معرفی پروژه Scroll؛ عملکرد شبکه لایه ۲ scroll

از زمان رشد انفجاری تعداد کاربران و تراکنش‌های بلاکچین اتریوم، مشکلات مقیاس‌پذیری و هزینه‌های بالای کارمزد آن به یک چالش اساسی تبدیل شده‌اند. در طول این زمان، پروژه‌های بسیاری با ارائه راهکارهای متنوع، در تلاش‌اند تا این محدودیت‌ها را برطرف کنند. پروژه اسکرول به عنوان یک شبکه لایه دو، جزو جدیدترین راهکارهای ارائه شده روی اتریوم به شمار می‌رود. در این مقاله به صورت کامل به بررسی شبکه Scroll پرداخته و در مورد اهداف و نحوه عملکرد آن صحبت خواهیم کرد.

پروژه اسکرول چیست؟

اسکرول (Scroll) یک شبکه لایه دو بر بستر بلاکچین اتریوم است. این پروژه به عنوان راهکاری برای مشکلات مقیاس‌بندی در نظر گرفته شده و از طریق ماشین مجازی اتریوم (EVM) به این بلاک‌چین متصل می‌شود. شبکه اسکرول از اثبات دانش صفر بهره می‌برد. به لطف استفاده از این روش اجماع، توسعه این شبکه مقرون‌به‌صرفه و سریع‌تر شده است. همچنین اثبات دانش صفر مشکلات و نگرانی‌های ناشی از خطرات امنیتی و قابلیت اطمینان به تأیید تراکنش‌ها را از بین برده است.

پروژه اسکرول در تلاش است تا یک شبکه جهانی با تجربه کاربری و امنیت مشابه با اتریوم را برای کاربران خود فراهم کند. توسعه‌دهندگان این پروژه اهدافی نظیر کاهش هزینه‌های کارمزد، افزایش توان عملیاتی و همچنین افزایش تأیید سرعت تراکنش‌ها را نیز در برنامه‌های خود گنجانده‌اند. با توجه به این ویژگی‌ها، می‌توان شبکه Scroll را یک نمونه بهینه‌سازی شده از شبکه محبوب اتریوم در نظر گرفت. با این حال دستیابی به چنین هدفی، نیازمند یک توسعه فنی قدرتمند در حوزه‌های بلاکچین و وب ۳ است.

بنیان‌گذاران شبکه Scroll

پروژه اسکرول برای اولین بار در سال ۲۰۲۱ مطرح شد. با این حال ارائه اولین نمونه قابل آزمایش و نسخه بتای آن تا آگوست ۲۰۲۲ به طول انجامید. اصلی‌ترین بخش فنی این پروژه را شخصی به نام ژانگ یی (Zhang Ye) بر عهده دارد. ژانگ از دانشگاه پکن فارغ‌التحصیل شده و از سال ۲۰۱۸ در زمینه اثبات دانش صفر فعالیت دارد. وی مسئول پیاده‌سازی دقیق این مکانیزم در شبکه Scroll است.

علاوه بر این، سندی پینگ (Sandy Peng) نیز یکی از عوامل اصلی شبکه Scroll به شمار می‌رود. پینگ فارغ‌التحصیل دانشگاه کمبریج بوده و سابقه فعالیت در کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا را نیز در کارنامه خود دارد. پینگ وظایفی نظیر مدیریت بخش تجارت، تأمین مالی و وظایف عملیاتی اسکرول را بر عهده دارد.

در نهایت مسئولیت بخش توسعه فنی این پروژه به عهده شن هایچن (Shen Haichen) است. هایچن تحصیلات آکادمیک خود را در دانشگاه تسینگ‌هوا به پایان رسانده و پیش از این در بخش سیستم‌های یادگیری ماشین شرکت آمازون فعالیت می‌کرد.

