تست نت بلاکچین چیست؟ بررسی کاربردهای شبکه آزمایشی بلاکچین
تست نت (Testnet) به عنوان یک شبکه آزمایشی شناخته می‌شود که هدف آن ارتقا شبکه اصلی است. در واقع شبکه آزمایشی یک زنجیره بلوکی محسوب می‌شود که توسعه دهندگان با کمک آن می‌توانند به آزمون و خطا و برطرف کردن ایرادات یک شبکه بپردازند. تست نت به اندازه فورک (Fork) در دنیای ارزهای دیجیتال اهمیت زیادی دارد، چرا که فورک امکان به‌روزرسانی و ایجاد بلاکچین‌های جدید را می‌دهد.
با توجه به اهمیتی که شبکه آزمایشی بلاکچین برای توسعه دهندگان دارد، در این مقاله به بررسی تست نت و جزئیات مهم آن می‌پردازیم.
بررسی مفهوم تست نت بلاکچین و تاریخچه آن
هر محصولی قبل از اینکه برای عموم مردم عرضه شود به دقت و با ابزارهای مختلف تست می‌شود. این داستان در مورد پروژه‌های مختلف بلاکچین نیز صدق می‌کند. هر پروژه بلاکچین قبل از اینکه شبکه اصلی خود را راه‌اندازی کند باید ببیند که آیا از قابلیت‌ها و امکانات کافی برخوردار است؟ بررسی و آزمایش این موضوع در تست نت انجام می‌شود.
این شبکه آزمایشی فقط برای توسعه دهندگان نیست، کاربران نیز می‌توانند از آن استفاده کنند. توسعه دهندگان می‌توانند کدهای جدید یا آپدیت‌هایی که قرار است در شبکه اصلی پیاده شوند را ابتدا در تست نت بررسی کنند تا به ایرادات و اصلاحاتی که باید انجام دهند، پی ببرند. کاربردهای تست نت برای کاربران این است که آنها می‌توانند در مورد اینکه چطور از ارزهای رمزنگاری شده استفاده کنند، اطلاعات مهمی به دست آورند.
اولین شبکه تست نت با عنوان تست نت ۲ روی کار آمد. این تست به دلیل اشتباه کاربران ریست شد. کاربران با پول‌های واقعی شروع به خرید و فروش ارزهای این شبکه آزمایشی کردند. آنها این باور را داشتند که این ارزها حقیقی هستند، در حالی که این‌طور نبود.
در حال حاضر تست نت ۳ (Testnet 3) به عنوان یک شبکه آزمایشی فعال در حال کار کردن است و کاربران زیادی از آن استفاده می‌کنند. برای اولین بار Testnet 3 را در نسخه ۷/۰ منتشر کردند. این نسخه پیچیدگی‌هایی داشت و کار کردن با آن را دشوار می‌کرد. این دشواری باعث می‌شد که کاربران وقت و هزینه بیشتری را صرف آن کنند. به مرور زمان و طبق قوانینی از پیچیدگی‌های آن کاسته شد.
کوین‌های فاقد ارزش در تست نت
کاربران می‌توانند کدهایی که در تست نت وجود دارند را به راحتی تغییر دهند. باید بدانید کوین‌هایی که در شبکه آزمایشی قرار دارند متفاوت از کوین‌های شبکه اصلی هستند. از طرفی دیگر کوین‌های تست نت از ارزش و اعتباری برخوردار نیستند.
این موضوع برای توسعه دهندگان اهمیت زیادی دارد. در واقع آنها می‌توانند بدون اینکه بخواهند از کوین‌های ارزشمند استفاده کنند، با کوین‌های شبکه آزمایشی که ارزشی ندارند به بررسی ایرادها و به‌روزرسانی‌های شبکه اصلی خود بپردازند.
یکی از نکات مهمی که در مورد تست نت بلاکچین باید بدانید این است که شبکه آزمایشی با شبکه اصلی سازگاری ندارد. به عنوان مثال بلاک اصلی ارز دیجیتال بیت کوین (Bitcoin) با نام “Livenet” شناخته می‌شود و اصلا شباهتی با شبکه تست خود ندارد. کاربران نمی‌توانند از کوین‌هایی که در شبکه آزمایشی قرار دارند، استفاده کنند. در واقع ارتباطی قوی بین تست نت و شبکه اصلی وجود دارد. این دو وقتی در کنار هم قرار دارند، معنا و مفهوم پیدا می‌کنند.
