تحلیل تاثیر سیاست‌های ترامپ بر بازار ارز دیجیتال
در زمان نگارش این مطلب یعنی ۶ مارس ۲۰۲۵ (۱۷ فروردین ۱۴۰۴) نزدیک به سه ماه است که بیت کوین وارد یک فاز نزولی با تمایلات خنثی شده است. یکی از مهم‌ترین دلایل این رکود، سیاست‌های دونالد ترامپ و در واقع دولت جدید آمریکا، به‌ویژه اعمال تعرفه بر واردات این کشور از دیگر کشورهاست.
اما چرا ورود یک سیاست‌مدار ظاهرا طرفدار کریپتو به کاخ سفید با وجود وعده‌هایش، در عمل به افت قیمت بیت کوین و ضرر بسیاری از سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت منجر شده است؟ در این مقاله تلاش می‌کنیم به این سوال پاسخ دهیم. چه تریدر و چه سرمایه‌گذار کوتاه‌مدت یا بلندمدت رمزارز هستید، با ما همراه شده و در پایان، تصمیمات آگاهانه‌تری درباره پرتفوی کریپتویی خود در سال جاری بگیرید.
مروری بر روند بیت کوین در زمان ریاست جمهوری ترامپ
در نوامبر ۲۰۲۴ با ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید، بیت کوین یکی از صعودی‌ترین روندهای خود در سال‌های اخیر را شروع کرد. هیجان ناشی از ورود رئیس جمهوری با وعده‌های متعدد درباره حمایت از بازار ارز دیجیتال در کنار عوامل دیگر مانند هاوینگ بیت کوین، رونق صندوق‌های ETF بیت کوین و کاهش نرخ بهره از سوی فدرال رزرو، سبب شد که قیمت بیت کوین در روز تحلیف ترامپ در ۲۰ ژانویه ۲۰۲۵ یک سقف تاریخی جدید با عدد ۱۰۹٫۱۱۴ دلار از خود به‌جای بگذارد.
اما BTC، تنها دو هفته پس از ثبت رکورد تاریخی جدید به زیر ۱۰۰ هزار دلار سقوط کرد. دو هفته بعد از آن یعنی در ۲۵ فوریه نیز شاهد افت قیمت به زیر ۹۰ هزار دلار بودیم؛ منطقه‌ای که هنوز نتوانسته از آن خارج شود. حتی در یک مقطع، شاهد افت آن به زیر ۸۰ هزار دلار نیز بودیم. این روند با ضرر هنگفت سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت، تریدرهای معاملات اهرمی و حتی افزایش خروجی صندوق‌های ETF همراه بوده است.
در ابتدا، بسیاری از کارشناسان تصورات غیرواقعی بازار درباره حمایت‌های دولت جدید آمریکا از بازار ارز دیجیتال و عملی نشدن زودهنگام آن‌ها را دلیل اصلی این موضوع عنوان کردند. اما رفته‌رفته مشخص شد که سیاست‌های اقتصادی ترامپ به‌ویژه تعرفه‌های او علیه دیگر کشورها، نقشی مهم در توقف رشد بازار حداقل در کوتاه‌مدت دارند.
تاثیر تعرفه‌های ترامپ بر بازار ارز دیجیتال
دونالد ترامپ پس از حدود ده روز از شروع به کارش در کاخ سفید، اعلام کرد که مطابق آنچه قبلا گفته بود، تعرفه‌هایی ۲۵ درصدی بر واردات از کانادا و مکزیک و همچنین تعرفه‌ای ۱۰ درصدی برای واردات از چین وضع می‌کند. یک روز بعد، قیمت بیت کوین، سطح ۱۰۰ هزار دلار را از دست داد. در پی آن، آلت کوین‌ها نیز با فشار فروش مواجه شده و بخش زیادی از سرمایه‌گذاران تازه‌وارد، ضرر کرده یا موقعیت‌های‌شان لیکویید شد.
ترامپ سپس اعلام کرد که مهلتی چندروزه برای اجرایی شدن تعرفه‌ها در نظر می‌گیرد. بازار ارز دیجیتال نیز واکنشی مثبت نشان داد و بیت کوین توانست سطح ۹۵ هزار دلار را تا حد خوبی حفظ کند. سپس با اجرایی شدن تعرفه‌ها در هفته‌های بعدی، قیمت بیت کوین به زیر ۹۰ هزار دلار سقوط کرد تا پس از آن چشم‌ها به روز آزادی آمریکا باشد!
