متا (Meta) یا فیسبوک سابق؛ همه چیز را در مورد این پلتفرم رسانه اجتماعی بدانید

در این مقاله قصد داریم به معرفی شرکت «متا پلتفرمز»، به اختصار متا (Meta) یا فیسبوک سابق بپردازیم و تاریخچه، افت و خیزها، دلیل تغییر نام آن و ارتباط این عنوان جدید فیسبوک با متاورس (metaverse) را موشکافی کنیم.

متا (Meta) یا همان فیسبوک سابق چیست؟

فیسبوک یک پلتفرم شبکه اجتماعی است که به کاربران اجازه می‌دهد با دوستان، همکاران یا حتی افرادی که نمی‌شناسید، به صورت آنلاین ارتباط برقرار کنید و در کنار آن تصاویر، موسیقی، ویدئو، مقالات و همچنین افکار و نظرات خود را با سایرین به اشتراک بگذارید. بنابراین افرادی که در فیسبوک دارای پروفایلند می‌توانند: اطلاعات مربوط به خود را لیست  و محتوای سایر صفحاتی که به آنها علاقه‌مندند را دنبال و لایک کنند. 

به عنوان مثال، یک هوادار باشگاه لیورپول می‌تواند صفحه این باشگاه را در متا (Meta) دنبال و در آنجا نظرات خود را ارسال کند. همچنین او می‌تواند از اخبار، تصاویر و ویدیوهای این باشگاه با خبر شود.

تاریخچه شرکت فیسبوک

فیسبوک یک سرویس شبکه اجتماعی آنلاین است که در سال ۲۰۰۴ توسط مارک زاکربرگ (Mark Zuckerberg)، ادواردو ساورین (Eduardo Saverin)، داستین موسکوویتز (Dustin Moskovitz) و کریس هیوز (Chris Hughes) که همگی از دانشجویان دانشگاه هاروارد بودند، تاسیس شد. فیسبوک با داشتن نزدیک به سه میلیارد کاربر تا سال ۲۰۲۱ به بزرگترین شبکه اجتماعی جهان تبدیل شد. دفتر مرکزی این شرکت در منلو پارک، کالیفرنیا قرار دارد و بالغ بر ۱۸ دیتاسنتر در نقاط مختلف جهان وظیفه حفظ داده‌های کاربران آن را بر عهده دارند.

نام	متا (فیسبوک سابق)
نماد شرکت در NASDAQ	FB
راه‌اندازی	۴ فوریه ۲۰۰۴
دفتر مرکزی	منلو پارک، کالیفرنیا، ایالات متحده آمریکا
بنیانگذاران	مارک زاکربرگ، ادواردو سورین، داستین موسکوویتز، کریس هیوز
مدیرعامل	مارک زاکربرگ
تعداد کارکنان	۵۲۵۳۵
شرکتهای تابعه	اینستاگرام، واتس آپ، آکیولس، پیام رسان فیس‌بوک
درآمد (۲۰۲۱)	۸۵.۷ میلیارد دلار

دیتاسنترهای فیسبوک

دیتاسنتر به مجموعه ای از سرورها، زیرساخت‌های ارتباطی و تجهیزات الکترونیکی گفته می‌شود که برای پشتیبانی از سرویس‌های تحت شبکه به‌کار گرفته می‌شوند. امروزه بسیاری از شرکت‌ها برای مراقبت از داده‌های خود از دیتاسنتر استفاده می‌کند. نوع دیتاسنتر بر اساس حجم اطلاعات ذخیره شده و درجه امنیت آن متفاوت است. بنابراین ابعاد دیتاسنتر از یک رایانه خانگی تا یک شهرک بزرگ (دیتا سنتر غول‌های فناری) متغیر است.

