رپ در ارز دیجیتال چیست؟ بررسی رپد توکن ها (Wrapped Token) و نحوه عملکرد آن

هر یک از شبکه‌های بلاکچین دارای توکن‌های بومی مانند اتریوم، بیت کوین، سولانا و… هستند. هر یک از این توکن‌های بومی، بر اساس استانداردهای مخصوص همان بلاکچین عمل می‌کنند. پس، نمی‌توانند روی یک بلاکچین دیگر قرار بگیرند.

برای دور زدن چنین محدودیتی، می‌توان از توکن رپ شده استفاده کرد. رپد توکن در واقع همان توکن اصلی، با استاندارد یک بلاکچین دیگر است که به شما امکان فعالیت در بلاکچین‌های دیگر را می‌دهد. در ادامه این مقاله، به توضیحات بیشتری از مفهوم رپد توکن می‌پردازیم.

برای درک بهتر از مفهوم توکن رپ شده، می‌توانید مقاله توکن چیست؟ را مطالعه کنید.

معرفی رپ در ارز دیجیتال

برای شروع، بهتر است به معنی کلمه Wrap در زبان فارسی بپردازیم. این کلمه در زبان فارسی به معنای پیچیده شده یا قرار دادن چیزی در یک پوشش برای پنهان کردن ترجمه می‌شود. پس، می‌توان برای Wrapped Token، معنای توکن‌هایی با یک پوشش دیگر را در نظر گرفت. هر یک از شبکه‌های بلاکچین دارای توکن‌های بومی هستند که نمی‌توانند با شبکه‌های دیگر ارتباط داشته باشند. در حال حاضر، راهی برای ایجاد ارتباط میان بلاکچین‌ها ارائه‌ها نشده است. به همین دلیل، امکان دور زدن این محدودیت از طریق توکن رپ شده امکان پذیر است و می‌توان توکن‌های بومی یک بلاکچین را به بلاکچین دیگری منتقل کرد. در واقع، می‌توان عملکرد رپد توکن‌ها را مانند کراس چین (Cross Chain) در نظر گرفت. رپد توکن هم مانند یک پل ارتباطی میان بلاکچین‌ها عمل می‌کند.

در واقع، توکن رپ شده نوعی از توکن‌های سفارشی رمزنگاری شده بومی هستند. این توکن‌ها قابلیت انتقال بر روی بلاکچین‌های خارجی را دارند. به عنوان مثال، یک توکن بومی برای بلاکچین سولانا، زمانی که رپ می‌شود، امکان انتقال بر روی یک بلاکچین دیگر را پیدا می‌کند. دلیل ایجاد توکن‌های رپ شده، انجام تراکنش‌های بین زنجیره‌ای و اضافه شدن قابلیت همکاری با دیگر بلاکچین‌ها است. در هر صورت، تمام اصطلاحات فنی مربوط به رپ در ارز دیجیتال، برای تعامل بیشتر و ارتباط بین بلاکچین‌ها است.

رپد توکن‌ها با توجه به نوع برداشتشان، به دو دسته تقسیم می‌شوند.

• توکن رپ شده با برداشت غیرنقدی: این رپد توکن‌ها را می‌توانید با توکن اصلی مبادله کنید.
• توکن رپ شده با برداشت نقدی: این نوع از رپد توکن‌ها را نمی‌توانید با دارایی‌های دیگر مبادله کنید و برای مبادله آنها، تنها به دارایی‌های نقدی نیاز دارید.

دلیل ایجاد Wrapped Token چیست؟

با ایجاد توکن رپ شده، برای اولین بار ارسال‌ها به شبکه‌های دیگر بسیار آسان انجام شد. شاید شما ندانید، ولی توکن‌های بومی یک بلاکچین با استانداردهای خاص آن بلاکچین محدود می‌شوند. یعنی، نحوه ضرب توکن، گردش و ذخیره آن توکن بر اساس استانداردهای بلاکچین‌اش تعیین می‌شود. با این تفاسیر، شما نمی‌توانید به همین سادگی در شبکه‌های مختلف، ارسال، دریافت یا مبادله توکن انجام دهید. پس، این موضوع را می‌توان یک محدودیت برای دنیای ارزهای دیجیتال در نظر گرفت. برای رفع این محدودیت و ایجاد ارتباط مستقیم بین تمامی بلاکچین‌ها، هنوز راهکاری پیشنهاد نشده است. ولی در این شرایط، رپد توکن‌ها به کمک شما می‌آیند.