اهداف پروژه اسکرول

همان‌طور که پیش از این نیز اشاره شد، اصلی‌ترین هدف شبکه اسکرول رفع مشکلات مقیاس‌پذیری اتریوم است. اتریوم به خودی خود یک گزینه بسیار مناسب و جامع برای پروژه‌های کوچک است؛ اما زمانی که تعداد کاربران فعال آن افزایش می‌یابند، هزینه کارمزد و همچنین مدت زمان مورد نیاز برای تأیید تراکنش‌ها به طرز فاجعه‌باری افزایش می‌یابد. بنیان‌گذاران اسکرول پس از مشاهده ازدحام موجود بر روی شبکه اتریوم در سال ۲۰۲۰، اولین پایه‌های یک راهکار لایه دوم برای آن را بنا کردند. اسکرول با هدف افزایش توان عملیاتی و رفع مشکلات مقیاس‌پذیری و هزینه تراکنش‌های اتریوم ایجاد شد و تا به امروز نیز تمام تلاش خود را برای رسیدن به این هدف به کار گرفته است.

علاوه بر مقیاس‌پذیری اولیه، پروژه اسکرول توجه ویژه‌ای به‌راحتی کاربران و البته امنیت تراکنش‌های موجود روی این شبکه نیز دارد. در حال حاضر بسیاری از راهکارهای ارائه شده برای افزایش مقیاس‌پذیری اتریوم، اغلب با مشکلاتی نظیر پیچیده‌تر شدن شرایط برای کاربران یا قربانی کردن امنیت اطلاعات آن‌ها برای افزایش سرعت و کارایی مواجه هستند. با این حال شبکه Scroll با اطلاع از این موارد، تلاش خود را برای رفع مشکلات به بهینه‌ترین شکل ممکن به کار گرفته است. در واقع اسکرول ادغام فناوری‌هایی نظیر رمزنگاری، اثبات دانش صفر و وب ۳، قصد استفاده حداکثری از تمامی مزایای فناوری‌های نوین برای دستیابی به اهداف خود را دارد.

همچنین توسعه‌دهندگان Scroll قصد ارائه یک توکن اختصاصی برای این شبکه را دارند. این توکن به منظور پرداخت هزینه‌های کارمزد و استفاده در بخش‌های مالی سراسر شبکه مورد استفاده قرار خواهد گرفت. در حال حاضر عرضه این توکن آغاز نشده و این احتمال وجود دارد که اولین بخش آن به صورت ایردراپ در اختیار کاربران قرار بگیرد. تا زمان انتشار این مقاله، اطلاعات رسمی بیشتری در خصوص  ایردراپ پروژه اسکرول و زمان عرضه این توکن از طرف توسعه‌دهندگان ارائه نشده است.

نحوه عملکرد و بخش‌های مختلف شبکه اسکرول

مکانیزم اصلی شبکه Scroll بر پایه اثبات دانش صفر (zero-knowledge proof) طرح شده است. این مکانیسم یک مفهوم ریاضی و رمزنگاری برای تأیید صحت یک عبارت بدون اطلاع از محتویات آن است. به عنوان مثال یک شبکه بلاک‌چین که از این مکانیسم استفاده می‌کند، برای تأیید یک تراکنش نیازی به اطلاع از جزئیاتی نظیر رقم انتقالی یا اطلاعات فرستنده و گیرنده نخواهد داشت. این مسئله باعث صرفه‌جویی در زمان، کاهش نیاز به ذخیره‌سازی داده‌ها و حفظ حریم خصوصی کاربران می‌شود.

علاوه بر مکانیسم اثبات دانش صفر، پروژه اسکرول از المان‌های زیر برای دستیابی به اهداف مورد نظر خود استفاده می‌کند:

گره‌های شبکه

گره‌های شبکه اسکرول در واقع سیستم‌های کامپیوتری هستند که مدیریت معماری کل شبکه را برعهده دارند. هر قطعه جدیدی از اطلاعات در شبکه Scroll به صورت ماژولار جدا شده و بلوک جدیدی را شکل می‌دهد. سپس این بلوک جدید، به زنجیره بلاک‌چین افزوده می‌شود. علاوه بر این، گره‌های پروژه اسکرول شامل یک هماهنگ‌کننده برای انتقال بلوک‌ها به استخر رولر (roller pool) هستند. این قسمت وظیفه رله اطلاعات از اسکرول بر روی شبکه اتریوم را بر عهده دارد.

