لیکوئیدیتی (liquidity) چیست؟ بررسی مفهوم نقدینگی در بازارهای مالی

تا کنون این موضوع برای شما پیش آمده است که قصد ورود به یک بازار مالی و شروع سرمایه گذاری را داشته باشید اما از درست بودن تصمیم خود مطمئن نباشید؟ این موضوع کاملا طبیعی است. اما با بررسی یک سری عوامل مشخص مثل لیکوییدیتی در بازار مورد نظر می‌توانید تا حدودی درست بودن تصمیم خود را بررسی کنید. لیکوییدیتی (liquidity) یکی از اصطلاحات ارز دیجیتال است که به توانایی تبدیل یک کوین به کوین دیگر بدون تغییر قیمت اشاره دارد.

به عبارت دیگر لیکوییدیتی همان نقدینگی یک دارایی است که شما با وجود آن می‌توانید از تبدیل شدن دارایی خود به ارز فیات مطمئن باشید. زیرا در یک بازار لیکویید همیشه خریداری برای دارایی شما وجود خواهد داشت. در ادامه این مطلب کامل تر خواهیم گفت که لیکوئیدیتی چیست و مفهوم آن را در بازارهای مالی مختلف بررسی خواهیم کرد.

تعریف لیکوئیدیتی

لیکوئیدیتی یا همان نقدینگی به توانایی تبدیل یک دارایی به پول نقد می‌گویند. به عبارت دیگر لیکوئیدتی نشان دهنده میزان راحت بودن خرید و به فروش رفتن سریع یک دارایی است. به همین دلیل است که یکی از مهم‌ترین فاکتورهای یک دارایی خوب، میزان نقدینگی یا لیکوییدیتی کافی آن است. برای مثال فرض کنید که در یک شهرستان دور افتاده زندگی می‌کنید و تنها دارایی شما یک ماشین بسیار گران قیمت است. برای اینکه بتوانید در آن شهرستان امرار معاش کنید به پول نقد نیاز دارید و این موضوع در حالی است که کسی توانایی خرید آن ماشین گران قیمت را از شما ندارد. به عبارتی لیکوییدیتی دارایی شما کم است.

چرا نقدینگی مهم است؟

به طور کلی، نگهداری دارایی‌هایی که نقدشونده هستند سودمند است. این نوع دارایی‌ها یا سرمایه‌گذاری‌ها ممکن است با هزینه‌ها، جریمه‌ها یا هزینه‌های مبادله کمتری برای تبدیل به پول نقد همراه باشند. احتمال داد و ستد سایر طرف‌ها برای کالاها بیشتر است و معمولاً راهنمایی‌های حسابداری قوی برای اقلامی وجود دارد که آسان‌ترین ارزش‌گذاری و فروش را دارند.

دارایی‌های نقدی یک مزیت روانی نیز دارد. برخی از افراد یا شرکت‌ها با دانستن منابعی که برای رفع نیازهای کوتاه‌مدت دارند، آرامش خاطر دارند. نقدینگی مالی همچنین نقش مهمی در سلامت مالی کوتاه مدت یک شرکت یا فرد دارد. بدون پول نقد کافی، مهم نیست که یک شرکت چقدر درآمد دارد یا خانه یک فرد چقدر گران قیمت است. شرکتی را با ۱ میلیارد دلار دارایی ثابت اما تنها ۱ دلار پول نقد در نظر بگیرید. این شرکت قادر به پرداخت هزینه اجاره ۱۰۰۰۰ دلاری خود بدون جدا کردن برخی از دارایی‌های ثابت نخواهد بود.

