توکن Token چیست؟ آشنایی با مفهوم توکن در ارزهای دیجیتال
در سال‌های اخیر افراد زیادی با هدف کسب سود وارد بازار ارز دیجیتال می‌شوند. این بازار پرنوسان هرچند با سودهای زیادی همراه است، اما برخی از افراد نیز متحمل ضررهای مالی زیادی می‌شوند. یکی از مهمترین دلایل عدم موفقیت در این بازار، عدم داشتن دانش کافی در این حوزه است. بازار رمزارزها نیز مانند سایر بازارها دارای اصطلاحات مخصوص به خود است. متاسفانه افراد زیادی هستند که با این اصطلاحات چندان آشنا نیستند و به درستی کاربرد آنها را نمی‌دانند. یکی از اصطلاحات دنیای ارزهای دیجیتال، توکن Token است که گاهی به اشتباه به جای کوین یا اشاره به ارزهای دیجیتال استفاده می‌شود. در این مطلب درباره Tokenو کاربردهای آن صحبت خواهیم کرد.
فهرست مطالب
آشنایی با توکن (Token) و عرضه اولیه آن
Token یکی از اصطلاحات ارز دیجیتال است که به یک رمزارز منحصربه فرد یا ارزهای دیجیتال اشاره دارد. توکن‌ها دارایی‌ها یا ابزارهای قابل تعویض و قابل مبادله‌ای هستند که بلاک چین مخصوص به خود را دارند. Tokenها معمولاً از طریق فرآیند استاندارد عرضه اولیه سکه (ICO) ایجاد می‌شوند و می‌توانند برای مقاصد سرمایه‌گذاری، ذخیره ارزش یا خرید از آنها استفاده کرد.
هدف از ساخت توکن
یکی از مهمترین دلایل ساخت این ارز توسط پروژه‌ها، کاهش هزینه‌ها است. زیرا ساخت Token در بستر ارزهای دیجیتال نیازمند صرف هزینه‌های زیادی نیست. از طرف دیگر با استفاده از عرضه اولیه می‌توان سرمایه مورد نیاز برای فعالیت شرکت را جمع کرد.
یکی دیگر از دلایلی که شرکت‌ها به جای ساخت بلاکچین مخصوص خود، Token ایجاد می‌کنند این است که ساخت آن، راحت است. شرکت‌ها با به کار گرفتن افرادی که دانش برنامه‌نویسی دارند و با قراردادهای هوشمند به طور نسبی آشنا هستند می‌توانند توکن خود را ایجاد کنند.
از طرف دیگر کار کردن بر بستر ارزهای دیجیتال امن و بزرگ مانند اتریوم، امنیت لازم را برای بسیاری از شرکت‌ها فراهم می‌کند. زیرا با افزایش تعداد کاربران یک شبکه بلاکچینی، امنیت آن نیز افزایش پیدا می‌کند.
کاربردهای توکن
Tokenها بر پایه خصوصیات و عملکردهایشان کاربردهای مختلفی دارند. مهمترین کاربرد Token جذب سرمایه و برگزاری ICO است. توکن‌ها به روش‌های مختلفی مانند مالکیت دارایی دیجیتال، حسابداری برای اقدامات دیجیتالی، اطمینان از امنیت شبکه و … می‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند.
توکن‌ها، ارزهای دیجیتال و آلت کوین‌ها
اصطلاح Token اغلب به اشتباه به جای دو کلمه رمزارز و آلت کوین استفاده می‌شود. اما این اصطلاحات از یکدیگر متمایز هستند.
آلت کوین‌ها ارزهای رمزنگاری شده جایگزینی هستند که پس از موفقیت عظیمی که بیت کوین به دست آورد راه اندازی شد. آلت کوین‌ها به عنوان جایگزین‌های پیشرفته بیت کوین راه اندازی شدند که ادعا می‌کنند در برخی از موارد به بیت کوین برتری دارند و نقاط ضعف آن را پوشش می‌دهند.
لایت کوین (LTC)، بیت کوین کش (BCH) و دوج کوین (DOGE) از نمونه‌های رایج آلت‌کوین‌ها هستند. اگر چه هر کدام از این آلت کوین‌ها توانسته‌اند تا حدی به موفقیت برسند،اما هیچ‌کدام نتوانسته‌اند محبوبیتی شبیه به بیت‌کوین کسب کنند.
ارزهای دیجیتال و آلت کوین‌ها اساساً ارزهای مجازی خاصی هستند که دارای بلاک چین اختصاصی خود هستند و در درجه اول به عنوان یک بستر برای پرداخت‌های دیجیتال استفاده می‌شوند. از سوی دیگر، توکن‌های کریپتو در بلاک چین مختص به خودشان عمل می‌کنند که به عنوان بستری برای ایجاد و اجرای برنامه‌های غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند عمل می‌کند و Tokenها برای تسهیل تراکنش‌ها استفاده می‌شوند.
