اصطلاحات کلیدی که هر معامله گر تازه کار برای استفاده از مارجین باید بداند

پیش از شروع معامله در بازار ارز دیجیتال لازم است با اصطلاحات تخصصی معامله‌گری در آن آشنا شوید. بیشتر آنها البته در همه بازارهای مالی کاربرد دارند. در این مقاله به معرفی مهم‌ترین اصطلاحات کلیدی ترید در بازار ارز دیجیتال می‌پردازیم. همچنین به دلیل محبوبیت معاملات مارجین در این بازار، بخشی را نیز به شرح اصطلاحات مخصوص این نوع از معاملات اختصاص داده‌ایم.

۱۲ اصطلاح کلیدی برای شروع ترید ارز دیجیتال

برای شروع ترید در بازار ارز دیجیتال لازم است با مفاهیم زیر آشنا شده و به اندازه کافی دانش خود را در آنها تقویت کنید.

بازار صعودی (Bullish) و نزولی (Bearish)

بازار صعودی یا گاوی (Bullish) به دوره‌ای گفته می‌شود که در آن، قیمت ارزهای دیجیتال یا حداقل ارز دیجیتال مورد نظر شما، روندی صعودی داشته باشد. در یک بازار نزولی یا خرسی (Bearish) نیز قیمت‌ها روندی کاهشی دارند. هرچه مدت‌زمان دوره طولانی‌تر و روند افزایش یا کاهش قیمت‌ها شدیدتر باشد، قدرت روند نیز بیشتر خواهد بود.

جفت ارز دیجیتال (Cryptocurrency Pair)

معامله در بازارهای مالی ازجمله ارزهای دیجیتال در قالب جفت‌ارزها به‌صورت X/Y انجام می‌شود. تریدر، ارز اول از سمت چپ (ارز پایه) را خریده و ارز دوم (ارز متقابل) را می‌فروشد. به‌عنوان مثال، معامله جفت‌ارز دیجیتال BTC/USDT به معنی خرید بیت کوین با تتر است.

نقدینگی (Liquidity)

به مقدار پول نقد در گردش صرافی ارز دیجیتال، نقدینگی یا Liquidity‌ گفته می‌شود. هرچه صرافی کاربران بیشتری داشته باشد، نقدینگی‌اش هم بیشتر است. این موضوع برای تریدرها مهم بوده و قدرت پلتفرم برای تسویه سریع سودهای آنها را نشان می‌دهد.

لانگ (Long) و شورت (Short)

•   به سفارش خرید یک ارز دیجیتال به امید فروش آن در قیمت بالاتر، موقعیت یا پوزیشن معاملاتی لانگ (Long Position) گفته می‌شود.
•   به سفارش فروش یک ارز دیجیتال به امید کاهش قیمت و خرید مجدد آن، موقعیت یا پوزیشن معاملاتی شورت (Short Position) گفته می‌شود.

اوردربوک (Order Book)

در بازارهای معاملاتی صرافی‌های ارز دیجیتال، لیستی از سفارشات باز دیگر معامله‌گران در پنل معاملاتی دیده می‌شود. این لیست، اوردربوک (Order Book) نام دارد. لیست فروشندگان به رنگ قرمز و لیست خریداران به رنگ سبز است. 

عمق بازار (Market Depth)

به حجم سفارشات خرید یا فروش برای یک ارز دیجیتال در یک قیمت مشخص یا محدوده قیمتی در هر صرافی ارز دیجیتال، عمق بازار (Market Depth) یا MD گفته می‌شود. این اطلاعات برای پیش‌بینی بازار ضروری است. در تصویر بالا بخش‌های هاشورخورده سبز و قرمز، عمق بازار هستند.

