تفاوت معامله اسپات و تعهدی چیست؟ کدام یک در بازارهای مختلف بهتر است؟
معامله اسپات (Spot Trading) رایج ترین نوع معامله در دنیای ارز دیجیتال است که می‌توان آن را به عنوان روشی برای خرید یا فروش با قیمت لحظه‌ای توصیف کرد. در مقابل، معامله تعهدی چیزی شبیه به مارجین تریدینگ (Margin Trading) است و به تریدرها اجازه می‌دهد که از طریق پیش‌بینی قیمت ارزهای دیجیتال و به کارگیری اهرم مالی (Leverage) پتانسیل کسب سود بالاتری داشته باشند. پیش از این که معامله اسپات یا تعهدی را انتخاب کنید، باید حتما در مورد آنها اطلاعات کافی داشته باشید. در همین راستا، در این مقاله تفاوت معامله اسپات و تعهدی را با جزئیات کامل بررسی خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
معامله اسپات چیست؟
معامله اسپات نه تنها در دنیای ارز دیجیتال، بلکه در انواع بازارهای مالی شامل بورس و فارکس، رایج‌ترین نوع معامله است. به هنگام انجام معامله اسپات، کاربر مبلغی را پرداخت کرده و به صورت آنی دارایی خود را دریافت می‌کند و یا دارایی خود را به فروش می‌رساند و به صورت آنی مبلغ آن را دریافت می‌نماید. بنابراین معاملات خرید و فروش به شیوه اسپات، بر مبنای قیمت لحظه‌ای دارایی‌ها انجام می‌شود.
به عنوان مثال اگر برای خرید بیت کوین به بخش معاملات اسپات یک صرافی ارز دیجیتال مراجعه کنید، مشاهده خواهید کرد که قیمت خرید و فروش هر دقیقه یا حتی هر چند ثانیه یکبار تغییر می‌کند. علاوه بر این، قیمت خرید بیت کوین از صرافی نیز معمولا اندکی بیشتر از قیمت فروش به صرافی خواهد بود. در ادامه، پس تکمیل شدن فرآیند خرید، مقدار BTC تایید شده فورا برای مقصد انتخابی شما ارسال می‌شود و فقط باید منتظر تایید شدن تراکنش در بلاکچین بمانید.
به طور کلی می‌توان مزایای معاملات اسپات در موارد زیر خلاصه کرد:
- آنی بودن معامله و دسترسی مستقیم به دارایی‌ها
- ریسک ضرر پایین و به نوسان لحظه‌ای بازار محدود است
- انجام این نوع معامله به دانش فنی خاصی نیاز ندارد
- هولدرها، رمزارزها را به‌صورت اسپات خریداری و نگهداری می‌کنند
معایب اصلی این نوع معامله به شرح زیر هستند:
- پتانسیل سود کمتر در مقایسه با معامله تعهدی
- نیاز به مقداری دانش فنی در زمینه رمزارزها و شبکه‌های مختلف دارد
- امکان کسب سود از کاهش قیمت‌ها وجود ندارد
معامله تعهدی چیست؟
معامله تعهدی روشی برای کسب سود از طریق پیش بینی افزایش یا کاهش قیمت دارایی‌هاست. در این نوع معامله که تفاوت زیادی با مارجین تریدینگ ندارد و معادل ایرانی آن محسوب می‌شود، کاربر از پوزیشن معاملاتی لانگ (خرید) و شورت (فروش) استفاده می‌کند؛ کاربر همچنین می‌تواند پتانسیل کسب سود خود را از طریق اعمال اهرم (یا همان نسبت اعتبار) افزایش دهد.
شما در پوزیشن لانگ افزایش قیمت ارز و در پوزیشن شورت کاهش قیمت ارز را پیش‌بینی می‌کنید و تنها از طریق صحیح بودن پیش‌بینی خود قادر به کسب سود خواهید بود. در صورتی که قیمت ارز دیجیتال انتخاب شده برخلاف پیش‌بینی شما تغییر کند، جبران ضرر از طریق وثیقه واریز شده انجام خواهد شد. علاوه بر این، اهرم مالی که شاید مهم‌ترین تفاوت معامله اسپات و تعهدی باشد، می‌تواند پتانسیل سود (و احتمال ضرر کردن) شما را چند برابر کند.
از مهم‌ترین مزایای معاملات تعهدی می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- قابلیت استفاده از اهرم و دریافت اعتبار بیشتر برای انجام معامله
- پتانسیل سود بیشتر در مقایسه با معامله اسپات
- قابلیت درآمدزایی از پیش‌بینی‌های خود در مورد سقوط یا صعود قیمت
معایب اصلی این نوع معامله به شرح زیر هستند:
- پتانسیل ضرر بیشتر به دلیل استفاده از اهرم
- به دانش فنی و تجربه تحلیل بیشتری نیاز است
- خطر لیکویید شدن وجود دارد
- امکان هولد کردن پوزیشن بسیار پایین‌تر از اسپات است (به خاطر وجود اهرم و ریسک‌های آن)
مثالی از یک پوزیشن لانگ تعهدی
فرض می‌کنیم که شما بر اساس تحلیل شخصی خود به این نتیجه رسیده‌اید که قیمت بیت کوین در آینده افزایش خواهد یافت. بنابراین تصمیم می‌گیرید که برای این ارز دیجیتال یک پوزیشن لانگ باز کنید. برای این کار، ابتدا از طریق وثیقه قرار دادن دارایی و بر مبنای اهرمی که انتخاب کرده‌اید، اعتباری برای پوزیشن لانگ خود دریافت می‌کنید. این یعنی اگر ۵ میلیون تومان وثیقه قرار دهید و اهرم یا نسبت اعتبار ۲X را هم انتخاب کنید، اعتبار دریافتی شما معادل ۱۰ میلیون تومان خواهد بود. در ادامه، از طریق اعتبار دریافتی خود، معادل ۱۰ میلیون تومان بیت کوین خریداری و به اصطلاح پوزیشن لانگ خود را باز می‌کنید.
