دارایی دیجیتال Digital assets چیست؟ آشنایی با انواع دارایی های دیجیتالی

اگر در مورد ارز دیجیتال یا رمزارز چیست، شنیده‌اید و علاقه‌مند به سرمایه گذاری در این حوزه هستید. می‌دانید که ارزهای دیجیتال و دارایی دیجیتال تفاوت‌های مهمی با هم دارند. با وجود استفاده روزافزون از تبادلات مالی دیجیتال، هنوز در تعریف آنچه ما به عنوان دارایی‌ های دیجیتالی در نظر می‌گیریم اختلاف نظر وجود دارد. مرز بین آنچه ما به عنوان یک فایل ذخیره شده می‌شناسیم و آنچه ما به عنوان دارایی دیجیتال در نظر می‌گیریم، کاملاً شفاف نیست. با این وجود می‌توان با تعریف معیارهایی، حدود آن را تعیین کرد. ما در این مطلب سعی می‌کنیم عناصر کلیدی دارایی‌ های دیجیتالی و نحوه تعیین ارزش هر دارایی‌ دیجیتال را برای شما مشخص کنیم.

ما چه چیز را به عنوان دارایی محسوب می‌کنیم؟

دارایی‌ها در طرف مقابل بدهی در ترازنامه قرار دارند. آنها منابع متعلق به یک کسب و کار هستند که می‌توانند ملموس یا نامشهود باشند.

دارایی‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند:

1. دارایی‌های قابل معاوضه دارایی‌هایی هستند که ارزش تمام نمونه آنها یکسان و ثابت است و می‌توانند به یکدیگر تبدیل شوند. بدین معنی که واحدهای آن می‌توانند به راحتی با یکدیگر تعویض و به جای هم مبادله شوند، مانند ارزها.
2. در دارایی‌های غیرقابل تعویض قیمت هر دارایی با دیگری متفاوت است. ارزش آن منحصر به فرد است و در واقع دارایی‌های غیر قابل تبدیل هستند. بدان معنی که ویژگی‌های منحصر به فردی دارند و بنابراین نمی‌توانند با چیز دیگری جایگزین شوند، مانند خانه.

برای سرمایه گذاران قبل از هر چیز امنیت و حفاظت دارایی‌هایشان اهمیت دارد. با این که دولت‌ها و بازارهای مالی سنتی با ایجاد محدودیت‌های غیرضروری، مشکلاتی را برای تخصیص آزاد سرمایه ایجاد کرده‌اند، در مقابل بسیاری از شرکت‌ها حتی بانک‌ها و موسسات مالی به استفاده از دارایی‌های دیجیتال روی آورده‌اند. صرافی ارز دیجیتال هم به پشتوانه معاملات زیاد و افزایش ارزش خود، روزبه‌روز قدرت بیشتری برای مواجهه با بازارهای مالی قدیمی‌تر پیدا می‌کنند که نشان از رونق بیشتر دارایی‌های دیجیتال دارد. در سال‌های اخیر اروپا به دنبال معرفی  MiCA  که همان قوانین و مقررات بازار‌های اروپا در دارایی‌های رمزنگاری شده، است. اگر قصد سرمایه گذاری در دارایی دیجیتال را داشته باشید، قبل از ورود به هر بازاری لازم است با آن بازار و دارایی‌های در حال معامله در آن بازار آشنا شوید.

دارایی دیجیتال (Digital assets) چیست؟

دارایی دیجیتال در واقع بر حسب مصادیق آن شناسایی می‌شود. به هر محتوای قابل ذخیره به فرمت دیجیتال مانند عکس، فیلم و فایل صوتی و اسناد یا هر فایل متنی که حق استفاده آن در اختیار یک فرد حقیقی یا حقوقی باشد، دارایی دیجیتال می‌گویند. به همین دلیل تعریف آن با ظهور فرمت‌های جدید دیجیتال تغییر کرده و گسترش پیدا می‌کند. سه عنصر کلیدی لازم است که یک فایل به عنوان یک دارایی دیجیتال شناخته شود:

• متعلق به یک فرد یا یک شرکت باشد.
• برای مالک تولید ارزش کند.
• قابل بازیابی باشد.