سود به زیان (Profit/Loss)

در معاملات بازارهای مالی Profit/Loss‌ یا P/L، میزان سود به زیان شما در موقعیت معاملاتی‌تان را نشان می‌دهد. به این شاخص، PNL، مخفف عبارت Profit and Loss نیز گفته می‌شود. P/L از کسر قیمت خرید از قیمت فروش و ضرب آن در حجم موقعیت معاملاتی به دست می‌آید. این عدد خود شامل دو نوع زیر است:

•   نسبت سود به زیان محقق‌شده (Realized P/L): پس از بسته شدن موقعیت معاملاتی مشخص می‌شود.
•   نسبت سود به زیان تحقق‌نیافته (Unrealized P/L): که به نسبت P/L جاری موقعیت، پیش از بسته شدن‌اش گفته می‌شود.

نسبت بازگشت به سرمایه (ROI)

از تقسیم P/L بر کل سرمایه‌گذاری انجام‌شده و ضرب آن در عدد ۱۰۰، نسبت بازگشت سرمایه یا ROI گفته می‌شود. ROI‌ مخفف Return to Investment است. فرمول کلی آن در همه انواع معاملات و بازارهای مالی به‌صورت زیر است:

( یافته تحقق سود / اولیه گذاری سرمایه) ✕ ۱۰۰

اندیکاتور (Indicator)

اندیکاتورها یا شاخص‌ها، ابزارهایی محاسباتی در تحلیل تکنیکال به‌منظور ارزیابی وضعیت روند قیمت دارایی‌ها هستند. آنها از داده‌هایی مانند حجم معاملات، قیمت، عمق بازار و غیره استفاده می‌کنند. باندهای بولینگر (Bollinger Bands) و میانگین متوسط نمایی (EMA) نمونه‌هایی از اندیکاتورها هستند.

اسیلاتور (Oscillator)

به نوع خاصی از اندیکاتور که بین یک بازه خاص (مانند صفر تا ۱۰۰ یا منفی یک و یک) نوسان می‌کند، اسیلاتور (Oscillator) گفته می‌شود. قدرت نسبی (RSI)، استوکاستیک (Stochastic) و مکدی (MACD) سه نمونه مهم از آنها هستند.

اسپرد (Spread)

به تفاوت بین قیمت و خرید فروش یک دارایی، اسپرد (Spread) گفته می‌شود. این اختلاف را می‌توان با نگاهی به بالاترین قیمت خرید (Bid) و پایین‌ترین قیمت فروش (Ask) در اوردربوک متوجه شد. اسپرد کمتر به معنی نقدینگی بیشتر صرافی است. 

اسلیپیج (Slippage)

اسلیپیج (Slippage) به اختلاف قیمت اجرای معامله و قیمت مورد نظر تریدر در زمان سفارش‌گذاری گفته می‌شود. نوسانات بازار و کمبود نقدینگی صرافی از مهم‌ترین دلایل این اختلاف هستند. اسلیپیج کمتر نیز به معنی قدرت بیشتر صرافی در اجرای سفارشات است.

اصطلاحات مربوط به انواع سفارش در معامله ارز دیجیتال

برای ثبت سفارش خرید و فروش در صرافی‌های ارز دیجیتال روش‌های متنوعی پیش روی خود دارید. بر اساس آنها می‌توانید مواردی مانند قیمت سفارش، ریسک و دیگر فاکتورها را مدیریت کنید. مهم‌ترین آنها عبارتند از:

