پشتوانه بیت کوین؛ چه چیزی به رمزارز بیت کوین ارزش می دهد؟

 با فکر کردن به موضوع بیت کوین، ممکن است سوالاتی از قبیل اینکه آیا بیت کوین دارای پشتوانه است؟ چه چیزی می‌­تواند پشتوانه بیت کوین باشد؟ آیا بیت کوین به طور ذاتی از خود ارزشی دارد؟ به ذهن شما رسیده باشد. در این مقاله، سعی کرده‌ایم سوالات مربوط به پشتوانه بیت کوین را پاسخ دهیم.

شاید اینگونه به نظر برسد که خرید بیت کوین سرمایه­‌گذاری خیلی جذابی نیست چرا که همانند ارزهای عمومی، پشتوانه‌ای ندارد و ذاتاً با ارزش نیست؛ این در حالی است که امروزه دلار آمریکا نیز هیچ ارزش واقعی و پشتوانه‌ای ندارد!

در این مقاله، ابتدا نگاه کوتاهی بر پول‎‌های با پشتوانه خواهیم داشت. سپس به معرفی بیت کوین و پشتوانه بیت کوین خواهیم پرداخت.

پشتوانه ارزها و توافقنامه برتون وودز

تا سال ۱۹۷۱، پشتوانه­‌سازی ارزها با استفاده از کالاهایی مانند طلا انجام می­‌شد. قبل از اختراع پول کاغذی، پول‌های رایج دنیا بیشتر به شکل سکه­‌هایی که از فلزات گرانبها ساخته می­‌شدند، در دسترس بودند. علاوه بر این، پس از جنگ جهانی دوم و تا سال ۱۹۷۱، بسیاری از کشورهای جهان تحت توافق برتون وودز فعالیت می‌کردند.

بر اساس سیستم برتون وودز، مبادلات ارزی بر پایه­‌ی طلا صورت می­‌گرفت و ارزش آن مقدار ثابتی بود. این توافق­نامه در ژوئن سال ۱۹۴۴، با هدف ایجاد یک سیستم پولی بین‌­المللی مورد مذاکره قرار گرفت. در توافقنامه برتون وودز، نمایندگان ۴۴ کشور حضور داشتند که اهداف اصلی آنها، ایجاد یک سیستم ارزی کارآمد، جلوگیری از کاهش ارزش ارزها و ترویج رشد اقتصاد بین­‌المللی بود.

سیستم برتون وودز همچنین دو سازمان مهم تحت عنوان صندوق بین­‌المللی پول (IMF) و بانک جهانی را ایجاد کرد. در حالی که سیستم برتون وودز در دهه ۱۹۷۰ منحل شد، صندوق بین‌­المللی پول و بانک جهانی هنوز ستون محکمی برای مبادله ارزهای بین‌­المللی هستند.

در دورۀ سیستم برتون وودز، اقتصاد جهان به طور چشمگیری رشد پیدا کرد و از طریق سیاست‌­های اقتصادی کینزی (Keynesian economics)، دولت­‌ها توانستند نوسانات اقتصادی و همچنین رکود اقتصادی را کاهش دهند.

پایان دوران پول های با پشتوانه و انقلابی در سیاست های پولی

در سال ۱۹۷۱، با توجه به اینکه عرضه طلای ایالت متحده­ آمریکا جهت تأمین میزان دلار در گردش، کافی نبود، رئیس جمهور وقت آمریکا، ریچارد نیکسون، تعلیق موقت تبدیل دلار به طلا را اعلام کرد. اقدامات اقتصادی نیکسون در ۱۹۷۱ به دلیل اینکه سرانجام به سقوط سیستم برتون وودز انجامید، به شوک نیکسون معروف است.

پس از حذف سیستم برتون وودز، قیمت طلا آزاد شد و کشورها می‌­توانستند به طور آزادانه هر گونه ارزی را برای سیاست پولی خود انتخاب کنند. در این زمان، دولت­‌ها تصمیم به استفاده از ارزهای فیات گرفتند.