تعریف لیکوئیدیتی در بازار

زمانی که در یک بازار مالی تعداد خریداران و فروشندگان به مقدار کافی باشد، لیکوئیدتی در بازار وجود خواهد داشت. در چنین شرایطی معاملات زیادی در بازار انجام می‌شود و سرمایه گذاران نیز تمایل زیادی به انجام معامله دارند. زیرا توانایی بازار برای خرید و فروش دارایی‌ها به سرعت در صورت لیکوئید بودن است. به عبارتی می‌توان اینگونه گفت که اگر یک دارایی در بازار به سرعت خرید و فروش شود و معاملات آن تأثیری روی قیمت اصلی آن دارایی نداشته باشد، بازار در حالت لیکوییدیتی قرار دارد.

منظور از لیکوئیدتی دارایی چیست؟

لیکوییدترین نوع دارایی، وجه نقد است. زیرا در هر شرایطی امکان تبدیل آن به دارایی دیگر وجود دارد. اگر دارایی شما توانایی تبدیل شدن به یک دارایی دیگر (بدون ایجاد سود یا ضرر زیاد) یا تبدیل شدن به وجه نقد را داشته باشد در شرف لیکویید شدن قرار گرفته است. عوامل مختلف زیادی وجود دارد که روی این موضوع تاثیر می‌گذارد:

• سرعت انجام معاملات
• انتقال مالکیت راحت
• ثبات بازار

بسیاری از مواقع افراد به اشتباه فکر می‌کنند که لیکوییدیتی یک دارایی به معنای سودآور بودن آن دارایی است. در صورتی که این دو مفهوم کاملا از هم جدا هستند. لیکوئیدیتی و نقدینگی یک دارایی باعث می‌شود تا معامله‌گران و سرمایه‌داران با حس اطمینان خاطر بیشتری شروع به سرمایه گذاری کنند.

نقدینگی در حسابداری

نقدینگی حسابداری به توانایی یک شرکت یا فرد برای انجام تعهدات بدهی کوتاه مدت خود با دارایی‌هایی که در دست دارند اشاره دارد. افراد و شرکت‌هایی که دارایی‌های نقد آزاد فراوان یا دارایی‌های قابل فروش آسان مانند سهام دارند، نقدینگی حسابداری بالایی دارند.

نقدینگی در بازار ارز دیجیتال

یکی از اصلی‌ترین بازارهای مالی که لیکوئیدیتی و نقدینگی در آن به شدت مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد، بازار ارزهای دیجیتال است. در دنیای کریپتوکارنسی به توانایی یک توکن برای تبدیل شدن به ارز فیات یا یک توکن دیگر، لیکوئیدیتی می‌گویند. البته به شرط اینکه تعادل قیمت آن از بین نرود. حال تصور کنید که یک رمز ارز از لیکوییدیتی بالایی برخوردار باشد. در این صورت تریدرها و سرمایه‌گذاران می‌توانند با سرعت بالاتر و ریسک کمتری معاملات خود را انجام دهند.

در واقع می‌توان این گونه گفت زمانی که بازار یک ارز دیجیتال در عین پرجنب و جوش بودن، دارای ثبات کافی نیز باشد، مفهوم لیکوئیدیتی برقرار شده است. برای مثال فرض کنید که شما دارای ۵ توکن هستید و در حال حاضر قیمت این دارایی شما رشد چشمگیری داشته است. حال اگر مفهوم لیکوئیدیتی برقرار باشد، خریداران کافی برای دارایی شما وجود خواهد داشت و شما می‌توانید با فروش دارایی خود به سود برسید. در غیر این صورت شما مجبور به کاهش قیمت درخواستی هستید. زیرا خریداران کافی با آن قیمت بالا برای شما وجود نخواهد داشت و شما برای کمک به ایجاد تعادل در بازار باید قیمت‌های مناسب‌تری را پیشنهاد دهید.

لیکوئیدیتی در بازار بورس

لیکوئیدیتی در بازار بورس نیز تأثیر خیلی زیادی دارد. در واقع شما به عنوان یک سهام‌دار هنگام خرید یک سهام جدید باید مقدار نقدینگی آن دارایی را بررسی کنید. این موضوع در بازار بورس به کمک شاخصی تحت عنوان ارزش معاملات مشخص می‌شود. به این معنا که هر چه مقدار رتبه ارزش معاملات یک سهام بیشتر شود، می‌توان نتیجه گرفت که میزان لیکوئیدیتی آن نیز بیشتر خواهد بود. در نتیجه انتخاب مناسبی برای سرمایه گذاری است.