• سفارش آنی (Market Order)؛ که در آن، قیمت سفارش بر اساس بهترین قیمتی که صرافی می‌تواند ارائه دهد تعیین شده و سفارش به‌صورت آنی انجام می‌شود.
• سفارش محدود (Limit Order)؛ که در آن، تریدر، قیمت مورد نظر خود برای اجرا شدن سفارش را تعیین می‌کند.
• سفارش توقف محدود (Stop Limit Order)؛ که در آن، سفارش تنها زمانی فعال می‌شود که قیمت به سطح مشخصی برسد. همچنین یک کف یا سقف قیمت نیز برای خرید و فروش می‌توان تعیین کرد.
• تریلینگ استاپ اوردر (Trailing Stop Order)؛ که در آن، تریدر محدوده‌ای مشخص از قیمت‌ها را برای برداشت سود خود تعیین کرده اما همچنان اجازه می‌دهد سفارش باز بماند. تریلینگ استاپ به‌صورت خودکار با نوسانات بازار تنظیم می‌شود.
• حد ضرر (Stop Loss)؛ که در آن، یک سطح قیمت مشخص در جهت خلاف موقعیت معاملاتی برای صرافی تعیین می‌شود تا احیانا با رسیدن قیمت به این نقطه، موقعیت معاملاتی بسته شده و با فروش دارایی‌ها از ضرر بیشتر جلوگیری شود. 
• حد سود (Take-Profit)؛ که در آن، یک سطح قیمت مشخص در جهت موقعیت معاملاتی برای صرافی تعیین می‌شود. با رسیدن قیمت به این نقطه، موقعیت معاملاتی با فروش دارایی‌ها بسته شده و سود حاصل‌شده برداشت شود.
• حد ضرر با قیمت بازار (Stop Loss Limit Order)؛ نوعی سفارش حد ضرر که در آن، دارایی با بهترین قیمت ممکنی که صرافی می‌تواند ارائه دهد به فروش می‌رسد.
• حد سود با قیمت بازار (Take Profit Limit Order)؛ نوعی سفارش حد سود که در آن، دارایی با بهترین قیمت ممکنی که صرافی می‌تواند ارائه دهد به فروش می‌رسد.
• سفارش شرطی (One cancels the other)؛ ترکیبی از دو سفارش استاپ اوردر و لیمیت اوردر که با اجرا شدن یکی، دیگری کنسل می‌شود.

تریگر پرایس (Trigger Price)

به قیمتی که در آن برخی از انواع سفارشات فعال می‌شوند، تریگر پرایس (Trigger Price) یا قیمت فعال‌سازی گفته می‌شود. این اصطلاح را عمدتا در سفارشات استاپ اوردر و استاپ لیمیت اوردر می‌بینیم. تریگر پرایس با قیمت اجرا شدن سفارش متفاوت است.

تارگت پرایس (Target Price)

قیمت دقیقی که تریدر برای خرید یا فروش در سفارش‌های خود تعیین می‌کند، تارگت پرایس (Target Price) نام دارد. این اصطلاح را در تقریبا همه انواع سفارشات به غیر از سفارش آنی می‌بینیم.

۱۸ اصطلاح اصلی در معاملات مارجین

معامله مارجین (Margin Trade) یا تعهدی، یکی از خلاقانه‌ترین روش‌های ترید در بازار ارز دیجیتال است که به کمک آن امکان باز کردن موقعیت‌های معاملاتی با بودجه‌ای فراتر از سرمایه اولیه فراهم می‌شود. صرافی‌های ارز دیجیتال برای این منظور به تریدر وام می‌دهند. مزیت مهم آن نیز کاربرد آن در هر دو بازار نزولی و صعودی است. معامله تعهدی، اصطلاحات و مفاهیم خاص خودش را دارد که هر تریدر باید ابتدا با آنها آشنا باشد. در ادامه ۱۸ مورد از آنها را معرفی می‌کنیم.

مارجین اولیه (Initial Margin)

به سرمایه اولیه شما برای استقراض وام از صرافی ارز دیجیتال، وثیقه یا مارجین اولیه گفته می‌شود. در پلتفرم‌های بین‌المللی نیز اصطلاحات Margin یا Initial Margin برای این منظور به‌کار می‌روند.

اعتبار یا وام (Loan)

به مقدار پول استقراض‌شده از صرافی ارز دیجیتال به‌منظور گشایش موقعیت‌های معاملاتی، وام (Loan یا Borrowed Money) گفته می‌شود. وام شما می‌تواند بر اساس یک ارز دیجیتال، استیبل کوین یا ارز فیات باشد.

