زنجیره رله پاراچین (Relay Chain) چیست؟
شبکه بلاکچین پولکادات (Polkadot)، نقشی شبیه به شبکه اینترنت را در دنیای کریپتوکارنسی ایفا می‌کند. همان‌طور که اینترنت، دنیای ما را به یک دهکده کوچک جهانی تبدیل کرده، پولکادات هم باعث شده تا شبکه‌های بلاکچین از طریق یک بستر به همدیگر متصل شوند. زنجیره رله (Relay Chain)، جزء اصلی شبکه پولکادات محسوب می‌شود و شاکله شبکه اینترنت کریپتوکارنسی را تشکیل می‌دهد. قرار است که در این مقاله از بلاگ والکس، چشم‌اندازی کامل از زنجیره رله و معنای آن برای صعنت کریپتوکارنسی ارائه دهیم. می‌خواهیم دلیل شکل‌گیری این زنجیره را بررسی کنیم و به پاسخ این پرسش برسیم که تاثیر Relay Chain بر شبکه و ارز پولکادات چیست؟
پاراچین در اصل یک زنجیره با قابلیت موازی‌سازی (Parallelizable chain) و از نوع بلاکچین لایه ۱ مجزاست که در شبکه‌های چندزنجیره‌ای مثل پولکادات، کوساما (Kusama) و غیره عمل می‌کند. یک پاراچین می‌تواند عملکرد، سازوکار و ویژگی‌های متفاوتی داشته باشد و خصوصی یا عمومی تلقی شود. اما چطور و چگونه؟
زنجیره رله چیست و چه ساختاری دارد؟
رله پاراچین، معمولاً به‌عنوان یک زنجیره مرکزی (central chain) برای بلاکچین پولکادات عمل می‌کند. به‌عبارت ساده‌تر، هر عمل اعتبارسنجی‌ای که در پولکادات اتفاق می‌افتد، مستقیماً در ساختار پاراچین شکل می‌گیرد و دنیای رمزنگاری ارز پولکادات (معروف به DOT) را شکل می‌دهد. این نکته را به‌خاطر داشته باشید که پاراچین شامل تعداد تقریباً محدودی از انواع مختلف تراکنش‌هاست که روش‌هایی مثل شرکت در الگوریتم اثبات سهام نامزدشده (NPoS)، مزایده پاراچین (Prarchain Auction) و پروتکل‌های حاکمیتی را شامل می‌شود.
این زنجیره به‌نحوی طراحی شده است که حداقل عملکرد و بیشترین بازدهی را دارد. منظور ما از حداقل عملکرد، این است که زنجیره رله از قرارداد هوشمند پشتیبانی نمی‌کند. هدف اصلی از طراحی این زنجیره، اطمینان پیدا کردن از هماهنگی اجزای سیستم پولکادات است که نهایتاً شامل پاراچین‌های مختلف می‌شود. در اغلب موارد، وظایف عمومی کمتری بر عهده پاراچین‌ها گذاشته می‌شود تا عملکردی به‌جز ایجاد هماهنگی نداشته باشند.
اگر نگاهی عمیق به درون اکوسیستم پولکادات داشته باشیم، پاراچین‌ها را شبیه به خطوط موازی می‌بینیم که در موازات همدیگر فعالیت می‌کنند. به‌دلیل ترکیب‌پذیری شبکه پولکادات، هر شکلی از داده‌ها ممکن است بین پاراچین‌ها منتقل شود و فرصت‌های جدیدی را خلق کند. به‌لطف فناوری و ساختار مدرن پولکادات، پُل‌هایی برای ارتباط هرچه‌بیشتر شبکه‌های بلاکچین طراحی شده‌اند و باعث می‌شوند که زنجیره رله به شبکه‌های بلاکچین خارجی مثل بیت کوین (BTC) و اتریوم (ETH) هم متصل شوند.
زنجیره Relay Chain چگونه کار می‌کند؟
زنجیره پاراچین برای بهبود و راه‌اندازی بسیاری از امور استفاده می‌شود تا سیستم پولکادات، تمام‌وکمال روی برنامه‌ریزی پیش برود. اگر بخواهیم آینده پولکادات را به یک جشن بزرگ تشبیه کنیم، زنجیره رله، نقش برنامه‌ریزی را برای اجرای این جشن ایفا می‌کند. پاراچین‌هایی که به زنجیره Relay Chain متصل می‌شوند، امنیت قدرتمندی را در تمام زنجیره ایجاد می‌کنند. هر پاراچین که در بلاکچین مشغول به فعالیت است، با سازوکاری که دارد، باعث می‌شود تا کل سیستم معتبر باقی بماند و از بروز مشکلات و خرابی‌ها جلوگیری شود.