مین نت (MainNet) چه تفاوتی با تست نت دارد؟
مین نت به عنوان یک اصطلاح مهم در دنیای ارزهای دیجیتال شناخته می‌شود. از مین نت برای اینکه بتوانند به بررسی محصول نهایی یک پروژه بپردازند، استفاده می‌کنند. mainnet، بلاکچین اصلی پروژه محسوب می‌شود و برای همه در دسترس است و محدودیتی در این زمینه وجود ندارد.
کوین‌های مین نت برخلاف تست نت ارزش دارند و کاربران می‌توانند از آن برای توسعه دادن شبکه خود استفاده کنند. مین نت به عنوان یک بلاکچین کاملا توسعه یافته شناخته می‌شود. کاربران می‌توانند از مین نت برای ارسال و همچنین دریافت کردن کلیه تراکنش‌های ارزهای دیجیتال استفاده کنند.
کاربران قبل از اجرای پروژه Mainnet، برای اینکه سرمایه‌های کافی را جذب کنند به سراغ عرضه اولیه کوین (ICO) و عرضه اولیه صرافی (IEO) می‌روند. برای درک بهتر این موضوع بهتر است با مین نت‌های معروف آشنا شوید. مهم‌ترین آنها به شرح زیر هستند:
- بیت کوین
- اتریوم (Ethereum)
- ایاس (EOS)
- تزوس (Tezos)
- ترون (TRON)
نخستین عرضه اولیه متعلق به کدام بلاکچین است؟
بلاکچین ایاس توانسته رکود بزرگ‌ترین عرضه اولیه را در تاریخ ارزهای دیجیتال به نام خود ثبت کند. عرضه اولیه ایاس برای مدت یک سال ادامه داشت. در این یک سال سرمایه‌ای بالغ بر ۴ میلیارد دلار نصیب ایاس شد.
جالب است بدانید یکی از مین نت‌هایی که بین همه معامله‌گران و فعالان حوزه ارزهای دیجیتال معروف است ترون نام دارد. ترون برای اولین بار کار خود را روی مین نت اتریوم شروع کرد. مدتی بعد یعنی در سال ۲۰۱۸ ترون توانست مین نت اختصاصی خودش را به صورت رسمی تأسیس کند و توکن‌های خود را به این شبکه انتقال دهد.
تفاوت‌های مهم مین نت و تست نت
برای درک بهتر شبکه‌های آزمایشی بلاکچین، بهتر است که با تفاوت‌های مین نت و تست نت آشنا شوید. مهم‌ترین تفاوت‌های آنها به شرح زیر هستند:
- وقتی شبکه اصلی ایجاد می‌شود، کوین‌هایی که در تست نت قرار دارند به دلیل بی‌ارزش بودن، نمی‌توانند با شبکه اصلی خود سازگاری پیدا کنند.
- کوین‌هایی که در تست نت و مین نت هستند برای خودشان کیف پول‌هایی دارند.
- نمی‌توانید از کیف پول‌های مین نت برای ارسال و همچنین دریافت کردن کوین‌های تست نت استفاده کنید.
- هر دو این شبکه‌ها از آدرس‌های مختلفی برخوردار هستند. مثلا شبکه اصلی بیت کوین با “bc1” شروع می‌شود؛ اما آدرس شبکه آزمایشی با “m” یا با “n” آغاز می‌شود.
- تراکنش‌هایی که در تست نت انجام می‌شوند هزینه‌ای ندارند. اما کاربران باید برای انجام تراکنش‌ها در مین نت، هزینه‌هایی را پرداخت کنند.
- تست نت‌ها در مقابل مین نت‌ها از نودهای کمتری برخوردار هستند و نودها توسط توسعه دهندگان ایجاد می‌شوند.
- تعداد تراکنش‌های مین نت بالا هستند. تست نت‌ها تعداد تراکنش‌های پایین‌تری دارند.
- کدهای تست نت قابلیت انتشار ندارند، اما کدهای مین نت از قابلیت انتشار برخوردار هستند و در اختیار عموم کاربران نیز قرار می‌گیرند.
