بلاکچین در صنعت بانکداری چه کاربردی دارد؟

بلاکچین (Blockchin)، تکنولوژی‌ شگفت‌انگیزی است که می‌تواند در تمام ابعاد زندگی ما اثرگذار باشد. می‌توانید تصور کنید این فناوری چگونه می‌تواند با صنایع مالی مانند بانک‌ها پیوند بخورد و نتایج آن چیست؟ کاربرد بلاکچین در بانکداری به مواردی مثل غیرمتمرکز بودن، تغییرناپذیری، افزایش امنیت، کاهش هزینه، سهولت پرداخت، افزایش سرعت در امور بانکی، افزایش اعتماد و عدم نیاز به نهاد نظارتی و غیره اشاره دارد.

در این مطلب از بلاگ والکس به تاثیر و کاربردهای مهم بلاکچین در صنایع مالی و بانکی می‌پردازیم. با ما همراه شوید تا سفری داشته باشیم به یکی از جذاب‌ترین کارکردهای تکنولوژی.

بلاکچین و ارتباط آن با امور مالی

فناوری بلاکچین، زنجیره‌ای از بلوک‌ها را شامل می‌شود که امکان دسترسی به یک دفترکل غیرمتمرکز بزرگ را ایجاد می‌کند؛ هر یک از این بلوک‌ها حاوی اطلاعات مختلفی است و نکته مهم این است که امنیت بالایی دارد و امکان تقلب در آن تقریبا صفر است. اصلی‌ترین ویژگی‌های این فناوری شامل امنیت بالا، توزیع‌شدگی، تغییرناپذیری و تسویه سریع است. اکنون شبکه‌های بسیاری مانند بلاک چین اتریوم، بیت کوین، سولانا، بایننس اسمارت چین، تزوس و… در دنیای کریپتوکارنسی در حال فعالیت هستند.

می‌توان گفت کاربرد بلاکچین در بانکداری و امور مالی جزو یکی از کلیدی‌ترین کاربردهای این فناوری جذاب است. هاروارد بیزینس ریویو (Harvard Business Review) به عنوان یک نشریه عمومی در زمینه مدیریت درباره این موضوع پیش‌بینی جالبی کرده است؛ این نشریه معتقد است همان‌طور که اینترنت باعث تحولی شگرف در رسانه‌ها شد، بلاکچین نیز موجب تحول بزرگی در صنعت بانکداری می‌شود. استفاده از بلاکچین در این حوزه در مواردی مثل افزایش امنیت، بهبود رضایت مشتریان، صرفه‌جویی در هزینه، افزایش اعتماد و… خلاصه می‌شود.

این فناوری به عنوان بستری مناسب برای میلیون‌ها توکن و ارز در حال فعالیت است؛ دارایی‌های دیجیتالی که تا حد زیادی وارد عرصه نظام‌های مالی شده‌اند. کاربرد بلاکچین در بانکداری زمانی مشخص می‌شود که به اختیار کامل کاربران عرصه کریپتو نگاه می‌کنیم. زیرا بلاکچین موفق شده تمام اموری که توسط سیستم بانکداری انجام می‌شد را به دست کاربران بسپارد. فعالیت‌هایی مثل انتقال دارایی، ایجاد سرمایه، واگذاری اختیار سرمایه به دیگران، ایجاد کسب‌وکارهای جدید، انجام پرداخت‌ها و… جزو اموری هستند که مسئولیت آن‌ها از سیستم بانکداری به خود کاربران منتقل شده است.

فناوری Blockchin مانند یک بانک اطلاعاتی غیرمتمرکز فعالیت می‌کند. امنیت بلاکچین و ذخیره اطلاعات مربوط به پرداخت‌ها، تراکنش‌ها و پروفایل‌ها در چند سرور مختلف آن را به گزینه محبوبی برای حوزه‌های مالی تبدیل کرده است. به همین ترتیب باعث محافظت از اطلاعات مالی و شخصی کاربران می‌شود و از وقوع خطراتی مثل کلاهبرداری و حملات سایبری جلوگیری می‌کند.

از سوی دیگر این فناوری نیاز سیستم‌های بانکداری به اشخاص ثالث را در عملیات‌هایی مثل وام‌دهی از بین می‌برد. بدین ترتیب پروسه وام‌گیری تا حد چشمگیری آسان می‌شود و نرخ بهره وام‌ها نیز به میزان قابل توجهی کاهش پیدا می‌کنند. در ادامه به‌طور مفصل درباره این موضوع صحبت می‌کنیم.