آیا لیکویدیتی سودآور است؟

درست است که نقدینگی یک نشانه مثبت برای سودآوری است اما نقدینگی همواره سودآور نیست. بیایید با هم تفاوت‌های اصلی این دو موضوع را بررسی کنیم:

• سودآوری به بهبود حاشیه مالی یک شرکت اشاره دارد. هزینه هر چه بیشتر باشد، حاشیه‌ها نیز افزایش می‌یابد. این نشان دهنده افزایش سودآوری شرکت برای آن سال مالی است. سودآوری، ذخایر سهام و چشم انداز رشد شرکت را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر، نقدینگی به توانایی شرکت در ایفای تعهدات کوتاه مدت و بلندمدت اطلاق می‌شود که شرکت باید در بلندمدت و کوتاه‌مدت بخش جاری بدهی‌ها را بپردازد.
• یکی از تفاوت‌های اصلی این است که همیشه لازم نیست شرکت سودآور، نقدینگی نیز داشته باشد. ممکن است که شرکت سرمایه‌گذاری زیادی در پروژه‌های آتی انجام داده است که مطالبات آن پس از مدت‌زمان قابل‌توجهی سررسید شده است. این یک تفاوت عمده است که باید هنگام پیش بینی مالی برای هر شرکتی درک شود. شرکتی که ماهیت نقدینگی ندارد نیز می‌تواند در کوتاه مدت ورشکست شود زیرا نقدینگی کافی در دست ندارد و به همین دلیل شرکت برای انجام تعهدات کوتاه مدت به سرمایه در گردش نیاز دارد.
• سودآوری معیاری برای موفقیت کسب و کار است. این یعنی اینکه شرکت در یک دوره زمانی چقدر خوب عمل می‌کند. این موضوع نشان دهنده این نیست که شرکت چقدر پول نقد دارد. از سوی دیگر، نقدینگی وضعیت نقدی شرکت را به ما نشان می‌دهد، وجه نقد بیش از حد در ترازنامه نیز نشان‌دهنده مدیریت ضعیف سرمایه در گردش شرکت است زیرا شرکت هزینه نقدینگی را که در ترازنامه آمده است را متحمل می‌شود.
• سودآوری معیار عملکرد مالی شرکت است که به صورت سود و زیان نشان داده می‌شود و به عنوان سود خالص در حساب سود و زیان گزارش می‌شود. اگر سود خالص منفی باشد، نشان دهنده زیان شرکت در آن دوره است. نقدینگی در ترازنامه در بخش دارایی‌های جاری هر ترازنامه شرکت وجود دارد که شامل اوراق بهادار قابل فروش، هزینه‌های پیش‌پرداخت شده و موجودی‌ها جدا از وجه نقد است.

نقدینگی، فاکتور مهم برای بازارهای مالی

مفهوم لیکوئیدتی در تمام بازارهای مالی مثل بازار بورس، بازار ارز دیجیتال، بازار ملک، بازار خودرو و… مشاهده می‌شود. برای مثال زمانی که شما یک زمین گران‌قیمت و وسیع داشته باشید، ممکن است یک سرمایه بزرگ برای شما باشد، اما با توجه به قیمت زیادی که دارد خریدار کافی نخواهد داشت و بدین ترتیب لیکوئیدتی دارایی شما کم است. حال این موضوع درباره ارزهای دیجیتال، سهام‌های بورس و … نیز صدق می‌کند. بنابراین یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی که هنگام سرمایه گذاری در یک بازار باید بررسی کنید، لیکوییدیتی آن بازار است.

ویراش شده توسط مسعود فاضل

سوالات متداول