معاملات آپشن یا قرارداد اختیار معامله یا در بازار ارز دیجیتال چیست؟

معاملات آپشن (option trading) یا قرارداد اختیار معامله یکی از ابزارهای مشتقه در بازارهای مالی همانند سهام، ارز دیجیتال و شاخص‌های مالی است. از معاملات آپشن معمولاً برای پوشش ریسک معاملات و قراردادهای موجود استفاده می‌شود و مدت‌زمان کوتاهی است که پای این نوع معاملات از طریق پلتفرم‌هایی مانند بکت (bakkt) به بازار کریپتوکارنسی باز شده‌است. بسیاری از معامله‌گران و سرمایه‌گذاران بازار کریپتو از اختیار معامله در بازار ارز دیجیتال برای پوشش ریسک در معاملات بلندمدت و کوتاه‌مدت استفاده می‌کنند.

این نوع قراردادها بسیار قدیمی هستند و گفته می‌شود قدمت آن به زمان یونان باستان باز می‌گردد. در این مقاله از بلاگ والکس قصد داریم به معرفی «قرارداد اختیار معامله» بپردازیم و نقاط ضعف و قوت آن را بررسی کنیم. پس خواندن این مقاله را از دست ندهید.

آشنایی کامل با قرارداد اختیار معامله

آپشن‌ها یا قرارداد اختیار معامله، ابزارهای مشتقه‌ای در بازارهای مالی هستند که به خریدار، حق خرید و یا روش دارایی مورد نظر را در یک تاریخ و قیمت از پیش تعیین شده می‌دهد. قرارداد اختیار خرید (Call) به دارندگان حق خرید می‌دهد، در حالی که اختیار فروش (Put) حق فروش را به خریدار می‌دهد. قراردادهای تسویه نشده (Open Interest) به‌ تمامی قراردادهای خریدوفروش گفته می‌شود که صورت پذیرفته‌اند اما توسط یک قرارداد دیگر سربه‌سر نشده‌اند. خریدار قرارداد اختیار خرید در خصوص شرایط بازار بسیار خوش‌بین است و انتظار افزایش قیمت را از بازار دارد، در حالی که خریدار قرارداد فروش معتقد است قیمت کاهش پیدا می‌کند.

در حقیقت معاملات آپشن، توافقی است که در آن خریدوفروش یک دارایی در قیمتی تعیین شده و در تاریخ مشخص واگذار می‌شود. این نوع قرارداد شبیه به قرارداد آتی است؛ البته معامله‌گرانی که قرارداد اختیار معامله انجام می‌دهند مجبور نیستند مواضع خود را در تاریخ مشخص تسویه کنند. این نوع قراردادها  همچنین می‌توانند از شاخص‌های مالی مشتق شوند. معاملات آپشن معمولاً جهت پوشش ریسک در مواضع موجود و معاملات “Speculative Trading” به کار می‌رود. برای مثال، به‌تازگی معامله‌گران حرفه‌ای به خرید قرارداد اختیار معامله می‌پردازند تا در برابر کاهش مستمر قیمت اتریوم بتوانند از سرمایه خود مراقبت کنند.

بررسی یک مثال برای درک بهتر معاملات آپشن

در نظر می‌گیریم که شما قصد خرید بیت کوین را دارید. در حال حاضر قیمت هر واحد بیت کوین ۱۹۰۰۰ هزار دلار است و شما حدس می‌زنید که تا ۲ ماه دیگر قیمت آن به ۲۵۰۰۰ هزار دلار می‌رسد. ۲ راه وجود دارد شما می‌توانید به یک صرافی ارز دیجیتال مراجعه کنید و با استفاده از روش‌های معمولی یک بیت کوین را خریداری کنید و ۲ ماه صبر کنید تا نتیجه را ببینید. در این میان احتمال خطا وجود دارد؛ زیرا هیچ تضمینی برای تحلیل و پیش‌بینی وجود ندارد و ممکن است در این زمان بیت کوین به ۱۵ هزار دلار سقوط کند. به همین جهت بهتر است برای کاهش ریست و کسب سود بیشتر از قرارداد اختیار معامله استفاده کنید.

می‌توانید در یکی از صرافی‌های ارز دیجیتال که در آن معاملات آپشن انجام می‌شود یک قرارداد تنظیم کنید. در این قرارداد تعیین می‌کنیم که قصد خرید ۱ بیت کوین، در تاریخ ۲ ماه آینده با قیمت توافقی ۲۲ هزار دلار را دارید و برای وجه تضمین به فروشنده در زمان خرید مبلغ ۴۰۰ دلار را پرداخت می‌کنید. پس از ۲ ماه در زمان خرید ۲ سناریو وجود دارد، ممکن است بیت کوین به بالای ۲۲ هزار دلار برسد و یا همچنان روند نزولی را پیش بگیرد. چنانچه بیت کوین به ۲۵ هزار دلار رسیده باشد، شما می‌توانید با پرداخت ۲ هزار دلار یک بیت کوین دریافت کنید و با فروش آن سود کنید. چنانچه قیمت بیت کوین به ۲۲ هزار دلار نرسیده باشد و همچنان کمتر باشد، شما این اختیار را دارید که معامله را انجام ندهید و فقط آن ۴۰۰ دلار را پرداخت کنید.