ارزهای بدون پشتوانه (ارز فیات)

پشتوانه‌­سازی ارزها با استفاده از کالا، با برچیده شدن سیستم برتون وودز به پایان رسید و پس از آن، سیاست پولی دولت­‌ها به سمت استفاده از پول­‌های بدون پشتوانه یا پول فیات پیش رفت. پول فیات (fiat currency) به پولی گفته می‌شود که خود دارای ارزش ذاتی نبوده و بر اساس دستور یک دولت یا قانونگذاری، ارزش و اعتبار پیدا می­‌کند. هم اکنون پول مورد استفاده در کل دنیا پول بدون پشتوانه است. در واقع، پول کشورها معادل مقدار خاصی کالا نیست و ارزش واحد پولی آن با فاکتورهایی همچون میزان تولید ناخالص ملی به دست می‌آید.

بیت کوین چه پشتوانه ای دارد؟

بیت کوین یک شبکه پرداخت نوآورانه و نوع جدیدی از ارز است که توسط شخصی ناشناس با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو در سال ۲۰۰۹ ارائه شد. همانند سایر ارزهای فیات، کالاها را نمی‌­توان به عنوان پشتوانه بیت کوین درنظر گرفت.

بیت کوین یک ارز غیرمتمرکز است. این بدان معناست که هیچ اعضای مرکزی برای بیت کوین وجود ندارد. افراد زیادی در اداره بیت کوین و نگهداری دفترچه توزیع عمومی آن نقش دارند. واحد پول متمرکز اجازه می‌­دهد تا قدرت فقط در اختیار معدودی از دولت‌ها یا یک سازمان دولتی باشد؛ بیت کوین این قدرت انحصاری را از بین می‌برد و قدرت را بین کاربرانش تقسیم می‌کند.

ایده­ توزیع قدرت توسط بیت کوین از جذابیت ویژه­‌ای برخوردار است و معاملات آن تنها از طریق اینترنت امکانپذیر است. در جهان امروز که روز به روز وابستگی به اینترنت بیشتر می‌­شود، بیت کوین یه عنوان یک رمزارز مطمئن و جهانی، توجه سرمایه­‌گذاران را به خود جلب کرده و باعث افزایش پذیرش و اعتماد عمومی شده است.

بیت کوین همانند سایر ارزها، پشتوانه­ مشخصی ندارد اما برعکس ارزهای سنتی، بیت کوین دارای خصوصیات منحصر به فردی است که آن را خاص و قابل اطمینان می‌سازد؛ به گونه‌ای که نیاز به اعتماد کردن را از بین می‌برد!.

همانطور که در مقاله کریپتوکارنسی چیست هم گفتیم، بیت کوین یک ابزار مناسب برای انتقال پول از طریق اینترنت است که به صورت غیر متمرکز کار می‌­کند، به این معنی که هیچ مرجع صادر کنندۀ مرکزی یا مؤسسه و دولتی وجود ندارد که شبکه بیت کوین را کنترل کند. بیت کوین به عنوان اولین کریپتوکارنسی، توسط مجموعه‌­ای از قوانین شفاف کنترل می­‌شود و جایگزینی مناسب برای پول فیات (تحت کنترل بانک مرکزی) است.

چه چیزی به بیت کوین و شبکه آن ارزش میدهد؟

رشد قابل توجه بیت‌ کوین در چند سال اخیر و مزایای قابل ‌توجهی که این ارز دیجیتال دارد، توجه جهان را به خود جلب کرده است. در سیستم سنتی پول‌ها به‌وسیله بانک مرکزی ایجاد شده و میزان عرضه آن، متناسب با سیاست‌های موردنظر دولت تنظیم می‌‌شود، در حالی که بیت‌ کوین از این رویه پیروی نمی‌­کند.

