صرافی متمرکز چیست؟ آشنایی با مزایا و معایب صرافی متمرکز ارز دیجیتال
امروزه طرفداران بازار ارز دیجیتال در حال افزایش هستند و در این میان، انتخاب یک صرافی مناسب برای انجام معاملات تبدیل به یک دغدغه شده است. از زمان شروع به کار صرافی ارز دیجیتال متمرکز MT.GOX در ۱۷ جولای ۲۰۱۰ تا به امروز، صرافی‌های متمرکز شاهد رشد چشمگیری بوده‌اند. در حال حاضر این پلتفرم‌ها، علاوه بر امکان مبادله و معامله ارز دیجیتال، شرایط شرکت در IEO، امکان استیکینگ و کسب سود، بهره‌گیری از بات‌های معامله‌گر و ترید در بازارهای مختلف را فراهم می‌کنند.
نگاهی جامع به صرافی متمرکز (Centralized Exchange)
صرافی‌های متمرکز جزو اولین صرافی‌های ارز دیجیتال بودند که وارد این عرصه شدند و هنوز طرفداران زیادی دارند. رابط کاربری اکسچنج متمرکز بسیار ساده است و برای افرادی که تجربه چندانی در بازار رمز ارزها ندارند انتخاب مناسبی است. صرافی متمرکز (Centralized Exchange) به نوعی شبیه به سیستم کارگذاری‌های سهام در بازار مالی سنتی عمل می‌کند. به این معنا که شخص سومی بین خریدار و فروشنده وجود دارد و روی معاملات و تراکنش‌های انجام شده نظارت دارد.
امروزه تعداد زیادی اکسچنج متمرکز وجود دارد که توسط شرکت‌های متفاوت کنترل و اداره می‌شود. در واقع در این پلتفرم‌ها، شرکت یا سازمان مربوطه تنها بستری را برای انجام معاملات فراهم می‌کند و کاربران برای ترید و سرمایه‌گذاری در این بسترها، باید به ازای معاملات کارمزد پرداخت کنند. این کارمزدها در واقع منبع درآمد اصلی اکسچنج متمرکز است. بر خلاف دکسها که کاربران نیازی به واریز دارایی‌ها به صرافی ندارند، در اکسچنج متمرکز معامله‌گران باید رمزارزهای خود را به کیف پول‌های اکسچنج انتقال داده و بعد از آن به انجام معامله بپردازند.
صرافی متمرکز درست در نقطه مقابل صرافی غیرمتمرکز قرار دارد که هیچ واسطه‌ای در حین انجام تراکنش‌ها وجود ندارد و اختیار کامل امور به دست خریداران و فروشندگان است. حال شاید در ذهنتان این سؤال پیش بیاید که چرا باید به حضور واسطه اعتماد کنیم؟ دلیل این اعتماد خدمات امنیتی و نظارتی خوبی است که اکسچنج متمرکز به کاربران خود ارائه می‌دهد.
Centralized Exchange ارز دیجیتال توسط یک نهاد مرکزی، مدیریت و کنترل می‌شود. این نهاد مرکزی، مدیریت تراکنش افراد را نیز انجام می‌شود. در واقع کاربران با فعالیت در اکسچنج متمرکز، مسئولیت اجرا و مدیریت تراکنش‌ها، نگهداری دفتر کل و محافظت از اطلاعات خود را به این نهاد مرکزی می‌سپارند. مهم‌ترین اکسچنج متمرکز ارز دیجیتال شامل موارد زیر می‌شود:
- بایننس (Binance)
- کراکن (Kraken)
- هیوبی گلوبال (Huobi Global)
- بیت فینکس (Bitfinex)
- کوین بیس (Coinbase)
- اف تی اکس (FTX)
- کوکوین (KuCoin)
مزایا و معایب صرافی متمرکز
صرافی متمرکز کاربری راحتی دارد. زیرا کنترل بخش اعظمی از امور به دست خود صرافی و نهاد نظارتی آن است و کاربران به همان مقدار، اختیار و مسئولیت کم‌تری دارند. بنابراین اگر تازه وارد دنیای ارزهای دیجیتال شده‌اید اکسچنج متمرکز انتخاب بهتری برای شما خواهد بود. کاربران این اکسچنج‌ها می‌توانند به راحتی وارد حساب کاربری خود شوند و معاملات مورد نظر خود را انجام دهند. ضمن اینکه همان‌طور که در قسمت‌های قبل اشاره کردیم، موضوع نگرانی بابت گم شدن کلیدهای خصوصی و عمومی در این اکسچنج‌ها کاملا حل شده است. علاوه براین، اکسچنج متمرکز ابزارهای متنوعی برای انجام معاملات به کاربران ارائه می‌دهد که ترید را برای معامله‌گران ساده‌تر می‌کند. در کنار این مزایا، این اکسچنج‌ها امکان واریز، برداشت و معامله با ارز فیات را نیز فراهم می‌کنند.