مصرف انرژی و خنک نگه داشتن این مراکز همواره از معضلات شرکت‌های حوزه فناوری است. در همین راستا متا (Meta) بر آن شد تا  یکی از جدیدترین دیتاسنترهای خود را (لولا) در شمالی‌ترین نقطه سوئد (۱۱۰ کیلومتری مدار قطب شمال) راه‌اندازی کند. دیتاسنتر لولا در فضایی بالغ بر ۱۰ هزار متر مربع ساخته شده و جزء بزرگترین دیتاسنترهای دنیا است. 

در جدول زیر لیستی از  ۱۸ مرکز داده متا (فیسبوک) را به همراه مساحت و میزان سرمایه‌گذاری آنها  مشاهده می‌کنید:

دیتا سنتر	کشور	تعداد ساختمان	مساحت (متر مربع)	سرمایه گذاری        (میلیارد دلار)
DeKalb	آمریکا	۲	۸۳۶۱	۰.۸
Altoona	آمریکا	۱۰	۳۷۱۶۱	۲
Papillion (Sarpy)	آمریکا	۸	۳۳۴۴۵	۱.۵
New Albany	آمریکا	۵	۲۳۲۲۵	۱
Huntsville	آمریکا	۴	۲۳۲۲۵	۱
Newton	آمریکا	۵	۲۳۲۲۵	۱
Forest City	آمریکا	۴	۱۲۰۷۷	۰.۸
Gallatin	آمریکا	۲	۹۲۹۰	۰.۸
Henrico	آمریکا	۷	۲۳۲۲۵	۱
Mesa	آمریکا	۲	۹۲۹۰	۰.۸
Los Lunas	آمریکا	۶	۲۶۰۱۲	۱
Fort Worth	آمریکا	۵	۲۴۱۵۴	۱.۵
Prineville	آمریکا	۱۱	۴۲۷۳۵	۲
Eagle Mountain	آمریکا	۵	۲۲۲۹۶	۱
Odense	دانمارک	۲	۸۳۶۱	۱.۶
Clonee	ایرلند	۳	۱۴۸۶۴	۰.۴
Luleå	سوئد	۳	۹۲۹۰	۱
Tanjong Kling	سنگاپور	۱	۱۶۷۲۲	۱

معضلات و ریسک‌های پیش روی فیسبوک

بدون شک برای جوانانی که با تکنولوژی بزرگ شده‌اند، فیسبوک زمانی محبوب‌ترین وب‌سایت شبکه اجتماعی بود. اما علی‌رغم این محبوبیت، معضلات زیادی بر سر راه این پلتفرم وجود دارد:

۱. سن رضایت دیجیتالی: بر اساس مقررات جدید حفاظت داده اتحادیه اروپا (GDPR) سن رضایت دیجیتالی به ۱۳ سال کاهش یافته است. این بدان معناست که افراد زیر ۱۳ سال اجازه دسترسی به پلتفرم‌های شبکه اجتماعی مانند فیسبوک یا همان متا (Meta) را ندارند.

۲. حریم خصوصی: کاربران گاهی اوقات فراموش می‌کنند که آنچه در فیسبوک پست می‌شود اساساً نوعی انتشار محتواست و هر فردی می‌تواند این اطلاعات را مشاهده و از آنها سوء استفاده کند. 

۳. زورگویی در فضای سایبری: فیسبوک یک فضای جدید برای بازیگران مخرب است که در آن می‌توانند از طریق استفاده مکرر از پیام‌های تند و تهدیدآمیز، به کاربران هدف خود آسیب وارد کنند. 

۴. محتوا: گاهی اوقات ممکن است محتوایی در فیسبوک وجود داشته باشد که برای جوانان نامناسب است. به دلیل محبوبیت فیسبوک، کودکان هم ممکن است در معرض چیزهایی قرار بگیرند که والدین آنها را ترجیح نمی‌دهند.

