سواپ (SWAP) در فارکس چیست و چگونه محاسبه می شود؟

سرمایه‌گذاران بازار بورس و معاملات جهانی یا همان فارکس، از اصطلاحات مالی مختلفی استفاده می‌کنند. یکی از پرکاربردترین اصطلاحات این بازار، با عنوان سوآپ (swap) شناخته می‌شود. هرچند که سوآپ در حالت کلی توضیح مشخص و ساده‌ای دارد؛ اما آشنایی دقیق با نحوه استفاده و همچنین انواع آن، می‌تواند شما را به یک معامله‌گر حرفه‌ای تبدیل کند. در این مقاله به بررسی مفهوم سوآپ در فارکس خواهیم پرداخت.

بنابراین اگر قصد تبدیل شدن به یک معامله‌گر حرفه‌ای در بازار بورس جهانی را دارید، مطالعه این مقاله می‌تواند برای شما بسیار جذاب باشد.

سوآپ در فارکس به چه معناست؟

Swap در فارکس که با نام‌های دیگری نظیر forex swap یا نرخ جابه‌جایی فارکس  (forex rollover rate) نیز شناخته می‌شود، به سود کسب یا پرداخته شده برای پوزیشن معاملاتی باز در طول یک شب اشاره دارد. در نگاه اول شاید درک این جمله کمی دشوار به نظر برسد! اما پیش از هر چیزی، به این مثال توجه کنید: تصور کنید که یک معامله‌گر فارکس قصد افزایش پوزیشن‌های معاملاتی خود را دارد؛ اما عدم امکان واریز مبالغ زیاد، مانع از انجام این کار شده است. در چنین شرایطی، معامله‌گران گزینه‌هایی نظیر حساب مارجین (margin accounts) و وجوه اهرمی (leveraged funds) را پیش روی خود خواهند داشت. با این کار، سرمایه‌گذاران بخشی از واریزی خود را از کارگزاری به صورت جفت‌ارز قرض گرفته و خودشان مبلغ پایین‌تری پرداخت می‌کنند.

با توجه به مثال فوق و به طور خلاصه، سوآپ در فارکس به معنای نرخ بهره ارز‌های خارجی است. این مفهوم در اصل همان وامی است که سرمایه‌گذار از یک کارگزاری دریافت می‌کند. نحوه بازپرداخت این وام ممکن است به صورت نقدی و مستقیم بوده یا کارگزاری تقاضای سهیم‌شدن در سود به دست آمده از این معامله را داشته باشد. در روش سوآپ، معمولاً سرمایه‌گذاران از یک جفت‌ارز استفاده می‌کنند. به همین جهت دریافت یا پرداخت swap از سمت معامله‌گر، بستگی به نرخ بهره هر جفت‌ارز در فارکس دارد.

اما اگر به تعریف اولیه ما از سوآپ در فارکس دقت کرده باشید، ممکن است عبارت «پوزیشن معاملاتی باز در طول یک شب» نیز خودنمایی کند! اگر معامله مورد نظر سرمایه‌گذار در طول یک شبانه‌روز بسته شود، نیازی به انجام swap در فارکس وجود ندارد. اما در صورتی که معامله شما بیش از یک شبانه‌روز باز باشد، نرخ تغییر بهره ارزهای خارجی محاسبه شده و سرمایه‌گذار بسته به تغییر نرخ، مبلغی را دریافت یا پرداخت می‌کند.

تفاوت بین ارزهای مختلف در این بازار، با اصطلاح carry نیز شناخته می‌شود. برخی سرمایه‌گذاران حتی از این روش بدون در نظر گرفتن میزان رشد سهام مختلف، برای کسب سود استفاده می‌کنند. به عنوان مثال ممکن است یک سرمایه‌گذار با اطلاع از افزایش ارزش یک ارز فیات در برابر ارزی دیگر، اقدام به استفاده از ویژگی سوآپ در فارکس کرده و از این اختلاف به وجود آمده کسب سود کند. در هر سوآپ، یک دارایی به عنوان ارز اصلی (base currency) و دارایی دیگر به عنوان ارز مظنه (quote currency) در نظر گرفته می‌شود. به عنوان مثال در جفت‌ارز پوند بریتانیا به دلار آمریکا (GBP/USD)، پوند در نقش ارز اصلی و دلار آمریکا در نقش ارز مظنه قرار خواهد گرفت.