کاربرد بلاکچین در بانکداری

شاید تا پیش از این باخودتان فکر می‌کردید که استفاده فناوری بلاکچین به دنیای کریپتوکارنسی و خرید ارز دیجیتال خلاصه می‌شود؛ اما حضورش در صنعت بانکداری می‌تواند گامی بزرگ باشد که آن را به زندگی روزمره می‌آورد . این فناوری کمک می‌کند عملیات پرداخت در بانک‌ها شکل کارآمدتری داشته باشد و اطلاعات مالی کاربران در فضایی ایمن‌تر ذخیره‌سازی شود. برای درک بهتر این موضوع در ادامه هر کدام از نمونه‌های کاربرد بلاکچین در بانکداری را به شکل جداگانه بررسی می‌کنیم.

اجرای قراردادهای هوشمند

اجرای قراردادهای هوشمند در صنعت بانکداری نیاز به شناخت طرف معامله و  اهمیت اعتماد به او را تا حد چشمگیری کم‌رنگ می‌کند. به این صورت که دو طرف معامله از این طریق به یک توافق تعیین‌شده می‌رسند و دارایی بلوکه شده پس از تحقق شرایط آن توافق‌نامه آزاد خواهد شد. شرکت‌ها و سیستم بانکداری باید با توسعه تیم خود جایی برای اجرای سیستم‌عامل‌هایی با قابلیت بلاکچین باز کنند تا بتوانند قرارداد هوشمند را اجرا کنند. در این صورت است که خطراتی مثل کلاهبرداری و دادگاهی شدن کاربران به حداقل می‌رسد.

پرداخت

یکی از نمونه‌های کاربرد بلاکچین در بانکداری سهولت پرداخت است. این فناوری روشی کم‌هزینه و امن را برای پرداخت فراهم می‌کند تا نیازی به تأیید شخص ثالث وجود نداشته باشد. در سیستم‌ها و برنامه‌های dapp یا امور مالی غیرمتمرکز، این نیاز به طرز شگفت‌انگیزی کم‌تر است. در این صورت نه‌تنها پرداختی امن و کم‌هزینه صورت گرفته است، بلکه زمان پردازش آن نیز نسبت به بانک‌های سنتی کاهش پیدا کرده است. برای درک بهتر می‌توانیم به معاملات بیت کوین اشاره کنیم که میانگین زمان پردازش آن‌ها چیزی بین ۳۰ دقیقه تا ۱۶ ساعت است؛ در صورتی که این زمان در بانک‌های سنتی بیشتر است.

ارزهای دیجیتالی مثل اتر و بیت کوین بر بستر بلاکچین‌های عمومی متولد شده‌اند، این قابلیت را دارند تا توسط هر فردی برای ارسال و دریافت پول مورد استفاده قرار بگیرند. به عبارتی دیگر نیازی به انتظار برای تأیید شخص سوم نیست و کاربران در سرار جهان می‌توانند پرداخت‌هایی ارزان، بدون محدودیت و سریع داشته باشند.

جذب سرمایه

یکی دیگر از نمونه‌های کاربرد بلاکچین در بانکداری به سهولت در جذب سرمایه مربوط می‌شود. به لطف این فناوری، شرکت‌های مختلف می‌توانند از طریق عرضه اولیه توکن سرمایه موردنیازشان را تأمین کنند. آن‌ها از این راه بدون نیاز به سرمایه‌گذارهای سنتی می‌توانند فعالیتشان را شروع کنند.

امنیت

امنیت از عوامل تأثیرگذار و مهم در صنعت بانکداری است. حتی قبل از ورود فناوری بلاکچین به این عرصه، حفظ امنیت کاربران و اطلاعات آن‌ها جزو مهم‌ترین وظایف سیستم بود. یکی از مهم‌ترین نمونه‌های کاربرد بلاکچین در بانکداری، بهبود امنیت است. در این فناوری، تمرکز اصلی سیستم روی دفترکل رمزنگاری شده است. به این ترتیب فقط افرادی می‌توانند به اطلاعات دسترسی داشته باشند که کلید خصوصی یا الگوریتم رمزگشایی را داشته باشند.

یکی دیگر از مواردی که امنیت را در این فناوری تضمین می‌کند، غیرقابل‌تغییر بودن اطلاعات است. دیتای جدیدی که به دفترکل رمزنگاری شده وارد می‌شود با افراد متعددی به اشتراک گذاشته می‌شود؛ بنابراین امکان دستکاری داده‌ها وجود ندارد. ضمن اینکه همه تراکنش‌ها در بلاکچین به شکل همتابه‌همتا و غیرمتمرکز انجام می‌شود و این به ایجاد سطح بالاتری از امنیت در بانکداری کمک می‌کند.