در واقع، یکی از دلایل ایجاد این رپد توکن‌ها، رفع محدودیت در ارتباط میان بلاکچین‌ها است. به طور مثال، بلاکچین اتریوم مزایای بسیار خوبی دارد و از مقیاس پذیری بالایی برخوردار است. به همین دلیل، بسیاری از معامله گران می‌خواهند که توکن‌های خود را در این شبکه مبادله کنند. پس، توکن خود را به رپد توکن شبکه اتریوم تبدیل می‌کنند تا با توکن بومی خود، از مزایای شبکه اتریوم استفاده کنند.

یک مثال دیگر را بررسی کنیم. توکن‌های بومی بلاکچین اتریوم را نمی‌توان به طور مستقیم با بیت کوین مبادله و همچنین، توکن‌های بومی بیت کوین را نمی‌توان با اتریوم مبادله کرد. چرا که این توکن‌های بومی از دو بلاکچین متفاوت با سازوکارها و استانداردهای متفاوتی هستند. در این شرایط، شما باید مقداری از توکن‌های BTC خود را بر اساس استانداردهای شبکه اتریوم، با یک نام جدید، به نام بیت کوین رپ شده (WBTC) ایجاد کنید. این توکن رپ شده می‌تواند با هر ارز دیجیتال مبتنی بر شبکه اتریوم مبادله شود.

سازوکار توکن‌های رپ شده

شما برای ایجاد یک توکن رپ شده، به سه مورد سرمایه گذار، معامله گر و متصدی (Custodian) نیاز دارید. در ابتدا شما باید به ازای مقدار مشخصی از توکن‌های اصلی که دارید، برای دریافت توکن رپ شده از پلتفرم‌های معاملاتی مانند AirSwap ،CoinList و AAVE درخواست دهید. حال، توکن‌های اصلی در یک قرارداد هوشمند قفل شده و توکن‌های رپ شده به یک شبکه جدید مانند اتریوم منتقل می‌شود. به ازای هر یک رپد توکن، یک توکن بومی وجود دارد که در خزانه پلتفرم‌های معاملاتی قفل می‌شود. یعنی اگر شما به ۳ رپد توکن بیت کوین نیاز داشته باشید، باید ۳ توکن بومی بیت کوین را در پلتفرم معاملاتی خود قفل کنید.

در یک فرایند مشابه نیز می‌توانید به راحتی رپد توکن را به حالت اولیه خود بازگردانید. برای این‌کار، باید به همان پلتفرم معاملاتی یک درخواست به جهت آنرپد کردن (Unwrapped) توکن‌ها بفرستید. حالا توکن‌های رپ شده شما سوزانده و توکن‌های بومی قفل شده نیز آزاد می‌شوند.

اجازه دهید با یک مثال، نحوه ایجاد و سازوکار رپد توکن‌ها را بیشتر توضیح دهیم. تصور کنید که مقداری توکن بومی بیت کوین دارید و می‌خواهید آنها را در شبکه اتریوم معامله کنید. همان‌طور که می‌دانید، انجام اینکار ممکن نیست. پس، می‌توانید بیت کوین‌های خود را به توکن رپ شده تبدیل کنید. برای این‌کار، ابتدا باید به یک متصدی مانند پلتفرم‌های معاملاتی، کیف پول‌های چند امضایی یا DAOها درخواست دهید. طی این درخواست، شما باید توکن‌های اصلی خود را در متصدی مورد نظر قفل کرده و به ازای آنها، توکن رپ شده بیت کوین (WBTC) دریافت کنید. WBTC در واقع یک توکن ارزشی معادل با توکن اصلی بیت کوین دارد ولی با استاندارد ERC-20 عمل می‌کند.