فرمول محاسبه سوآپ فارکس

برای محاسبه سوآپ در فارکس، فرمول بسیار ساده و مشخصی وجود دارد. فرمول محاسبه این نرخ به صورت زیر است:

علی‌رغم ساده بودن این معامله، برای درک کامل نیاز به آشنایی با هر یک از بخش‌های آن خواهید داشت. در ادامه به معرفی تمام بخش‌های این فرمول پرداخته‌ایم:

• ارزش Pip: در بازارهای مالی، پیپ (Pip) به واحد کوچک‌تری از دلار گفته می‌شود. این واحد در هر معامله بسته به شرایط بازار یا حجم معامله ممکن است رقم متفاوتی باشد.
• نرخ سوآپ: این نرخ، میزان و جهت تغییر ارزش جفت‌ارز مورد استفاده در برابر یکدیگر را نمایش می‌دهد. اگر ارز پایه نسبت به ارز ثانویه با رشد همراه باشد، این مقدار و نتیجه نهایی معادله مثبت خواهد بود. در غیر این صورت نرخ سوآپ منفی شده و نتیجه معامله را نیز منفی خواهد کرد. در صورت عدم تغییر ارزش جفت‌ارزها نسبت به یکدیگر، این نرخ ۱ خواهد بود.
• تعداد شب‌های باز بودن معامله: اگر معامله شما در روز ابتدایی تکمیل نشود، به ازای هر شب باز بودن آن، یک واحد به این بخش معامله افزوده خواهد شد.

انواع سوآپ در بازار فارکس

برخلاف تصور سرمایه‌گذاران و معامله‌گران تازه‌کار، سوآپ فارکس یک عمل ثابت نبوده و انواع مختلفی دارد. برخی از مهم‌ترین انواع swap عبارتند از:

• مبادلات ارزی ثابت–ثابت (Fixed-For-Fixed): سوآپ ثابت–ثابت شامل مبادله پرداخت‌های نرخ بهره ثابت در یک ارز با نرخ بهره ثابت در ارز ثانویه است. به عبارت دیگر، در این حالت، هر دو نرخ اولیه و ثانویه، نرخ تغییر ثابتی دارند.
• مبادلات ارزی ثابت–شناور (Fixed-For-Floating): در این نوع از مبادلات، ارز اصلی و پایه نرخ ثابتی دارد. با این حال ارز ثانویه نسبت به روز اخیر خود نرخ متفاوتی را تجربه می‌کند.
• مبادلات ارزی شناور–شناور (Floating-For-Floating): اگر هر دو جفت‌ارز استفاده شده برای سوآپ فارکس تغییر نرخ بهره را تجربه کنند، این حالت به وجود خواهد آمد. به عبارت دیگر در حالت شناور–شناور، هم ارز پایه و هم ارز ثانویه نسبت به روز اخیر تغییر داشته‌اند. در صورتی که این دو تغییر در خلاف جهت یکدیگر باشند، نرخ سوآپ در فرمول محاسبه آن نیز عدد بالاتری خواهد بود.

رول اور؛ یک پای مهم Swap در فارکس

همان‌طور که اشاره شد، سوآپ فارکس در این بازار با عنوان نرخ جابه‌جایی یا rollover rate نیز شناخته می‌شود. اصطلاح رول اور (rollover) در واقع به اعمال نهایی در بخش پایانی هر روز معاملاتی اشاره دارد. در این بخش معاملاتی که در طول روز به سرانجام نرسیده باشند، در طول شب باز مانده و سپس به روز بعدی منتقل می‌شوند. اگر قصد استفاده از سوآپ در فارکس را داشته باشید، این موضوع اهمیت زیادی خواهد داشت. به عنوان مثال تصور کنید شما یک معامله باز در روز دوشنبه با جفت‌ارز GBP/USD را داشته‌اید. در صورت به سرانجام نرسیدن یا به اصطلاح رول اور شدن این معامله و انتقال آن به روز سه‌شنبه، ممکن است ارزش این جفت‌ارز نسبت به یکدیگر تغییراتی داشته باشد.