نسبت اعتبار (Leverage)

میزان وام دریافتی شما از صرافی ارز دیجیتال بر اساس ضریبی از سرمایه اولیه یا وثیقه‌تان است. به این ضریب، نسبت اعتبار یا اهرم (Leverage)‌ گفته می‌شود. معمولا با افزایش اعتبار اولیه، حد مجاز نسبت اعتبار شما نیز افزایش می‌یابد.

موقعیت لانگ در مارجین 

اتخاذ موقعیت لانگ در مارجین به معنی استقراض وام ارز صرافی به‌منظور خرید ارز دیجیتال است. این موقعیت برای بازارهای صعودی مناسب بوده چراکه تریدر پس از افزایش قیمت دارایی مورد نظر خود می‌تواند پس از فروش در قیمت‌های بالاتر و برداشت سود، بدهی‌اش را به صرافی بازگرداند.

موقعیت شورت در مارجین

اتخاذ موقعیت شورت در مارجین، برای بازارهای نزولی مناسب است. در این روش، تریدر، مقداری ارز دیجیتال از صرافی قرض گرفته و آن را به فروش می‌رساند. او پس از کاهش قیمت، به میزان برابر با وام دریافتی خود اقدام به خرید کرده و بدهی‌اش به صرافی را ضمن برداشت سود می‌پردازد.

حساب مارجین (Margin Account)

صرافی‌های ارز دیجیتال معمولا یک حساب کاربری اختصاصی برای معامله مارجین در اختیار کاربران قرار می‌دهند که به آن حساب مارجین (Margin Account) گفته می‌شود. این حساب، موقعیت‌های تعهدی شما را از موقعیت‌های دیگر در بازار اسپات جدا می‌کند و به دو نوع زیر تقسیم می‌شود:

•   مارجین ایزوله (Isolated Margin)؛ که در آن، مارجین هر موقعیت از دیگری مجزا بوده و ضرر یک موقعیت، بقیه را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد.
•   مارجین کراس (Cross Margin)؛ که در آن، کل موجودی حساب به‌عنوان مارجین همه موقعیت‌ها در نظر گرفته شده و با زیان‌ده شدن یکی، مارجین بقیه نیز کم می‌شود.

لیکوییدیشن (Liquidation)

زمانی‌که روند بازار، خلاف جهت موقعیت معاملاتی شما پیش برود، مثلا در موقعیت لانگ، بازار نزولی شود یا برعکس؛ وثیقه شما توسط پلتفرم معاملاتی به‌منظور پوشش ضررهای معامله به‌فروش می‌رسد. به این اتفاق، لیکویید شدن یا لیکوییدیشن (Liquidation) گفته می‌شود.

ارزش خالص (Equity)

ارزش خالص یا موجودی خالص (Equity) در معاملات ارز دیجیتال به مجموع ارزش کل موقعیت‌های معاملاتی تریدر گفته می‌شود. می‌توان آن را به‌صورت جداگانه برای هر حساب مارجین نیز محاسبه کرد. مقدار آن، تحت تاثیر سود و زیان تحقق‌نیافته موقعیت‌های باز مرتبا تغییر می‌کند.

سطح مارجین (Margin Level)

نسبت ارزش خالص حساب مارجین به مارجین‌های استفاده‌شده تریدر، سطح مارجین (Margin Level) نام دارد. این عدد در ۱۰۰ ضرب شده و به‌صورت درصد بیان می‌شود. کاهش آن به معنی نزدیک شدن به مارجین کال است.

مارجین کال (Margin Call)

زمانی‌که میزان وثیقه شما در موقعیت معاملاتی به مارجین لول نزدیک شود، صرافی، پیامی به‌منظور افزایش مارجین برای‌تان ارسال می‌کند که مارجین کال (Margin Call‌) نام دارد. در صورت عدم افزایش وثیقه و ادامه ضرر، موقعیت نیز موقعیت شما بسته شده و لیکویید می‌شود.

