توکن گیتینگ چیست؟ مزایای آن برای هنرمندان چیست؟
یکی از فناوریها یا اتفاقاتی که در سالهای اخیر به حمایت از هنرمندان و جداسازی مخاطبان کمک کرد، توکن گیتینگ بود. Token Gating یک فرایندی است که به واسطه آن، کاربران، مخاطبان یا شرکت کنندگان، باید به ازای چیزی که دریافت میکنند، یک توکن خاصی را ارائه دهند. در واقع، قبل از ورود به آن رویداد یا استفاده از امکانات رویداد مورد نظر، کیف پول ارز دیجیتال افراد به کمک بلاکچین چک میشود تا از وجود توکن، مطمئن باشند. این فناوری مزایای بسیار زیادی دارد که بسیاری از آنها مربوط به هنرمندان میشود. در ادامه، به این موارد میپردازیم.
آشنایی با توکن گیتینگ و کاربرد آن
توکن گیتینگ از جایی آغاز شد که بسیاری از شرکتها، به دنبال محدود کردن دسترسی به محصولات خود بودند. در واقع، برخی از شرکتها، میخواستند که محصولات خودشان را تنها در اختیار افرادی خاص، با امتیازات خاص قرار دهند. از این رو، فناوری توکن گیتینگ آغاز شد تا همه امکان دسترسی به یک تجربه انحصاری را داشته باشند.
توکن گیتینگ (Token Gating) یک فناوری برای جوامع Web ۳ است که با کمک آن میتوانند دسترسی به برخی از رویدادهای آنلاین و آفلاین و حتی منابع دیجیتال را محدود کنند. با ایجاد این محدودیت، تنها کاربران خاصی که یک دارایی دیجیتال خاص را داشته باشند، امکان دسترسی را به دست میآورند. این فناوری یک مزیت برای هولدرهای ارز دیجیتال محسوب میشود. چرا که این افراد، به دلیل سرمایه گذاریهایی که روی ارزهای دیجیتال انجام میدهند، داراییهای متفاوتی دارند. همچنین، این افراد با داراییهای غیرقابل تعویض (Non Fungible) مانند توکن NFT و داراییهای قابل تعویض (Fungible) مانند بیت کوین (BTC) هم امکان دسترسی به این منابع محدود شده را دارند.
معمولا کاربرد فناوری توکن گیتینگ، به شرکتهایی برمیگردد که محصولات خاصی را تولید و ارائه میکنند. همچنین، رویدادهای بسیار مهم و خاصی را برگزار میکنند. این شرکتها، میتوانند با بهرهگیری از این فناوری، دسترسی به محصولات و رویدادهای مربوط به خودشان را محدود کنند تا تنها افراد علاقمند، امکان حضور داشته باشند.
توکن گیتینگ چگونه کار میکند؟
جوامع Web3 برای اجرای روش توکن گیتینگ، از همین بلاکچینها و توکنهای آنها استفاده میکنند. از این رو، تمام موارد مربوط به اجرای روش توکن گیتینگ، در قرارداد هوشمند ذکر شده و برنامه ریزی میشود. در این صورت، شما برای شرکت در رویدادهای توکن گیتینگ، ابتدا باید کیف پول ارز دیجیتال خود را به یک بلاکچین یا برنامه غیرمتمرکز (DApps) مربوطه، متصل کنید. در ادامه، ابتدا برنامه از شما میخواهد تا یک تراکنش بدون کارمزد را تایید کنید و سپس، مراحل بعدی را انجام دهید.
تایید تراکنش بدون کارمزد، به منزله تایید کیف پول شما است. در واقع، زمانی که شما این تراکنش را تایید میکنید، شبکه مطمئن میشود که شما کلیدهای خصوصی کیف پول را در دست دارید. در ادامه، پلتفرم باید داراییهای کیف پول شما را بررسی کند تا از موجودی آن مطمئن شود. پس از بررسی کیف پول، اگر توکن موردنظر آن پلتفرم را داشته باشید، اجازه دسترسی به شما داده میشود.
نمونه پروژههای توکن گیتینگ
برای آشنایی بیشتر با توکن گیت، در ادامه به معرفی برخی از محبوبترین آنها میپردازیم.