شبکه Roller

رولرها وظیفه تولید اثبات برای اعتبارسنجی تراکنش‌های این شبکه را به دوش می‌کشند. این سیستم‌ها از برخی قطعات سخت‌افزاری نظیر پردازنده گرافیکی و مدارهای ASIC برای مدیریت تولید اثبات بر اساس مکانیسم دانش صفر استفاده می‌کنند. سپس اثبات به دست آمده از این طریق، تراکنش‌های موجود در یک واحد بلوک ذخیره‌شده را به صورت دسته‌ای تأیید کرده و در شبکه به ثبت می‌رساند. در این مرحله؛ داده‌های تراکنش موجود در این شبکه به یک رول‌آپ دانش صفر (ZK-rollup) تبدیل می‌شوند.

قراردادهای هوشمند Rollup و Bridge

آخرین مکانیسم شبکه اسکرول برای رسیدگی به ZK-rollupها شامل استفاده از پل بین شبکه‌ای و قرارداد هوشمند می‌شود. قراردادهای هوشمند به برداشتن مجموعه‌ای از رول‌آپ‌های دانش صفر و افزودن آن‌ها به زنجیره اصلی کمک می‌کنند. این قراردادها بدون توجه به مبدأ و مقصد تراکنش‌ها، اعتبار آن‌ها را تأیید کرده و از درستی اتصالشان به شبکه اصلی اطمینان حاصل می‌کنند. وظیفه اصلی قراردادهای هوشمند در این اکوسیستم شامل انتقال داده‌ها از اتریوم به اسکرول و یا بالعکس می‌شود.

ویژگی‌های اصلی اسکرول

توسعه‌دهندگان شبکه اتریوم که از راهکار لایه دو اسکرول استفاده می‌کنند، به ویژگی‌های مختلفی دسترسی خواهند داشت. برخی از این ویژگی‌ها عبارت‌اند از:

شبکه آزمایشی Sepolia

شبکه آزمایشی اسکرول با نام سپولیا (Sepolia) امکان تست برنامه‌های بلاک‌چینی جدید در یک محیط کوچک و آزمایشی را فراهم می‌کند. این شبکه از دو لایه مشابه با اتریوم و اسکرول تشکیل شده است. توسعه‌دهندگان در این محیط امکان آزمایش مجموعه‌داده‌ها و تست برنامه‌های غیرمتمرکز (Dapp) هیجان‌انگیز و جدید خود را خواهند داشت.

فاست اسکرول

فاست (Faucet) اسکرول یکی دیگر از قسمت‌هایی است که در اختیار توسعه‌دهندگان این شبکه قرار می‌گیرد. افرادی که به دنبال آزمایش برنامه‌های خود بدون استفاده از داده‌ها و پول واقعی هستند، می‌توانند محصول ارائه شده خود را در سپولیا قرار دهند. در این میان، ویژگی فاست میزان بی‌نهایتی از پول غیرواقعی و کاملاً رایگان را برای انجام تست‌های مختلف در این شبکه در اختیار توسعه‌دهندگان قرار خواهد داد. به لطف این ویژگی، توسعه‌دهندگان قابلیت تست سناریوهای مختلف نظیر رفتار برنامه توسعه داده شده در هنگام انجام تراکنش‌های مالی را خواهند داشت.