زنجیره رله توسط حجم قابل توجهی از سهام پشتیبانی می‌شود؛ بدین‌ترتیب، امنیت اضافه‌ای که برای حفظ ارزش این سهام تعبیه شده، برای حفظ پاراچین‌هایی که به زنجیره Relay Chain متصل می‌شوند هم اعمال می‌شود. سیستم به‌هم‌پیوسته رله از پل‌هایی تشکیل شده است که امکان اتصال داده‌ها را در سرتاسر شبکه‌های بلاکچین فراهم می‌کنند. این زنجیره‌ها دائماً باعث ایجاد همکاری و تعامل در بین شبکه‌ها می‌شوند و در عین حال می‌توانن به‌عنوان زنجیره‌های مستقل با قوانین خاص خودشان هم باقی بمانند. زنجیره رله، به هر پلی که توسط پاراچین‌ها به‌وجود آمده، به شبکه پولکادات متصل می‌شود و کیفیت فعالیت آن را تضمین می‌کند.
مشخصات و ویژگی‌های رله پاراچین
بازیگران نقش‌اصلی صحنه زنجیره Relay Chain، اعتبارسنج‌ها (Validators)، نامزدها (nominators) و جمع‌کننده‌ها (collators) هستند. اعتبارسنج‌ها مسئولیت ایجاد بلاک‌های جدید را از طریق زنجیره Relay Chain دارند. ضمناً، این اعتبارسنج‌ها هستند که در جریان الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS) با وثیقه‌گذاران یا جمع‌کننده‌ها در ارتباط هستند. برای این‌که اعتبارسنج‌ها انگیزه کافی را برای ادامه فعالیتشان داشته باشند، در پایان هر مسئولیتی که دارند، پاداش یا جایزه دریافت می‌کنند.
از طرفی، نامزدها هم نقش مهمی در اعتبارسنجی پولکادات ایفا می‌کنند. هدف این افراد، قرار دادن سهام در جریان اعتبارسنجی‌ها و ایجاد بلاک‌های جدید در زنجیره رله است. در اکثر موارد، بخش کوچک‌تری از مجموعه پاداش‌ها را برای نامزدها در نظر می‌گیرند تا علاوه بر دریافت سود سهام، پاداش هم بگیرند. جمع‌کننده‌ها در رله پاراچین، به‌عنوان گره یا نود (node) شناخته می‌شوند و تمامی تراکنش‌های شبکه را جمع می‌کنند. آن‌ها با گردآوری تراکنش‌های شبکه، به اثبات تراکنش (transaction proof)، معنا و مفهوم می‌بخشند و عمل اعتبارسنجی را تکمیل می‌کنند.
در سیستم شبکه بلاکچین پولکادات، اسلات‌هایی (slot) تعبیه شده‌اند که از طریق یک CPU کار می‌کنند. اسلات‌ها شامل شیارهایی می‌شوند که روی مادربُرد قرار دارند و به‌منطور نصب انواع قطعات سخت‌افزاری استفاده می‌شوند. هرکدام از اسلات‌ها در پولکادات می‌توانند یک فرآیند واحد را در زمان مشخص اجرا کنند. اسلات‌های پولکادات به ۲ بخش پاراچین و پاراترید (parathread) متصل هستند و توسط این دو نگه‌داری می‌شوند. پاراچین‌ها دائماً اجرا می‌شوند، اما پاراتریدها تنها زمانی به مرحله اجرا می‌رسند که اسلات‌هایی در بین گروه‌های پاراتریدی به اشتراک گذاشته شوند. نهایتاً این زنجیره رله است که از همه این فرایندها پشتیبانی می‌کند و ضامن امنیت آن‌ها می‌شود.
پاراترید چیست و چه تفاوتی با پاراچین دارد؟
زنجیره رله پاراچین، در موازات با پاراتریدها فعالیت می‌کند و پیش می‌رود. پاراتریدها با استفاده از یک مدل پرداختی با عنوان pay-as-you-go و یک مزایده به پولکادات متصل می‌شوند. پاراتریدها برای پروژه‌هایی پیشنهاد می‌شوند که موقتاً در سیستم پولکادات شرکت می‌کنند و نیازی به اتصالات دائمی در شبکه ندارند. گاهی پیش می‌آید که یک پروژه، قابلیت به‌دست آوردن اسلات‌های زنجیره رله پاراچین را به‌طور کامل ندارد و باید از پاراترید استفاده کند.
پاراتریدها نسبت به پاراچین‌ها به زمان بیشتری برای ایجاد بلاک جدید نیاز دارند، اما از همان سطح امنیت و قابلیت‌های یک پاراچین برخوردار شده‌اند. بسته به نیاز و میزان در دسترس بودن اسلات‌ها در زنجیره رله، هر بلاکچین می‌تواند بین پاراچین و یا پاراترید، اصطلاحاً سوئیچ کند.
هدف از شکل‌گیری زنجیره Relay Chain چه بود؟
زنجیره Relay Chain، هسته اصلی شبکه بلاکچین پولکادات محسوب می‌شود؛ دقیقاً همان‌طور که اگر یک میوه را از میان بشکافید، هسته آن را می‌توانید مشاهده می‌کنید. زنجیره Relay Chain در نقش یک هسته، مسئولیت حفظ مکانیزم اجماع شبکه، قابلیت همکاری و تعامل بین بلاکچین‌ها و تامین امنیت اکوسیستم را برعهده دارد. به‌لطف طراحی هوشمندانه این زنجیره، هر پاراچین در شبکه پولکادات می‌تواند از ویژگی‌های رله بهره‌مند شود.