همکاری با دولت آمریکا و نقض حریم خصوصی

دولت و مقامات محلی آمریکا همواره از فیسبوک به‌عنوان یک منبع اطلاعاتی مهم در کشف جرایم استفاده می‌کنند. این شامل دسترسی دولت به اطلاعات خصوصی کاربران هم می‌شود. بر اساس گزارش مقاله جونیچی سمیتسو Junichi P. Semitsu، دولت فدرال ایالات متحده حتی بدون داشتن مدارک کافی می‌تواند به تمام اطلاعات شخصی و مکاتبات کاربران فیسبوک دسترسی داشته باشد! حتی در سیاست‌های حریم خصوصی فیس‌بوک آمده:

«در مواقع ضروری اگر احساس ‌کنیم نشر اطلاعات کاربران در جلوگیری از کلاهبرداری  یا فعالیت‌های غیرقانونی مثمر ثمر است، آنها را به اشتراک می‌گذاریم».

حقایق جالب شرکت متا پلتفرم (فیسبوک سابق)

• در ماه‌های اولیه، متا (فیسبوک) فقط در دانشگاه هاروارد و بعد از مدتی سایر دانشگاه‌های آمریکا و کانادا در دسترس بود.
• به طور میانگین هر کاربر فیسبوک ۱۵۵ دوست و دنبال‌کننده دارد.
• ۸۵٪ کاربران فعال روزانه فیسبوک خارج از آمریکا و کانادا هستند.
• دلیل رنگ آبی فیسبوک بخاطر کور رنگی زاکربرگ است، وی به خوبی نمی‌تواند رنگ‌های سبز، قرمز و مشتقات آنها را ببیند.
• آل پاچینو اولین چهره مشهوری بوده که به عضویت فیسبوک در آمد.
• شما نمی‌توانید اکانت فیسبوک مارک زاکربرگ را بلاک کنید.
• بیشترین کاربران متا (Meta) مربوط به کشور هندوستان با ۲۷۰ میلیون نفر است.
• هر کاربرُ روزانه به طور متوسط ۲۱ دقیقه را در فیسبوک سپری می‌کند.
• کلیه سرویس‌های فیسبوک در تاریخ ۴ اکتبر ۲۰۲۱ به دلیل تنظیمات اشتباه روترهای سرورها دچار قطعی کامل شدند و به دنبال این اتفاق سهام فیسبوک ۵٪ سقوط کرد.

تغییر نام فیسبوک به متا (Meta)

ما همواره فیسبوک را در دنیا به دلیل شهرتش در بخش رسانه‌های اجتماعی می‌شناسیم. اما در ۲۸ اکتبر سال ۲۰۲۱ اتفاقی ویژه برای این پلتفرم رقم خورد. مارک زاکربرگ بنیانگذار و مدیرعامل این شرکت طی کنفرانسی زنده و مجازی به کاربران و ذینفعان این پلتفرم خبر از تغییر برند فیسبوک به یکی از مهمترین پروژه های متاورس را داد: 

«تحولی بزرگ در راه است! زین پس به دلیل تغییر رویه ما در ایجاد و پشتیبانی از متاورس، عنوان جدید متا (Meta) جایگزین برند فیسبوک می‌شود».

زاکربرگ درخصوص دلیل این تغییر نام گفت: «برند قبلی ما صرفاً به یک محصول مرتبط بود و نمی‌توانست نمایانگر تمامی جنبه‌های فعالیت امروز ما باشد، چه برسد به آینده!».

متاورس دقیقا چیست؟

اما متاورس (Metaverse) چیست؟ خب، متاورس اساساً یک دنیای دیجیتال است که در آن افراد می‌توانند بین دستگاه‌ها و پلتفرم‌های مختلف حرکت کنند و به صورت مجازی تعاملاتی فراتر از ارتباطات اینترنتی فعلی را با یکدیگر تجربه کنند.