تمام بخش‌های شرکت چه تیم‌های تولید و نوآوری و چه تیم‌های بازاریابی و فروش و حتی تیم‌های پشتیبانی فناوری اطلاعات و تیم حقوقی شرکت هم نیاز به دسترسی و مدیریت دارایی‌های دیجیتال دارند. دارایی دیجیتال مهم‌ترین بخشی است که محصولات یا خدمات یک برند در آن منعکس می‌شود. به همین خاطر اصلی‌ترین ابزار جهت ارتباط آنلاین مابین شرکت و مشتریان خواهد بود. این کانال‌های آنلاین امروزه اصلی‌ترین ابزار تبلیغات و تاثیر بر متقاضیان است. از طرفی شرکت‌ها می‌توانند به راحتی این دارایی‌ها را به عنوان بخشی از منابع کمپین‌های مشترک همکاری، در اختیار پیمانکاران و شرکای خود قرار دهند.

ارزیابی ارزش دارایی دیجیتال 

هر دارایی یک ارزش ذاتی دارد که براساس مقدار منابعی که برای تولید آن صرف شده، اعم از مواد اولیه، نیروی انسانی، ابزار تولید و انرژی مصرف شده و مدت زمان صرف شده برای تولید، تعیین می‌شود. از طرف دیگر زمان لازم برای تکثیر و یا بازسازی آن، بر ارزش آن تاثیرگذار است. با همه این‌ها احساسات همیشه بر رفتارهای خرید تاثیرگذار است و تقاضای مشتری را افزایش می‌دهد. ارزش هر دارایی دیجیتال نیز فراتر از ارزش ذاتی محتوای ناملموس آن به میزان ارزشی است که آن دارایی برای مالک، حاصل می‌کند.

مدیریت دارایی دیجیتال

افرادی که قصد سرمایه‌گذاری در دارایی دیجیتال را دارند، احتمالاً متقاضی خرید یک نوع خاص از آن هستند. اما اولین مسئله برای افراد این است که دارایی مورد نظرشان را کجا می‌توانند پیدا کنند؟ این مسئله به کمک متادیتاها حل شده است. اما این متادیتاها چیستند؟

متادیتا یا فراداده، داده‌ای در مورد دیتا است و اطلاعاتی فراتر از نام فایل ارائه می‎کند. این متادیتاها به دو نوع تقسیم می‌شود:

1. ابرداده‌های فنی که معمولاً به صورت خودکار نمایش داده می‌شوند. مانند نام عکاس، ابعاد، کیفیت و… 
2. ابرداده توصیفی که منبعی را با هدف کشف توصیف می‌کند. مانند عنوان، توضیحات و کلمات کلیدی.

کلمات کلیدی دارایی‌ های دیجیتالی را به گونه‌ای برچسب‌گذاری می‌کنند که برحسب نیازهای تجاری منحصر به فرد شما، دارایی‌هایتان قابلیت جستجو بیشتری داشته باشند. معمولاً متادیتاها را به اشتباه با کلمات کلیدی برابر می‌دانند، اما واقعیت این است که متادیتاها به این خلاصه نمی‌شوند. متادیتاها در واقع علاوه بر امکان دسترسی سریع به دارایی‌ها، طبقه‌بندی و کنترل دارایی‌ها را نیز امکان‌پذیر می‌کنند.

سیستم مدیریت دارایی دیجیتال

سیستم مدیریت مبتنی بر ابرداده است و در هفت جنبه اساسی، کارایی عملیاتی با دارایی‌ های دیجیتالی یک سازمان را افزایش می‌دهد. این هفت جنبه عبارتند از ایجاد، سازماندهی، همکاری، توزیع، ذخیره‌سازی و اندازه‌گیری عملکرد. نرم‌افزارهای DAM کمک می‌کنند تا سازمان‌ها دارایی‌ های دیجیتالی خود را سازماندهی کنند و به اشتراک بگذارند. همچنین بهره‌وری را بهبود بخشیده و بازگشت سرمایه را افزایش می‌دهند.

عملیاتی همچون خودکار کردن گردش کار، تعیین تاریخ انقضا برای صدور مجوز دارایی و تنظیم سطوح مختلف دسترسی کاربر برای فایل‌ها، پوشه‌ها، پروژه‌ها و کل کمپین‌ها نیز جز ویژگی‌های این نرم‌افزارها است. 