مین نت چه کاربردهایی دارد؟
مین نت‌ها به عنوان شبکه‌های اصلی بلاکچین، کاربردهای مهمی دارند. توسعه دهندگان و کاربران باید در مورد مین نت‌ها و کاربردهای آن، اطلاعات مهمی داشت باشند. مهم‌ترین کاربردهای مین نت‌ها به شرح زیر هستند:
اطمینان کاربران را بیشتر می‌کنند
وقتی مین نت وجود داشته باشد، کاربران به این نتیجه می‌رسند که پروژه بلاکچین مورد نظرشان بدون مشکل در حال فعالیت است. کاربران مطمئن می‌شوند که پروژه مورد نظرشان از جهات مختلف آزمایش شده است. معمولا وقتی مین نت راه‌اندازی می‌شود، شاهد انتشار کدهای پروژه‌ها به صورت عمومی و متن‌باز هستیم. این اقدام باعث افزایش اعتبار یک پروژه می‌شود و اعتماد کاربران را افزایش می‌دهد.
دسترسی به اپلیکیشن‌ها
بلاکچین‌ها قبل از اینکه مین نت را راه‌اندازی کنند، همکاری خود را با توسعه دهندگان اپلیکیشن شکل می‌دهند. به همین دلیل وقتی مین نت راه‌اندازی می‌شود شاهد شروع به کار برخی از این اپلیکیشن‌ها هستیم. به این ترتیب کاربرد اپلیکیشن‌ها افزایش پیدا می‌کند و کاربران بیشتری از آنها استفاده خواهند کرد.
فرصت‌های تازه
یکی از ویژگی‌های مهم مین نت‌ها این است که آنها به عنوان شبکه‌های عمومی بدون مجوز محسوب می‌شوند. همین موضوع بستر مناسبی را برای پروژه‌های جدید فراهم می‌کند تا بتوانند در این زمینه رشد کرده و کاربران زیادی را به سمت خود جذب کنند.
تست نت‌ها چه کاربردهایی دارند؟
آن چیزی که اهمیت تست نت‌ها را افزایش می‌دهد به کاربردهای گسترده آن مربوط می‌شود. هر معامله‌گر و کاربری باید در مورد کاربردهای تست نت اطلاعات مهمی داشته باشد که این کاربردها به شرح زیر هستند:
اجرای آزمایشی کدها در یک محیط امن
یکی از دغدغه‌های اصلی توسعه دهندگان این است که بتوانند کدهای حیاتی خود را در یک محیط امن آزمایش کنند. توسعه دهندگان برای نوشتن کدها علاوه بر تلاش‌های شبانه‌روزی هزینه‌های زیادی نیز صرف کردند. به همین دلیل اجرای آزمایشی آنها در محیط امن برای توسعه دهندگان اهمیت زیادی دارد.
تست نت می‌تواند بستر مناسبی را برای اجرای آزمایشی کدها فراهم کند تا توسعه دهندگان بتوانند به خطاهای آنها پی ببرند و در راستای بهبود آنها اقدامات مهمی را انجام دهند.
کاهش مقیاس‌پذیری و خطاها در نمونه‌های اولیه
مقیاس‌پذیری یکی از موضوعاتی است که همیشه ذهن توسعه‌دهندگان را به خود مشغول می‌کند. توسعه دهندگان بلاکچین به دنبال کاهش مقیاس‌پذیری و تعامل‌پذیری هستند. بالا بردن امنیت و حفظ آن نیز برای توسعه دهندگان اهمیت زیادی دارد. آنها برای اینکه مطمئن شوند نمونه اولیه‌ای که قرار است ارائه دهند بدون هیچ اختلالی باشد به سراغ استفاده از تست نت بلاکچین می‌روند.
کاربردی برای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز
طی کردن مراحل آزمایشی برای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز نیز یک مرحله مهم محسوب می‌شود. در تست نت مواردی مانند: ویژگی‌های اپلیکیشن، بخش‌های آن و قیمت‌هایی که باید به آن اضافه یا حذف شوند، مورد بررسی قرار می‌گیرند. مهم‌ترین مواردی که در تست نت اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز بررسی می‌شوند به شرح زیر هستند:
- بررسی موارد امنیتی
- بررسی سرعت بارگیری
- بررسی تست یکپارچه‌سازی اپلیکیشن
- بررسی تست مربوط به منتقل کردن بلاکچین
تست نت چه معایبی دارد؟
مواردی که بررسی کردیم همگی نشان دهنده مزایا و ویژگی‌های مثبت تست نت هستند؛ اما این شبکه آزمایشی ایراداتی دارد که نمی‌شود از آنها چشم‌پوشی کرد. یکی از مهم‌ترین معایب تست نت که بسیاری از توسعه دهندگان و کاربران در مورد آن صحبت می‌کنند مربوط به بی‌ارزش بودن کوین‌های آن است.