پس از مرور تمام ویژگی‌های مثبت صرافی ارز دیجیتال متمرکز، نوبت به بررسی معایب آن می‌رسد. یکی از مهم‌ترین چالش‌های این اکسچنج‌ها این است که خطر هک شدن همیشه آنها را تهدید می‌کند. درست است که سیستم‌های محافظتی قوی و پیچیده‌ای در آنها وجود دارد، اما باز هم با توجه به مقدار سرمایه زیادی که در حساب صرافی وجود دارد، معمولا مورد حمله هکرهای حرفه‌ای قرار می‌گیرند.
یکی دیگر از نکاتی که وجود دارد کارمزد معاملات در اکسچنج متمرکز است. این اکسچنج‌ها برای خدماتی که ارائه می‌دهند، مبلغ قابل توجهی دریافت می‌کنند. ضمن اینکه همیشه نگرانی‌هایی مثل تحریم و مسدود شدن حساب کاربری برای کاربران ایرانی وجود دارد. وقتی شما دارایی خود را در اختیار یک Centralized Exchange خارجی قرار می‌دهید، این نهاد به هر دلیل اقتصادی و سیاسی می‌تواند دسترسی شما به دارایی‌تان را قطع کند.
مقایسه صرافی متمرکز و غیرمتمرکز
زمانی که از یک چیز، دو یا چند نوع مختلف وجود داشته باشد، بحث مقایسه به میان می‌آید. حال که صرافی غیرمتمرکز در کنار متمرکز وجود دارد، ممکن است این سؤال برای شما پیش آمده باشد که کدام یک بهتر است. در ادامه به مقایسه این دو نوع اکسچنج می‌پردازیم.
در آغاز یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های DEX و CEX، بحث کنترل است. در صرافی متمرکز کنترل کارکرد پلتفرم و دارایی‌های کاربران بر عهده یک نهاد مرکزی است. اما در دکسها کارکرد اکسچنج براساس قراردادهای هوشمند کنترل می‌شود و نهاد مرکزی اگر وجود داشته باشد، دخالتی در اموال کاربران و کارکرد پلتفرم ندارد. در حال حاضر بیشتر صرافی‌های غیرمتمرکز مانند یونی سواپ برای تصمیمات مهم پلتفرم، از دائو و رای‌گیری استفاده می‌کنند.
مورد بعدی که باعث تفاوت این دو نوع اکسچنج می‌شود، بحث امنیت است. در این مورد وزنه ترازو به نفع اکسچنج متمرکز سنگینی می‌کند. بهترین صرافی های متمرکز به دلیل وجود یک نهاد مرکزی از امنیت بالاتری برخوردار هستند. در نقطه مقابل دکسها، بخاطر بهره‌مندی از قراردادهای هوشمند، امکان هک آنها وجود دارد و ممکن است دارایی کاربران با خطر مواجه شود. حریم خصوصی در اکسچنج متمرکز بسیار پایین است. نهاد مرکزی که وظیفه مدیریت پلتفرم را بر عهده دارد، بر تمام واریزها، برداشت‌ها و معاملات کاربران نظارت دارد. ولی اکسچنج‌های غیرمتمرکز دارای حریم خصوصی بالایی هستند، زیرا کاربران با اتصال کیف پول به اکسچنج به انجام معامله می‌پردازند و هیچ نهاد مرکزی قابلیت رصد فعالیت کاربران را ندارد.
مورد بعدی موضوع نقدینگی است. اکسچنج متمرکز از نقدینگی بالاتری نسبت به دکسها برخوردار است، بنابراین معاملات در این پلتفرم‌ها با سرعت بالاتری انجام می‌شود. به دلیل هزینه‌های بالای نگهداری پلتفرم‌های متمرکز، کارمزد معاملات در این صرافی‌ها بالاتر از دکسها است.
آیا صرافی متمرکز انتخاب مناسبی است؟
پاسخ این سؤال تماما به نیازهای کاربر بستگی دارد. اکسچنج متمرکز یک نهاد قانونمند است که چهارچوب‌های مشخصی دارد و در ازای پاسخگویی و پشتیبانی که دارد، کارمزدهایی برای انجام معاملات دریافت می‌کند. صرافی متمرکز مانند یک شرکت خصوصی است که اتفاق‌های سیاسی، تحریم‌ها و غیره روی آن تأثیر دارد و خطراتی مثل ورشکستگی و هک شدن نیز آن را تهدید می‌کند.
صرافی متمرکز ارز دیجیتال کاربری آسانی دارد و انجام معاملات را تا حد زیادی آسان می‌کند. ضمن اینکه سرعت انجام معاملات نیز در اکسچنج متمرکز بالا است. حال با وجود تمام این ویژگی‌ها این شما هستید که باید درباره انتخاب صرافی مورد نیازتان تصمیم بگیرید.