دارایی های دیجیتالی رمزنگاری شده

این نوع دارایی‌ها مبتنی به فناوری بلاکچین هستند. سوابق مالکیت و تراکنش‌های این دارایی‌های دیجیتال به طور رمزنگاری شده در یک پایگاه داده غیرمتمرکز یا دفتر کل الکترونیکی که بین همه کاربران آن توزیع شده، ثبت و نگهداری می‌شوند. هر تراکنش جدید که به شبکه ارسال می‌شود، ابتدا باید توسط شبکه‌ای از کامپیوترها یا گره‌ها تأیید شود. بلوک‌های داده پس از اجماع شبکه با استفاده از کدهای منحصر به فرد رایانه‌ای که بر اساس توابع پیچیده ریاضی به نام hash کار می‌کنند، به ترتیب خاصی به هم متصل شده‌ و محافظت می‌شوند. بدین ترتیب در عمل تغییر در تراکنش‌های ثبت شده در بلوک‌‌های داده غیرممکن است.

این سیستم تنها بر پایه قوانین از پیش تعریف شده توسط پروتکل شبکه، اجرا می‌شود و هیچ نهاد مرکزی آن را کنترل نمی‌کند.  برای صدور دارایی‌های رمزنگاری نیازی به شخص ثالثی مانند بانک ندارید. هر فردی می‌تواند بدون نیاز به احراز هویت و ارائه مدارک خاصی، در این سیستم مشارکت کند. انتقال دارایی‌های دیجیتال در این سیستم نیز بدون نیاز به کارگزار یا واسطه، به صورت همتا به همتا صورت می‌گیرد.

ارزهای دیجیتال به‌ عنوان دارایی دیجیتال

 ارزها واحدهایی هستند که ارزش آنها تضمین شده و برای انتقال دارایی به کار می‌رود. دارایی دیجیتال نیز می‌تواند به عنوان ارز برای انجام تراکنش‌ها استفاده شده و بین افراد منتقل شود. رمزارزها یکی از انواع ارز دیجیتال هستند. crypto currency به معنای پول نقد الکترونیکی رمزنگاری شده است که بر مبنای فناوری بلاکچین عمل می‌کند. کوین‌ دارایی دیجیتال اصلی و اختصاصی یک بلاک‌چین است. اما همه دارایی‌های رمزنگاری شده یک ارز دیجیتال نیستند. دارایی‌های کریپتو شامل ارزهای دیجیتال  متمرکز، سکه‌های امنیتی و کوین‌های کاربردی هستند. 

روند ارزهای دیجیتال، سیستم‌های مالی را تغییر داده است و هر روزه مؤسسات بیشتری به استفاده از آن تمایل نشان می‌دهند. با این که کاربرد رمز ارزها در حال توسعه است ولی به علت مشکلات مقیاس‌پذیری در فناوری بلاکچین، تراکنش رمزارزها بسیار کند و گران انجام می‌شود. به همین دلیل آن‌ها را بیشتر به عنوان دارایی‌های سرمایه‌ای می‌شناسند تا ارزهای دیجیتال.

توکن ها و فناوری توکنیزاسیون (tokenization)

هر حق امتیازی مانند حق مالکیت یک دارایی یا حق یک معامله را می توان به شکل یک معرف دیجیتالی در دفتر کل بلاک‌چین ثبت کرد. این روش را توکنیزه کردن می‌گویند و این معرف‌های دیجیتالی به اسم توکن شناخته می‌شوند. توکن‌ها به عنوان حقوق قابل معامله‌، به آسانی بین اشخاص مختلف قابل انتقال‌ هستند. آنها به افراد امکان می‌دهد تا بدون مواجهه با میزبان‌های بازار یا صادر‌کنندگان اصلی توکن، به خرید و فروش دارایی‌های خود بپردازند. بنابراین انتقال آن از فرآیندهای بازار متمرکز بی‌نیاز است و کارمزد بازار را به شدت کاهش می‌دهند. به علاوه، حقوق توکنیزه شده می‌تواند در سیستم‌های مختلف مورد استفاده قرار بگیرد.

Tokenها توسط پلتفرم‌هایی که خودشان روی یک بلاک‌چین‌ قرار دارند، براساس استانداردها و پروتکل همان بلاکچین ایجاد می‌شوند. این پروتکل‌ها شامل قراردادهای هوشمندی هستند که ویژگی‌ها و توابع توکن و قوانین تعامل شبکه را مشخص می‌کنند. ترکیب آن‌ها با توانایی‌های حوزه defi امکانات بی پایانی مانند امکان قرض گرفتن و قرض دادن، حمایت از مالکیت کسری یا استفاده از آن به عنوان وثیقه گرفتن وام را در اختیار کاربر قرار می‌دهد.