در مقابل اگر پیش‌بینی شما مبنی بر سقوط قیمت بیت کوین بود، می‌توانستید از قرارداد اختیار فروش استفاده کنید تا در صورت کاهش قیمت این کوین سود کنید. بسیاری از ماینرها برای کاهش میزان ریسک احتمالی خود از معاملات آپشن استفاده می‌کنند.

نحوه کار قرارداد اختیار معامله

همان‌طور که گفتیم  دو نوع اختیار معامله وجود دارد به اختیار خرید و فروش (Puts and Calls ) مشهور هستند. معامله‌گران زمانی اختیار خرید را انتخاب می‌کنند که انتظار دارند قیمت دارایی رو به افزایش باشد. در مقابل زمانی اختیار فروش را انتخاب می‌کند که انتظار کاهش قیمت دارایی دیجیتالی را در بازار داشته باشد. برخی از معامله‌گران نیز با امید ثبات قیمت‌ها از قرارداد اختیار معامله جهت شرط‌بندی در نوسانات بازار استفاده می‌کنند.

معرفی مؤلفه های اصلی معاملات آپشن

اندازه (Size): مقدار سفارش به تعداد قراردادهایی که معامله می‌شود اشاره دارد. برای مثال، خرید ۲ بیت کوین یا فروش ۵ اتریوم.

تاریخ سررسید (Expiration Date): زمانی است که پس از آن دیگر قراردادهای اختیار معامله قابل خرید و فروش نیست و پیش از رسیدن به این تاریخ باید تکلیف معامله مشخص شود.

قیمت توافقی (Strike Price): قیمت اعمال یا قیمت توافقی به قیمتی گفته می‌شود که در ابتدای قرارداد توسط دو طرف تعیین می‌شود و دارایی به آن قیمت فروخته و یا خریداری خواهد شد.

قیمت قرارداد اختیار معامله (Premium): هزینه‌ای است که سرمایه‌گذار در ازای به دست آوردن حق اختیار باید آن را به فروشنده پرداخت کند. به همین جهت، خریدار قرارداد را از فروشنده با توجه به ارزش اختیار در زمان معامله که با نزدیک‌تر شدن تاریخ سررسید، دائماً تغییر می‌کنند به دست می‌آورد. در نتیجه خریداران قرارداد، بر اساس قیمت قرارداد فروشندگان خرید خود را انجام می‌دهند.

مقایسه اختیار خرید و اختیار فروش در معاملات آپشن

قیمت قرارداد اختیار معامله مانند معامله فیوچرز دائماً در حال تغییر است؛ زیرا هر چقدر زمان می‌گذرد به تاریخ انقضا قرارداد نزدیک‌تر می‌شود. چنانچه قیمت توافقی از قیمت بازار کمتر باشد، تریدر می‌تواند دارایی را با تخفیف بخرد و بعد از احتساب قیمت قرارداد از قرارداد اختیار معامله بهره بگیرد و سود کسب کند. در مقابل اگر قیمت اعمال بیشتر از قیمت بازار باشد، معامله‌گر هیچ دلیلی برای استفاده از معاملات آپشن ندارد و این نوع قرارداد کاملاً بدون استفاده است. چنانچه از قرارداد معامله استفاده شود، تریدر به‌اندازه قیمت قرارداد ضرر می‌کند. خریداران می‌توانند بین استفاده کردن و یا نکردن از قرارداد اختیار معامله انتخاب کنند اما در مورد فروشندگان کاملاً به تصمیم خریداران بستگی دارد. به طور ساده‌تر، اگر فرد خریدار در قرارداد اختیار معامله  بخواهد از اختیار خود استفاده کند، فروشنده مجبور به فروش دارایی خود است. به طور کلی فروشندگان در این نوع قراردادها نسبت به خریدارها در معرض ریسک بیشتری قرار دارند. در مقابل زیان خریدارها فقط به مبلغ پرداختی قیمت قرارداد محدود می‌شود. فروشندگان در این بازار بسته به قیمت دارایی مستعد زیاد بیشتری هستند.

برخی از قراردادهای اختیار معامله حق استفاده از آن را پیش از تاریخ انقضا به معامله‌گران اعطا می‌کنند. این نوع قرارداد معمولاً به قرارداد اختیار معامله آمریکایی محدود می‌شود و در نمونه اروپایی اختیار معامله تنها می‌توان در تاریخ انقضا استفاده کرد.