مواردی که می­‌توان به عنوان پشتوانه و ارزش بیت کوین در نظر گرفت، عبارتند از:

• حذف واسطه­‌ها: به دلیل حذف واسطه و حداقل بودن کارمزدها، پرداخت­‌های بین‌­المللی که از طریق بیت کوین صورت می­‌گیرد، آسان و ارزان هستند.
• خاصیت ضد تورمی: بیت کوین هیچ کدام از مشکلات ارزهای سنتی مانند دلار را ندارند؛ مشکلاتی مانند چاپ بیش از حد، تورم و کنترل.
• زمان و عرضه محدود: برخلاف سایر سیستم­‌های پولی، بیت کوین توسط یک ثابت جهانی، یعنی زمان تنظیم می­‌شود. از این طریق می‌­توان برنامه عرضه­ بیت کوین را ترسیم کرد. با گذر زمان و به دلیل عرضه محدود، میزان استقبال مردم از بیت کوین افزایش یافته است.
• شفافیت: سیاست­‌های پولی بیت کوین یکی از مهم­ترین خصوصیات آن به شمار می­‌رود. همۀ کاربران شبکه بیت کوین به دفترچه تراکنش‌­ها دسترسی دارند، زمان ایجاد اولین و جدیدترین بیت کوین اضافه شده به شبکه، برای همه قابل مشاهده است و هیچ ­گونه نسخه اصلی و خصوصی از تراکنش‌­ها وجود ندارد.
• امنیت: پشتوانه بیت‌کوین، کدهای رمزنگاری شده‌ای هستند که هرگز از بین نمی‌روند و به هیچ‌وجه قابل پیش‌بینی نیستند. پرداخت‌های انجام شده بین دو طرف معامله و بدون اتکا به طرف سوم، صورت می‌­گیرد و کل سیستم از طریق الگوریتم­‌های رمزنگاری و سیستم نظیر به نظیر، درست مثل آنچه در بانکداری آنلاین انجام می‌­شود، محافظت می‌­شود. سیستم نظیر به نظیر (Peer to Peer یا P2P) یک مدل ارتباطی نامتمرکز است که در بستر بلاکچین به کاربر این امکان را می­‌دهد تا ارزهای دیجیتال موجود در حساب خود را بدون وجود هیچ گونه واسطه‌­ای به حساب شخص دیگری منتقل کند.
• متن باز بودن: بیت کوین یک نرم­‌افزار متن باز است که هر کسی می‌­تواند به تمام کدهای آنها دسترسی داشته باشد و به دقت روش کار شبکه بیت کوین را بررسی کند.

یکی از مواردی که باعث شده است بیت کوین دارای ارزش شود، عرضه محدود آن است؛ درست مانند طلا که کمیاب است و مقدار آن در جهان ثابت است. با استخراج طلا از معادن، طلای باقیمانده کمتر و کمتر می­‌شود و دستیابی به معادن جدید نیز سخت­‌تر و طلا نیز گران­تر می­‌شود. بیت کوین نیز به همین صورت است؛ تنها ۲۱ میلیون بیت کوین وجود دارد که با گذشت زمان و نزدیک شدن به این مقدار، دستیابی به بیت کوین سخت‌­تر و ارزش آن نیز بیشتر و بیشتر می­‌شود.

صحبت پایانی

ارزش و اعتبار یک ارز، یک کالا و موارد مشابه به علت توافق جمعی افراد جامعه در پذیرش آن است. زمانی که عموم جامعه و استفاده کنندگان از یک ارز، آن را بی ارزش بدانند و تصمیم به توقف و عدم استفاده از آن بگیرند، در واقع آن ارز دیگر هیج ارزشی نخواهد داشت و تمام اعتبارش را از دست خواهد داد. برعکس، اگر افراد جامعه تصمیم بگیرند که از یک کالای خاصی به جای پول استفاده کنند، از آن زمان به بعد آن کالا‌ ارزشمند می‌شود. بیت کوین نیز به همین صورت عمل می­‌کند:

پشتوانه بیت کوین نه کالا و نه سازمانی خاص، بلکه اعتمادی است که افراد جامعه به این رمزارز دارند.

در شبکه بیت کوین، شفافیت مبادلات، امنیت زیاد این سیستم، حداقل کارمزد و عدم نیاز به واسطه، باعث به وجود آمدن اعتماد بین کاربران شبکه شده است. می­‌توان گفت که به‌کارگیری الگوریتم‌­های پیچیده جهت رمزنگاری و عرضه محدود، باعث افزایش ارزش و قیمت بیت کوین در طول زمان شده است.

در مقاله چرا با بیت کوین پرداخت کنیم؟ در مورد مزایای پرداخت با بیت کوین صحبت کرده‌ایم؛ پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را نیز مطالعه کنید.