بریج

برنامه بریج (Bridge) این پلتفرم انتقال یکپارچه اطلاعات بین سه پروژه اسکرول، سپولیا و اتریوم را فراهم می‌کند. توسعه‌دهندگان این شبکه می‌توانند از برنامه بریج برای مدیریت سپرده‌ها و برداشت‌ها از لایه‌های مختلف استفاده کنند. بریج لیست کاملی از هزینه‌ها را پیش از هرگونه اقدامی ارائه کرده و امکان اتصال کیف پول توسعه‌دهندگان به هر یک از این سه شبکه برای پرداخت سریع هزینه‌ها را به ارمغان آورده است. همچنین انتظار می‌رود که ویژگی بریج امکان ادغام این شبکه با سایر پلتفرم‌ها نظیر کیف پول متامسک را نیز فراهم کند.

اسکرول اسکن

اسکرول اسکن (Scrollscan) یک اکسپلورر بلاک‌چینی است. با استفاده از این کاوشگر، امکان مشاهده تراکنش‌ها، توکن‌ها، آدرس‌ها و قیمت ارزهای دیجیتال برای کاربران این بستر فراهم می‌شود. امکان فیلتر داده‌ها بر اساس پارامترهای مختلف در این برنامه، باعث راحتی کاربران پروژه اسکرول شده است. به لطف Scrollscan، افراد قادر به مشاهده تراکنش‌های خود خواهند بود. این ویژگی در حالت کلی شفافیت بیشتر را برای کل اکوسیستم خود به همراه دارد.

مقایسه اسکرول با سایر راهکارهای لایه دو

اصلی‌ترین تفاوت پروژه اسکرول با سایر راهکارهای لایه دو بلاکچین، استفاده از مکانیسم دانش صفر در این پلتفرم است. اثبات دانش صفر زیرمجموعه مکانیسم اثبات شخصیت به شمار می‌آید و امنیت بسیار بالایی را به همراه دارد. این مکانیسم از روش‌های رمزنگاری برای اثبات تقلب و تأیید تراکنش‌ها بهره می‌برد. همچنین به لطف فشرده‌سازی و دسته‌ای کردن اطلاعات، سرعت پردازش و تأیید تراکنش‌ها در مکانیسم دانش صفر بسیار سریع‌تر است. به همین دلیل است که اسکرول در مقایسه با رقبای خود، از مقیاس‌پذیری و امنیت بسیار بیشتری برخوردار باشد.

علاوه بر این، تمرکز بر توسعه و سازگاری اسکرول با ماشین مجازی اتریوم یکی دیگر از نقاط برجسته آن در برابر سایر پروژه‌های مشابه است. این پلتفرم به صورت خاص برای افرادی در نظر گرفته شده است که قصد توسعه برنامه‌های مختلف بر روی شبکه محبوب اتریوم را دارند. رابط کاربری ساده و طیف گسترده‌ای از ویژگی‌ها، پروژه اسکرول را به یک گزینه محبوب در میان توسعه‌دهندگان شبکه اتریوم تبدیل کرده است؛ در حالی که سایر راهکارهای لایه دو اغلب از ناسازگاری و عدم هماهنگی برنامه‌ها با شبکه اتریوم دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

آینده پروژه اسکرول

پروژه اسکرول را می‌توان به معنای واقعی کلمه، یک راهکار همه‌فن‌حریف برای مشکلات مقیاس‌پذیری شبکه اتریوم دانست. شبکه Scroll با استفاده از فناوری‌های نوین، قابلیت افزایش توان عملیاتی شبکه اتریوم و رفع محدودیت‌های این شبکه را دارد. از همین رو برخی تحلیل‌گران معتقدند که به‌محض استقبال کاربران از این پروژه، ارزش شبکه اتریوم بیش از پیش نمایان خواهد شد. با این حال برای اطلاع از تأثیرات این راهکار لایه دو بر روی بزرگ‌ترین بلاک‌چین کاربردی بازار، باید مدت زمان بیشتری در انتظار بمانیم.

به نظر شما عرضه توکن شبکه اسکرول و استقبال کاربران از آن چه تأثیری بر روی بازار ارزهای دیجیتال خواهد داشت؟ نظرات ارزشمند خود در باره آینده پروژه اسکرول را با ما و سایر کاربران والکس به اشتراک بگذارید.