توکنیزه کردن، شکل‌گیری دارایی کاملاً جدیدی را امکان‌پذیر ساخته که قبل از پیدایش فناوری بلاکچین امکان پذیر نبود. این موضوع می‌تواند ثروت ذخیره شده پنهان در دارایی‌های فیزیکی را به روی کاربران باز کند و مدل‌های سرمایه‌گذاری جدیدی را در دسترس همگان قرار دهد.

دارایی‌های کریپتو بر اساس کاربرد در سه دسته اصلی توکنیزه می‌شود:

•  کالای سرمایه‌ای و سرمایه‌گذاری
•  وسیله مبادله 
• دسترسی به کالاها و خدمات

درباره خلق یک توکن دیجیتال در ایران تجربه‌ای با نام «پیمان» آغاز شده است. پیمان یک توکن دارایی با پشتوانه طلا به میزان ارزش معادل یک سوت طلا با عیار ۲۴ (حداقل استاندارد ۹۹۵) است. نقدشوندگی آن از سوی همه میزبان‌ها یعنی چند شرکت وابسته به بانک‌های کشور تضمین می‌شود و برای تسهیل معاملات سایر توکن‌ها، اعم از توکن گواهی یا توکن دارایی در شبکه به کار می‌رود. شبکه ققنوس که خالق توکن پیمان است امکان انتشار توکن‌های متنوع دارایی را فراهم کرده است. شبکه اصلی ققنوس در خردادماه ۱۳۹۸ به صورت رسمی با حضور شش میزبان اولیه، فعالیت خود را آغاز کرد.

توکن های غیر قابل تعویض چیست؟

Nft در واقع مالکیت یک کالای دیجیتالی منحصربه‌ فرد را به یک شخص اعطا می‌کند که می‌تواند قطعه‌‌‌‌‌‌‌ای از یک اثر هنری باشد یا لباسی که در متاورس پوشیده می‌شود.

مالکیت توکن های NFT روی دفتر حساب غیرمتمرکز دیجیتالی بلاک‌چین ثبت می‌شود. این نوع دارایی دیجیتال تجربه‌ای بدیع و شگفت‌انگیز در جهان مالی است.

مزیت ها و معایب کار با دارایی های دیجیتال

ریسک اصلی سرمایه‌گذاری در دارایی دیجیتال این است که ارزهای دیجیتال توسط دولت‌ها یا بانک‌های مرکزی پشتیبانی نمی‌شوند. در صورتی که مشکلی برای دارایی شما به وجود بیاید، هیچ کس مسئولیت کمک به شما را نخواهد داشت و در ضمن ارزش این دارایی‌ها می‌تواند تحت تأثیر احساسات و تقاضای بازار به‌ طور گسترده‌ای در نوسان باشند.

کیف پول‌های الکترونیکی می‌توانند برای ذخیره ارزهای دیجیتال استفاده شوند و با «کلیدهای خصوصی» پیچیده ۱۶ رقمی محافظت شوند. از آنجایی که ثبت مالکیت مرکزی وجود ندارد، کاربرانی که کلیدهای خصوصی خود را فراموش می‌کنند می‌توانند برای همیشه دسترسی به دارایی‌های خود را از دست بدهند. خطر اصلی امنیتی این است که مجرمان سایبری می‌توانند کاربران را فریب دهند و کلیدهای خصوصی آنها را به سرقت ببرند. حتی صرافی‌های ارز دیجیتال که به افراد امکان خرید و فروش ارزهای دیجیتال را می‌دهند، می‌توانند توسط مجرمان اینترنتی هک شوند.

با این حال دارایی‌ های دیجیتالی می‌توانند سریع‌تر از دارایی‌های فیزیکی صادر شوند. همچنین می‌توانند فرآیند تراکنش را ساده کرده و هزینه‌های ذخیره‌سازی فیزیکی و بایگانی اداری را کاهش دهند. گسترش برنامه‌های کاربردی مرتبط با دارایی‌ های دیجیتالی نشان از رشد آن در آینده‌ای نزدیک است. دارایی‌ های دیجیتال روش‌های فعالیت، تعامل و تولید ارزش صنایع بیشماری را بهبود بخشیده و در نتیجه امکانات جدید اجتماعی و اقتصادی بسیاری را فراهم می‌کند.

تجربه شما درباره استفاده و سرمایه‌گذاری روی Digital assets چیست؟