رول اور برای این منظور در نظر گرفته شده که در صورت بسته‌نشدن معامله، سرمایه‌گذاران ناچار به بازگرداندن ارز نباشند. به لطف این ویژگی، سرمایه‌گذاران می‌توانند پوزیشن‌های معاملاتی انجام نشده خود در طول روز را باز نگه داشته و به روز بعدی منتقل کنند. در حالت کلی با انجام یک رول اور و تغییر نسبت جفت‌ارزها در برابر هم، نیازمند یک سوآپ در فارکس خواهیم بود تا دوباره نسبت دارایی اصلی و ثانویه با یکدیگر برابر شود. سود و ضرر حاصل از یک رول اور به عوامل مختلفی نظیر نوع جفت‌ارزهای معامله، نرخ بهره هر یک از ارزها و همچنین جهت حرکت و سایز پوزیشن سرمایه‌گذار بستگی دارد.

به عنوان مثال، جفت‌ارز یورو و دلار (EUR/USD) را در نظر بگیرید. در این حالت یورو ارز پایه و دلار ارز ثانویه به شمار می‌رود. به عبارت دیگر، سرمایه‌گذار با فروش دلار، یورو خریداری می‌کند. اگر نرخ بهره یورو ۳ درصد و نرخ بهره دلار ۱ درصدی باشد، سرمایه‌گذار ۲ درصد مابه‌التفاوت نرخ بهره را دریافت خواهد کرد. با این حال اگر دلار نرخ بهره بالاتری داشته باشد، سرمایه‌گذار مابه‌التفاوت آن را بدهکار خواهد شد.

سوآپ سه‌گانه چیست؟

اصطلاح دیگری که ممکن است در مورد swap فارکس با آن مواجه شوید، سوآپ سه‌گانه است. در صورتی که یک معامله‌گر معاملات خود را در شبانه‌روز چهارشنبه انجام دهد، نیازمند پرداخت نرخ سوآپ به میزان سه برابر حالت عادی خود خواهد بود. برخی معامله‌گران مبتدی ممکن است از این موضوع تعجب کرده و آن را ایرادی در بروکر مورد استفاده خود بدانند؛ در حالی که این مسئله ارتباطی با بروکر نداشته و با کمی دقت در فرمول محاسبه سوآپ، می‌توانید به علت آن پی ببرید.

در صورتی که معامله شما در روز چهارشنبه ایجاد شده باشد و تا پایان هفته میلادی بسته نشود، روزهای غیرکاری (شنبه و یکشنبه) بازار فارکس نیز در محاسبه نرخ سوآپ دخیل خواهند بود. چرا که با وجود عدم انجام معاملات در این روزها، نرخ جفت‌ارزها ممکن است تغییراتی داشته باشد. با توجه به دریافت سود روزشمار توسط بانک‌ها و کارگزاری‌ها، حتی در صورت بسته بودن بازار نیز شما ملزم به پرداخت نرخ سوآپ برای هر شب خواهید بود. از همین رو، توصیه می‌کنیم که معاملات بلندمدت خود را به روزهای پایانی هفته موکول نکرده و حتی در حالت‌های غیرضروری، از انجام معامله در روزهای پس از چهارشنبه خودداری کنید.

انواع استراتژی معاملاتی سوآپ در فارکس

در این بخش از این مقاله، انواع استراتژی Swap در بازار فارکس را به شما ارائه داده‌ایم. در حال حاضر سرمایه‌گذاران از استراتژی‌های مختلفی برای سواپ در Forex استفاده می‌کنند. برخی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین استراتژی‌ها، شامل موارد زیر می‌شود:

استراتژی معاملات انتقالی

معاملات انتقالی (Carry Trade) یکی از محبوب‌ترین استراتژی‌های فارکس به شمار می‌رود. در این روش، سرمایه‌گذاران اقدام به فروش دارایی‌هایی با نرخ سود پایین‌تر یا قرض گرفتن آن‌ها برای خرید دارایی‌های با نرخ سود بالاتر می‌کنند. به عبارت دیگر، استراتژی Carry Trade از طریق اختلاف نرخ بهره هر یک از دارایی‌ها در جفت‌ارز انتخاب شده کاربر، باعث سوددهی می‌شود. در این حالت، کارگزاری با به پایان رسیدن هر روز، اختلاف نرخ بهره جفت‌ارز اصلی و ثانویه را پرداخت خواهد کرد. با این حال اگر ارز اولیه شما در برابر ارز ثانویه نرخ بهره کمتری داشته باشد، ناچار به پرداخت مابه‌التفاوت آن‌ها خواهید شد.