این ویژگی زمینه کلاهبرداری‌های زیادی را ایجاد کرده است. کلاهبرداران از بی‌ارزشی کوین‌ها نهایت استفاده را می‌برند. به این ترتیب که آنها می‌توانند با فروختن کوین‌های بی‌ارزش سودهای کلانی به دست آورند. کارهایی که کلاهبرداران در تست نت انجام می‌دهند به شرح زیر هستند:
- کلاهبرداران محصولاتی که واقعی نیستند ولی می‌توانند جذاب باشند را به کاربران معرفی می‌کنند. به این ترتیب کاربران ترغیب می‌شوند که ارزهای تست نت را بخرند.
- کلاهبرداران کاربران را ترغیب می‌کنند که از کیف پول‌های تست نت استفاده کنند.
- کلاهبرداران ارزهای تست نت را به کیف پول کاربران ارسال می‌کنند و در ازای آن پول‌هایی را از کاربران می‌گیرند.
- کلاهبرداران ارزهایی را به کاربران معرفی می‌کنند که قیمت آنها نسبت به ارزهایی که در بازار هستند کمتر است.
وقتی از تست نت‌ها استفاده می‌کنید باید در مورد فاکتورهای زیر حساسیت زیادی داشته باشید:
- امنیت کیف پول را بررسی کنید.
- آدرس کیف پول را چک کنید.
- آدرس شبکه را به دقت مورد بررسی قرار دهید.
- آدرس بلاک را نیز چک کنید.
تست نت اتریوم، یک شبکه آزمایشی موفق
شبکه آزمایش اتریوم را با مجموعه‌ای از نودها ایجاد کرده‌اند. برای آزمایش پروتکل اتریوم از تست نت اتریوم استفاده می‌شود. جالب است بدانید که تقاضا برای گسترش یک شبکه آزمایشی برای اتریوم آن‌قدر زیاد بوده که برای آن یک تست نت ویژه ایجاد کردند. شبکه آزمایشی معروف آن با عنوان گث (Geth) شناخته می‌شود.
شبکه آزمایشی بلاکچین اتریوم در سیستم‌عامل‌های مک، لینوکس و ویندوز قابل استفاده هستند. تست نت گث از تعامل گسترده‌ای با بلاکچین اتریوم برخوردار است. یکی از قابلیت‌های نرم‌افزار اتریوم این است که کاربران با استفاده از آن می‌توانند یک شبکه برای تست به وجود آورند. همچنین می‌توانند یک شبکه خصوصی را ایجاد کنند که این شبکه جدا از هسته اصلی اتریوم است. تست نت گث برای موارد زیر کاربرد دارد:
- توسعه دهندگان می‌توانند با کمک آن به توسعه نرم‌افزارهای غیرمتمرکز خود بپردازند.
- با تست نت گث توسعه دهندگان قادر هستند که پروژه‌های مختلفی را روی بلاکچین اتریوم به وجود آورند.
برای استفاده از تست نت اتریوم به موارد زیر نیاز خواهید داشت:
۱. به فایل اولیه نیاز دارید.
۲. باید فهرستی از داده‌ها را داشته باشید.
۳. به شناسه کاربران شبکه نیاز خواهید داشت.
۴. تشخیص نودها باید به صورت غیر فعال باشد.
تست نت‌های معروف اتریوم
اتریوم تست نت‌های مختلفی دارد. قدیمی‌ترین و جدیدترین تست نت‌های اتریوم به شرح زیر هستند:
تست نت المپیک (Olympic)
المپیک در سال ۲۰۱۵ به عنوان اولین شبکه آزمایشی اتریوم محسوب می‌شد که طبق الگوریتم اثبات گواه کار (PoW) آن را ایجاد کردند. بعد از راه‌اندازی شبکه اصلی اتریوم در همان سال ۲۰۱۵ آن را غیرفعال کردند.