معرفی استراتژی معاملاتی قرارداد اختیار معامله

استراتژی که شما برای معاملات آپشن انتخاب می‌کنید، تعیین کننده میزان موفقیت شما در معاملات است. این قراردادها به خریداران و فروشندگان این فرصت را می‌دهد که از سرمایه خود محافظت کنند. چنانچه در زمان سررسید قرارداد، قیمت دارایی از قیمت توافق شده بیشتر باشد، فردی که قرارداد اختیار خرید را خریده سود می‌کند. در مقابل اگر قیمت دارایی کمتر از قیمت توافق شده باشد، خریدار قرارداد اختیار فروش سود می‌کند. به طور کلی ۴ استراتژی در معاملات آپشن وجود دارد که می‌توانید از آنها استفاده کنید.

معاملات آپشن در بازار گاوی (Bull markets)

خرید قرارداد اختیار خرید: در این استراتژی فرد معامله‌گر معتقد است که در این بازار صعودی قیمت دارایی دیجیتالی هم بالا خواهد رفت. اما ریسک چنین معاملاتی هم بالاست و می‌تواند با خرید قرارداد اختیار خرید، میزان ریسک معامله خود را کم کند.

فروش قرارداد اختیار فروش: در این نوع قرارداد اختیار که با دید صعودی بودن بازار انجام می‌شود، معامله‌گر فکر می‌کند قیمت دارایی افزایش خواهد یافت و یک قرارداد اختیار فروش را می‌فروشد. با این فروش معامله‌گر می‌پذیرد که در زمان سررسید قرارداد، چنانچه خریدار بخواهد از حق خود برای فروش دارایی استفاده کند آن را با قیمت توافقی خریداری کند. اگر قیمت دارایی در زمان سررسید قرارداد از قیمت توافقی بیشتر باشد، خریدار قرارداد ترجیح می‌دهد دارایی را نفروشد. در همین جهت فروشنده قرارداد به‌اندازه قیمت قرارداد اختیار سود می‌کند.

معاملات آپشن در بازار خرسی (Bear markets)

خرید قرارداد اختیار فروش: این قرارداد با دید نزولی بودن بازار انجام می‌شود. چنانچه تصور معامله‌گر از آینده قیمت دارایی نزولی باشد، می‌تواند اقدام به خرید قرارداد اختیار فروش کند. این قرارداد به خریداران اختیار می‌دهد که دارایی را با قیمت توافقی و برخلاف روند بازار بفروشند. این نوع قرارداد ریسک افزایش قیمت را به‌اندازه قیمت قرارداد کاهش می‌دهد.

فروش قرارداد اختیار خرید: این استراتژی یکی از گزینه‌هایی است که معامله‌گران پیش‌بینی می‌کنند قیمت دارایی افت خواهد کرد. با فروش یک قرارداد اختیار فروش، تریدرها موافقت می‌کنند که اگر خریدار بخواهد از حق خود برای خرید دارایی استفاده کند، دارایی موردنظر را با قیمت توافقی به خریدار بفروشد. در این روش خریدار دارایی می‌تواند از حق خود برای خرید استفاده نکند. این مورد زمانی رخ می‌دهد که قیمت دارایی در سررسید قرارداد پایین‌تر از قیمت توافقی باشد. چنانچه قیمت در سررسید بیشتر از قیمت توافقی باشد، فروشنده قرارداد خرید باید دارایی را با قیمت کمتری بفروشد.

کاربردهای رایج اختیار معامله در بازار ارز دیجیتال

معمولاً از معاملات آپشن برای پوشش ریسک در دارایی موجود و همچنین شرط‌بندی قیمت یک دارایی در آینده مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما رایج‌ترین کاربردهای قرارداد اختیار معامله به شرح زیر است:

مدیریت ریسک با معاملات آپشن: افرادی که می‌خواهند بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال قدرتمند را نگه‌دارند اما از نوسانات بازار می‌ترسند، می‌توانند از گزینه‌هایی برای کاهش ریسک با پوشش ریسک برای حرکات احتمالی بازار استفاده کنند. فرض کنید شما یک هولدر بیت کوین هستید، اما بر اساس تحلیل بازار معتقد هستید که یک اصلاح بازار در راه است، در این مواقع به‌جای فروش بیت کوین خود می‌توانید قرارداد فروش را بخرید. چنانچه قیمت کاهش یابد، تنها هزینه‌ای که باید پرداخت کنید هزینه قرارداد است. روش دیگر برای مدیریت ریسک با استفاده از معاملات آپشن، کاهش سرمایه مورد نیاز برای شروع سرمایه‌گذاری است. با صرف مقدار پول مورد نیاز برای خرید یک قرارداد اختیار معامله، باقی‌مانده سرمایه خود را می‌توانید در جای دیگری سرمایه‌گذاری کنید.

