR آن غالباً بالاتر از امور مالی سنتی است. این امر فرصتی برای کسب سود فوقالعاده ایجاد میکند اما میزان ریسک هم به همان اندازه بالا میرود. هنگام سرمایهگذاری یا گرفتن وام بر اساس این نرخها، مطمئن شوید که از میزان سود دریافتی و هزینههایی که باید بپردازید آگاهی دارید. اگر با نرخ APY پیش میروید، به دورههای تعیین شده دقت کنید چون تأثیر بهسزایی روی سرمایهگذاری یا وام شما خواهند داشت.