تست نت موردن (Morden)
در جولای سال ۲۰۱۵ وقتی شبکه اصلی اتریوم راه‌اندازی شد، تست نت موردن را به عنوان یک شبکه آزمایشی عمومی که شباهت زیادی به شبکه اصلی داشت، ایجاد کردند. فعالیت این شبکه تا یک سال ادامه داشت تا اینکه در سال ۲۰۱۶ به دلیل وجود مشکلات مختلف، دیگر از آن استفاده نکردند. نام آن به موردن کلاسیک (Morden Classic) تغییر پیدا کرد و امروزه در جامعه کاربری اتریوم کلاسیک به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
تست نت راپستن (Ropsten)
بعد از اینکه شبکه اصلی اتریوم معرفی شد، در سال ۲۰۱۶ شبکه آزمایشی راپستن را به عنوان آخرین شبکه آزمایشی اتریوم معرفی کردند. این شبکه آزمایشی قادر به پشتیبانی از کلیه کلاینت‌های اتریوم بود که طبق الگوریتم اجماع گواه اثبات کار فعالیت می‌کرد. در سال ۲۰۱۷ تست نت راپستین توسط DDOS مورد حمله قرار گرفت و ضررهایی را نیز وارد کرد. اما تیم توسعه آن توانستند حملات شبکه آزمایشی را دفع کنند و اسپم‌های آن نیز پاک شدند.
تست نت کوان (Kovan)
بعد از اینکه به شبکه آزمایشی راپستن حمله کردند، تست نت‌های دیگری را برای اتریوم ساختند. کوان یک تست نت معروف است که از الگوریتم جامع اثبات اعتبار (PoA) استفاده می‌کند. این شبکه از یک محیط استوار و سریع برخوردار است و هنوز هم به عنوان یک تست نت محبوب مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تست نت گوئرلی (Goerli)
تیم توسعه (Parity) توانستند در نوامبر سال ۲۰۱۸ تست نت گوئرلی را ایجاد کنند. این شبکه آزمایشی نیز از الگوریتم جامع اثبات اعتبار استفاده می‌کند. در وب‌سایت Goerli می‌توانید به آخرین بلوک‌ها و تراکنش‌ها دسترسی داشته باشید و آنها را مشاهده کنید. تشکیل بلاک در این شبکه آزمایشی تنها ۱۵ ثانیه وقت می‌گیرد و به عنوان یکی از قوی‌ترین تست نت‌های اتریوم شناخته می‌شود.
آیا تست نت‌ها روی قیمت رمزارزها تأثیر می‌گذارند؟
تست نت‌ها نقش مهمی در افزایش ارزش محصولاتی که توسعه دهندگان ارائه می‌دهند، دارند. وقتی یک پروژه وارد مرحله انتشار روی شبکه آزمایشی می‌شود، این دیدگاه را به وجود می‌آورد که می‌شود به آن اعتماد کرد. چرا که در مرحله آزمون و خطا کلیه ایرادها و باگ‌هایی که یک پروژه دارد، بررسی و برطرف شدند. همچنین رسیدن به این مرحله، از پیشرفت پروژه مورد نظر خبر می‌دهد.
متأسفانه، برخی از افزایش قیمت‌هایی که رخ می‌دهند، حقیقی نیستند. تعدادی از توسعه دهندگان برای اینکه بتوانند قیمت توکن خود را بیشتر کنند، اقدام به انتشار یک نسخه از تست نت پروژه مورد نظرشان می‌کنند. این اقدام نمی‌تواند برای پروژه مورد نظر مفید باشد یا زمینه‌های پیشرفت آن را فراهم کند.
کاربران عادی که از جریان اصلی خبر ندارند، فکر می‌کنند اعلامیه انتشار تست نت یعنی یک پروژه ارزشمند راه‌اندازی شده است. کاربران اقدام به خرید می‌کنند و به مرور زمان قیمت توکن را بیشتر می‌کنند؛ بنابراین می‌توانیم بگوییم که تست نت‌ها روی قیمت رمزارزها نیز تأثیر دارند که این افزایش قیمت همیشه حقیقی نیست.
کاهش خسارت‌های مالی با تست نت
در این مقاله به بررسی تست نت و کاربردهایی که دارد پرداختیم. پروژه‌های بلاکچین به شبکه آزمایشی نیاز دارند تا از این طریق جلوی خسارت‌های مالی سنگین را که ناشی از عدم بررسی پروژه است، بگیرند. پروژه‌ها بعد از موفقیت در شبکه آزمایشی یک گواهینامه از مین نت دریافت می‌کنند.
این گواهینامه موفقیت و تأثیرگذاری پروژه بلاکچین را به کاربران مختلف ثابت می‌کند. چون تست کردن پروژه‌ها در شبکه آزمایشی بلاکچین هزینه و خطری برای توسعه دهندگان ندارد، همین موضوع محبوبیت تست نت‌ها را بیشتر می‌کند. با انجام Testnet می‌توانید آینده پروژه خود را تضمین کنید.