با توجه به اطلاعیه متا پلتفرمز، متاورس جاییست که می‌توانید توسط هدست‌های واقعیت مجازی، عینک یا دستگاه‌های واقعیت افزوده به صورت مجازی با دوستان خود ملاقات کرده و با آنها به کار یا بازی بپردازید. زاکربرگ همچنین برخی تصاویر احتمالی از کانسپت پروژه واقعیت مجازی خود را به نمایش گذاشت و متاورس را «محیط مجازی» نامید. در حال حاضر گمانه‌زنی‌های زیادی در مورد شاکله و اساس متاورس مطرح است. یکی از کارشناسان نام آشنای حوزه فناوری، ویکتوریا پتروک در این باره به خبرگزاری رویترز گفت:

«این تکامل بعدی ارتباطات است که در آن همه چیز شروع به جمع شدن در یک جهان یکپارچه می‌کند، بنابراین شما زندگی مجازی خود را به همان شیوه زندگی فیزیکی انجام می دهید»

واکنش کاربران به تغییر نام متا (Meta)

در بین کاربران اینترنت هم منتقدین و حامیانی برای این اقدام کمپانی متا وجود دارد. عده‌ای دست به ستایش این کار زده و اذعان داشتند این تبلیغات رسانه‌ای جدید برای فیسبوک در زمان مناسبی انجام گردید. یعنی درست وقتی که موضوع بازرسی شدید، بحث قوانین حریم خصوصی و نقض داده‌ از سوی فیسبوک در رسانه‌های اجتماعی مطرح شده است. آنها بر این باورند که فیسبوک با این کار به خوبی توانست اذهان عمومی را از مشکلاتی که با آنها دست به گریبان بود، منحرف کند.

اما در طرف مقابل برخی از بزرگ‌ترین منتقدان فیسبوک این تغییر نام را به عنوان یک اثر هیجانی کوتاه مدت تلقی کرده و معتقدند صرفاً یک تغییر نام ساده نمی‌تواند باعث از بین رفتن افکار منفی درباره نقض حریم خصوصی این شرکت شود. این افراد ریزش ۲۳ درصدی ارزش سهام فیسبوک از ۳۲۳ دلار به ۲۴۹ دلار که در اولین گزارش سه ماهه آن پس از تغییر نام به متا (Meta) اتفاق افتاد را گواهی بر این ادعای خود می‌دانند.

«این تغییر نام واقعیت را تغییر نمی‌دهد… تغییر نام آن‌ها نباید ما را از تحقیقات، مقررات و نظارت واقعی دور کند. فیسبوک یا همان متا باید پاسخگو باشد» (هیئت بازرسی فیسبوک)

دورنمای متا (META)

توجه داشته باشید که این حرکت شرکت متا پلتفرم (فیسبوک سابق) به معنای حق مالکیت (لایسنس) تکنولوژی متاورس نیست، بلکه فقط به معنای پذیرش آن است. بنابراین باید منتظر ورود غول‌های دیگری مانند مایکروسافت و شرکت بازی‌سازی فورتنایت به این حوزه باشیم و ببینیم آنها هم چشم‌انداز پیش روی خود را مجدداً بر اساس متاورس ترسیم می‌کنند یا خیر؟ 

زاکربرگ انتظار دارد با کمک فناوری هایی که به متاورس قوت می‌بخشد مانند هدست واقعیت مجازی انحصاری فیسبوک به نام اوکولوس کوئست Oculus Quest، تعداد کاربران این حوزه طی یک دهه آینده به یک میلیارد نفر برسد. اما به هر حال باید منتظر ماند تا ببینیم که این تغییر نام تا چه حد جدیست و چه تاثیری در آینده این شرکت (هم در دنیای متاورس و هم در دنیای واقعی) خواهد داشت.

شما ورود فیسبوک به دنیای متاورس را برای میلیاردها کاربر متا، اینستاگرام و واتس‌اپ در سراسر جهان چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا این حرکت موجب ورود سایر غول‌های فناوری به این دنیای جدید می‌شود؟ نظر خود را با ما در میان بگذارید.