کانالهای توکن گیتینگ دیسکورد
دیسکورد یکی از پلتفرمهای محبوبی است که از توکن گیتینگ استفاده میکند. برخی از سرورهای پلتفرم دیسکورد، دارای توکن هستند. یعنی تنها برخی از کانالهای این پلتفرم باز هستند و برخی دیگر آنها، محدود شدهاند. بسیاری از سرورها یا کانالها مربوط به معاملات ارز دیجیتال و رویدادهای ایردراپ NFT که چیزهای خصوصی و با ارزشی برای اشتراک گذاشتن دارند، از این فناوری استفاده کردند تا هر کاربر معمولی، نتواند به آنها دسترسی داشته باشد.
تجربیات آنلاین
یکی دیگر از پروژههای محبوب توکن گیتینگ، در اختیار گذاشتن تجارب آنلاین به صورت توکن است. انواع مختلفی از تجربیات آنلاین وجود دارد. برخی از آنها مربوط به فضاهای متاورس و برخی دیگر مربوط به سمینارهای آنلاین و جلسات اجتماعی میشوند. دو بازی متاورسی The Sandbox و Decentraland، دارای مناطقی انحصاری هستند که فقط به دارندگان توکنهای خاص امکان دسترسی میدهند.
یکی دیگر از نمونههای ارائه تجربههای دارای توکن، Ledger Quest است. Ledger Quest یک تجربه آموزشی است که به کمک آن میتوانید دانش بلاکچین خود ارتقا دهید. به طور کلی، ویژگیهای به خصوصی دارد و آموزشهای بسیار مفیدی را در اختیار دارندگان توکن میگذارد.
رویدادهای زندگی واقعی توکن گیتینگ شده
یکی دیگر از پروژههای فعال توکن گیتینگ، مربوط به رویدادهای زندگی واقعی مانند کنسرت، مهمانیهای خاص و… میشود. این مورد، یک گزینه محبوب برای جوامع NFT است که اغلب در پی برگزاری مهمانیهای مجلل و VIP هستند. شما با قرار دادن این رویدادها در توکن گیتینگ، میتوانید ورود افراد را محدود کنید.
به عنوان مثال، Dradfellaz یک مجموعه آواتار NFT است که در سال ۲۰۲۲در کنفرانس NFT NYC، یک مهمانی توکن گیتینگ را اعلام کرد. شرکت کنندگان باید مالکیت Deadfellaz NFT را برای دریافت بلیط این مهمانی اثبات میکردند. این مورد، تنها مجموعهای نیست که از توکن گیتینگ برای رویدادهای واقعی خود استفاده کرده است. نمونههای بسیار زیادی از این مورد وجود دارد.
همچنین، این نمونه از پروژههای فعال توکن گیتینگ، یک مزیت برای هنرمندان محسوب میشود تا هنر خود را به صورت یک رویداد انحصاری در اختیار علاقمندان خود قرار دهند. به عنوان مثال، بلیط کنسرت یک هنرمند، میتوانید به صورت توکن گیت باشد تا شرکت کنندگان فقط با ارائه آن توکن امکان شرکت را به دست آورند.
مزایا و معایب توکن گیتینگ
حالا که آموختید توکن گیتینگ دقیقا چیست و چگونه عمل میکند، میتوانیم کمی مزایا و معایب آن را هم بررسی کنیم. شاید با خود تصور کنید که قطعا تمام ویژگیهای این فناوری، مثبت است و هیچ معایبی نمیتوان برای آن در نظر گرفت. در ادامه، با بررسی معایب این فناوری، میتوانیم نقاط ضعف آن را هم پیدا کنیم.
مزایا
یکی از مزایای بسیار مهم توکن گیت، انحصاری بودن آن است. انحصاری بودن یک محتوا، محصول یا رویداد میتواند جامعه مربوط به آن را کوچکتر کند. در واقع، زمانی که دسترسی به یک چیزی، محدود یا انحصاری میشود، تنها علاقمند واقعی به دنبال آن میآیند و مخاطبان تصادفی، از چرخه مخاطبان هدف حذف میشوند. در این شرایط، این مخاطبان حرفهای و واقعی، میتوانند حمایتهای خیلی مهم و بزرگی از یک برند یا یک ابزار هوش مصنوعی انجام دهند. چرا که علاقهای واقعی دارند و در راستای آن، حمایتهای بزرگی انجام میدهند.