حالا اگر ارزش بیت کوین خریداری شده توسط شما از ۱۰ میلیون به ۱۵ میلیون تومان افزایش پیدا کند، شما می‌توانید با بستن پوزیشن، ۵ میلیون اعتبار دریافت شده را به صرافی برگردانید و ۵ میلیون وثیقه خود را به همراه ۵ میلیون تومان سود دریافت کنید. اما اگر پیش‌بینی شما درست نباشد و ارزش بیت کوین خریداری شده تا ۵ میلیون تومان سقوط کند، پوزیشن لانگ شما به اصطلاح لیکویید شده (Liquidation) و صرافی کل مبلغ وثیقه شما برای جبران ضرر ضبط می‌کند. البته صرافی ممکن است پیش از لیکویید شدن پوزیشن، برای مثال هنگامی پوزیشن انتخابی ۱۵ درصد ضرر داشته، برای کاربر هشداری ارسال کند تا او پیش از لیکویید شدن، قادر به بستن پوزیشن و حفظ بخشی از سرمایه اولیه خود باشد. با توجه به قوانین صرافی، ممکن است امکان اضافه کردن دارایی‌های بیشتر به وثیقه و باز نگه داشتن پوزیشن نیز امکان‌پذیر باشد.
لازم به ذکر است برای انجام معامله تعهدی باید کارمزدهای خاصی پرداخت کنید و به همین خاطر، نیاز است پیش از باز کردن پوزیشن، قوانین پلتفرمی که در آن معامله تعهدی انجام می‌دهید را به دقت مطالعه نمایید. برای مثال برای انجام معامله تعهدی بیت کوین در یک صرافی، باید از کارمزدهایی که برای فعال سازی پوزیشن، تمدید آن و همچنین برای معاملات خرید و فروش دریافت می‌شوند، مطلع باشید.
مقایسه معامله اسپات و تعهدی
در معامله اسپات، شما خرید و یا فروش مستقیم انجام داده و مبلغ یا دارایی نیز به صورت آنی در اختیار شما قرار می‌گیرد. اما در معامله تعهدی شما اعتبار انجام معامله دریافت کرده و به خود دارایی‌ها دسترسی مستقیم ندارید.
در معامله اسپات، کارمزد معاملات ارزدیجیتال فقط به کارمزد معامله خرید و فروش محدود می‌شود. اما در معامله تعهدی باید موارد دیگری مانند کارمزد فعال‌سازی پوزیشن یا تمدید کردن آن را هم مد نظر داشته باشید.
در معامله اسپات میزان سود و ضرر شما به نوسانات لحظه‌ای بازار و کارمزد پلتفرم معاملاتی محدود است. اما معاملات تعهدی کسب سودهای خیلی بیشتر (و همچنین متحمل شدن ضررهای سنگین‌تر) را امکان‌پذیر می‌کنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد تفاوت معاملات اسپات و دیگر معاملات پیشرفته دنیای ارز دیجیتال می‌توانید از مقاله «تفاوت معاملات اسپات و فیوچرز» استفاده کنید.
جدول تفاوت‌های معامله اسپات و تعهدی
برای مقایسه آسان‌تر معامله اسپات و تعهدی و درک تفاوت‌های آنها، در جدول زیر مهم‌ترین نکات مقاله را به صورت خلاصه مشاهده می‌کنید:
| ویژگی‌ها | معامله اسپات | معامله تعهدی |
|---|---|---|
| زمان انجام | فوری | تاریخ از پیش تعیین شده |
| مالکیت دارایی | مالکیت کامل در اختیار کاربر قرار دارد | فقط امکان خرید و فروش در پلتفرم وجود دارد |
| سرمایه مورد نیاز | کل مبلغ | بخشی از مبلغ (وثیقه) |
| اهرم | ندارد | دارد |
| ریسک | کم تا متوسط | زیاد |
| سود | محدود به نوسانات لحظه‌ای بازار | پتانسیل سود بالا |
| ضرر | محدود به نوسانات لحظه‌ای بازار | پتانسیل ضرر سنگین |
| کارمزد | کارمزد خرید و فروش | کارمزدهای باز کردن و تمدید پوزیشن + کارمزد خرید و فروش |
| مناسب برای | تریدرهای تازه‌کار | تریدرهای باتجربه |
اهمیت دانستن تفاوت‌های معاملات اسپات و تعهدی
مطلع بودن از تفاوت معامله اسپات و تعهدی، به شما کمک می‌کند که با اطلاع از تمام ریسک‌های موجود برای معامله اقدام کنید. به طور کلی، کاربران کم‌تجربه کار خود را با معاملات اسپات شروع می‌کنند و پس از کسب دانش فنی کافی، در صورتی که حاضر به پذیرفتن ریسک بیشتر باشند، به سراغ معاملات تعهدی، پوزیشن لانگ و شورت و پتانسیل کسب سود بیشتر می‌روند.
به عنوان یک کاربر دنیای ارز دیجیتال، کسب سود از معاملات اسپات را محتمل‌تر می‌دانید یا معاملات تعهدی؟ نظر خود را با به اشتراک بگذارید.