تعرفه‌های روز آزادی و تاثیر آن‌ها بر بیت کوین
مهم‌ترین و گسترده‌ترین تعرفه‌های دولت آمریکا علیه دیگر کشورها در روز دوم آوریل ۲۰۲۵ اعلام شد. ترامپ از قبل، این روز را روز آزادی (The Liberation Day) آمریکا نام‌گذاری کرده بود. او در این روز، لیستی از تعرفه‌های جدید علیه ۱۸۰ کشور دیگر دنیا اعلام کرد که مهم‌ترین موارد آن به شرح زیر است:
- تعرفه جدید ۳۴ درصدی علیه چین
- تعرفه ۲۰ درصدی علیه اتحادیه اروپا
- تعرفه ۲۴ درصدی علیه ژاپن
- حداقل ۱۰ درصد تعرفه علیه همه کشورها
- ۲۵ درصد تعرفه جداگانه برای واردات خودرو
لیست کامل کشورها و تحریم‌های اعمال‌شده علیه آن‌ها را در ستون سمت راست تصویر زیر می‌بینید.
تنها چند دقیقه پس از اعلام این تعرفه‌ها و حتی پیش از اجرایی‌شدن آن‌ها در بامداد سوم آوریل، قیمت بیت کوین از نزدیکی ۸۸ هزار دلار، به ۸۲,۲۰۰ دلار سقوط کرد.
پاسخ چین به تعرفه‌های آمریکا و سقوط دوباره بیت کوین
تعرفه جدید ۳۴ درصدی آمریکا علیه دومین اقتصاد بزرگ جهان، یعنی چین، مجموع تعرفه‌های اعمال شده علیه این کشور را به ۵۴ درصد رساند. در روز سوم آوریل ۲۰۲۵ و ساعاتی پس از اجرایی شدن تصمیم ترامپ، دولت چین نیز اعلام کرد که به همین میزان تعرفه جدید علیه آمریکا اعمال خواهد کرد. این تعرفه‌ها قرار است از نهم آوریل (۲۰ فروردین ۱۴۰۴) اجرایی شوند. بیت کوین که پس از سقوط خود تا ۸۲ هزار دلار، توانسته بود با بازپس‌گیری سطح ۸۳,۵۰۰ دلار اندکی بهبود یابد، یک بار دیگر سقوط کرد و در تاریخ چهارم آوریل به ۸۱,۳۰۰ دلار رسید.
در روزهای بعدی نیز اخبار مربوط به کشمکش‌های سیاسی و اقتصادی به‌خصوص بین آمریکا و چین، با افت و خیزهای نسبتا شدید بیت کوین همراه بوده است. قیمت BTC در بازه چهارم تا ششم آوریل از ۸۲ هزار تا ۸۴,۶۰۰ دلار نوسان کرده است.
بازه زمانی تاثیرات تعرفه‌های ترامپ بر بیت کوین
پاسخ بیت کوین به سیاست‌های تعرفه‌ای دونالد ترامپ یا حتی اخبار و شایعات مربوط به آن را می‌توان سریع و شدید ارزیابی کرد. با این حال، نمودار قیمت بیت کوین یک واقعیت دیگر را هم نشان می‌دهد و آن، تمایل بالا به بازیابی پس از افت اولیه است. به‌عنوان مثال، در دور اخیر تعرفه‌ها، ساعاتی پس از افت قیمت به ۸۲,۲۰۰ دلار و پیش از پاسخ متقابل چین، شاهد افزایش قیمت بیت کوین به ۸۳,۶۰۰ دلار بودیم.
نکته مهم دیگر نیز این است که به‌نظر می‌رسد بیت کوین، رفته‌رفته در برابر این تحولات اقتصاد کلان و حواشی و اخبار مربوط به آن مقاوم‌تر شده باشد. به‌عبارت دیگر، طی ماه‌های گذشته، شدت افت قیمت بیت کوین در برابر سیاست‌های ترامپ کاهش یافته است. این موضوع را بازگشت نسبتا سریع‌تر قیمت، پس از اعمال تعرفه‌های روز دوم آوریل با وجود افت شدید بازار سهام تایید می‌کند.
سه دلیل افت قیمت بیت کوین با تعرفه‌های ترامپ
اما دلیل کاهش قیمت بیت کوین با اعمال تعرفه‌های ترامپ چیست؟ این موضوع را از سه جنبه مختلف در این بخش بررسی می‌کنیم.
افزایش تورم در آمریکا و تاثیر منفی آن بر بیت کوین
به‌طورکلی، بیت کوین یک دارایی پرریسک و بازار ارز دیجیتال نیز یک بازار نوسانی‌تر در مقایسه با دیگر دارایی‌ها و بازارهای مالی محسوب می‌شوند. به همین دلیل، جریان ورود سرمایه به آن‌ها معمولا زمانی افزایش می‌یابد که اقتصادهای بزرگ در شرایط مساعدی از نظر نرخ تورم به‌سر ببرند. اما تاثیر کوتاه‌مدت اعمال تعرفه بر واردات دیگر کشورها، معمولا افزایش این نرخ است. این موضوع در مورد آمریکا هم صدق می‌کند. با رشد نرخ تورم در این کشور، تمایل مردم و نهادهای سرمایه‌گذاری آن به ورود به بازار ارز دیجیتال نیز کمتر می‌شود. آن‌ها درعوض ترجیح می‌دهند راه‌های امن‌تر و کم‌ریسک‌تری برای حفاظت از سرمایه خود انتخاب کنند.