توکن مثلی و غیر مثلی
Tokenها را در حالت کلی می‌توان به دو دسته توکن‌های «مثلی» و «غیرمثلی» تقسیم کرد. به توکن‌های مثلی توکن «تعویض‌پذیر» (Fungibile) و به توکن‌های غیر مثلی توکن «تعویض‌ناپذیر» (None-Fungible Token) نیز گفته می‌شود. تعویض‌پذیری یکی از ویژگی‌های توکن‌ها است که بیان ساده به این معنی است که یک واحد مشخص از آن نوع Token، هیچ تفاوتی با واحدی دیگر از آن ندارد.
به عبارت ساده، یک دلار همیشه یک دلار است و بیت کوین همیشه بیت کوین است. شما می‌توانید اسکناس‌های ۱۰ دلاری را با فرد دیگری مبادله کنید و هر کدام از شما همچنان همان ارزش را در کیف پول خود خواهید داشت. قابلیت تعویض‌پذیری به این معنی است که یک ارز دیجیتال و دارایی خاص ارزشمندتر یا کمیاب‌تر از بقیه نیستند. در صورتی که این چنین باشد، کل اکوسیستم را مختل می‌کند و معاملات روزمره را با مشکلات بزرگی مواجه خواهد کرد.
Tokenهای مثلی را می‌توان برای خرید، فروش و معاملاتی که در آنها به واحدهای مثل هم توکن‌ها نیاز است، استفاده کرد. در مقابل از Tokenهای غیر مثلی در مواردی استفاده می‌شود که نیاز است هر واحد از Token منحصربه فرد باشد مانند بازی‌های بلاک چینی جدید و آثار هنری دیجیتال.
انواع توکن
Tokenها را می‌توان به چهار دسته زیر تقسیم‌بندی کرد:
توکن‌های کاربردی (Utility Token)
Tokenهای کاربردی نوع محبوبی از نمونه‌های قابل تعویض هستند که به تعداد محدودی عرضه می‌شوند و از آنها می‌توان برای پرداخت هزینه‌ها، خرید کالا و دریافت خدمات در یک یا چند پروژه خاص استفاده کرد.
معروف‌ترین نمونه Token کاربردی اتر است که تمام تراکنش‌ها و قراردادهای هوشمند را در شبکه اتریوم تامین می‌کند. همانطور که قبلاً گفتیم اتریوم را می‌توان به عنوان وسیله پرداخت استفاده کرد، با این حال، هدف اصلی آن استفاده در بلاک چین است.
توکن‌های اجتماعی (Social Tokens)
Tokenهای اجتماعی نوع بسیار جالبی از دارایی هستند که اخیراً در فضای رمزنگاری محبوبیت زیادی به دست آورده‌اند. همچنین باعث شده‌اند تا مردم با مفهوم Token بیشتر آشنا شوند. توکن‌های اجتماعی توسط اعتبار یک فرد، برند، باشگاه ورزشی یا هر جامعه‌ای پشتیبانی می‌شود. از آنها می‌توان به‌عنوان توکن‌های طرفداری (Fan Token) برای خرید محتوای اضافی، کالاها یا فقط برای حمایت از جامعه مورد علاقه استفاده کرد.
وقتی کاربر روی سکه‌های اجتماعی سرمایه‌گذاری می‌کند در واقع، در یک جامعه سرمایه‌گذاری می‌کند، با این انتظار که این جامعه در طول زمان رشد کرده و ارزشمندتر خواهد شد.
توکن‌های امنیتی (Security token)
در مقابل جمع‌آوری پول با Tokenهای کاربردی، سایر ICOها تصمیم گرفتند که کمپین‌های جمع‌آوری سرمایه را به صورت آشکار اعلام کنند و از مقررات پیروی کنند. اینگونه بود که توکن‌های امنیتی متولد شدند. در اصل یک گواهی سهام دیجیتال است که مالکیت دارنده آن را روی بلاکچین ثبت می‌کند.
توکن حاکمیتی (Governance token)
Token حاکمیتی نوعی دارایی رمزنگاری است که به دارندگان آن حق تصمیم‌گیری در مورد پروتکل پروژه، محصول و ویژگی‌های آن را اعطا می‌کند. دارندگان می‌توانند بر تصمیم‌گیری‌های درون پروژه مانند پیشنهاد یا تصمیم‌گیری در مورد ویژگی‌های جدید، تغییر مدل‌های توزیع Token و حتی بازسازی خود سیستم حاکمیتی تأثیر بگذارند.
توکن پرداخت (Payment token)
هدف از ایجاد این نوع ، پرداخت هزینه خدمات و کالا است. دارندگان این ارزها می‌توانند با استفاده از توکن پرداخت در فضای اینترنت محصولات مورد نظر خود را بخرند و یا هزینه لازم را برای دریافت خدمات خاص را با پرداخت کنند.