استراتژی سوئینگ تریدینگ

سوئینگ تریدینگ (Swing Trading) یکی دیگر از استراتژی‌های کاربردی سوآپ در فارکس به شمار می‌رود. این استراتژی ویژه سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت بوده و بر کسب سود از طریق نوسان‌گیری تمرکز دارد. در این روش، سرمایه‌گذاران با شناسایی موقعیت‌های معاملاتی مناسب، اقدام به خرید یا فروش جفت‌ارز و سهام مورد نظر خود می‌کنند. همچنین تحلیل‌های بنیادی نیز می‌تواند برای پیش‌بینی آینده بازار و کسب سود بیشتر از این استراتژی بسیار مفید باشد. سوئینگ ترید علاوه بر فارکس، در سایر بازارهای مالی نظیر ارزهای دیجیتال نیز قابل استفاده است.

استراتژی پوزیشن تریدینگ

یکی دیگر از انواع استراتژی‌های سوآپ در فارکس به پوزیشن تریدینگ (Position Trading) اختصاص دارد. این استراتژی نیز بلندمدت بوده و ممکن است در بازه‌های چندماهه یا حتی چند ساله ادامه داشته باشد. در استراتژی پوزیشن تریدینگ، تحلیل‌های فاندامنتال نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند. سرمایه‌گذاران در این استراتژی از تغییرات و نوسانات روزمره قیمت جفت‌ارزها چشم‌پوشی کرده و دید طولانی‌مدتی را در نظر می‌گیرند. پوزیشن تریدینگ برای سرمایه‌گذاران مبتدی، یک روش مناسب برای ورود به بازار فارکس و استفاده از ویژگی سواپ نیز به شمار می‌رود.

استراتژی Swap and Fly

اگر با تحلیل الگوهای کندل‌استیک و هارمونیک آشنایی داشته باشید، استراتژی Swap and Fly می‌تواند یک روش سودآور برای کسب درآمد از طریق سواپ در فارکس باشد. در این روش، سرمایه‌گذاران با توجه به روند تغییر قیمت، جفت‌ارزهایی را انتخاب می‌کنند که سطح سفارش آن‌ها تقریباً برابر و به صورت ۱:۱ است. در صورت استفاده از سواپ اند فلای، بهتر است پس از افزایش قیمت از گزینه‌های حد ضرر (Stop Loss) استفاده شود. استراتژی Swap and Fly در مجموع به کسب سود از سواپ‌های مثبت تمرکز دارد. به عبارت دیگر ممکن است پس از بسته شدن معامله به دلیل رسیدن آن به حد ضرر، مقدار سودی از خود آن کسب نکرده باشید؛ اما دریافت بهره از طریق تغییرات نرخ جفت‌ارزها سودآور باشد.

مزایای استفاده از سوآپ در فارکس

برای سرمایه‌گذاران بازار فارکس، ویژگی سواپ می‌تواند مزایای بسیاری را به همراه داشته باشد. برخی از مهم‌ترین مزایای این قابلیت، شامل موارد زیر می‌شود:

کاهش ریسک

با استفاده از سواپ در فارکس می‌توانید ریسک معاملات خود را به شدت کاهش دهید. به عنوان مثال با انتخاب یک جفت‌ارز مناسب، نرخ بهره مثبت ارز دیجیتال مورد نظر شما می‌تواند ضررهای احتمالی در این بازار را پوشش دهد. از همین رو، استفاده از این ویژگی اغلب برای سرمایه‌گذارانی که به دنبال ریسک پایین‌تری هستند، توصیه می‌شود.

دسترسی به سهام خارجی

ویژگی سواپ در کنار تمامی مزایای خود، یک هدف اصلی برای سرمایه‌گذاران دارد: دسترسی به سهام خارجی! در بازار فارکس، کشورهای مختلفی ممکن است سهام خود را ارائه کنند. در صورتی که قصد خرید سهام از کشورهای مختلف را داشته باشید، نیاز به تهیه ارز فیات آن کشور خواهید داشت. اینجاست که ویژگی سواپ می‌تواند به کمک شما بیاید! با استفاده از این ویژگی، به سادگی می‌توانید ارز فیات خود را به یک ارز دلخواه دیگر تبدیل کنید.