شرکتها و پلتفرمهایی که از فناوری توکن گیت استفاده میکنند، میتوانند پاداشهایی برای دارندگان آن توکن بخصوص در نظر بگیرند. در واقع، این موضوع نیز یکی دیگر مزیتهای استفاده از این فناوری به حساب میآید. چرا که علاقمندان، علاوه بر امکان شرکت در یک رویداد انحصاری، میتوانند پاداشهایی را در قالب یک محصول یا توکن به خصوص دریافت کنند.
یکی دیگر از مزیتهای توکن گیتینگ، افزایش امنیت است. از آنجایی که موجود بودن یک توکن در کیف پول، باید از طریق بلاکچین تایید شود، هیچ فرد دیگری، امکان صدور مجوز جعلی یا تایید از سوی بلاکچین را ندارد. از این رو، هیچ فرد غیری نمیتواند با ارائه دارایی جعلی، به رویدادهای توکن گیتینگ دسترسی پیدا کند.
معایب
خطرات، معایب و نقاط ضعفی هم برای فناوری توکن گیتینگ وجود دارد که شما میتوانید قبل از راه اندازی آن، استراتژیهایی را برای جلوگیری از این خطرات بچینید. در این صورت، دیگر هیچ خطری شما را تهدید نخواهد کرد.
یکی از مهمترین ریسکها و معایب این فناوری، مشارکت کمتر در رویدادهای شما است. زمانی که شما، دسترسی به یک رویداد یا محصول را محدود و انحصاری میکنید، افراد کمتری هم در آن شرکت میکنند. این موضوع کاملا بدیهی است و میتوانید از قبل آن را پیشبینی کنید. برای جلوگیری از این اتفاق و افزایش مشارکت افراد، شما باید استراتژیهای بازاریابی خوبی برای پروژه خود بچینید. به عنوان مثال، پاداش دادن به مشارکت کنندگان یکی از همین استراتژیهای بسیار خوب است. البته، گاهی اوقات نمیتوان با پاداش و ایجاد استراتژی، مخاطب بیشتری را جذب کرد. در این صورت، باید بدانید که اگر به دنبال دیده شدن هستید یا قصد دارید که مخاطبان خیلی زیادی به دست آورید، هرگز نباید از توکن گیتینگ استفاده کنید.
از آنجایی که برای ایجاد یک توکن گیت، باید یک برنامه بلاکچین یا قرارداد هوشمند را توسعه دهید، احتمال بروز خطرات و مشکلات فنی برای شما زیاد میشود. برای توسعه بلاکچین، شما به کدهایی نیاز دارید که اگر به درستی تنظیم نشوند، مشکلاتی را ایجاد میکنند. حتی ممکن است توکنهای شما به خطر بیافتد. برای ایجاد یک توکن گیتینگ، حتما باید از یک پلتفرم قابل اعتماد و معتبر استفاده کنید و تمام مراحل فنی را به دقت انجام دهید.
امکان کلاهبرداری و تلاش برای انجام حملات فیشینگ یکی دیگر از ریسکهای توکن گیتینگ است. معمولا زمانی که دسترسی به یک چیز را محدود میکنید، کاربران زیادی برای نفوذ به تلاش میکنند. در این شرایط، این افراد میتوانند با نفوذ به کیف پول شما و تایید تراکنش بدون کارمزد، از دارایی شما برای ورود به رویداد توکن گیتینگ شده استفاده کنند.
بیشترین کاربرد توکن گیتینگ
همانطور که در این مقاله توضیح دادیم، توکن گیتینگ بیشترین استفاده را برای انحصاری سازی یک رویداد دارد. معمولا شرکتها، کمپانیها و افرادی که قصد ارائه مطالب یا هر چیزی را به صورت انحصاری داشته باشند، از توکن گیت استفاده میکنند. بیشترین استفاده از این فناوری، مربوط به رویدادهای NFT، اعلام ایردراپها و سیگنالهای معاملات ارز دیجیتال میشود. شما با شرکت در این رویدادها، میتوانید از مطالبها و حتی در برخی موارد، از پاداشهای آنها استفاده کنید.