ذخیره‌سازی و اشتراک‌گذاری سوابق

فکر می‌کنید این صرفه‌جویی میلیاردی از کجا نشات می‌گیرد؟ حذف روش‌های ذخیره‌سازی اطلاعات مبتنی بر کاغذ! این روش‌ها هزینه ثبت سوابق در سیستم بانکداری را به شکل چشمگیری افزایش می‌دهد. طبق تحقیقات و برآوردها، حذف کاغذ می‌تواند هزینه ذخیره‌سازی سوابق خرده‌فروشی در بانک‌ها را بین ۶۰ تا ۷۰ درصد کاهش دهد! چه چیزی باید جایگزین شود؟ روش ذخیره سازی دیجیتال بهترین گزینه است. بانک‌ها با وجود مشتریان زیادی که دارند، مخزن بزرگی از سوابق هستند. در صورت ذخیره دیجیتال، سوابق به شکلی غیرمتمرکز، ارزان، امن و با دسترسی آسان ذخیره می‌شوند. ضمن اینکه با کمک بلاکچین احتمال وقوع خطراتی مثل از بین رفتن یا مفقودی سوابق را می‌توان به میزان قابل توجهی کاهش داد.

سرعت در پردازش

اکثر فرایندها در سیستم بانکداری به شکل خطی است و سلسله مراتب مشخصی دارد؛ درست مانند خط مونتاژ در صنعت تولید. این فرایند ارزیابی تا حد زیادی به بانک‌ها کمک می‌کند تا روی اطلاعات، امنیت و مالکیت خود کنترل کاملی داشته باشند؛ اما از طرف دیگر باعث می‌شود که زمان انجام آن عملیات طولانی‌تر شده و بدین ترتیب ممکن است نارضایتی مشتریان را در پی داشته باشد. در صورتی که زنجیره بلوکی یا بلاکچین روند این عملیات‌ها را سرعت می‌بخشد و زمان پردازش آن‌ها را کاهش می‌دهد.

احراز هویت

یکی دیگر از نمونه‌های کاربرد بلاکچین در بانکداری، کمک به احراز هویت مشتری در سیستم بانکی است. یکی از وظایف مهم، تکراری، پرزحمت، پرخرج و خسته‌کننده بانک‌ها این است که هویت مشتری خود را تأیید کنند. این باعث می‌شود تا از خطراتی مثل استفاده مجرمانه از خدمات و بودجه بانک در قالب مواردی مثل پول‌شویی و تروریسم جلوگیری شود.

مؤسسه تامسون رویترز (Thomson Reuters) در این مورد تخمین زده است که بانک‌ها و مؤسسات مالی سالانه چیزی حدود ۵۰ الی ۶۰ میلیون دلار را صرف احراز هویت مشتری‌های خود می‌کنند. در صورتی که فناوری بلاکچین از راه‌های بهتر و ارزان‌تری استفاده می‌کند و هزینه‌های ارزیابی، ثبت و آپدیت کردن اطلاعات شخصی و هویتی کاربران را کاهش می‌دهد. به عبارتی این کاربرد بلاکچین در بانکداری باعث می‌شود تا مدیریت هویت مشتریان به شکل مؤثرتر و کارآمدتری انجام شود.

آینده سیستم بانکداری با ورود فناوری بلاکچین

با آگاهی از تمام مواردی که تا کنون گفته شد، آینده بلاکچین و صنعت بانکداری چشم‌انداز روشنی خواهد داشت. طوری که اکثر بانک‌ها مجبور می‌شوند به سیستم‌های ناکارآمد و قدیمی خود اعتراف کنند و آن‌ها را با استفاده از فناوری نوین توسعه دهند. استفاده از بلاکچین روشی ایمن، سریع، کارآمد و منحصربه‌فرد برای توزیع داده‌ها است و این قابلیت را دارد که ناکارآمدی‌هایی مثل اتلاف هزینه، انرژی و وقت را در یک سازمان نابود کند.

تحقیقات و بررسی‌هایی که در سال ۲۰۱۷ روی سیستم‌های بانکداری انجام شد، نشان‌دهنده این بود که استفاده از فناوری بلاکچین در صنعت بانکداری و امور مالی، موجب افزایش بازدهی، بهبود عملیات و پس‌اندازکردن چیزی حدود ۱۰ میلیارد دلار می‌شود.  اگر سؤالی درباره بلاکچین، نحوه فعالیت آن و بازار رمزارزها دارید، بلاگ والکس و مطالب آموزش و مفیدی که در آن قرار دارد می‌تواند منبع خوبی برای یافتن پاسخ مناسب برای شما باشد.