درک زنجیره Relay Chain می‌تواند، دنیایی شفاف از سازوکار شبکه بلاکچین پولکادات ارائه دهد و ظرافت ساختار آن را به رخ کاربران بکشد. با وجود Relay Chain و ایجاد ساختار امن در پولکادات، کاربران و معامله‌گران هم می‌توانند به تصمیمات آگاهانه‌تری در مورد دارایی‌های دیجیتال خود برسند. برای مثال، درک زنجیره رله، روی تصمیمات کاربری که ارز دیجیتال DOT را از طریق پولکادات خریداری کرده و در حال سرمایه‌گذاری است، تاثیرگذار است.
نقش پاراچین‌ها در شبکه بلاکچین کوزاما
کوزاما (Kusama)، خواهرخوانده شبکه بلاکچین پولکادات است و در مرحله توسعه اولیه قرار دارد. سازوکار این شبکه با توجه به الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS) شکل گرفته و قابلیت استخراج یا استکینگ ارز دیجیتال در آن ممکن نیست. کوزاما از این بابت به‌عنوان خواهرخوانده پولکادات محسوب می‌شود که اکثر قابلیت‌های شبکه پولکادات را شبیه‌سازی کرده و مثل آن کار می‌کند. البته هدف کوزاما، چیزی جدا از اهداف پولکادات است و فرصت انعطاف‌پذیری را برای طراحی نهایی پروژه‌های کریپتوکارنسی فراهم می‌کند. به‌عبارت ساده‌تر، بسیاری از برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) پیش از انتشار و تثبیت، برای آزمایش در شبکه کوزاما راه‌اندازی می‌شوند تا به تایید نهایی برسند.
کوزاما از موانع اقتصادی کمتری نسبت به پولکادات برخوردار شده است و یک پاراچین سفارشی دارد. آن‌چه که نحوه عملکرد زنجیره رله و پاراچین‌ها را در پولکادات از سایرین جدا می‌کند، ایجاد فعالیت‌هایی مثل مزایده‌ها یا شرط‌بندی‌ها در شبکه است. کوزاما با راه‌اندازی یک پاراچین سفارشی، امکان ورودی گرفتن را نسبت به پولکادات آسان‌تر کرده و به‌دلیل محدودیت در اجرای مزایده، دائماً مورد اعتبارسنجی قرار می‌گیرد.
هزینه راه‌اندازی و اجرای یک پاراچین
پاراچین‌هایی که توسط یک اسلات به شبکه بلاکچین پولکادات متصل می‌شوند، می‌توانند بدون هیچ‌گونه هزینه اضافی یا کارمزد، به قدرت محاسباتی مورد نظر دسترسی داشته باشند. مدت‌زمانی که یک تیم یا پروژه می‌خواهد به پاراچین دسترسی داشته باشد یا آن را اصطلاحاً اجاره کند، ممکن است که هزینه‌هایی برای پاداش دادن به شرکت‌کنندگان در نظر گرفته شوند؛ این هزینه‌ها نباید به پای اجرا و راه‌اندازی پاراچین نوشته شوند. برای برنامه‌هایی که حجم کاربر و ترافیک آن‌ها خیلی زیاد است، استفاده از پاراچین برای اجرا شدن روی پولکادات، مقرون‌به‌صرفه‌تر از راه‌اندازی یک بلاکچین مستقل است.
زنجیره رله پاراچین و دنیایی شگفت‌انگیز از بلاکچین
در حال حاضر، شبکه بلاکچین پولکادات میزبان چندین زنجیره رله پاراچین از سال ۲۰۲۱ تاکنون است. اولین پاراچین، با عنوان Roco Prarchain testnet v1 اواخر سال ۲۰۲۰ راه‌اندازی شد و نخستین پاراچین‌های آزمایشی توسط تیم‌های مختلف به مرحله اجرا درآمدند. در این مقاله از والکس، علاوه بر ارائه تعریفی کامل از شبکه Relay Chain، ویژگی‌ها و پارامترهای تشکیل‌دهنده این زنجیره مورد بررسی قرار گرفتند.
حالا نوبت شماست که نظرتان را در مورد این زنجیره و نقش آن در شبکه بلاکچین پولکادات برای ما بنویسید. به‌نظر شما آیا این ساختار می‌توان تاثیری روی افزایش سرمایه‌گذاری در پلوکادات منجر شود یا خیر؟ اگر شما یکی از دارندگان ارز دیجیتال DOT باشید، درک عملکرد زنجیره رله چه تاثیری روی افزایش انگیزه و بهبود تصمیمتان می‌گذارد؟ شما می‌توانید با استفاده از راهنمای خرید پولکادات، تمامی معاملات خود را در صرافی ایرانی والکس انجام دهید.