همبستگی قیمتی توکن رپ شده یا توکن اصلی

در اصل، نباید رپد توکن‌ها را یک معادل اساسی برای قیمت توکن‌های اصلی درنظر گرفت. چرا که توکن رپ شده در بازار نزولی، سریع‌تر ارزش خود را از دست می‌دهد. یعنی اگر شما یک BTC و یک WBTC داشته باشید که دقیقا ارزش قیمتی یکسان با یکدیگر را داشته باشند، به مرور زمان رپد توکن شما در بازار نزولی، با کاهش قیمت بیشتری رو به رو می‌شود. در واقع، توکن رپ شده به سه لایه اطمینان نیاز دارد. بنابراین، این دو توکن فقط می‌توانند تا مدت زمان کوتاهی ارزشی معادل با یکدیگر داشته باشند. به محض قرارگیری در بازار نزولی، ارزش رپد توکن سریع‌تر کاهش می‌یابد.

موارد استفاده از رپد توکن‌ها

از آنجایی که این روزها، نیاز به استفاده از توکن‌های یک شبکه بر روی بلاکچین دیگر افزایش یافته است، رپد توکن‌ها نیز بیشتر از گذشته مورد توجه قرار گرفته‌اند. به همین دلیل، یکی از اساسی‌ترین موارد استفاده از توکن رپ شده، سرمایه گذاری در آنها است. به عنوان مثال، سرمایه گذاری در WBTC می‌تواند در آینده به یک سرمایه گذاری سودآور تبدیل شود. سرمایه گذاری در توکن‌های رپ شده دقیقا مانند توکن‌های اصلی است. یعنی شما توکن رپ شده را با قیمتی معادل با توکن اصلی خریداری می‌کنید. برای یک سرمایه گذاری درست، می‌توانید از سایت‌های پیش‌بینی و تحلیل‌های آینده یک توکن استفاده کنید. از دلایلی که شما باید در رپد توکن‌ها سرمایه گذاری کنید، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• رپ توکن شبکه اتریوم، به شما امکان دسترسی به برنامه‌های غیرمتمرکز، بازی‌ها و DEXها را می‌دهد.
• ییلد فارمینگ (Yield Farming) یکی از روش‌های کسب درآمد و دریافت پاداش، از قفل کردن داراییتان است. می‌توانید توکن‌های رپ شده خود را به صورت ییلد فارمینگ ذخیره کرده و از ذخیره آن، درآمد کسب کنید.
• از آن جایی که مقیاس پذیری شبکه اتریوم، بیشتر از شبکه بیت کوین است؛ زمانی که شما توکن‌های بیت کوین خود را به رپد توکن بر روی شبکه اتریوم تبدیل می‌کنید، مقیاس پذیری آن نیز افزایش می‌یابد.

تفاوت توکن‌های Wrapped و استیبل کوین

استیبل کوین‌ها با توکن‌های رپ شده، تفاوت‌هایی دارند. استیبل کوین‌ها دارایی‌های دیجیتالی هستند که با قیمت ارزهای فیات تغییر می‌کنند.  به عنوان مثال، USDT یک استیبل کوین است که با قیمت ارز دلار بالا و پایین می‌شود. ولی توکن رپ شده به ارز دیجیتال اصلی دیگری که در یک خزانه مجازی قفل شده، متصل است. در این صورت، استیبل کوین‌ها به یک ارز فیات و توکن رپ شده به یک توکن اصلی متصل می‌شود. تفاوت دیگری که وجود دارد، پشتیبانی این دو نوع از ارزهای دیجیتال است که پشتیبانی توکن‌های رپ شده، بیشتر از استیبل کوین‌ها است. به عنوان مثال، یک ذخیره USDT شامل ترکیباتی از دارایی‌های پول نقد، خزانه، اوراق و… است. ولی یک توکن رپ شده ارزشی معادل با توکن اصلی خودش دارد.