معاملات پرریسک: قرارداد اختیار معامله به شکل گسترده‌ای در معاملات پرریسک کاربرد دارد. برای مثال، معامله‌گری که پیش‌بینی می‌کند قیمت یک دارایی در حال افزایش است، می‌تواند اختیار خرید را بخرد. چنانچه قیمت دارایی از قیمت توافقی بیشتر شود، معامله‌گر می‌تواند اختیار معامله را اجرا کند و با تخفیف آن دارایی را خریداری کند. در این مواقع هنگامی که قرارداد سودآور باشد می‌گویند اختیار معامله در سود است. وقتی قرارداد به ضرر معامله‌گر باشد می‌گویند اختیار معامله در ضرر است و زمانی که قرارداد نه سود می‌دهد و نه زیان، می‌گویند اختیار معامله در نقطه سربه‌سر است.

مزایا و معایب معاملات آپشن

اختیار معامله در بازار ارز دیجیتال مانند سایر استراتژی‌های سرمایه‌گذاری مانند لوریج دارای نقاط قوت و ضعف است که دانستن آنها موجب جلوگیری از اشتباهات در زمان معامله‌گری می‌شود.

مزایا معاملات آپشن

• معاملات آپشن نقدشوندگی بسیار بالایی نسبت به سایر حوزه‌های سرمایه‌گذاری دارند که مزیت بسیار مهمی به شمار می‌رود. به‌گونه‌ای که حتی می‌توان با مبالغ بسیار کم هم شروع به سرمایه‌گذاری کرد.
• با استفاده از استراتژی‌های قرارداد اختیار معامله در سبد سرمایه‌گذاری می‌توانید میزان ریسک را به حداقل برسانید و از ضررهای مالی جلوگیری کنید.

معایب معاملات آپشن

در برخی مواقع قرارداد اختیار معامله می‌تواند بسیار خطرناک‌تر و پر ریسک‌تر از خرید سهام، اوراق قرضه باشد. پیش‎‌بینی قیمت در ارزهای دیجیتال اصلاً کار آسانی نیست و اگر تحلیل شما درباره بازار درست نباشد، ممکن است قراردادهای اشتباهی را خریداری کنید.

بهترین صرافی‌ های قرارداد اختیار معامله کدامند؟

چندین پلتفرم معاملاتی برای قرارداد اختیار معاملات مناسب و مؤثر وجود دارد که با بررسی‌های خود می‌توانید یکی از آنها را انتخاب کنید. البته بهتر است در ابتدا چندین مورد از بهترین پلتفرم‌های معاملاتی قرارداد اختیار ثبت‌نام کنید. این امکان برای شما فراهم می‌شود که به طور مستقیم ببینید که هر کدام چه چیزی را برای ارائه دارند. در حال حاضر صرافی‌های آنلاین زیادی وجود دارند که امکان معاملات آپشن را فراهم کرده‌اند. از جمله این پلتفرم‌ها می‌توان به صرافی بای بیت (Bybit)، دلتا اکسچنج (Delta Exchange)، بایننس (Binance)، اوکی ایکس (OKX) و بیت دات کام (Bit.com) اشاره کرد.

قرارداد اختیار معامله

به طور کلی قرارداد اختیار معامله نوعی ابزار مشتقه است که با کمک آن از حق خریدوفروش یک دارایی دیجیتالی را در قیمت و تاریخ مشخص به فرد معامله‌گر داده می‌شود. این نوع قرارداد بسیار شبیه به معاملات آتی است با این تفاوت که زمان استفاده از آتی بعد از تاریخ انقضا است؛ ولی در معاملات آپشن تا پیش از سررسید قابل استفاده است. در قرارداد آتی اختیاری نیز وجود ندارد و در سررسید طرفین قرارداد مجبور به مبادله هستند.

با این وجود، بهتر است بدانید که معاملات آپشن هم مانند بسیاری دیگر از استراتژی‌های معاملاتی در دنیای کریپتو ریسک خاص خودش را دارد و به همین جهت پیش از استفاده از این نوع قراردادها، باید درک کاملی از نحوه سازوکار آنها داشته باشید. بهتر است به‌عنوان یک معامله‌گر برای کاهش میزان ضرردهی‌های بالقوه از استراتژی‌های مدیریت ریسک، تحلیل تکنیکال و تحلیل فاندامنتال استفاده کنید.

آیا به‌کارگیری از اختیار معامله در بازار ارز دیجیتال را به دیگر معامله‌گران پیشنهاد می‌کنید؟ نظرات خود را با دیگر معامله‌گران به اشتراک بگذارید.