کسب سود

کسب درآمد ناشی از تفاوت نرخ بهره ارزهای دیجیتال، یکی از استراتژی‌های رایج در میان سرمایه‌گذاران و معامله‌گران فارکس است. به عبارت دیگر شما می‌توانید با شناسایی ارزهای فیات مستعد رشد، از اختلاف نرخ بهره ارز پایه و ثانویه سواپ فارکس سود بالایی را به دست آورید. به عبارت دیگر در این روش نیازی به بررسی سهام مختلف بازار نداشته و تفاوت نرخ بهره به صورت روزشمار برای شما واریز می‌شود.

تفاوت سواپ در فارکس و ارز دیجیتال

اگر به بازار معاملات ارزهای دیجیتال و شبکه‌های بلاک‌چین علاقه‌مند باشید، حتماً تاکنون عبارت Swap در این حوزه نیز به گوش شما رسیده است. در حال حاضر صرافی‌های غیرمتمرکز و کیف پول‌های مختلفی، خدمات سواپ ارز دیجیتال را به کاربران خود ارائه می‌کنند. البته این نوع سواپ با همتای خود در بازار فارکس کمی متفاوت است.

در بازار رمزارزها، سواپ به تغییر سریع و ساده دو ارز دیجیتال با یکدیگر گفته می‌شود. شما در این روش می‌توانید به صورت سریع، یکی از ارزهای دیجیتال خود و مقدار مشخصی از آن را تعیین کرده و در قبال پرداخت آن، مقداری از یک ارز دیجیتال دیگر به دست می‌آورید. به عنوان مثال در صورتی که قصد تبادل اتریوم با بیت کوین را داشته باشید، میزان اتریوم مورد نظر خود برای پرداخت را مشخص می‌کنید؛ سپس پلتفرم مورد نظر شما بر اساس قیمت لحظه‌ای ارزهای دیجیتال، میزان بیت کوین معادل آن را به شما نمایش خواهد داد. در صورت تایید تراکنش، اتریوم‌های شما تبدیل به بیت کوین با ارزش معادل آن خواهد شد.

در حالت کلی، سواپ فارکس و ارزهای دیجیتال از جهات زیر با یکدیگر تفاوت دارند:

• کلاس دارایی: در فارکس، سواپ شامل استفاده از یک جفت‌ارز فیات نظیر دلار آمریکا و یورو می‌شود؛ اما در بازار کریپتو، سواپ به تعویض ارزهای دیجیتال با یکدیگر اشاره دارد.
• هدف استفاده: هدف اصلی سرمایه‌گذاران برای استفاده سواپ در فارکس اغلب شامل مواردی نظیر پوشش ریسک، حفاظت از دارایی در برابر تغییرات قیمت ارزها و همچنین تسهیل در تجارت بین‌المللی می‌شود؛ اما در بازار ارزهای دیجیتال، هدف اصلی از سواپ شامل متنوع‌تر کردن پورتفولیو، دسترسی به دارایی‌های خاص و تعویض سریع توکن‌ها با یکدیگر می‌شود.
• مقررات: سواپ فارکس به شدت توسط نهادهای دولتی مورد بررسی و نظارت قرار می‌گیرد. کارگزاری‌های این بازار باید به صورت منظم، گزارش‌های خود را به نهادهای مربوطه ارسال کنند؛ اما در بازار رمز‌ارزها مقررات سفت و سختی در این رابطه وجود ندارد.
• قدمت: Swap در فارکس قدمت بسیار بالایی داشته و برای چند دهه اخیر مورد استفاده قرار گرفته است. با این حال این ویژگی در بازار کریپتو سابقه کمتری داشته و همچنان نیاز به پختگی و تکامل دارد.

سوآپ در فارکس؛ معامله در کلاس جهانی!

سوآپ در فارکس فرصت را برای خرید و فروش سهام با استفاده از ارزهای مختلف فراهم می‌کند. به لطف این ویژگی، دیگر نگران تفاوت ارزهای کشورهای مختلف یا حتی خرید سهام بزرگ با سرمایه کم نخواهید بود؛ با این حال اگر قصد استفاده از Swap را دارید، حتماً لازم است نرخ بهره و تعداد روزهای باز بودن معاملات خود را در نظر داشته باشید.

به نظر شما بهترین استراتژی برای استفاده از swap در فارکس چیست؟ نظر خود در این زمینه را با ما و سایر کاربران والکس به اشتراک بگذارید.