افت بازار سهام در آمریکا و تاثیر آن بر بیت کوین
بازار ارز دیجیتال از نظر تاریخی، همبستگی‌ای نسبی با بازار سهام آمریکا دارد. واکنش این بازار به‌خصوص سهام تکنولوژی به تعرفه‌های ترامپ در کوتاه‌مدت به‌شدت منفی بوده است. به‌عنوان مثال در روزهای پس از دوم آوریل، برخی شاخص‌های S&P 500 و نزدک ۱۰۰، افت‌هایی تاریخی داشته‌اند. بیت کوین و ارز دیجیتال نیز از این موضوع تاثیر پذیرفته‌اند.
ناامیدی بازار به کاهش نرخ بهره از سوی فدرال رزرو
یکی از مهم‌ترین محرک‌های قیمت بیت کوین در سال‌های گذشته، کاهش نرخ بهره (Interest Rate) از سوی فدرال رزرو آمریکا بوده است. این سیاست تسهیل کمی یا QE، زمانی اجرایی می‌شود که نرخ تورم در محدوده کنترل‌شده و مورد انتظار دولت حرکت کند. به این ترتیب، دولت با خرید اوراق بهادار بلندمدت از مردم، پول را به جامعه تزریق خواهد کرد. یکی از نتایج مهم این کار نیز در کنار افزایش تقاضا برای کالاها در بازار، افزایش سرمایه ورودی به بازارهای مالی ریسک‌پذیرتر مانند ارز دیجیتال است.
با افزایش تورم به دلیل اعمال تعرفه‌ها، امید بازار ارز دیجیتال به کاهش نرخ بهره از سوی فدرال رزرو کاهش می‌یابد. این موضوع را شاخص‌های تحلیل احساسات بازار و آن‌چین، مانند تعداد کیف پول‌های جدید، تراکنش‌های نهنگ‌ها و نرخ تامین مالی در بازار مشتقات ثابت می‌کنند. به این ترتیب تقاضا برای بیت کوین و آلت کوین‌ها نیز کمتر شده و در نتیجه شاهد افت قیمت‌شان هستیم.
تئوری تاثیر مثبت تعرفه‌ها بر بیت کوین
مطابق روال تاریخی، تاثیر کوتاه‌مدت منفی اعمال تعرفه‌ها از سوی آمریکا علیه دیگر کشورها بر بازار ارز دیجیتال، منفی است. اما بسیاری از کارشناسان معتقدند که این تاثیر نمی‌تواند بلندمدت باشد. این موضوع را حتی جروم پاول (Jerome Powell) رئیس فدرال رزرو نیز در ماه گذشته تایید کرد. او با وجود این‌که چند ماهی است نرخ بهره را کاهش نداده، صراحتا گفته که تاثیر سیاست‌های تعرفه‌ای جاری بر اقتصاد این کشور و تورم، محدود و موقتی خواهد بود. در ادامه، دو استدلال مهم برای موقتی بودن تاثیر تعرفه‌ها بر بازار ارز دیجیتال را بررسی می‌کنیم.
کاهش همبستگی ارز دیجیتال با بازار سهام
یکی از مهم‌ترین اتفاقات روزهای اخیر، بروز نشانه‌هایی از کاهش همبستگی همیشگی بیت کوین با بازار سهام آمریکا بوده است. همانطور که اشاره شد، کاهش قیمت بیت کوین و حجم معاملات آن در پاسخ به جنگ تعرفه‌ای دولت‌ها در مقایسه با بازار سهام، بسیار کمتر بوده است. همین موضوع، نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران، رفته‌رفته به بیت کوین و ارز دیجیتال به‌عنوان راهی برای پوشش سرمایه یا Hedging نگاه می‌کنند.
حتی بانک استاندارد چارترد نیز گفته که صندوق‌های ETF بیت کوین را به‌عنوان پوشش احتمالی در برابر بی‌ثباتی‌های اقتصادی می‌بیند. ورودی این صندوق‌ها نیز در روزهای اخیر و با وجود سقوط بازارهای مالی، نسبتا بهتر شده است. نکته جالب دیگر، رشد ارزش سهام برخی شرکت‌های ماینینگ بیت کوین مانند MARA با وجود بحران بازار سهام آمریکا در روزهای پس از دوم آوریل است.