روش ساخت توکن
برای ساخت Token قبل از هرچیز باید کاربرد و نوع توکن مشخص شود. سپس باید بلاکچین مناسب برای ساختن آن شناسایی شود. بلاک چین‌هایی که برای ساخت Token انتخاب می‌شوند با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند. این تفاوت‌ها به دلیل زبان برنامه‌نویسی، استانداردهای ساخت Token و نحوه تعامل توکن با شبکه است.
اغلب Tokenهای قدیمی در بلاکچین اتریوم به وجود آمده‌اند. اما در یک سال اخیر با ظهور بلاکچین‌های جدید، برای ساخت Tokenها از آنها استفاده می‌شود. برخی میم کوین های محبوب بر بستر اتریوم متولد شده‌اند.
تفاوت توکن (Token) وکوین (Coin)
برخی از افراد دو اصطلاح Token و کوین (COIN) را به جای یکدیگر به کار می‌برند در حالی که با یکدیگر دارای تفاوت‌های مهم هستند. مهم ترین و اصلی ترین تفاوت توکن با کوین اینست که کوین‌ها بلاکچین مخصوص به خود را دارند، اما توکن‌ها بلاکچین مستقل ندارند و روی بلاکچین‌های دیگر پیاده سازی شوند.
از دیگر تفاوت‌های Token و کوین می‌توان به کاربردهای آنها اشاره کرد. کوین‌ها بیشتر برای خرید و فروش مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما توکن‌ها به عنوان ارز برای اکوسیستم‌های خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کیف پول توکن
Tokenها کیف پول اختصاصی خود را ندارند و روی کیف پول و آدرس‌های بلاک چین میزبان خود ذخیره می‌شوند. برای مثال یک توکن مانند چین لینک که روی بلاکچین اتریوم ایجاد شده است می‌تواند روی تمام کیف پول‌هایی که از اتریوم پشتیبانی می‌کنند ذخیره شود. در برخی پلتفرم‌های جدید این امکان وجود دارد که Tokenها روی کیف پول‌های اختصاصی ذخیره شوند. مانند پولکادات
توکن‌های برتر بازار
Tokenهای زیادی در سال‌های اخیر به بازار معرفی شده‌اند. البته تمام آنها نتوانسته‌اند در بازار جایگاه خوبی برای خود بدست آوردند و در لیست پروژه‌های شکست خورده قرار گرفته‌اند. اما تعدادی از Tokenها نیز به محبوبیت بالایی توانسته‌اند که دست پیدا کنند. مانند: اتریوم، یو‌اس‌دی کوین، بایننس یو‌اس‌دی، تتر و پالیگان
مراقب باشید در انتخاب توکن‌ها گرفتار دام شت کوین نشوید.
خرید و فروش توکن
اولین راه برای به دست آوردن Tokenها مراجعه به صرافی‌های ارزهای دیجیتال است. با توجه به این که خرید و فروش ارزهای دیجیتال در صرافی‌های خارجی برای کاربران ایرانی با محدودیت‌های زیادی همراه است و امکان بلوکه شدن دارایی وجود دارد؛ بنابراین بهترین راه، انجام معاملات Tokenها در صرافی‌های ایرانی است.شما می‌توانید در صرافی ارز دیجیتال والکس Tokenهای مختلف را معامله کنید، کیف پول خود را مدیریت کنید و قیمت لحظه‌ای ارزهای دیجیتال را مشاهده کنید. والکس معتبرترین بازار خرید و فروش ارزهای دیجیتال است.
توکن‌ها در واقع دارایی‌ها یا ابزارهای قابل تعویض و قابل مبادله‌ای هستند که بلاکچین مخصوص به خود را دارند. توکن‌های رمزنگاری اغلب برای جمع‌آوری سرمایه برای فروش جمعی استفاده می‌شوند، اما می‌توانند جایگزینی برای بسیاری از موارد دیگر نیز باشند.
از مهمترین دلایل ساخت توکن توسط پروژه‌ها، کاهش هزینه‌ها است. زیرا ساخت Token در بستر ارزهای دیجیتال نیازمند صرف هزینه‌های زیادی نیست. از طرف دیگر با استفاده از عرضه اولیه می‌توان سرمایه مورد نیاز برای فعالیت شرکت را جمع کرد.
مهمترین کاربرد توکن جذب سرمایه و برگزاری ICO است. توکن‌ها همچنین می‌توانند به روش‌های مختلفی مانند مالکیت دارایی دیجیتال، حسابداری برای اقدامات دیجیتالی، اطمینان از امنیت شبکه و … می‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند.
مهم ترین و اصلی ترین تفاوت کوین با توکن این است که کوین‌ها بلاک چین مخصوص به خود را دارند، اما توکن‌ها بلاک چین مستقل ندارند و روی بلاک چین‌های دیگر پیاده سازی شوند.
بلاک چین‌هایی که برای ساخت Token انتخاب می‌شوند با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند. این تفاوت‌ها به دلیل زبان برنامه‌نویسی، استانداردهای ساخت Token و نحوه تعامل توکن با شبکه است.