نسبت بدهی (Debt Ratio)

نسبت کل بدهی‌ها یا مقادیر استقراض‌شده به ارزش موقعیت‌های معاملاتی مارجین، نسبت بدهی  (Debt Ratio) نام دارد. هرچه این نسبت بیشتر باشد به معنی استقراض وام بیشتر و در نتیجه افزایش پتانسیل سود یا ضرر است.

قیمت لیکویید شدن (Liquidation Price)

قیمت لیکویید شدن یا Liquidation Price قیمتی است که اگر قیمت ارز دیجیتال مورد معامله شما به آن برسد، موقعیت شما نیز لیکویید خواهد شد. قبل از آن نیز مارجین کال را دریافت خواهید کرد. 

حداقل مارجین (Minimum Margin)

به حداقل سرمایه یا وثیقه‌ای که تریدر برای باز کردن موقعیت‌های معاملاتی جدید یا حفظ موقعیت‌های فعلی باید در حساب مارجین خود داشته باشد، حداقل مارجین (Minimum Margin) یا وثیقه (Collateral) گفته می‌شود. این عدد معمولا درصدی از ارزش کل پوزیشن است.

سود وام مارجین (Interest)

برخی صرافی‌های ارز دیجیتال در ازای وام خود در معاملات مارجین، سود یا بهره (Interest) دریافت می‌کنند. مقدار آن، بسته نسبت اعتبار، میزان وام و مهلت بازپرداخت می‌توان متغیر باشد. محاسبه بهره نیز معمولا روزانه یا ماهانه است.

مارجین نگهداری (Maintenance Margin)

به حداقل بودجه یا Equity‌ که تریدر باید پس از باز کردن موقعیت‌های مارجین در حساب خود داشته باشد، مارجین نگهداری (Maintenance Margin) گفته می‌شود. از این مقدار برای جلوگیری از مارجین کال استفاده خواهد شد.

نسبت ROI در معامله مارجین 

نسبت ROI یا بازگشت سرمایه یک شاخص کلیدی ارزیابی عملکرد است که به منظور محاسبه‌ احتمال سود پس از سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. فرمول نسبت سود به سرمایه‌گذاری اولیه در معاملات مارجین به‌صورت زیر است:

(فروش قیمت – خرید قیمت) ✕ معامله حجم ✕ ۱۰۰ ∕ اولیه مارجین

مارجین آزاد (Free Margin)

مارجین آزاد یا Free Margin‌ به مقدار سرمایه موجود در حساب مارجین شما گفته می‌شود که می‌توانید از آن برای باز کردن موقعیت‌های جدید یا افزودن به مارجین موقعیت‌های فعلی استفاده کنید. این مقدار از کسر ارزش خالص از مارجین مورد نیاز موقعیت‌های فعلی به‌دست می‌آید.

دارایی های بلوکه شده (Frozen Asset)

ممکن است به دلایلی، بخشی از سرمایه موجود در حساب مارجین شما توسط صرافی برای مدتی، قفل یا بلوکه شود. این دارایی‌ها Frozen Asset نام دارند. ازجمله دلایل این اتفاق، مواردی مانند مارجین کال و پوزیشن‌های باز در معرض ریسک بالا هستند.

معامله ارز دیجیتال؛ فرصتی با اصطلاحات بی پایان

فارغ از اصطلاحات اولیه‌ای که در این مقاله بررسی کردیم، معامله در بازار ارز دیجیتال برای تریدرهای حرفه‌ای‌تر و باتجربه‌تر، مفاهیم بیشتری به همراه می‌آورد. این مفاهیم، عمدتا به جزئیات سفارش‌گذاری مربوط شده یا وضعیت سود و زیان شما را به روش‌های مختلف بیان می‌کنند. همچنین بسته به پلتفرم معاملاتی نیز ممکن است با اصطلاحات ویژه همان پلتفرم مواجه شوید. شما چه اصطلاح دیگری را به موارد معرفی‌شده در این مقاله اضافه می‌کنید؟