کاهش قدرت دلار با اعمال تعرفه‌ها و رشد بیت کوین
یکی از مهم‌ترین استدلال‌های تحلیل‌گران، تضعیف قدرت دلار یا شاخص DXY با اجرای تعرفه‌های جدید آمریکاست؛ روندی که از هفته‌ها پیش شروع شده و ادامه آن می‌تواند محرکی برای ورود سرمایه به سمت بازار ارز دیجیتال باشد.
حتی یکی از دلایل رشد قیمت جهانی طلا در ماه‌های گذشته نیز نگرانی سرمایه‌گذاران بزرگ از کاهش ارزش دلار در برابر دیگر ارزهای فیات بود. همین موضوع سبب شده که برخی کارشناسان و تئوریسین‌ها مانند آرتور هیز (Arthur Hayes) از احتمال سرازیر شدن سرمایه از طلا در آینده نزدیک به سمت بیت کوین صحبت کنند. حتی برخی از بیت کوین به‌عنوان طلای دیجیتال یاد کرده‌اند. آن‌ها معتقدند ادامه عدم ثبات اقتصادی در جهان در نقطه‌ای سبب خواهد شد که سرمایه‌گذاران، بالاخره بیت کوین را نیز به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری امن و ضدتورمی بپذیرند.
پیش بینی روند کوتاه مدت قیمت بیت کوین با سیاست‌های ترامپ
روند قیمت بیت کوین در روزهای گذشته، نشان‌دهنده افزایش تاب‌آوری آن در برابر تلاطم‌های اقتصادی است. بسیاری از کارشناسان از احتمال حرکت خنثی بیت کوین در محدوده ۸۲۰۰۰ تا ۸۸۰۰۰ دلار در روزها یا حتی هفته‌های آینده سخن گفته‌اند. نمودار قیمت بیت کوین و سطوح مقاومت و حمایت آن نیز این موضوع را تایید می‌کنند. حتی برخی مانند آرتور هیز از احتمال افت قیمت تا ۷۶ هزار دلار نیز صحبت کرده‌اند.
در حال حاضر، شاخص ترس و طمع در یکی از پایین‌ترین سطوح خود است. حجم معاملات بیت کوین کاهش یافته و شاخص‌های بازار مشتقات و آپشن هم از بدبینی نسبی یا حداقل احتیاط شدید تریدرها نسبت به آینده کوتاه‌مدت بیت کوین خبر می‌دهند. با این حال، بسیاری از کارشناسان از احتمال رسیدن قیمت بیت کوین به کف خود در نقطه کنونی صحبت کرده‌اند. حتی برخی مانند جیمی کاتس (Jamie Coutts) کارشناس ارشد شرکت Real Vision معتقدند که بیت کوین طی دو ماه آینده می‌تواند سقف تاریخی جدیدی ثبت کند.
پشتوانه‌های بیت کوین در برابر جنگ تعرفه‌ای ترامپ
برخلاف سال‌های گذشته، در حال حاضر، بیت کوین پشتوانه‌هایی مانند صندوق‌های ETF و سرمایه‌گذاران نهادی بزرگ مانند شرکت مایکرواستراتژی دارد. داده‌ها نشان می‌دهند که طی ماه‌های اخیر، حتی در بدترین شرایط نیز این سرمایه‌گذاران خریدهای خود را متوقف نکرده‌اند. از همه مهم‌تر، سیاست‌های نظارتی و قانونی در آمریکا و بسیاری از کشورهای جهان تا حد زیادی به نفع بیت کوین و ارز دیجیتال تغییر کرده‌اند.
حتی دولت آمریکا با ایجاد یک ذخیره استراتژیک بیت کوین موافقت کرده و بسیاری از ایالت‌ها به دنبال ایجاد چنین ذخایری هستند. از طرفی، درخواست راه‌اندازی صندوق‌های ETF برای آلت کوین‌ها به‌شدت افزایش یافته و احتمال تایید قریب‌الوقوع هریک از آن‌ها از سوی کمیسیون بورس و اوراق بهادار این کشور (SEC) از همیشه بیشتر است.
همه این موارد سبب شده‌اند که مقاومت بازار ارز دیجیتال نسبت به سیاست‌های اقتصادی به‌ظاهر بازدارنده، مانند جنگ‌های تعرفه‌ای، نسبت به هر زمان دیگری بیشتر شود. با این وجود، تا به اینجا تاثیر کوتاه‌مدت این سیاست‌ها بر بازار منفی بوده است. در این شرایط، رعایت احتیاط و در نظر گرفتن نوسانات ناگهانی قیمت‌ها برای تریدرها و سرمایه‌گذاران ضروری است.
